1, 2. ¿Jamüsü nnojotka nayaawatüin saaʼu tü nümakat Jesuu watta naaliin wayuu?

NAASHAJAALE wanee wayuu, eesüjaʼa süpüla waapüin nünüiki otta wayaawatüin saaʼu nümüraluʼu, nnojotpejeʼe kasain saamüin wamüin tia nnojorüle wayaawatüin saaʼu tü naashajaakalü achiki (1 Cor. 14:9). Müsia neʼe tü alatakat wanaa sümaa yaajachin Jesuu saaʼu tü mmakat, watta naaliin na wayuu aapakana nünüiki sümaa nnojoluin nayaawatüin saaʼu tü nikirajeekalü anain naya. Eerejeʼe naashajaain namaa suluʼu nanüiki. Müshijeseʼe nümüin Jesuu namüin: «Jaapaja jümaala tanüiki jüpüshua jiyaawataiwa saaʼu tü tekirajeekat anain jia» (Mar. 7:14).

² ¿Jamüsüche nnojotka nayaawatüin saaʼu tü nümakat Jesuu watta naaliin wayuu? Eeshii eekai jülüjüin naaʼin tü kasa ekirajünapuʼukalü anain naya paala otta eeshii eekai eʼrüliin neʼe wayumüin. Müshijeseʼe nümüin Jesuu namüin: «¿Jamakalaka shiakaʼa neʼe jaaʼinrüin tü nekirajapüʼükat anain jia na jutuushikana, nnojottaapaʼa shiain joonooin amaa tü nuluwataakat anain Maleiwa?» (Mar. 7:9). Wayuukana naainnua, nnojotsü jamajatüin namüin tü nikirajeekalü anain naya Jesuu. Nnojotsü nanoukteʼereein nakuwaʼipa otta tü jülüjakat naaʼin, müshii nachechejaakai naaʼinrua suulia nayaawatüin saaʼu tü aküjünakat namüin ( paashajeʼera Mateo 13:13-​15). ¿Jama wayakana? ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla nnojoluin süchechejaain tü waaʼinkat jee watüjüin sünainjee tü nikirajakalü anain Jesuu?

3. ¿Jamüshii nayakaʼa neʼe na nikirajüinkana Jesuu ayaawatüin saaʼu tü nikirajeekalü anain?

³ Anasü maʼin washatüle nakuwaʼipa na nikirajüinkana Jesuu. Nnojotsü yaletayaain naaʼin suʼupala wayuu. «Anataʼaleeshiijaʼa maʼi jia süka jiʼrüin je süka jaapüin tü tekirajakat anain», müshi Jesuu namüin (Mat. 13:16). Nayaawata aaʼu naya anoujüshiikana tü nikirajeekalü anain naya Jesuu. ¿Jamüshiiche nayakaʼa neʼe ayaawatüin saaʼu tia? Tü naainjakat palajana shia nasakirüin Jesuu sünain jamaluʼuluin tü nikirajeekalü anain jee müsia nekirajaa anainrü tia (Mat. 13:36; Mar. 7:​17). Wanee kasa naainjaka shia naapaain sümaa tü ekirajünakalü anain naya otta kooʼomüinsü tü natüjaapuʼukalü aaʼu ( paashajeʼera Mateo 13:​11, 12). Jee müsia neʼitaain sünain nakuwaʼipa tü nikirajakalü anain Jesuu otta nakaaliinjüin na wayuukana sükajee tia ekirajünakalü anain naya (Mat. 13:​51, 52).

4. ¿Jarat tü apünüinsükat kasa waaʼinrajatkat süpüla wayaawatüin saaʼu tü nikirajeekalü anain Jesuu?

⁴ Süpüla wayaawatüin saaʼu tü nikirajeekalü anain Jesuu sükajee sukuwaʼipa tü kasa eʼnnaajünakat sainküin mma, waaʼinrüinjatü tü naaʼinrakat na nikirajüinkana Jesuu. Anuu tü waaʼinrajatkat: palajana, aneeküinjana waya kaʼi süpüla wekirajaain sünain jamaluʼuluin tü nümakat Jesuu, wasakireʼerüinjatü waaʼin sünain tia jee müsia asakirüinjana waya süchiirua tia. Müle shia watuma, atüjeena maʼin waya (Prov. 2:​4, 5). Wanee kasa waaʼinrajatka, shia wayaawatüin saaʼu müleka pansaale tü watüjaakalü aaʼu sümaa tü nikirajakalü anain Jesuu. Wayaawatüinjatü aaʼu jamüin aneetka wakuwaʼipa sutuma tia. Waainjüle tia, atüjeena waya süpüleerua wayaawatüin saaʼu wanee kasa (Prov. 2:​2, 3). Jee müsia tü wanee kasa waaʼinrajatkat, shia weʼitaainjatüin sünain wakuwaʼipa tü wekirajaakalü anain. Yalapünaa, weeʼiyatüin sünain kekiin maʼin waya (Prov. 2:​6, 7).

5. ¿Jamüsü süpüla wayaawatüin naaʼu wanee wayuu müleka nütüjüle, niyaawatüle saaʼu wanee kasa otta kekiire maʼin nia?

⁵ ¿Jamüsü süpüla wayaawatüin naaʼu wanee wayuu müleka nütüjüle, niyaawatüle saaʼu wanee kasa otta kekiire maʼin nia? Süpüla watüjaain saaʼu tia, anuu wanee sukuwaʼipa: jamüshijaʼa shaʼwatüle wanee wayuu suluʼu wanee karateet sümaa niʼrüin wanee wuusü awataain nüpanapajee, nütüjaa aaʼu wuusüin tü nüpanapajeekat, niyaawata aaʼu süsaapünaajeerüin nümaa nnojoire nüsünnaain süpüleerua. ¿Kaseetka naainjüin chia wayuukai? Sutuma kekiin maʼin nia asünnaamaatüshi nia. Shiajaʼa mata sümaka tü Wiwüliakat kekiinjanain maʼin waya süka kateerüin woʼu sutuma tia (Prov. 3:​21, 22; 1 Tim. 4:​16).

6. ¿Jarat tü pienchisükat pütchi wasouktüinjatka eʼipajee sünain ekirajaayakat tüü jee sünain tü wanee ekirajaayakat? (Piirakaa sümüin tü pütchi süttakat suluʼu süpana 10.)

⁶ Sünain ekirajaayakat tüü jee sünain tü wanee ekirajaayakat, wekirajaajeerü anain akaratshi kasa nikirajaka anain Jesuu sükajee sukuwaʼipa tü kasa eʼnnaajünakat sainküin mma. Suʼunnaa wekirajaain sünain tia waneʼewai sukua, wasoukteerü eʼipajee tüü: ¿Jamaluʼutche eera tü pütchi nüküjakalü achiki Jesuu? (Atüjeena maʼin waya sünainjee tia.) ¿Jamüshi nikirajaka Jesuu sükajee tia pütchikat? (Atüjeena waya ayaawataa saaʼu wanee kasa.) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla weʼitaain sünain wakuwaʼipa tü nikirajakalü anain Jesuu otta wakaaliinjüin na wayuukana sükajee tia? (Kekiijeena waya waaʼinrüle tia.) Jee müsia, ¿kasa shikirajaka anain waya tia nüchiki Jeʼwaa otta nüchiki Jesuu?

7. ¿Jamaluʼutche eera tü nümakat Jesuu süchiki tü süʼükat mostaza?

⁷ ( Paashajeʼera Mateo 13:​31, 32, TNM) ¿Jamaluʼutche eera tü nümakat Jesuu süchiki tü süʼükat mostaza? Tü süʼükat mostaza, shia tü pütchi anasü süchikikat Nuluwataaya Maleiwa otta naya na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa. Jamüsüjaʼa tü süʼükat mostaza süpünajünaiwaʼaya, joʼuuchechon maʼin, shiasaʼa mapa miyoʼushaata suuʼulia. Müsia neʼe tü alatakat soʼu juyaka 33 soʼu wakalia, palitchoin maʼin na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa. Shiasaʼa süküjünapa maʼin tü pütchikat, akooʼomüinraashii naya (Col. 1:​23). Naashin Jesuu, onnuwaainjatü tü wüchiikalüirua saaʼu sütüna tü suuʼuliakat mostaza sutuma miyoʼuin maʼin shia. Tü wüchii nüküjakalü achiki Jesuu, naya na wayuu anamia ekerotokana sünain aʼwaajaa Jeʼwaa wanaa  namaa na wayuu aʼyataashiikana nümüin (puʼwanaajireʼera sümaa Ezequiel 17:23).

8. ¿Jamüshi nikirajaka Jesuu sükajee sukuwaʼipa tü süʼükat mostaza?

⁸ ¿Jamüshi nikirajaka Jesuu sükajee sukuwaʼipa tü süʼükat mostaza? Süpülajatü niiʼiyatüin sünain eein süpüla sükooʼomüinraain wanee kasa sutuma Nuluwataaya Maleiwa, eein süpüla saaʼinmajüin shia jee müsia nnojoluin eein wanee kasa isaka süchiki tia Aluwataayakat. Jamüsüjaʼa soʼujee juyaka 1914, akooʼomüinraashii maʼin na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa (Is. 60:22). Na wayuu ekerotokana sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa, akaaliinjünüshii naya süpüla ayatüinjanain pejein nünain Jeʼwaa (Prov. 2:7; Is. 32:​1, 2). Ayatüshiʼiya akooʼomüinraain na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa mayaapejeʼe müliain naya atumawaa (Is. 54:17).

9. (1) ¿Kasa shikirajaka anain waya tü nümakat Jesuu süchiki tü süʼükat mostaza? (2) ¿Kasa shikirajaka anain waya tia nüchiki Jeʼwaa otta nüchiki Jesuu?

⁹ ¿Kasa shikirajaka anain waya tü nümakat Jesuu süchiki tü süʼükat mostaza? Eeshii palitchonle na wawalayuukana woumainpaʼa jee shiale nnojoluin saapaamaatüin wayuu sümaa tü shiimainkat. Müle shia, soteesü waaʼin nnojoluin eein wanee kasa isaka süchiki Nuluwataaya Maleiwa. Shiasaʼa sutuma watüjaain saaʼu tia, atütülaajeerü waaʼin sünain anoujaa. Jamüsüjaʼa wanaa sümaa nüntüin chi wawalakai Edwin Skinner suluʼu tü mmakat India soʼu juyaka 1926, palitchon maʼin na Aküjülii pütchi eejanakana chayaa. Jee müsia nnojoishii anoujeein na wayuu chejeʼewaliikana India. Ayatapajaʼa aküjüin pütchi chi wawalakai Skinner, shiasaʼa sutuma naainjüin tia, niʼrüin nnojoluin kasain isain süchiki Nuluwataaya Maleiwa. Maaʼutpünaa yaa, alatüshii suulia 37.000 Aküjülii pütchi eeka suluʼu tü mmakat India. Soʼu tü juya alatakat, alatüshii suulia 108.000 wayuu oʼunakana sünain tü outkajawaakat eere Sotuin Waaʼin Ouktüin Jesuu waaʼu. Wanee mma eere nakooʼomüinraain na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa shia tü mmakat Zambia. Aküjünüsü pütchi suluʼu tia mmakat soʼu juyaka 1926. Maaʼutpünaa yaa, alatüshii suulia 170.000 aküjülii pütchi eeka suluʼu tia mmakat. Jee müsia soʼu juyaka 2013, eejana 763.915 wayuu sünain tü outkajawaakat eere Sotuin Waaʼin Ouktüin Jesuu waaʼu. Wayaawajüle jeʼrain wayuu eeka suluʼu tia mmakat, weʼreerü nuʼunüin waneeshia nanainjee 18 wayuu. ¡Akooʼomüinraashii maʼin na anoujüshiikana nünain Jeʼwaa!

10. ¿Jamaluʼutche eera tü nümakat Jesuu süchiki tü oolojiakat pan?

¹⁰ ( Paashajeʼera Mateo 13:33.) ¿Jamaluʼutche eera tü nümakat Jesuu süchiki tü oolojiakat pan? Shiyaawasesü  nutuma Jesuu tü pütchi anasü süchikikat Nuluwataaya Maleiwa otta shiyaawasesü sunoukteʼerüin sukuwaʼipa wayuu tia pütchikat. «Tü jaliinakat», naya napüshuaʼa na wayuukana jee tü nümakat Jesuu süchiki soolojooin tü jaliinakat, shiyaawasesü süʼwalakajünüin wattapünaa maʼin tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Maleiwa. Naata sukuwaʼipa süpüla miyoʼuinjatüin tü suuʼuliakat mostaza suulia sukuwaʼipa süpüla soolojooinjatüin tü jaliinakat. Süka jamüin, weʼrüin tü suuʼuliakat mostaza sümuloulaain shiʼipaʼaya, akatsaʼa tü jaliinakat weʼraleeinya miyoʼupa shia sutuma tü soolojiakat.

11. ¿Jamüshi nikirajaka Jesuu süchiki tü oolojiakat pan?

¹¹ ¿Jamüshi nikirajaka Jesuu süchiki tü oolojiakat pan? Süpülajatü niiʼiyatüin sünain eein süpüla süʼwalakajaain wattapünaa maʼin tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Maleiwa jee müsia, eesü süpüla sunoukteʼerüin sukuwaʼipa wanee wayuu. Aküjünüsü tia pütchikat «suluʼupünaa süpüshuaʼa mma wattapünaa maʼi» (Aluw. 1:8). Mayaapejeʼe müin nnojotkai saaʼin weʼrüin tü anouktaakat sutuma tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Maleiwa, shiimain eein tü anouktaakat sutuma. Watta naaliin na wayuu aapaakana sümaa tia pütchikat otta anouktaasü nakuwaʼipa sutuma (Roma 12:2; Éf. 4:​22, 23).

12, 13. Püküja süchiki tü alatakat suluʼu waneeirua mma eere süküjünüin tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Maleiwa.

¹² Eesü sülatüle wainma juya süpülapünaa saapaain wayuu sümaa tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Maleiwa. Jamüsüjaʼa soʼu juyaka 1982, oʼunüshi chi wawalakai Franz sümaa Margit sünain aküjaa pütchi suluʼu wanee pueulo, naya wawalayuukana aʼyataapuʼushii suluʼu Weteet chayaa Brasil. Shiasaʼa suluʼu tü pueulo noʼunakalü aluʼumüin, nekirajüin wanee wayuu namaa pienchishii süchonnii. 12 nuuyase chi epayaakai otta japüleʼe maʼin nia. Eeshi nuunjulaapuʼule wanaa sümaa nikirajünüinjachin. Shiasaʼa sutuma suʼwanajaain niʼyataain chi wawalakai Franz sümaa Margit, kapüleeitpa namüin nekirajüin naya wayuukana. Sülatapa 25 juya süchikijee tia, aleʼejüshii na wawalayuukana nachikuaʼa suluʼumüin tia pueulokot. Kojuyainnapa na wawalayuukana chayaa, eejana 69 aküjülii pütchi napüla, 13 na pürekutsootkana rekulaat naʼakajee otta eejatü wanee Piichi Outkajaalee jeketü. Niasaʼa chi jintüi japüipuʼukai maʼin, miyoʼuchipa nia otta niashi akumajaka napüleerua na laülaashiikana tü aainjünajatkat. ¡Talatashaatasü naaʼin chi wawalakai Franz sümaa Margit sutuma tia neʼrakat! Wainma na anoujakana jee na anouktaakana akuwaʼipa sutuma suʼwalakajünüin tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Maleiwa. Shiaʼaya maʼin tü nikirajeekalü anain Jesuu süchiki tü oolojiakat pan.

¹³ Suluʼu tü mmairua eere süpülajünüin noulia na wawalayuukana naküjüinjanain pütchi, eʼnnüsü maʼin sünain suʼwanajaain nakuwaʼipa na wayuukana sutuma tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Maleiwa. Watta maʼin naalii na wayuu aapaakana sümaa tü pütchikat suluʼu tia mmakalüirua. Jamüsüjaʼa chayaa Cuba, aküjünüsü tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Maleiwa soʼujee juyaka 1910. Shiasaʼa soʼu juyaka 1913, chajachi chi wawalakai Russell awaraijaain naaʼu na wawalayuu chajanakana Cuba. Akanasaʼa nnojoluin müin nakooʼomüinraweekai aaʼin na wawalayuukana chayaa, ayatüshii neʼe palitchoin naya. Maaʼutpünaa yaa, alatüshii suulia 96.000 aküjülii pütchi eeka chaa Cuba, jee müsia soʼu juyaka 2013, eejana 229.726 wayuu sünain tü outkajawaakat eere Sotuin Waaʼin Ouktüin Jesuu waaʼu. Wayaawajüle jeʼrain wayuu eeka suluʼu tia mmakat, weʼreerü nuʼunüin waneeshia nanainjee 48 wayuu. Jaʼitairü suluʼu tü mmairua eere nnojoluin süpülajünüin noulia na wawalayuukana naküjüinjanain pütchi, wattamüinsü aküjünüin tü pütchikat (Ecl. 8:7; 11:5). *

14, 15. (1) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla anain wakuwaʼipa sutuma tü nümakat Jesuu süchiki tü oolojiakat pan? (2) ¿Kasa shikirajaka anain waya tia nüchiki Jeʼwaa otta nüchiki Jesuu?

¹⁴ ¿Kasa shikirajaka anain waya tü nümakat Jesuu süchiki tü oolojiakat pan? Shikirajüin waya sünain nnojoluinjatüin shapaain maʼin waaʼin sünain jameerüin sukuwaʼipa süpüla süküjünüin tü pütchikat namüin na nnojoyüliikana aapüin shia. Kettaaitpa sukuwaʼipa tia nutuma Jeʼwaa. ¿Kasakaʼa anain süpüla waaʼinrüin? Anuu sünüiki  tü Wiwüliakat süchiki tia: «Püpünaja tü püwaüyainkat wattaʼa maalü, waneʼereʼeya peemeraain suulia aliika süka nnojoluin pütüjaain saaʼu jaleerüin süsotüin, yaale shia, chale shia jee süsoteerüle piamaleʼeya» (Ecl. 11:​6, TNM). Nnojoluinjatpejeʼe motuin waaʼin oʼuraajaa süpüla kacheʼeinjanain na wayuukana sümüin tü pütchikat. Achuntaleeinjana maʼin waya napüleerua na wawalayuu kepiakana suluʼu mma eere süpülajünüin noulia naküjüinjanain pütchi (Éf. 6:​18-​20).

¹⁵ Nnojo mojuin waaʼin sutuma nnojoluin nanoujamaatüin na wayuu waküjakana amüin pütchi. Jee nnojo mojuin waaʼin sutuma palitchoin na oonookana sümaa tü pütchikat (Zac. 4:​10). Eeshii süpüla nawainmalaain mapa na wayuu anoujakana nünain Jeʼwaa otta eesü süpüla analeeinyain maʼin tü eekat sutuma waküjüin pütchi (Sal. 40:5; Zac. 4:7).

16. (1) ¿Jamaluʼutche eera tü nümakat Jesuu nüchiki wanee wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua? (2) ¿Jamaluʼutche eera tü nümakat Jesuu süchiki wanee korolo kojutüsü ojoitünaka?

¹⁶ ( Paashajeʼera Mateo 13:44-​46.) ¿Jamaluʼutche eera tü nümakat Jesuu nüchiki wanee wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua otta süchiki wanee korolo kojutüsü ojoitünaka? Wanaa sümaa yaajachin Jesuu mmapaʼa, wattakuwaliishii na wayuu oikkaaliikana jee na ayaʼlajüliikana süpüla nayaʼlajüin kaaʼürülairua eeka anasüin. Chi «wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua» nüküjakai achiki Jesuu, nayaawasesü na wayuu anamiakana achajaaka sukuwaʼipa süpüla natüjaainjatüin saaʼu tü shiimainkat. «Tü kaaʼürüla anasükat maʼi» nüküjaka achiki Jesuu, shiyaawasesü tü shiimainkat süchiki Nuluwataaya Maleiwa. Nütüjaapa saaʼu chia wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua sünain kojutüin maʼin shia, nuikkamaatüin süpüshuaʼa tü kasa nümaʼanajatkat süpüla niyaʼlajüin tü kaaʼürülakat. Nüküjüinya Jesuu nüchiki wanee wayuu antakai sünain wanee «korolo kojutüsü ojoitünakat», aʼyataashi yüüjapaʼa chia wayuukai wanaa sümaa tia. Mayaapejeʼe nnojoluin nüchajaain tia korolo kojutüsü nüntakalü anain, nuikküin «süpüshua tü kasa eejatkat nümaʼana» süpüla eeinjatüin tia korolokot nümaʼana. Tü naainjakat müsü aka saaʼin tü naainjakat chi «wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua».

17. ¿Jamüshi nikirajaka Jesuu nüchiki wanee wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua otta süchiki wanee korolo kojutüsü ojoitünaka?

¹⁷ ¿Jamüshi nikirajaka Jesuu nüchiki wanee wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua otta süchiki wanee korolo kojutüsü ojoitünaka? Tü nüküjeekat Jesuu shia naatawalin sukuwaʼipa süpüla natüjaain saaʼu tü shiimainkat na wayuukana. Eeshii eekai nachajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla natüjaainjatüin saaʼu tü shiimainkat. Eeshii na nnojoliikana aainjüin tia, akatsaʼa nayaawatüin saaʼu tü shiimainkat süküjünapa pütchi namüin. Na piamashii wayuu nüküjakana achiki Jesuu, nayaawata aaʼu kojutüin maʼin tü korolo nantakalü anain, müshiijeseʼe nachajaain sukuwaʼipa süpüla eeinjatüin shia namaʼana.

18. (1) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla anain wakuwaʼipa sutuma tü nümakat Jesuu nüchiki wanee wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua otta süchiki wanee korolo kojutüsü ojoitünaka? (2) ¿Kasa shikirajaka anain waya tia nüchiki Jeʼwaa otta nüchiki Jesuu?

¹⁸ ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla anain wakuwaʼipa sutuma tü nümakat Jesuu nüchiki wanee wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua otta süchiki wanee korolo kojutüsü ojoitünaka? (Mat. 6:​19-​21.) Püsakireʼera paaʼin sünain tüü: «¿Müsüche takuwaʼipa maʼaka naaʼin na piamashii wayuu nüküjakana achiki Jesuu? ¿Kojutüsüche tamüin tü shiimainkat maʼaka kojutüin shia namüin naya wayuukana? ¿Tachajaainche sukuwaʼipa süpüla shiainjatüin alanaʼaleein ojutü tamüin suulialeʼeya waneeirua kasa? ¿Shapaataapa neʼe taaʼin sutuma waneeirua kasa?» (Mat. 6:​22-​24, 33, TNM; Luc. 5:​27, 28; Filip. 3:8). Müleka kojutüle maʼin wamüin tü shiimainkat, shieerü palajanaka watuma waneepia.

19. ¿Kasa wekirajaajeetka anain sünain tü wanee ekirajaayakat?

¹⁹ Müleka waapüle tü nümakat Jesuu süchiki Nuluwataaya Maleiwa sümaa wayaawatüin saaʼu jamaluʼuluin shia, wekirajeerü wayuu sünain otta weʼitaajeerü shia sünain wakuwaʼipa. Sünain tü wanee ekirajaayakat, wekirajaajeerü anain apünüinsü sukuwaʼipa tü kasa eʼnnaajünakat sainküin mma nikirajaka akajee Jesuu. Otta weʼreerü kasain shikirajüin anain waya tia.