1, 2. ¿Tiko mayë jäˈäy kyaj tjaygyujkëdë ti Jesus tukniˈˈijxë?

WAˈAN näˈäty nmëdoˈojëm ko pën xymyëgäjpxëm o axtë nˈyoˈkmëdoˈojëm, per pën kyaj yajxon nmëdooˈijtëm, kyaj mbäät njaygyujkëm wiˈix jyënaˈany (1 Kor. 14:9). Duˈun jyajty milˈamë jäˈäy ko Jesus ojts myëgäjpxëdë mä yˈayuk, nimay kyaj tjaygyujkëdë ti myaytyäˈägan. Pääty jyënany: “Mëdowdë nidëgekyëty, es jaygyukëdë” (Mar. 7:14).

² ¿Tiko mayë jäˈäy kyaj tjaygyujkëdë ti Jesus tukniˈˈijxë? Yëˈko tamë nety diˈib myëdäjttëp ja kyëˈëm winmäˈäny ets tam diˈib tyunandëp diˈib kyaj yˈoyëty. Jesus duˈun tˈanmääyë tyäˈädë jäˈäyëty: “Mˈaktimpaduundëp diˈibë mˈaptëjk tyuundëp, es dëˈën xyˈëxtijtë ja Diosë yˈanaˈamën” (Mar. 7:9). Kyaj nety tjaygyukëyäˈändë wiˈixë Jesus yˈanëˈëmxëdë ets ni tkayajtëgatsäˈändë jyot wyinmäˈäny etsë tyuˈunën. Myëdoodëbë nety, per kyaj dyaˈˈawatstë ja jyot wyinmäˈäny (käjpxë Matewʉ 13:13-15). ¿Wiˈix mbäät xëmë nnayaˈijtëm listë parë nmëdooˈijtëmë Jesusë tyukniˈˈijxën?

3. ¿Tiko ja Jesusë yˈëxpëjkpëty tjaygyujkëdë tijatyë Jesus tukniˈˈijxë?

³ Tsojkëp nbanëjkxëmë yˈijxpajtën ja Jesusë yˈëxpëjkpëty diˈib ijttë yujy tudaˈaky. Jesus yˈanmääyëdë: “Kuniˈxy miitsëty,  mët ko mˈijxtëp es mmëdoodëp” (Mat. 13:16). ¿Tiko tjaygyujkëdë ti Jesus myaytyäˈägan? Myëduˈuk, yëˈko ojts twinmaytyë ets ojts tpayoˈoytyë wiˈix nyikejy tijaty myaytyak (Mat. 13:36; Mar. 7:17). Myëmajtsk, yëˈko kyupëjktë tijaty jemy yajtukniˈˈijxëdë ets dyajnaywyijtsëdë mët diˈibë nety nyijäˈäwëdëp (käjpxë Matewʉ 13:11, 12). Ets myëdëgëëk, yëˈko kyuytyuundë diˈib myëdoodë ets jyaygyujkëdë, kyaj jeˈeyë parë këˈëm nyaytyukpudëkëyäˈänëdë, nanduˈun parë jäˈäy tpudëkëyäˈändë (Mat. 13:51, 52).

4. ¿Ti mbäät nduˈunëm tëgëk pëky parë njaygyujkëm tijatyë Jesus tukniˈˈijxë?

⁴ Nanduˈun ëtsäjtëm, pën njaygyukëyäˈänëm ja ijxpajtën diˈibë Jesus tukniˈˈijxë, tsojkëp nduˈunëm tëgëk pëky diˈib tyuundë ja Jesusë yˈëxpëjkpëty. Tuk pëky, tsojkëp njuˈtëmë tiempë parë nˈëxpëjkëm ti Jesus myaytyak, nbayoˈoyëm tijaty nnayajtëˈëwëm ets nbawinmäˈäyëm ti xytyukniˈˈijxëm. Duˈun mbäät nnijäˈäwëm (Prov. 2:4, 5). Myëmajtsk, jëjpˈam ets nˈijxëm wiˈix nyaymyënëjkxyëty diˈib jam nˈëxpëjkëm mët diˈib të nnijäˈäwëm etsë net nwinmäˈäyëm wiˈix xypyudëjkëm. Duˈun mbäät njaygyujkëm (Prov. 2:2, 3). Ets myëdëgëëk, tsojkëp nguytyuˈunëm diˈib të nnijäˈäwëm. Duˈun mbäät nyaˈijxëm ja wijyˈäjtën (Prov. 2:6, 7).

5. ¿Wiˈix tyëgatsyëty ko tijaty nnijäˈäwëm, njaygyujkëm ets ko nmëdäjtëmë wijyˈäjtën? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

⁵ Ko tijaty nnijäˈäwëm, njaygyujkëm ets nmëdäjtëmë wijyˈäjtën, kyaj tyuknaxëty. Nˈokpëjtakëm ko tam mdanë karreteerë tuˈääy ets xyˈixy ko ta myiny tuˈugë kamionetë. Tim jawyiin, të xyˈixy ko tam myiny tuˈugë kamionetë, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy nijäˈäwën. Ta net mwinmay ko tsojkëp xyˈawäˈktuˈudët, pes mbäät mdukteenyëty, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy jaygyujkën. Ets ko net pojënë mˈawäˈktuˈuty, yëˈë yˈandijpy wijyˈäjtën. Päätyë Biiblyë jyënaˈany: “Kuentˈat ja wijyˈäjtën ets yajtun” (Prov. 3:21, 22; 1 Tim. 4:16).

6. Mä jëxtujk pëkyë ijxpajtën diˈibë Jesus myaytyak, ¿diˈibaty yajtëˈëwën yaˈˈatsoojëmbitäämp? (Ixë  rekuäädrë.)

⁶ Mä tyäˈädë artikulo ets mä jatuˈukpë, nˈixäˈänëm jëxtujkë ijxpajtën diˈibë Jesus myaytyak. Mientrës nˈëxpëjkëm tuˈuk tuˈuk, ta yaˈˈatsoojëmbitäˈäny: ¿Wiˈix nyikejy ja ijxpajtën? (Xypyudëjkëm parë nnijäˈäwëm.) ¿Tiko Jesus tmaytyaky? (Xypyudëjkëm parë njaygyujkëm.) ¿Wiˈix mbäät nnaytyukpudëjkëm ets ndukpudëjkëmë wiink jäˈäy? (Tyäˈädë yëˈë wijyˈäjtën.) Ets, ¿ti xytyukniˈˈijxëm ja ijxpajtën mä Jyobaa ets mä Jesus?

7. ¿Wiˈix nyikejy ja mostasë päjk diˈibë Jesus myaytyak?

⁷ (Käjpxë Matewʉ 13:31, 32.) ¿Wiˈix nyikejy ja ijxpajtën mä ja mostasë päjk? Yëˈë yˈandijpy ja oybyë ayuk diˈib nyimaytyakypy ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën ets nanduˈun tˈandijˈyë Diosë kyäjpn. Ko tsyondaky ja Diosë kyäjpn mä jëmëjt 33, niwaanë nety yajpäättë, duˈun extëmë mostasë “tëëmt byeen jyantsymyutskatyëty”, per ko waanë tiempë nyajxy, ta pojënë ojts nyimayëdë mët ko ojts kyäjpxwäˈkxtë (Kol. 1:23). Jesus të nety jyënaˈany ko “joon jëyujk” tsyënääytyaknbëkäˈändë mä “xyeˈentsyën”. Diˈib yˈandijpy ko nyimayëyaˈany ja Diosë kyäjpn ets niˈamukë jäˈäy diˈib oyë kyorasoon tˈaxäjëyäˈändë ja käˈäy ukën diˈibë Dios yajkypy, ets nyayjawëyäˈänëdë seguurë  mä Diosë kyäjpn (ix nanduˈunë Ezequiel 17:23).

8. ¿Tiko Jesus tpëjtaky extëmë ijxpajtën ja mostasë päjk?

⁸ ¿Tiko Jesus tmaytyakyë tyäˈädë ijxpajtën? Ko Jesus tmaytyaky wiˈix yony pyety ja mostasë päjk, yëˈë mët ojts tˈijxkijpxyë wiˈixë Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën myëjwindëkë, wiˈix xykyuwäˈänëm ets wiˈix kyaj ti yajtuˈuˈadukyëty. Niˈigyë jyantsy tyëkëdë jäˈäy mä Diosë kyäjpn desde mä jëmëjt 1914 (Is. 60:22). Ets pënaty tëjkëdëp mä Diosë kyäjpn mëjwiin kajaa tˈaxäjëdë ja käˈäy ukën diˈibë Dios yajkypy (Prov. 2:7; Is. 32:1, 2). Niˈigyë nyimayëdë, kyaj ti yajtuˈuˈadukëdë ets myëmadaktääytyëp tukëˈëyë jotmay ko jäˈäy nyibëdëˈëgëdë (Is. 54:17).

9. 1) ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ja ijxpajtën mä ja mostasë päjk? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë tyäˈädë ijxpajtën mä Jyobaa ets mä Jesus?

⁹ ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë tyäˈädë ijxpajtën mä ja mostasë päjk? Mbäät ntsënäˈäyëm mä niwaanë jyamëtyë Testiigë ets mbäät nˈijxëm ko kyaj pojënë nyimayëdë oy njakäjpxwäˈkxëm. Per ko nnijäˈäwëm ko Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën kyaj ti yajtuˈuˈadukyëty, yëˈë xymyëjämoˈoyëm parë kyaj nˈëxtëkëwäˈkëm. Extëm yajnimaytyaˈagyë nmëguˈukˈäjtëm Edwin Skinner, ko jyajty India mä jëmëjt 1926 kyaj nety nyimayˈattë Testiigë mä tyäˈädë paˈis, ets duˈunë nety yaˈixy ko tsip myëjwindëkët mët ko kyaj tsojkë jäˈäy wyimbattë. Per duˈunyëm ojts kyäjpxwäˈkxˈadëˈëtsy ets yˈijx wiˈixë Diosë yˈayuk kyaj yajtuˈuˈadukyëtyë kajaabë amay jotmay. Tyam jap India ja nyimayˈattë nmëguˈukˈäjtëm naxy 37,000, ets ko yajjamyejtsyë Jesusë yˈoˈkën xëë mä jëmëjt 2013, ja jäˈäy yˈojtstë naxy 108,000. Ko jyajtyë nmëguˈukˈäjtëm Skinner jap India, ta nanduˈun yajtuuntsondakyë Diosë tyuunk jap Zambia. Ets tyam, ja nyimayˈattë käjpxwäˈkxpëty naxy 170,000, ets ko yajjamyejtsyë Jesusë yˈoˈkën xëë mä jëmëjt 2013, ja jäˈäy yˈojtstë 763,915, mä 18 jäˈäy diˈib tsënääytyëp Zambia, ja yˈojtsy tuˈuk. ¡Mëjwiin kajaa të myëjwindëkë Diosë kyäjpn!

10. ¿Wiˈix nyikejy ja ijxpajtënë diˈib mä lebaduurë?

¹⁰ (Käjpxë Matewʉ 13:33.) ¿Wiˈix nyikejy ja ijxpajtën mä ja lebaduurë? Tyäˈädë ijxpajtën, nan yëˈë yˈandijpy ja Diosë yˈayuk ets wiˈix dyajtëgäjtsë jäˈäyë jyukyˈäjtën. Ja “arinë” diˈib të yajtijˈooky, yëˈë yˈandijpy niˈamukë jäˈäy diˈib yajpatp nuˈunë it lugäär, ets ko ja lebaduurë dyajpëdëˈëky ja jëtsy, yëˈë yˈandijpy ko wyaˈkxyë Diosë ayuk ko ngäjpxwäˈkxëm. Ko ja mostasë päjk yony, netyë yaˈixy ko tam yony, per ko ja lebaduurë dyajpëdëˈëky ja tsäjpkaaky kyaj netyë yaˈixy. Jaanëm ko tiempë waanë nyaxy.

11. ¿Tiko Jesus tpëjtaky extëmë ijxpajtën ja lebaduurë?

¹¹ ¿Tiko Jesus tmaytyakyë tyäˈädë ijxpajtën? Mëdë tyäˈädë ijxpajtën tnimaytyaky ko ja oybyë yˈayuk myëdäjtypyë mëkˈäjtën parë wyäˈkxët mä “tëgekyë naxwinyëdë” ets dyajtëgäjtsëdë jäˈäyë jyukyˈäjtën (Apos. 1:8). Mbäät kyaj netyë yaˈixy wiˈixë jäˈäy tyëgatsy. Per tëgäjtsp, mët ko mayë jäˈäy tˈaxäjëdë oybyë ayuk ets tnasˈixëdë parë tyëgatsëdë jyukyˈäjtën (Rom. 12:2; Éfes. 4:22, 23).

12, 13. Pëjtäˈägë ijxpajtën wiˈix myëjwindëkë mä yajkäjpxwaˈkxyë oybyë ayuk, extëm ja lebaduurë.

¹² Näˈäty jaanëm yaˈixy wiˈix wyimbëtsëmy ja tuunk mä ngäjpxwäˈkxëm ko nyaxy kanäk jëmëjt. Extëm mä jëmëjt 1982, Franz mëdë Margit, tuˈugë kasäädë jäˈäy diˈibë nety tuundëp Betel jap Brasil, ojts yajkaxtë käjpxwäˈkxpë mä tuˈugë käjpnnuˈunk. Ta niganäägë jäˈäy dyaˈëxpëjktsondaktë, niduˈuk yëˈë tuˈugë toxytyëjk mët nimäjtaxkë yˈuˈunk. Ja mëjpë yˈuˈunk, ja netyë jyëmëjt mäjmajtsk, jantsy wintsoytyuˈun ijty ets kanäkˈok nyayuˈtsë ko mëët yˈëxpëkäˈändë. Franz mëdë Margit, ta yajkajxtë wiinktsoo, ets kyaj mëët nyekyˈëxpëjktë. Ko nyajxy 25 jëmëjt, ta jyëmbijttë mä tyäˈädë käjpn, ets jantsy jotkujk nyayjäˈäwëdë ko tamë nety tuˈugë naymyujkën mä 69 käjpxwäˈkxpë, nimäjk tëgëëk diˈib tuundëp prekursoor regulaar, ets nan të nety näämnëm tkojtë tuˈugë Tëjk mä yˈëxpëktë. Ets ja mixyuˈunk diˈibë nety jantsy wintsoytyuˈun, të nety yaˈkˈabajnë ets yëˈë nety tuump diˈib tijaty tyukniwijtsëp mä mëjjäˈäytyëjk. Duˈun jyäjtë extëm ja lebaduurë diˈibë Jesus pyëjtak extëmë ijxpajtën, të nety myëjwindëkë ja Diosë yˈayuk ets të nety mayë jäˈäy dyajtëgatstë jyukyˈäjtën.

¹³ Yëˈë mëkˈäjtën diˈib myëdäjtypy ja oybyë ayuk yajtëgäjtsëbë jäˈäyë jyukyˈäjtën, axtë mä paˈis mä gobiernë dyajkuboky. Xyajmonyˈijx xyajmonyjäˈäwëm ko näˈäty nˈijxëm wiˈix mä duˈumbë lugäär myëjwindëkë Diosë tyuunk. Extëm jap Cuba, ja ogäˈän yajnijäˈäwë oybyë ayuk mä jëmëjt 1910, ets mä jëmëjt 1913, ta nmëguˈukˈäjtëm Russell jap yˈojtsy. Ko jap tsyondakyë Diosë tyuunk, kyaj pojënë myëjwindëjkë. Per tyam, ja jyapˈaty naxy 96,000 käjpxwäˈkxpë ets mä jëmëjt 2013 ko yajjamyejtsyë Jesusë yˈoˈkën xëë, ja yˈojtstë jäˈäy 229,726, mä 48 jäˈäy ja yˈojtsy tuˈuk. Ets mä paˈis mä kyaj gobiernë dyajkuboky, të oybyë ayuk yajnijawë axtë mä netyë nmëguˈukˈäjtëm kyaj ttimwinmaytyë jyäˈtët (Ecl. 8:7; 11:5).

14, 15. 1) ¿Wiˈix xypyudëjkëmë tyäˈädë ijxpajtën mä ja lebaduurë? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë tyäˈädë ijxpajtën mä Jyobaa ets mä Jesus?

¹⁴ ¿Wiˈix xypyudëjkëmë tyäˈädë ijxpajtën mä ja lebaduurë? Ko nbawinmäˈäyëm wiˈix nyikejy, ta nbëjkëmë  kuentë ko Jyobaa nyijäˈäwëp wiˈix miyonkˈamë jäˈäy tnijawëyäˈändë ja oybyë ayuk diˈib kyajnëm tnijawëdë, ets ko kyaj tiko nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm. Per ¿ti xypyatëm nduˈunëm? Diosë yˈAyuk jyënaˈany: “Niˈip ja mdëëm jopyëp ets axtë tsuubäät këdii ja mgëˈë xyajpoˈkxy; pes kyaj xynyijawë mä yˈoybyëtsëmäˈäny, waˈan yää o waˈan xim, o waˈan majtsk pëky yˈoybyëtsëmäˈäny” (Ecl. 11:6). Nan oy ko nˈamdoˈojëmë Jyobaa parë tkunuˈkxëdë tyäˈädë tuunk, ets niˈigyë nibëjktsoˈowëm mä gobiernë dyajkuboky (Éfes. 6:18-20).

¹⁵ Kyaj nmëˈanuˈkxëmë Diosë tyuunk pën kyaj netyë nˈijxëm wiˈix wyimbëtsëmy. Kyaj mbäät nˈëxtijëmë “tadë xëë mä tijaty yiˈin waanë” (Zac. 4:10). Pes ko tiempë tpäädët, mbäät jantsy oy wyimbëtsëmy extëm kyaj ndimˈawijxëm (Sal. 40:5; Zac. 4:7).

16. 1) ¿Wiˈix nyikejy ja ijxpajtën diˈibë Jesus pyëjtak mä ja ajuuy adoˈkpë? 2) ¿Wiˈix nyikejy ja ijxpajtën diˈibë Jesus pyëjtak mä ja meeny yajtäjë?

¹⁶ (Käjpxë Matewʉ 13:44-46.) ¿Wiˈix nyikejy ja ijxpajtën mä ja ajuuy adoˈkpë ets mä ja meeny diˈib yajtäjë? Mä primer siiglë, nääk ja ajuuy adoˈkpë nëjkxtëp ijty axtë mä mejny diˈib xyëˈäjtypy Índico parë tˈëxtäˈäytyë oyatypyë perlë. Ja ajuuy adoˈkpë yëˈë yˈandijpyë jäˈäy diˈib oyë kyorasoon, diˈib mëktaˈaky yˈëxtaabyë Diosë yˈayuk. Ets ja perlë “diˈibë oytsyooxëty”, yëˈë yˈandijpy ja oybyë ayuk. Ko ja ajuuy adoˈkpë tpëjkyë kuentë nuˈunën tsyobääty ja perlë, tyoˈktäˈäyan diˈib myëdäjtypy parë tjuyaˈany. Jesus nan myaytyak tuˈugë yetyëjk diˈib kamoty pyat “ja meenyë täjëbë”. Yëˈë kyaj nety tˈëxtäˈäy extëm ja ajuuy adoˈkpë, per nan tyoˈktäˈäyan diˈib myëdäjtypy parë tjuyaˈany ja kam.

17. ¿Tiko Jesus tmaytyaky ja ajuuy adoˈkpë ets ja meeny diˈib täjë?

¹⁷ ¿Tiko Jesus tmaytyakyë tyäˈädë majtskpë ijxpajtën? Parë xytyukniˈˈijxëm ko taaˈäjtp kanäk pëky wiˈix yajpääty ja tëyˈäjtën. Ta näägë jäˈäy diˈib yˈëxtääytyëp mëktaˈaky, ets ta nääk diˈib pyattëp ja tëyˈäjtën oyë nety tkaˈëxtäˈäytyë, waˈan mët ko pën tyukmëtmaytyäˈägëdë. Per duˈun ja ajuuy adoˈkpë ets duˈun diˈib pyat ja meeny, mëjwiin kajaa dyajtsobattë, axtë tyoˈktäˈäyandë tijaty myëdäjttëp parë ojts tjuytyë.

18. 1) ¿Wiˈix xypyudëjkëmë tyäˈädë majtskpë ijxpajtën? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë tyäˈädë ijxpajtën mä Jyobaa ets mä Jesus?

¹⁸ ¿Wiˈix xypyudëjkëmë tyäˈädë majtskpë ijxpajtën? (Mat. 6:19-21.) Nayajtëwëdë: “¿Nyaˈijxëbëtsë duˈumbë nwinmäˈäny extëm ja nimajtskpë yetyëjk diˈibë Jesus myaytyak? ¿Nyajtsobatypyëts ja tëyˈäjtën extëm yëˈëjëty? ¿Ndunaambyëts oy tyim tiijëty parëts kyaj nyajtëgoyët, o nasˈijxëbëts parëts xyajtuˈuwëˈëmët tijatyëts nmëmääy nmëdajpy?” (Mat. 6:22-24, 33; Luk. 5:27, 28; Filip. 3:8). Pën nmëjjäˈäwëm ko të nbatëm ja tëyˈäjtën, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nbëjtakëm jëjpˈam.

19. ¿Ti nˈëxpëkäˈänëm mä jatuˈukpë artikulo?

¹⁹ ¿Të yajxon nmëdooˈijtëm ets të njaygyujkëm wiˈix nyikejˈyë tyäˈädë taxkpë ijxpajtën? Pën të, ta kyaj jeˈeyë njäjtëm nnimaytyakëm, nanduˈunën nguytyuˈunëm diˈib të xytyukniˈˈijxëm. Mä jatuˈukpë artikulo nˈëxpëkäˈänëm ja tëgëëgë ijxpajtën ets tijaty xytyukniˈˈijxëm.