1, 2. Pingo jo mapol ma guwinyo lok pa Yecu pe guniang?

 KA NGAT moni tye ka lok kwedwa, wan watwero winyo dwane. Waromo bene niang ka ce en tye ka lok i yo me mwolo nyo ki gero. Ento meno konye ngo botwa ka pe waniang gin ma ngat meno tye ka wacone? (1 Kor. 14:9) I yo acel-lu, dano alip mapol guwinyo lok pa Yecu. En oloko kwedgi i lebgi kikome. Kadi bed kumeno, jo ducu pe guniang lokke. Pi meno, Yecu owaccigi ni: “Wun ducu wuwiny lokka, ci wuniang.”​—Mar. 7:14.

² Pingo jo mapol pe guniang lok pa Yecu? Pien mogo i kingi onongo dong gumoko tamgi woko wacon, nyo bene gubedo ki tam marac. Yecu owaco botgi ni: “Wunongo yoo me kwero cik pa Rubanga, wek wulub giwu kit cikwu!” (Mar. 7:9, Baibul pa Katoli.) Ki lok ada, jo magi pe gutemme me niang lok pa Yecu. Gin onongo pe gimito loko kitgi kacel ki tamgi. Twero bedo ni itgi onongo tye ka winyo lok ento cwinygi onongo nwang adada! (Kwan Matayo 13:13-15.) Gin ango ma myero watim wek wanong adwogi maber ki i pwony pa Yecu?

3. Pingo lupwonnye pa Yecu guniang lokke?

³ Omyero wabed mwol calo lupwonnye pa Yecu. En owaco botgi ni: “Wangwu tye ki gum, pien gineno piny,  itwu bene tye ki gum, pien giwinyo lok.” (Mat. 13:16) Pingo gin guniang ento jo mukene pe guniang? Mukwongo, gin onongo gitye ki cwiny me penyo lapeny ki dok me kwedo lok wek giniang lok pa Yecu. (Mat. 13:36; Mar. 7:17) Me aryo, gin onongo gitye atera me medo ngec ma gitye ka pwonyone-ni i kom ma dong gumako i cwinygi. (Kwan Matayo 13:11, 12.) Me adek, gin onongo gitye atera me keto i tic gin ma guwinyo dok guniang ki bene me pwonyo ki jo mukene.​—Mat. 13:51, 52.

4. Jami adek mene ma myero watimgi ka wamito niang carolok pa Yecu?

⁴ Ka wamito niang carolok pa Yecu, myero walub lanen pa lupwonnyene ma gubedo lugen-ni. Man kwako timo jami adek. Me acel, myero wakwany kare me kwano ki dok lwodo lok pa Yecu, wakwed lok, ki dong wapeny lapeny mupore. Man miniwa ngec. (Car. 2:4, 5) Me aryo, omyero wanen kit ma ngec meno rwatte kwede ki gin ma dong wangeyo ki kit ma bikonyowa kwede. Meno miyo wabedo ki niango. (Car. 2:2, 3) Me agikkine, myero waket gin ma wapwonyo i tic. Man nyuto ni watye ki ryeko.​—Car. 2:6, 7.

5. Mi lapor ma nyuto apokapoka ma tye i kin ngec, niango ki dong ryeko.

⁵ Apokapoka ango ma tye i kin ngec, niango, ki dong ryeko? Watwero porone kit man: Go kong ni icung i dye gudu kun bac tye ka bino. Me acel, ineno ni meno bac​—meno obedo ngec. Me aryo, iniang ni ka imedde ki cung ci bac obigoyi​—meno obedo niango! Pi meno, ia woko wek bac pe ogoyi​—meno nongo itiyo ki ryeko! Meno aye gin mumiyo Baibul cuko cwinywa ni ‘wagwok ryeko.’ Pien en aye gwoko kwowa!​—Car. 3:21, 22; 1 Tem. 4:16.

6. Lapeny angwen mene ma wabitiyo kwedgi ka watye ka nyamo carolok abiro ma Yecu obologi-ni? (Nen  bok ma tye i pot karatac 10.)

⁶ I pwony man ki ma lubo, wabinyamo carolok abiro ma Yecu obologi. Ka wanyamogi, wabitiyo ki lapeny magi: Carolok man te lokke ngo? (Man konyowa me bedo ki ngec.) Pingo Yecu obolo carolok man? (Man miniwa niango.) Wan watwero tic ki carolok man nining i kwowa ki dok me konyo jo mukene? (Man obedo ryeko.) Me agikkine, man pwonyowa gin ango i kom Jehovah gin ki Yecu?

7. Carolok madok i kom kodi karadali-ni te lokke ngo?

⁷ Kwan Matayo 13:31, 32. Carolok ma Yecu obolo i kom kodi karadali-ni te lokke ngo? Kodi man cung pi kwena me Ker-ri kacel ki kacokke pa Lukricitayo. Calo kodi karadali ma nen “tidi twatwal ki i kin kodi ducu[-ni],” kacokke pa Lukricitayo ocakke matitidi i 33 K.M. Ento, i nge kare manok keken, kacokke odongo oyotoyot adada. Jo mapol onongo pe gitamo ni twero dongo oyotoyot kuman. (Kol. 1:23) Dongo man okelo adwogi maber pien Yecu owaco ni “winyo me polo” bene “gigero odigi i jange.” Winyi magi gicung pi jo ma cwinygi atir ma ginongo cam me cwiny, ka yweyo kacel ki ka gwok i kacokke pa Lukricitayo.​—Por ki Ejekiel 17:23.

8. Pingo Yecu obolo carolok i kom kodi karadali?

⁸ Pingo Yecu obolo carolok man? En obolo carolok i kom kodi karadali me nyuto kit ma Ker pa Lubanga dongo, gwoko jone ki dok ngayo kwede wang  lumone. Nicakke i 1914 but dul pa Lubanga ma i lobo obedo ka dongo adada! (Ic. 60:22) Jo ducu ma gitye i dul man gunongo gwok maber adada i yo me cwiny. (Car. 2:7; Ic. 32:1, 2) Medo i kom meno, pe tye lamone mo keken ma twero juko dongo pa Ker-ri.​—Ic. 54:17.

9. (a) Pwony ango ma wanongo ki i kom carolok madok i kom kodi karadali? (b) Carolok man pwonyowa gin ango i kom Jehovah gin ki Yecu?

⁹ Pwony ango ma wanongo ki i carolok man? Romo bedo ni wakwo ka ma Lucaden ginok iye nyo bene ka ma ticwa me tito kwena pe tye ka nyako nyige tutwal. Ento, wiwa myero pe owil ni Ker-ri twero ngayo wang lamone mo keken. Man miniwa kero me cung matek. Me lapore, i kare ma omego Edwin Skinner oo i India i 1926, onongo tye Lucaden manok keken i lobo meno. I acakkine, wel lutit kwena onongo tye ka medde motmot adada, dok tic me tito kwena onongo tye ka “tele atela.” Omego Skinner omedde ki tito kwena ci oneno kit ma kwena me Ker-ri ngayo kwede wang lumone ma onongo gitye ka temme ki tekgi ducu me jukone woko. I kom kareni, Lucaden ma romo 37,000 gitye i India dok dano makato 108,000 gubedo tye i Nipo i mwaka mukato-ni. Ki bene, nen kong labol mukene ma nyuto kit ma kwena me Ker-ri odongo kwede i yo me aura. I mwaka ma Omego Skinner oo i lobo India, ticwa me tito kwena-ni onongo pud ocakke acaka i lobo Zambia. I kareni, tye lutit kwena makato 170,000 i Zambia dok dano 763,915 gubedo tye i Nipo i 2013. Man te lokke ni ngat 1 i kom dano 18 obedo tye i Nipo. Man pud dong nyuto dongo i yo me aura adada!

10. Carolok ma Yecu obolo i kom tobi-ni te lokke ngo?

¹⁰ Kwan Matayo 13:33. Carolok ma Yecu obolo i kom tobi-ni te lokke ngo? Carolok man cung pi kwena me Ker-ri ki kit ma tye ka loko kwede kwo pa dano. “Moko” cung pi rok ducu, ki  bene kwot-te nyuto kit ma kwena me Ker-ri tye ka nya kwede. Kit ma kodi karadali dongo kwede kiromo nenone ento pe kitwero neno kit ma tobi mido donyo kwede i moko i acakkine. Olo to tero kare mo ci adwogine cako nen ka maleng.

11. Pingo Yecu obolo carolok i kom tobi?

¹¹ Pingo Yecu obolo carolok man? En onongo tye ka nyuto ni kwena me Ker-ri tye ki teko me nya ci romo kabedo ducu ki dok kelo alokaloka madit adada i kwo pa dano. Kwena me Ker-ri dong onya oo wa “i agikki lobo ducu.” (Tic 1:8) I acakkine, pe watwero neno alokaloka ma tye ka timme ento nongo tye. Alokaloka man pe tye ka timme i wel lutit kwena keken ento jo ma gijolo bene kitgi tye ka lokke.​—Rom. 12:2; Ep. 4:22, 23.

12, 13. Mi kong labol ma nyuto kit ma tito kwena me Ker-ri odongo kwede kit ma kitito i carolok madok i kom tobi.

¹² Tito Kwena pol kare adwogine nen i nge kare malac. Me lapore, Franz gin ki Margit ma kombeddi gitiyo i jang gang kal mukene-ni, onongo gitiyo i jang gang kal ma i lobo Brazil i 1982. Gin gutito kwena i boma mo matidi kunnu. I kin lutino kwan me Baibul ma gucako kwan kwedgi obedo mego mo ki lutinone angwen. I kare meno, awobi madit onongo tye ki mwaka 12 dok lewic onongo mako adada mumiyo temo kanne woko ma peya gucako kwan. Pien kikobo luot-ti ka tic ka mukene, man oweko onongo pe giromo medde ki kwan kwedgi. Ento i nge mwaki 25 gudok kunnu ka lim. Gin ango ma gunongo? Kacokke ma tye ki lutit kwena 69, ma i kine tye painia marii 13 dok dano ducu gicokke i Ot me Ker manyen. Latin awobi ma lalewic-ci kono? En kombeddi-ni tye ka tic macalo lakub kin luelda! Calo tobi ma Yecu oloko iye i carolokke-ni, kwena me Ker-ri onongo dong onya dok bene oloko kwo pa dano mapol​—man oyomo cwiny luot-ti adada!

¹³ Kadiwa i lobbe ma utmegiwa pe gitye agonya me tiyo ticwa me pwony-nyi, teko ma kwena me Ker-ri tye kwede tye ka loko kwo pa dano. Pol kare wabedo ki ur ka wawinyo kit ma ticwa tye ka dongo kwede i lobbe magi. Me lapore, tic me tito kwena me Ker-ri oo i Cuba i 1910, dok omego Russell olimo lobo meno i 1913. Ento i acakkine, tic me tito kwena onongo tye ka tele atela. Gin ango ma tye ka timme i Cuba i kareni? Tye lutit kwena makato 96,000 dok dano 229,726 gubedo tye i Nipo i mwaka 2013​—meno nongo ngat 1 i kom dano 48 me cula nam meno. Kadiwa i lobbe ma kijuko iye ticwa me pwony-nyi, twero bedo ni kwena me Ker-ri bene dong oo i kabedo ma Lucaden ma kunnu gitamo ni pud peya kitito kwena iye. *​—Latit. 8:7; 11:5.

14, 15. (a) Wan ki acel acel watwero nongo adwogi maber nining ki i kom carolok madok i kom tobi-ni? (b) Carolok man pwonyowa gin ango i kom Jehovah gin ki Yecu?

¹⁴ Pwony ango ma wanongo ki i carolok man? Ka walwodo lok i kom carolok ma Yecu omiyo i kom tobi-ni, meno miyo pe wabedo ki par i kom kit ma kwena me Ker-ri bio kwede bot dano milion mapol ma peya  guwinyo-ni. Jehovah tye ka doro jami ducu. Ento wan kono ticwa ngo? Lok pa Lubanga gamo ni: “Co kodini i odiko, dok i otyeno bene kit meno pe ijuk cingi ka tic; pien pe ingeyo mene ma bicek mabup, man nyo maca, nyo ka gwok gin aryo ducu gibibedo marom ci gicek maber.” (Latit. 11:6) Pi meno, myero wiwa pe owil me lega wek ticwa me tito kwena onyak nyige tutwalle i lobbe ma kigeng tye i iye.​—Ep. 6:18-20.

¹⁵ Medo i kom meno, cwinywa pe myero oballe ka pe watye ka neno adwogi me ticwa me pwony-nyi. Pe myero waca “nino me jami matitino” (Jek. 4:10, Baibol pa Katoli.) Adwogine twero bedo maber makato kit ma onongo watamo kwede!​—Jab. 40:5; Jek. 4:7.

16. Carolok madok i kom lacat wil ki lonyo ma gikano i poto-ni te lokke ngo?

¹⁶ Kwan Matayo 13:44-46. Carolok ma Yecu obolo i kom lacat wil ki lonyo ma gikano i poto-ni te lokke ngo? I kare pa Yecugi ca, lucat wil onongo giwoto wa i nam me Indian Ocean wek giwil tiko mabeco me wel. Lacat wil ma i carolok pa Yecu-ni cung pi jo ma cwinygi atir ma gitute ki kerogi ducu me yenyo lok me ada. ‘Tiko acel me wel-li’ cung pi lok ada me Ker-ri. Pien lacat wil-li onongo ngeyo kit ma tiko man pire tek kwede, man oweko en onongo mito cato jamine ducu “cutcut, NW” wek ewil. Yecu bene oloko i kom laco mo ma onongo tye ka pur ci onongo lonyo ma “gikano” i poto. Ka iporo ki lacat wil-li, laco-ni onongo pe tye ka yenyo lonyo. Ento calo lacat wil-li, en onongo tye atera me cato “jami ducu” wek lonyo man obed mege.

17. Pingo Yecu obolo carolok i kom lacat wil ki lonyo ma gikano i poto-ni?

¹⁷ Pingo Yecu obolo carolok aryo magi? En onongo tye ka nyutone ni lok me ada kiromo nongone i yo mapat pat. Jo mogo gitye ka yenyone dok gitute matek me nongone. Kadi bed ni jo mukene onongo pe gitye ka yenyo lok me ada, ento lacen gunongo​—gwok nyo pienni kikelo akela botgi. Co ma i carolok aryo-ni guniang kit ma lonyo ma gunongo-ni pire tek kwede dok gubedo atera me jalo jami mapol wek ginong.

18. (a) Pwony ango ma wanongo ki i carolok aryo-ni? (b) Carolok man pwonyowa gin ango i kom Jehovah gin ki Yecu?

¹⁸ Pwony ango ma wanongo ki i carolok aryo-ni? (Mat. 6:19-21) Penye kekeni ni: ‘Tika atye ki kodi cwiny ma co magi onongo gitye kwede-ni? Tika atero lok me ada calo gin ma pire tek adada? Tika atye atera me jalo jami wek anong, nyo kece aweko jami mukene calo par mapol pi lok me kwo giwiro tamma woko?’ (Mat. 6:22-24, 33; Luka 5:27, 28; Pil. 3:8) Ka watye ki yomcwiny madit pi nongo lok ada, man bene bimiyo wamoko tamwa matek liking me ketone macalo gin mukwongo i kwowa.

19. Ngo ma wabinyamo i pwony ma lubo man?

¹⁹ Watute wunu matek me nyutone ni wawinyo dok waniang carolok magi madok i kom Ker-ri. Wiwa myero opo me timo man pe ka waniang keken ci otum ento bene ka waketo gin ma wapwonyo-ni i tic. I pwony ma lubo man, wabinyamo carolok adek mukene dok wabineno pwony ma waromo nongone.