Vanhu vo tala emisaveni hinkwayo va tlangela Khisimusi hi swivangelo swo hambana-hambana. Van’wana va tsakela ku tiphina ni vanghana ni vandyangu. Van’wana va anakanya hi Xikwembu kumbe va nyikela hi nkarhi wa vona leswaku va pfuna swisiwana. Hi ku ya hi vona, swiendlo sweswo i swa nkoka. Hambiswiritano, va va va nga wu tivi ntiyiso hi holideyi leyi.

Xo sungula, vo tala lava tlangelaka Khisimusi va tshemba leswaku i siku ra ku velekiwa ka Yesu. Hambiswiritano, van’wamatimu va pfumelelana ni leswaku siku ra ku velekiwa ka yena a ri tiveki. Buku leyi nge, The Christian Book of Why yi vula leswaku “Vakreste vo sungula va ale ku tivekela siku ra ku velekiwa ka Yesu” hikuva a va lava “ku tihambanisa ni mikhuva hinkwayo ya vuhedeni.” Lexi tsakisaka hi leswaku, a ku na laha Bibele yi kombisaka leswaku Yesu u tshame a tlangela siku rakwe ra ku velekiwa kumbe ra munhu un’wana. Ku hambana ni sweswo, u lerise valandzeri vakwe leswaku va tsundzuka rifu rakwe.—Luka 22:19.

Xa vumbirhi, swidyondzi swo tala swi pfumela leswaku mikhuva ya Khisimusi yi sunguriwe hi vanhu lava nga riki Vakreste naswona i ya vuhedeni. Yona yi katsa Santa Claus, ku tirhisa phakama, murhi wa Khisimusi, ku nyikana tinyiko, ku voninga makhandlhela, ku hisiwa ka swintsandzana leswi vuriwaka ti-Yule log, ku khavisa hi swiluva swa rihlaza swa xirhendzevutana leswi khavisiweke ni ku yimbelela risimu ra Khisimusi. Loko buku leyi nge, The Externals of the Catholic Church yi vulavula hi yin’wana ya mikhuva leyi yi ri: “Loko hi nyika kumbe ku amukela tinyiko ta Khisimusi, hi khavisa hi swiluva swa rihlaza swa xirhendzevutana leswi khavisiweke emakaya ya hina ni le tikerekeni, i vangani lava tivaka leswaku hi ku endla tano va landzela mikhuva ya vuhedeni?”

Hambiswiritano, u nga ha tivutisa leswaku i yini lexi hoxeke hi ku landzela mikhuva leyi tikombaka yi nga ri na xihoxo. Xiya nhlamulo eka yinhla leyi landzelaka ya vunharhu. Xikwembu a xi pfumelelani ni ku pfanganisa mikhuva ya vuhedeni ni vugandzeri lebyi tengeke. Yehovha Xikwembu u tirhise muprofeta wakwe Amosi leswaku a byela vagandzeri vakwe eIsrayele wa khale a ku: ‘Minkhuvo ya n’wina ndzi yi vengile ndzi yi bakanyile. Susani ku pfilunganyeka ka tinsimu ta n’wina eka mina.’—Amosi 5:21, 23.

Ha yini a va byele marito lawa yo vava? Xiya leswi vanhu va mfumo wa le n’walungwini wa Israyele wa khale a va swi endla. Hosi ya vona yo sungula ku nga Yerobuwamu, u veke marhole ya nsuku emutini wa Dani ni wa Bethele ni ku kucetela vanhu leswaku va ma gandzela ematshan’weni yo gandzela Yehovha Xikwembu hi ndlela leyi faneleke etempeleni le Yerusalema. Hosi yi tlhele yi simeka minkhuvo ni ku veka vaprista leswaku va ta pfuna vanhu ku yi tlangela.—1 Tihosi 12:26-33.

Leswi endliweke hi Vaisrayele volavo a swi tikomba va swi endle hi xikongomelo lexinene. Kambe swilo hinkwaswo leswi va swi endleke a va nga swi endleli ku gandzela Yehovha ni ku n’wi tsakisa. Marito lama tlhavaka lawa Xikwembu xi ma vuleke hi ku tirhisa Amosi ni vaprofeta van’wana, ma yi veke erivaleni ndlela leyi Yehovha a titweke ha yona hi swiendlo swa vona. Hi ku tirhisa muprofeta Malakiya, Xikwembu xi te: “Hi mina Yehovha; a ndzi hundzukanga.” (Malakiya 3:6) Xana sweswo a swi hi kombi ndlela leyi Xikwembu xi titwaka ha yona hi minkhuvo yo tala yo tlangela Khisimusi namuntlha?

Endzhaku ko anakanyisisa hi timhaka leti nga laha henhla, vanhu vo tala va endle xiboho xo tshika ku tlangela Khisimusi. Ematshan’weni ya sweswo va kuma ntsako ni ku eneriseka ka xiviri loko va heta nkarhi wa vona ni vanghana ni vandyangu ni ku pfuna swisiwana hi nkarhi wun’wana ni wun’wana loko va tsakela ku endla tano.