1, 2. Pwata chómmóng aramas mi rongorong án Jesus afalafal nge resap wewe ren?

 ELI emén a rongorong án emén kapas ngeni, me a pwal mwo nge esilla ngingiin. Nge epwe met lamoten ekkena kapas ika ese weweiti weween met ena emén a apasa? (1 Kor. 14:9) Pwal ina chék usun, chómmóng aramas ra rongorong án Jesus afalafal. A pwal mwo nge fós ngeniir lón pwisin ar kapas ra tongeni weweiti. Iwe nge, esap meinisin ra weweiti weween alon Jesus kewe. Ina popun, Jesus a ereni ekkewe chón aúseling ngeni: “Oupwe aüselingaei ämi meinisin, pwe oupwe wewela.”​—Mark. 7:14.

² Pwata chómmóng aramas rese tongeni weweiti weween minne Jesus a apasa? Pún ekkóch a fen wor pwisin ar ekiek are ra eáni ekiek mi mwáál. Iei met Jesus a erá usur: “Ami oua chok puratiu ewe allukun Kot pwe oupwe amwochu kapasen re lom.” (Mark. 7:9, Testament Mi Fö) Ekkeei aramas rese wesewesen achocho le kútta weween án Jesus kewe kapas. Rese mochen siwili féfférúr me ekiekiir. Neman selinger a suuk nge leluker a kesip wóón núkúchar! (Álleani Mateus 13:13-15.) Iwe nge, ifa usun sipwe túmúnú pwe letipach epwe chék sussuuk  pwe sipwe etiwa áitien Jesus kewe me kúna feiéch seni?

3. Met popun néún Jesus kewe chón káé ra tongeni weweiti alon Jesus kewe?

³ Mi lamot sipwe áppirú néún Jesus kewe chón káé mi tipetekison. Iei alon Jesus usur: “Nge ämi oua fokun feiöch! Pun mesemi ra küna o selingemi ra rong.” (Mat. 13:16) Pwata ra tongeni weweiti alon Jesus kewe nge ekkewe ekkóch rese? Áeúin, ra achocho le kapas eis me kútta wesewesen weween án Jesus kewe kapas. (Mat. 13:36; Mark. 7:17) Oruuan, ra pwapwa le alónga ekkewe pwóróus mi enlet ra kerán silei wóón minne ra fen piin etiwa. (Álleani Mateus 13:11, 12.) Aúlúngátin, ra tipemecheres le apwénúetá lón pwisin manawer ekkewe pwóróus ra fen rong me weweiti, me pwal áeá le álisi ekkewe ekkóch.​—Mat. 13:51, 52.

4. Ren ach sipwe weweiti án Jesus kewe kapas áwewe, ikkefa ekkewe úlúngát mettóch sipwe féri?

⁴ Ika sia mochen weweiti án Jesus kewe kapas áwewe, mi lamot sipwe áppirú néún kewe chón káé mi tuppwél. Sia pwal tongeni féri ei ren úlúngát mettóch. Áeúin, mi lamot sipwe tipemecheres le awora fansoun le káé me ekilonei alon Jesus kewe, kúttafichi ekkewe pwóróus me eáni ekkewe kapas eis mi fich. Ren ena, ka tongeni angei sile. (SalF. 2:4, 5) Oruuan, mi lamot sipwe kúna ifa usun ena sile a weneiti met sia fen piin silei me mirititi lamotan lón pwisin manawach. Iwe, ina weween weweéch. (SalF. 2:2, 3) Aúlúngátin, mi lamot sipwe apwénúetá lón manawach minne sia fen káé. Iwe sipwe pwáraatá tipachem ika sia féri ena.​—SalF. 2:6, 7.

5. Áweweei sókkofesenin sile, weweéch me tipachem.

⁵ Ifa sókkofesenin sile, weweéch me tipachem? Sipwe eáni ei kapas áwewe: Anchangei pwe itá ka útá lukanapen efóch al nge efóch waa a ssáto. Akkomw, ka kúna pwe ina efóch bus, ina weween sile. Mwirin, ka mirititi pwe ika kopwe chék úkkúútá ikena ie, iwe ewe bus epwe pureuk, ina weween weweéch! Ina popun, ka mwittir mwetewú seni ewe al, iwe ina tipachem! Ina popun ewe Paipel a menlapei lamoten ach sipwe “kamwöch won tipachem,” pún ina alen manaw!​—SalF. 3:21, 22; 1 Tim. 4:16.

6. Ikkefa ekkewe rúáánú kapas eis sipwe tongeni ekieki atun sia káé ekkewe fisu kapas áwewe Jesus a eáni? (Ppii ewe pwóór.)

⁶ Lón ei lesen me ewe lesen mwirin ei sipwe káé ekkewe fisu kapas áwewe Jesus a eáni. Atun ach káé, sipwe ekieki usun ekkeei kapas eis: Met weween ewe kapas áwewe? (Ei a álisikich ach sipwe angei sile.) Met popun Jesus a eáni ei kapas áwewe ngenikich? (Ei a emmwen ngeni weweéch.) Ifa usun sipwe áeá ei pwóróus le álisi pwisinkich me ekkewe ekkóch? (Iei tipachem.) Sáingolóón, met a áitingenikich usun Jiowa me Jesus?

7. Met weween ewe kapas áwewe usun ewe pwikilin irá?

⁷ Álleani Mateus 13:31, 32. Met weween án Jesus we kapas áwewe usun ewe pwikilin irá? Ewe pwikilin irá a liosuetá pwóróusen ewe Mwú sia esilefeili me ewe mwichefelin Chón Kraist. Ewe pwikilin irá mi “kükün seni pwükil meinisin,” a usun chék ewe mwichefelin Chón Kraist mi chókúkkún lupwen a kerán fférútá lón ewe ier 33. Iwe nge, mwirin chék fitu ier ewe mwichefel a mwittir chómmóngóló. Chómmóng rese ekieki pwe epwe ina usun mwittirin watteelóón ewe mwichefel. (Kol. 1:23) Ena mettóch a eú feiéch pún Jesus a erenikich pwe “ekewe  mansüsü ra ässito o föri faser won palan kana.” Ekkeei mansúsú lón kapas áwewe ra liosuetá ekkewe mi letip wenechar ra kúna túmún, asésé me angei mwéngé lón pekin lúkú lón ewe mwichefelin Chón Kraist.—Apépé ngeni Isikiel 17:23.

8. Pwata Jesus a áeá ewe kapas áwewe usun pwikilin irá?

⁸ Met popun Jesus a eáni ei kapas áwewe? Jesus a áeá amwararen mááritáán ewe pwikilin irá pwe epwe áweweei ifa usun ewe Mwúún Kot a watteeló, túmúnú me okkufu meinisin ekkewe minen eppet. Seni ewe ier 1914, a ifa me amwararan wakkattelóón án Kot we mwicheich wóón fénúfan! (Ais. 60:22) Chókkewe ra chóni ei mwicheich ra kúna túmún lón ar ririéch ngeni Kot. (SalF. 2:7; Ais. 32:1, 2) Pwal och, a fókkun pwáló pwe ese wor a tongeni eppeti chéúfetálin angangen ewe Mwú.—Ais. 54:17.

9. (a) Met sia tongeni káé seni ewe kapas áwewe usun ewe pwikilin irá? (b) Met ei kapas áwewe a áiti ngenikich usun Jiowa me Jesus?

⁹ Met sia káé seni ewe kapas áwewe usun ewe pwikilin irá? Neman sia nóm lón eú leeni ikewe ie a chék chókúkkún ekkewe Chón Pwáraatá are sise kon lien mwittir kúna uwaan ach angangen afalafal. Nge ach chechchemeni pwe ewe Mwú a tongeni okkufu meinisin ekkewe minen eppet, a tongeni apéchékkúlakich le likiitú. Áwewe chék, lupwen Pwiich Edwin Skinner a wareiti India lón 1926, a chék chókúkkún Chón Pwáraatá lón ena fénú. Akkomwan, ese kon lien uwa ewe angangen afalafal me ewe angang a “áweires.” Nge pwiich we a chék achocho le akkafalafal iwe, a kúna ifa usun pwóróusen ewe Mwú a okkufu ekkewe minen eppet mi watte. Iwe, lón ei fansoun a wor lap seni 37,000 Chón Pwáraatá lón India, me chóchóón chón fiti ewe Áchechchem lón ewe ier a lap seni 108,000. Pwal och, nengeni amwararen wakkattelóón kókkótun ewe Mwú lón pwal eú leeni. Lón pwal chék ewe ier Pwiich Skinner a wareiti India, ewe angang lón ewe fénú Zambia a pwal kerán poputá. Nge ikenái, mi wor 170,000 chón afalafal ikena ie, me 763,915 ra fiti ewe Áchechchem lón 2013. Weween pwe emén me lein iteiten 18 aramas lón Zambia, a fiti ewe Áchechchem. Mwa met me amwararen feffeitáán!

10. Met weween ewe kapas áwewe usun ewe iis?

¹⁰ Álleani Mateus 13:33. Met weween ewe kapas áwewe usun ewe iis? Ei kapas áwewe a pwal fós usun pwóróusen ewe Mwú me met a uwaani. “Unusen” ewe pilawa a wewe ngeni fénú meinisin me angangen ewe iis a liosuetá chéúlóón pwóróusen ewe Mwú ren ewe angangen afalafal. Mááritáán ewe pwikilin irá mi chék pwápwáló ngeni mesach nge angangen ewe iis lón ewe pilawa ese kon lien pwá me lepoputáán, epwap pwá mwirin och fansoun.

11. Met popun Jesus a áeá ewe kapas áwewe usun ewe iis?

¹¹ Met popun Jesus a áeá ena kapas áwewe? Jesus a pwáraatá pwe ewe pwóróus usun ewe Mwú a tongeni chéúfetál me efisi siwil. Ewe pwóróus usun ewe Mwú a fen tori “unusen fanüfan.” (Föf. 1:8) Iwe nge, ekkewe siwil ei pwóróus allim a efisi ese kon lien pwápwáló me lepoputáán. Nge a wor siwil, esap chék ren lapólóón chóchóón aramas mi etiwa ewe kapas allim nge pwal ekkesiwilin napanaper.—Rom 12:2; Ef. 4:22, 23.

12, 13. Apwóróusa ekkóch pwóróus ren ifa usun a chéúfetál ewe angangen afalafala ewe Mwú usun chék chéúfetálin ewe iis lón án Jesus we kapas áwewe.

¹² Fán chómmóng epwap pwáló uwaan ewe angangen afalafal fite ier me mwirin án ekkewe aramas kerán rongorong ewe pwóróus allim. Áwewe chék lón 1982, atun Franz me Margit ra angang lón ewe keangen ofesilap lón Brazil, ra afalafal lón eú kúkkún sóópw. Emén me lein néúr kewe chón káé, emén inelap mi wor fémén néún. Ewe mwánichi, a chék 12 ierin lón ena atun, a fókkun nisássáw me fán chómmóng a kan op me mwan epwe poputá ewe káé. Iwe nge, pokiten a siwil leenian án ekkena pwúpwúlú angang, rese chúen tongeni káé ngeni ena famili. Nge mwirin 25 ier, ra liwinsefáliti ena sóópw. Iwe met ra kúna? Ra kúna pwe a wor eú mwichefel mi wor 69 chón afalafal me 13 leir, iir regular pioneer. A pwal wor ar mineféén Leenien Mwich. Nge met pwóróusen ewe át mi nisássáw? Iei, i ewe sou akkót lón án ewe mwichefel kúmiin mwán mi ásimaw! Usun chék ewe iis lón án Jesus we kapas áwewe, ewe pwóróus usun ewe Mwú a chéúfetál me efisi siwil lón manawen chómmóng aramas. A ifa me pwapwaan ena pean pwúpwúlú ren met ra kúna!

¹³ A pwal pwáló manamanen ewe pwóróus usun ewe Mwú ren an siwili manawen aramas lón ekkewe fénú mi pinepin ach angang ie. A weires ach sipwe silei úkúkún chéúfetálin ewe pwóróus lón ekkena esin fénú nge fán chómmóng sia máirú ren uwaan ewe angang. Áwewe chék ren ewe fénú Cuba. Ewe pwóróus usun ewe Mwú a tori ena fénú lón 1910 me Pwiich Russell a feiló Cuba lón 1913. Iwe nge, lón ena atun a mmang mááritáán ewe enlet. Nge met pwóróusen Cuba iei? A wor lap seni 96,000 chón afalafala ewe pwóróus allim me 229,726 ra fiti ewe Áchechchem lón 2013, weween pwe emén me lein iteiten 48 chón ena fénú a fiti ewe Áchechchem. Pwal mwo lón ekkewe fénú ese pinepin ach angang ie, ewe pwóróus usun ewe Mwú a tori ekkewe leeni ikewe ekkewe Chón Pwáraatá ra ekieki pwe ewe kapas allim ese mwo tikeri.—SalAf. 8:7; 11:5.

14, 15. (a) Ifa usun sipwe kúna feiéch seni án Jesus we kapas áwewe usun ewe iis? (b) Met ei mettóch a áiti ngenikich usun Jiowa me Jesus?

¹⁴ Ifa usun sipwe kúna feiéch seni án Jesus we kapas áwewe usun ewe iis? Lupwen sia ekilonei weween án Jesus we kapas áwewe, sia mirititi pwe ese wor popun sipwe kon lólileniesini ifa usun pwóróusen ewe Mwú epwe tori ekkewe fite million  aramas resaamwo rongorong. Jiowa a nemeni mettóch meinisin. Nge met chék wisach? Án Kot we Kapas a apasa: “Lesosor kopwe amorafeili föün irä, kopwe pwal amorafeili lekuniol. Pun kosap silei meni leir epwe märöch, ika repwe märöch meinisin.” (SalAf. 11:6) Nge sisap pwal ménúki le iótek fán iten sópwéchún ei angangen afalafal, ákkáeúin lón ekkewe fénú mi pinepin ach angang ie.​—Ef. 6:18-20.

¹⁵ Pwal och, mi lamot sisap lichippúng ika pwe me lepoputáán sise kúna uwaan ach angang. Sisap alamotongawa ewe fansoun “lupwen ewe angang a popuetä, pun a kükün.” (Sek. 4:10) Uwaan me mwirin epwe tongeni kon uwaaéch me amwarar lap seni minne sia ekieki.​—Kölf. 40:5; Sek. 4:7.

16. Met weween ekkewe kapas áwewe usun ewe chón amémé me pisek mi aúchea mi ireireló?

¹⁶ Álleani Mateus 13:44-46. Met weween ekkewe kapas áwewe usun ewe chón amémé me ewe pisek aúchea mi ireireló? Lón fansoun Jesus we, ekkóch chón amémé repwe sái towau pwal mwo nge tori ewe mataw itan Indian Ocean ren ar repwe angei ekkewe féún pwei mi fókkun aúchea. Ewe chón amémé a liosuetá ekkewe aramas mi letip wenechar ra fókkun angang weires ren ar repwe kúna ewe enlet. Ewe “föün pwei” mi “fokun unusen mürina” a liosuetá ewe pwóróus mi enlet usun ewe Mwú. Lupwen ewe chón amémé a mirititi aúchean ena féún pwei, a pwapwa le mwittir feiló me améméló mettóch meinisin mi nóm ren pwe epwe mééni. Jesus a pwal fós usun emén mwán a angang lón eú atake nge a kúna och pisek mi aúchea mi “ireirela.” Ei mwán ese ekiekin kútta pisek mi aúchea usun ewe chón amémé. Nge a usun chék ewe chón amémé, ren an tipemecheres le améméló “meinisin mine a eäni” pwe epwe angei ewe pisek aúchea.

17. Met popun Jesus a eáni ekkena kapas áwewe usun ewe chón amémé me ewe pisek aúchea mi ireireló?

¹⁷ Pwata Jesus a eáni ekkena ruu kapas áwewe? A pwáraatá pwe aramas ra kúna ewe enlet lón sókkópaten napanap. Ekkóch aramas ra kúttafichi me pennúkúóló mettóch ren ar repwe silei ewe enlet. Nge ren ekkewe ekkóch, inaamwo ika rese ekiekin kútta ewe enlet nge neman ra kúna ren án emén apwóróusa ngeniir. Ese lifilifil ifa usun ra kúna ewe enlet, nge ra mirititi aúchean me ra tipemecheres le pennúkúóló chómmóng mettóch pwe repwe angei.

18. (a) Ifa usun sipwe kúna feiéch seni ekkena ruu kapas áwewe? (b) Met ei mettóch a áiti ngenikich usun Jiowa me Jesus?

¹⁸ Ifa usun sipwe kúna feiéch seni ekkena ruu kapas áwewe? (Mat. 6:19-21) Kopwe pwisin eisinuk: ‘Ua eáni ewe esin ekiek usun ekkewe rúúemén mwán? Ua aúcheani ewe enlet usun chék iir? Ua tipemecheres le pennúkúóló mettóch ren ai upwe kamwéch ewe enlet, are ua mut ngeni ekkóch mettóch áwewe chék, ren aúrekin manaw an epwe erikieiló?’ (Mat. 6:22-24, 33; Luk. 5:27, 28; Fil. 3:8) Úkúkún alóllóólun pwapwaan letipach atun sia kúna ewe enlet pwal ina úkúkún tipeppósun letipach le akkomwa ewe enlet lón manawach.

19. Met sipwele káé lón ewe lesen mwirin ei?

¹⁹ Amwo sipwe pwáraatá pwe sia aúseling me wesewesen weweiti weween ekkena kapas áwewe usun ewe Mwú. Sipwe chechchemeni pwe ese naf sipwe chék silei weween nge sipwe pwal apwénúetá ekkewe lesen sia káé seniir. Lón ewe lesen mwirin ei, sipwe káé pwal úlúngát kapas áwewe me ekkewe lesen sipwe káé seniir.