Ir al contenido

Ir al índice

Tinóʼyao kʼoa katamachoyano

Tinóʼyao kʼoa katamachoyano

“Tinóʼyanáo ngatsʼio, katamachoyano.” (MAR. 7:14)

1, 2. Ánni nga nʼio nkjín chjota xi tsín koanjinsínile je én xi kinchja̱ je Jesús.

KʼIANGA ʼya xi fákaoná, noʼyañá jotso je jta̱le kʼianga nchja̱. Tonga kʼianga koa̱nchoyaná jmeni xi títsoná machjénní nga koa̱njinná je énle (1 Cor. 14:9). Je Jesús nkjín jmi chjota tsakjákao. Tonga alikui tongatsʼi nga koanjinle jmeni xi kitso je Jesús. Kuinga i kitsosínile: “Tinóʼyanáo ngatsʼio, katamachoyano” (Mar. 7:14).

2 Ánni nga nʼio nkjín xi tsín koanjinsínile jmeni xi kitso je Jesús. Kuinga tokui kini josʼin makjainle kʼoa tsa maije̱ kuinga chʼaotjío kjoafaʼaitsjenle. Je Jesús i kitso xi tʼatsʼe chjota jebi: “Nikjitson kjoatéxomale Niná jméni nga nitjosonsínilao kostumbreno xi tsaon” (Mar. 7:9). Je chjota xokjoan alikui kisinkjínle kon josʼin tsoyanile je én xi kinchja̱ je Jesús. Alikui koanmele nga kisikatío je kostumbrele kʼoa josʼin makjainle. Je chjota xokjoan tokinrʼoéní tonga alikui koanjinle jmeni xi tsakʼinle (tʼexkiai Mateo 13:13-15). Kʼoa ñá, jméni xi sʼiaan kʼianga ñaki katamachoyaná jmeni xi kitsoya je Jesús.

JÓSʼIN KOASENKAONÁ JMENI XI KITSOYA JE JESÚS

3. Ánni nga koanjinsínile je pastro je én xi kitsoya Jesús.

3 Kʼoasʼiaan jokisʼin je chjotale Jesús nga nangitokon koan. Je Jesús i kitsole: “Jó tondale xkon xi tsaon, nga matsenle, kʼoa xo̱ño nga nrʼoéni” (Mat. 13:16). Ánni nga koanjinsínile je chjotale Jesús kʼoa nga tsín koanjinsínile je chjota xi ngikʼa. Jan koya tjínni xi kitjenngi. Xi títjon, ijngokʼa kiskonangi nga koanjinle jmeni xi títsole je Jesús (Mat. 13:36; Mar. 7:17). Xi majaoni, koankjainle xi kʼia tsakʼinyale kʼoa yaa kisijngokao jmeni xi jemakjainle (tʼexkiai Mateo 13:11, 12). Xi majanni, kisichjén jmeni xi tsakʼinyale kʼoa kʼoati tsakinyakao xi kjaʼaí chjota (Mat. 13:51, 52).

4. Jméni xi jan koya sʼiaan kʼianga koa̱njinná je choa̱ xi tsakatío Jesús.

4 Tojo kisʼin je chjotale Jesús, jan koya tjínni xi sʼiaan nga koa̱njinná je choa̱ xi tsakatío je Jesús. Xi títjon, chʼa̱sjeʼaa nichxin kʼianga chótʼayá kʼoa nga si̱kjaʼaitsjenjiaan je én xi kinchja̱ Jesús, kuijnatsʼinyaa kʼoa chjónangilee yaoná. Tsa kʼoasʼiaan sʼeená kjoankjíntokon (Prov. 2:4, 5). Xi majaoni, si̱kjaʼaitsjeen josʼin mangóson kjoankjíntokon jebi kao jmeni xi jeʼyaa kʼoa josʼin koasenkaoná. Tsa kʼoasʼiaan sʼeena kjoamajintokon (Prov. 2:2, 3). Xi majanni, tsa kʼoasʼiaan jmeni xi jeʼyaa kʼoa kʼoasʼin kjuinkoaa yaoná tjínná kjoachjine (Prov. 2:6, 7).

5. Jméni xi tsín mangóson nga ʼyaa, nga majinná kʼoa nga chjine maa.

5 Jméni xi tsín mangóson nga ʼyaa, nga majinná kʼoa nga chjine maa. Koaan kui choa̱ jebi kʼoéjnaa. Tobʼelañá, tsa ya ngabasenle karretera tjenyai kʼoa jngo karro nroanrʼoeli. Kʼianga matsen nga jngo karro nroá jetiʼyai. Xijema, majinli nga koa̱nnganeli kʼiatsa tosi tonda ya kuisain. Kʼoa nga chjine koai̱n kʼiaa tsa kjitʼanangi kuisenxin. Je Énle Niná kʼoatso nga kʼoétjoa “je kjoachjine” nga̱ kui xi kʼoasjentjainá (Prov. 3:21, 22; 1 Tim. 4:16).

6. Jñánile nga ño koya xi chjónangilee yaoná kʼianga chótʼayá nga ñato koya choa̱ xi tsakatío Jesús. (Chótsenlai je  rekuadro.)

6 Kjoaʼmiya jebi kʼoa kao xi sʼa nroa ñato koya choa̱ jchaa je xi kisichjén Jesús. Kʼianga chótʼayá choa̱ jebi koaan chjónangilee yaoná. Jméni xi tsoyanile choa̱ jebi (tiʼyañá). Ánni nga kui choa̱ jebi tsakʼéjnasíni Jesús (kjimajinná). Jósʼin koa̱n si̱chjén jmeni xi tso ibi kʼoa jósʼin kuinyakoaa je chjota (chjine kjimaa). Kʼoa xijekoa̱n, jméni xi tsoyaná je Jeobá kao Jesucristo.

NA̱XI̱N XI TSʼE MOSTAZA

7. Jméni xi tsoyanile je choa̱ xi tsakʼéjna Jesús tʼatsʼe na̱xi̱n xi tsʼe mostaza.

7 (Tʼexkiai Mateo 13:31, 32.) Jméni xi tsoyanile je choa̱ xi tsakʼéjna Jesús tʼatsʼe na̱xi̱n xi tsʼe mostaza. Je na̱xi̱n xi tsʼe mostaza kui tsoyanile je én xi tʼatsʼe Chjotaxále Niná xi kʼoasʼin ʼmiyaa tojo kisʼin je jtín xi kisʼejna títjon. Kʼianga nó 33, nga kisʼejnatítjon je jtín xi tsʼe Cristo, nʼio tochoa mani kʼoa yaa mangóson jngo na̱xi̱n xi i̱nakji. Sasa koannkjínyani chjota nga kʼoasʼin tsakʼinyason je Énle Niná. Aliʼya xi be tsa kʼoasʼin ngotjo koa̱nnkjínyani kʼoa tsa kʼoasikji koa̱n (Col. 1:23). Je Jesús kʼoakitso nga “faʼai nise xi síma jinsén, kʼoa ya bʼéndaʼa tjéle jin yántsja”. Jebi kui xi tsonile nga sa koa̱nnkjín sa koa̱nnkjín je jtín xi tsʼe Cristo, kʼoa je chjota xi ndʼé tjío ni̱ma̱le yaa kuicho nga kʼuínyale kjoankjíntokon xi tsʼe Niná kʼoa yaa koa̱nkuinda (tingósonkoai Ezequiel 17:23).

8. Ánni nga kui choa̱ xi tsʼe na̱xi̱nle mostaza kisichjénsíni Jesús.

8 Ánni nga kui choa̱ jebi kisichjénsíni Jesús. Kuinga kui kisichjénni joma nga mingʼa je na̱xi̱n xi tsʼe mostaza nga tsakakó jokji koa̱nnkjínya chjotale je Chjotaxále Niná, josʼin koankuinda kʼoa nga chókjoajinle tojme kjoani xi kjoaʼatojin. Tjen nó 1914, je jtín xi tsʼe Cristo nʼio kjimankjín je chjotale (Is. 60:22). Je xi ya tjíojin jtín jebi bʼainganʼiole kʼianga chrian katabatiole je Jeobá (Prov. 2:7; Is. 32:1, 2). Tojmeni kʼoa toʼyani xi koatiochjoa alikui kʼoakoa̱nle nga kʼoechjoale kʼianga koa̱nnkjínya chjotale jtín jebi (Is. 54:17).

9. 1) Jméni xi bakóyaná je choa̱ xi tsʼe na̱xi̱nle mostaza. 2) Jméni xi bakóyaná jebi xi tʼatsʼe Jeobá kao Jesús.

9 Jméni xi bakóyaná je choa̱ xi tsʼe na̱xi̱nle mostaza. Tsakui nichxin ya tiyoaa jñani me tsín je testigole Jeobá kʼoa tsín mankjínya. Tonga alikui si̱chajiaan nga je Chjotaxále Niná chókjoajinle tojme kjoa xi kjoaʼatojin. Nga ʼyaa jebi kui xi basenkaoná nga kaná. Tobʼelañá, je ndsʼee Edwin Skinner kʼianga kicho ya India nga nó 1926 alikui nanda ʼya testigo tjín kʼoa nʼio ñʼai koanle nga̱ likui mankjín je chjota. Tonga tosi tonda kitsoya kʼoa tsabe nga tsín jme xi bʼéchjoale je Chjotaxále Niná. Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, tsʼato 37,000 mani je testigole Jeobá ya India, kʼoa tsʼato 108,000 koanni xi ki nga jaʼaitsjenya kjoabiyale Cristo nga nó 2013. Kʼoa nga tikuini nó 1926 nga kicho ya India je ndsʼee Skinner kʼoati tokʼia kitsʼia xá jebi ya Zambia. Kʼoa ndʼaibi, ya Zambia tsʼato 170,000 mani testigole Jeobá kʼoa 763,915 koanni xi ki nga jaʼaitsjenya kjoabiyale Cristo nga nó 2013. Kui xi tsonile, kʼianga xjaʼaonjan chjota jngo koanni xi ki nga jaʼaitsjenya je kjoabiyale Cristo ya Zambia. Tokʼoamaná jokji kjimankjín je chjota.

NAʼYO̱SAN

10. Jósʼin tsoyanile je choa̱ xi tsʼe naʼyo̱san.

10 (Tʼexkiai Mateo 13:33.) Jósʼin tsoyanile je choa̱ xi tsʼe naʼyo̱san. Choa̱ jebi kui tínchja̱ni én xi tʼatsʼe Chjotaxále Niná kʼoa josʼin síndaya je chjota. Ngayeje naʼyo̱ harina jé tsoyanile ngatsʼi naxinandáyʼai xi tjín. Kʼianga masan je naʼyo̱ kui xi tsonile josʼin kjimangabason je én xi tsʼe Chjotaxále Niná nga kʼoasʼin tíʼmiyason. Nga mangʼa je na̱xi̱n xi tsʼe mostaza ñaki ʼyañá xkoaan tonga nga masan je naʼyo̱ alikui ʼyañá xkoaan. To jesan naʼyo̱ nga ʼyaa.

11. Ánni nga kui choa̱ xi tsʼe naʼyo̱san kisichjénsíni Jesús.

11 Ánni nga kui choa̱ jebi kisichjénsíni Jesús. Je Jesús kʼoakitso nga je én xi tsʼe Chjotaxále Niná tjínle nganʼio nga kuicho “jña saʼnda nga fetʼa sonʼnde” kʼoa nga sindaya jotjío je ni̱ma̱le chjota (Hech. 1:8). Tsakui nichxin likui jchaa nga tjíobʼantjaiya je chjota tonga kʼoani kjima. Nʼio nkjín chjota xi kjimakjainle tʼatsʼe Chjotaxále Niná ngakjijnda Sonʼnde kʼoa tjíotsaojin ni̱ma̱le én jebi nga tjíosíkʼantjaiya yaole (Rom. 12:2; Efes. 4:22, 23).

12, 13. A koaan kʼoasí josʼin tífison je Énle Niná tojo kitso Jesús nga tsakʼéjna choa̱ xi tsʼe naʼyo̱san.

12 Sakʼoa nʼio nkjín nó ʼyanile josʼin bichótsjoá nga be je Énle Niná je chjota. Tobʼelañá, nga nó 1982, je Franz kao chjoónle xi Margit ʼmi, xi ya kisixá Betel xi tíjna ya Brasil yaa kikakóyason jngo naxinandáʼndí xi ya tíjna. Nkjín chjota kitsoyale Biblia, tobʼelañá jngo chjoón xi ño mani xtiʼndíle. Kʼianga kui nichxin, je xi majchínga kʼiaa tejao nóle. Tiʼndí jebi nʼio soale kʼoa tongini bʼejnaʼma nga bichótsoyale ndsʼee jebi. Kʼoa nga jexin kinikasén je Franz kao Margit alikui tikoan kitsoyanile. Kʼianga jaʼato kan aon nó, ijngokʼa kichosíxatʼa ʼnde jebi. Nʼio tsjoa koanle kʼianga kicho jtín jebi je xi jankan kaoni ñajan mani xi jetsoyason, tejan mani xi precursor regular sʼin tjíosíxá kʼoa yaa batíoxkó jngo Ndʼia jña chotʼayá xi sʼa kisʼenda chjotse. Kʼoa je tiʼndí xi soalale jejchínga kʼoa jé xi Coordinador sʼin tíjna. Tojo tso choa̱ xi tsakʼéjna Jesús xi tsʼe naʼyo̱san, je én xi tsʼe Chjotaxále Niná tsangabason kʼoa kisikʼantjaiya yaole je chjota.

13 Kʼoa ya naxinandá jñani tsín tjoʼndele nga tsoyason je ndsʼee kʼoati tjíosíkʼantjaiya chjota je én xi tʼatsʼe Chjotaxále Niná. Tokʼoamaná josʼin tífison je Énle Niná naxinandá jebi. Tobʼelañá, ya Cuba kʼiaa nga nó 1910 kicho je én xi tsʼe Chjotaxále Niná, kʼoa je ndsʼee Russell kʼiaa nga nó 1913 kichosíxatʼa. Nga títjon alikui koannkjín je chjota. Tonga jókjima ndʼaibi ya Cuba. Tsʼato 96,000 mani xi tsoyason je énnda chjotse kʼoa 229,726 koanni xi ki nga jaʼaitsjenya kjoabiyale Cristo nga nó 2013. Kui xi tsonile, kʼianga ñachanjin chjota jngo koanni xi ki nga jaʼaitsjenya je kjoabiyale Cristo. Kʼoa ya naxinandá jñani tsín ʼya xi batiochjoa, jñani kʼoasʼin síkjaʼaitsjen je ndsʼee nga kjesa ʼmiyasonjin, kʼoati jetíbichó je Énle Niná (Ecl. 8:7; 11:5). *

14, 15. 1) Jósʼin basenkaoná nga jngó jngoá je choa̱ xi tsakʼéjna Jesús xi tsʼe naʼyo̱san. 2) Jméni xi bakóyaná jebi xi tʼatsʼe Jeobá kao Jesús.

14 Jósʼin basenkaoná je choa̱ xi tsakakóya Jesús xi tsʼe naʼyo̱san. Kʼianga nikjaʼaitsjeen josʼin tsoyanile je choa̱ xi tsakʼéjna Jesús, basenkaoná nga tsín nʼio nikjaojiaan josʼin kuichole je Énle Niná jotjín miyón chjota xi kje nrʼoéjin. Je Jeobá jebe josʼin. Tonga jméni xi kjinená ñá nga sʼiaan. Je Énle Niná itso: “Tʼentjai ntje̱li kʼianga tanjio, kʼoa likui katasíkjáya ndsai saʼnda nga koa̱nxon;nga̱ likui ʼyai jñánile xi koa̱nntje, a kui jebi axo kui xi ijngo, axo nda koa̱n nga jao” (Ecl. 11:6). Je Jeobá si̱jélee ngantsjai nga katasíchikontʼain xá jebi nga kʼoasʼin tíʼmiyason kʼoa ngisa ya naxinandá jñani tsín títjoʼnde nga tíʼmiyason (Efes. 6:18-20).

15 Kʼoati tsín koa̱n si̱kinroajeen tokoán kʼiatsa likui ndi̱to̱n makjainle chjota jñani nga ʼmiyasoán. Alikui koa̱n chʼa̱sjengiaa jmeni xi toʼi̱natjín ma nga sʼa sʼetsʼiakao (Zac. 4:10). Kuicho nichxin nga koa̱nkjainle chjota kʼoa ñaki tsjoani koa̱nná (Sal. 40:5; Zac. 4:7).

CHJOTA XI KJOAMA̱ SʼÍN KAO KJOANYINÁ XI TÍJNAʼMA JINNANGI

16. 1) Jméni xi tsoyanile je choa̱ xi tsʼe chjota xi kjoama̱ sʼín. 2) Jméni xi tsoyanile je choa̱ xi tsʼe kjoanyiná xi tíjnaʼma jinnangi.

16 (Tʼexkiai Mateo 13:44-46.) Jméni xi tsoyanile je choa̱ xi tsʼe chjota xi kjoama̱ sʼín kao kjoanyiná xi tíjnaʼma jinnangi. Kʼianga siglo 1, tjínkʼa je chjota xi kjoama̱ sʼín xi nʼio kjin fi nga básjai perla kʼoa batse. Je choa̱ xi kisikʼéjna Jesús tʼatsʼe “jngo tofangi [perla] xi nʼio chjí” kui tsoyanile jokjoantjínni xi tʼatsʼe Chjotaxále Niná, kʼoa je chjota xi kjoama̱ sʼín jé tsoyanile je chjota xi nda tjío ni̱ma̱le xi básjai je xi kixi tíjna saʼnda nga masjaile. Je chjota xi kjoama̱ sʼín kjitʼanangi kikaténa jmeni xi tjínle nga koan tsakatse je perla. Je Jesús kʼoati jngo choa̱ kisikʼéjna tʼatsʼe jngo chjota xi jinxjóe kisíxá kʼoa kui koansjaile tao̱nchjí xi tíjnaʼma jinnangi. Je chjota jebi ali tsa tao̱nchjíjin tíbásjai. Tonga kʼianga tsabe jokji chjíle kʼoati tsakaténa ngayeje xi tjínle tojoni nga tsʼe koa̱n.

17. Ánni nga kui choa̱ tsakatíosíni Jesús tʼatsʼe chjota xi kjoama̱ sʼín kao kjoanyiná xi tíjnaʼma jinnangi.

17 Ánni nga kui nga jao choa̱ jebi tsakatíosíni je Jesús. Kui xi tsakakó nga nkjín koya josʼin ʼyañá je xi kixi tíjna. Tjínkʼa chjota xi básjai xi kixi tíjna kʼoa kjoamaa bʼéngi nga masjaile. Tjínkʼa xi be xi kixi tíjna ninga tsínkui tjíobásjai, tsakui nichxin kʼianga tjín xi tsoyasonle. Nga jao chjota xi síkʼaxki̱ choa̱ xi tsakatío Jesús tsabechjí jmeni xi koansjaile kʼoa tsakʼéngikjoamaa nga tsʼe koan.

18. 1) Jósʼin basenkaoná nga jao choa̱ jebi. 2) Jméni xi bakóyaná jebi xi tʼatsʼe Jeobá kao Jesús.

18 Jósʼin basenkaoná nga jao choa̱ jebi. (Mat. 6:19-21). Chjónangilai yaoli: A kʼoatisʼin sikjaʼaitsjen tsanda an josʼin kisikjaʼaitsjen nga jao chjota jebi tʼatsʼe xi kixi tíjna. A ñaki jngoyale tao̱nchjí sʼin ʼbekoan je xi kixi tíjna. A tijnandaña nga bʼengikjoama nga tsʼan koa̱n je xi kixi, axo titsjoaʼndeña nga tokjaʼaí kjoala bʼéchjoana, jolani jmeni xi nikjaojiaan nga nyaon nyaon (Mat. 6:22-24, 33; Luc. 5:27, 28; Filip. 3:8). Kʼiatsa ñaki tsjoachaa je xi kixi tíjna, ñaki kʼoénejinlee yaoná nga kʼoasʼiaan tojmeni kʼianga kui ngisa kʼoéjna títjoán.

19. Jméni xi chótʼayá ya kjoaʼmiya xi ijngo.

19 Koakoá nga kanoʼyá kʼoa nga kamajinná josʼin tsoyanile choa̱ jebi. Tonga ali tsa tokuijin xi machjén nga kataʼyaa josʼin tsoyanile. Machjénní nga kʼoasʼiaan jotso. Ya kjoaʼmiya xi ngijngo ngi jan choa̱ chótʼayá kʼoa kui jchaa jmeni xi bakóyaná.

^ párr. 13 Kʼoati koa̱n kʼoéxkiai jmeni xi koan ya Alemania Oriental (Anuario 1999, pájina 83), Argentina (Anuario 2001, pájina 186, rekuadro), Papúa Nueva Guinea (Anuario 2005, pájina 63), kao Isla de Robinson Crusoe (La Atalaya xi tsʼe 15 de junio de 2000, pájina 9).