Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Gucaʼdiáganu para guiénenu xi riníʼ cani

Gucaʼdiáganu para guiénenu xi riníʼ cani

«Laucaa diaga naa irá tu, ne laguiene.» (MAR. 7:14)

1, 2. Xiñee qué ñene stale binni cani bisiidiʼ Jesús.

ZÁNDACA gunadiáganu caníʼ tuuxa ne zándaca gánnanu tu laabe pur modo riniʼbe, peru qué zaquiiñeʼ nga laanu pa qué guiénenu ni caniʼbe (1 Cor. 14:9). Zaqueca nga ora guníʼ Jesús nezalú mil binni lu stiidxacaʼ, peru stale binni qué ñénecaʼ ni gucaláʼdxibe niniʼbe. Nga runi guniʼbe: «Laucaa diaga naa irá tu, ne laguiene» (Mar. 7:14).

2 Xiñee qué ñene stale binni ni bisiidiʼ Jesús yaʼ. Nuu tu gadxé modo riníʼ ique ne nuu tu riníʼ ique ni cadi jneza. Jesús gudxi laacabe ca diidxaʼ riʼ: «Rusaana tu ni gudixhe Dios para chi nanda tu ca costumbre stitu» (Mar. 7:9). Ca binni riʼ qué ninacaʼ ñénecaʼ ni caniʼbe, ne laaca qué ninacaʼ nuchaacaʼ xpiaʼcaʼ ne modo nabánicaʼ. Casi ñaca zuxeleʼ diágacaʼ peru daʼguʼ ladxidoʼcaʼ (biindaʼ Mateo 13:13-15). Ximodo zanda gánnanu pa dxandíʼ racaláʼdxinu guizíʼdinu cani bisiidiʼ Jesús yaʼ.

XIMODO ZANDA GACANÉ CANI BISIIDIʼ JESÚS LAANU

3. Xiñee gunda biene ca discípulo que ni bisiidiʼ Jesús.

3 Naquiiñeʼ chinándanu ejemplu stiʼ ca discípulo stiʼ Jesús, purtiʼ qué nudxiibacaʼ laca laacaʼ. Laabe gúdxibe laacaʼ: «Dichoso laatu purti nanna tu xi cayuuya tu ne riene tu xi cayuna diaga tu» (Mat. 13:16). Xiñee laacabe gunda biénecabe ni bisiidibe yaʼ. Primé, purtiʼ gunabadiidxacabe laca laacabe ne biyúbicabe gánnacabe xipeʼ riníʼ ca diidxaʼ guníʼ Jesús (Mat. 13:36; Mar. 7:17). Guiropa, gucuá íquecabe guiziidicabe xcaadxi cosa nacubi (biindaʼ Mateo 13:11, 12). Guionna, gucuá íquecabe iquiiñecabe lu xquendanabánicabe ni maʼ biziidicabe ne gacanécabe xcaadxi binni (Mat. 13:51, 52).

4. Bizeeteʼ chonna cosa ni zanda gacané laanu guiénenu ca parábola guníʼ Jesús.

4 Cásica biʼniʼ ca discípulo que, laanu laaca caquiiñeʼ gúninu chonna cosa para guiénenu ca parábola ni guníʼ Jesús. Primé, naquiiñeʼ cueenu tiempu para guiduʼndaʼ chaahuinu cani guníʼ Jesús, guyúbinu xi riníʼ ca guendarinabadiidxaʼ stinu ne guiníʼ íquenu de ni cazíʼdinu. Zacá zánnanu de cani guniʼbe (Prov. 2:4, 5). Guiropa, naquiiñeʼ gúʼyanu biaʼsi cani cazíʼdinu né cani maca nánnanu ne guiníʼ íquenu ximodo racaneni laanu. Nga nga guendariene (Prov. 2:2, 3). Ne guionna, iquiiñenu ni maʼ bizíʼdinu o gúninu cani lu xquendanabáninu. Zacá zusihuínninu nácanu binni nuu xpiaaniʼ (Prov. 2:6, 7).

5. Biquiiñeʼ ti ejemplu para gusiéneluʼ xii nga guendananna, guendariene ne guendanuuxpiaaniʼ.

5 Xiñee zanda guininu maʼ gadxé nga gánnanu, guiénenu ne gácanu binni nuu xpiaaniʼ yaʼ. Guzéʼtenu ti ejemplu: guxuíʼlunu zahuaanu galaa calle ne zeeda guidxiña ti autobús laanu. Primé, bidiʼnu cuenta ti autobús ni, nga nga guendananna. Despué, bidiʼnu cuenta pa qué guixélenu zalá autobús ca laanu, nga nga guendariene. Nga runi nagueendaca bixélenu, nga nga guendanuuxpiaaniʼ. Pur nga Biblia na jma risaca nga gaca tuuxa ti binni nuu xpiaaniʼ, purtiʼ laani rudiini guendanabani (Prov. 3:21, 22; 1 Tim. 4:16).

6. Xi tapa guendarinabadiidxaʼ zacábinu ra guidúʼndanu gadxe parábola ni guníʼ Jesús. (Biiyaʼ  cuadru ca.)

6 Lu tema riʼ ne lu stobi ca zazíʼdinu gadxe parábola ni guníʼ Jesús. Ora guidúʼndanu cada tobi de laani, galán guinabadiidxanu: Xi riníʼ ni. (Nga zacané laanu gánnanu de parábola ca.) Xiñee biquiiñeʼ Jesús ni. (Guendarinabadiidxaʼ riʼ zacané laanu guiénenu ni.) Ximodo zanda gacaneni laanu lu xquendanabáninu ne para gacanenu xcaadxi binni. (Nga zacané laanu gácanu binni nuu xpiaaniʼ.) Ne últimu, xi rusiidiʼ ni laanu de Jiobá ne de Jesús.

BIIDXIʼ MOSTAZA

7. Xi riníʼ parábola ra rieeteʼ de biidxiʼ mostaza.

7 (Biindaʼ Mateo 13:31, 32.) Xi riníʼ parábola ra cayeeteʼ de biidxiʼ mostaza. Biidxiʼ mostaza riniʼni stiidxaʼ Reinu ni rucheechenu ne laaca riniʼni neza binni ridagulisaa. Cásica «jma nahuiini ni lade irá xixé biidxiʼ» la? zacaca nga dxi bizulú neza binni ridagulisaa lu iza 33, peru qué nindaa nagueenda bidale ca xpinni Cristu purtiʼ guyuu tu bicheeche diidxaʼ. Stale binni guizáʼ bidxagayaa ora biiyaʼ cadale ca xpinni Cristu (Col. 1:23). Ra bidale ca xpinni Cristu nabé gucaneni laacaʼ, purtiʼ Jesús guníʼ: «Dede beeda mani huiini bizáʼ lidxi lu rama stini». Ndiʼ riníʼ, ca binni ni nayá ladxidóʼ ridxélacaʼ ni iquiiñecaʼ, ni zeeda gaca casi guendaró sticaʼ, para gúnicaʼ ni na Dios ne riaapacaʼ ndaaniʼ neza binni ridagulisaa (laaca zanda gúʼndaluʼ Ezequiel 17:23).

8. Xiñee biquiiñeʼ Jesús parábola ra cayeeteʼ de biidxiʼ mostaza.

8 Xiñee biquiiñeʼ Jesús parábola riʼ. Cumu nabé nagueenda riniisi biidxiʼ mostaza la? biquiiñeʼ Jesús ni para gusiene modo nagueenda riniisi Reinu stiʼ Dios, rápani laanu ne racané ni laanu gudxiilunu ca guendanagana stinu. Dede lu iza 1914, guizáʼ maʼ biniisi xquidxi Dios ni nuu lu Guidxilayú riʼ (Is. 60:22). Cani nuu ndaaniʼ guidxi riʼ nuucaʼ nayecheʼ purtiʼ rapa Jiobá laacaʼ (Prov. 2:7; Is. 32:1, 2). Ne cadi cayaanadxí de guiniisi xquidxi Dios neca nuu tu cucaalú ni ne racalaʼdxiʼ gucueeza ni (Is. 54:17).

9. 1) Xi rizíʼdinu de parábola ra cayeeteʼ de biidxiʼ mostaza. 2) Xi rusiidiʼ ni laanu de Jiobá ne de Jesús.

9 Xi rizíʼdinu lu parábola ra rieeteʼ de biidxiʼ mostaza. Zándaca nabézanu xiixa lugar ra huaxiéʼ nuu Testigu ne ruluíʼ cadi caniisi xquidxi Dios raqué. Neca zacá, ora gánnanu gastiʼ rucueeza Reinu stiʼ Dios racané ni laanu para guni huantarnu. Guzéʼtenu ti ejemplu, dxi yendá hermanu Edwin Skinner ndaaniʼ guidxi India lu iza 1926, chupa chonna si Testigu nuu ndaaniʼ guidxi que, ne ruluíʼ ziaanadxí xhiiñaʼ Reinu raqué purtiʼ nabé nanene caniisi xhiiñaʼ Reinu guidxi que. Peru qué nireebe gana nucheechebe diidxaʼ ne biiyabe modo biniisi xhiiñaʼ Reinu neca nuu tu bicaalú ni. Yanna nuu jma de 37,000 Testigu ndaaniʼ guidxi India, ne jma de 108,000 binni guyé dxi bietenaláʼdxicabe guendaguti stiʼ Cristu udubiza. Laaca iza ca yendá hermanu Skinner ndaaniʼ guidxi India bizulú bireeche diidxaʼ ndaaniʼ guidxi Zambia. Yanna nuu jma de 170,000 ni rucheeche diidxaʼ ndaaniʼ guidxi ca, ne 763,915 binni guyé ra bietenaláʼdxicabe guendaguti stiʼ Cristu lu iza 2013, tobi de cada 18 binni de raqué. ¡Nabé ridxagayaanu modo caniisi xhiiñaʼ Reinu raqué!

LEVADURA

10. Xi riníʼ parábola ra cayeeteʼ de levadura.

10 (Biindaʼ Mateo 13:33.) Xi riníʼ parábola ra cayeeteʼ de levadura. Parábola riʼ laaca riniʼni xhiiñaʼ Reinu ne ni ribeendú ni. Cuba pan ni cayeeteʼ lu parábola riʼ zeeda gácani ca binni de guiráʼ guidxi, ne ni runi levadura ca zeeda gácani modo caniisi xhiiñaʼ Reinu pur careeche diidxaʼ. Maʼ gadxé modo riniisi biidxiʼ mostaza ne modo runi levadura dxiiñaʼ, purtiʼ biidxiʼ mostaza rihuinni ora maʼ caniisi, peru qué rihuinni modo runi levadura dxiiñaʼ. Maʼ despué nga rihuinni xi rúnini.

11. Xiñee biquiiñeʼ Jesús parábola ra cayeeteʼ de levadura.

11 Xiñee biquiiñeʼ Jesús parábola riʼ. Zacá bisiénebe zanda guiniisi xhiiñaʼ Reinu «idubi naca guidxilayú» ne guchaani xquendanabani binni (Hech. 1:8). Neca huaxiéʼ guihuinni modo caniisi xhiiñaʼ Reinu ne modo cuchaa ni xquendanabani binni, nánnanu cayaca cani purtiʼ zeʼ dxi jma stale binnicaziidiʼ de Dios ne cuchaacaʼ modo nabánicaʼ (Rom. 12:2; Efes. 4:22, 23).

12, 13. Bizeeteʼ caadxi ejemplu ni rusihuinni caniisi xhiiñaʼ Reinu cásica levadura ni bizeeteʼ Jesús lu parábola stiʼ.

12 Stale biaje, ridiʼdiʼ iza para guihuinni caniisi xhiiñaʼ Reinu ndaaniʼ xiixa guidxi. Guzéʼtenu ti ejemplu, lu iza 1982, Franz ne Margit, ti guendaxheelaʼ ni biʼniʼ dxiiñaʼ Betel stiʼ Brasil, yegucheechecaʼ diidxaʼ ndaaniʼ ti guidxihuiiniʼ. Bizulú biindanecaʼ chupa chonna binni de Biblia, lade ca binni riʼ nuu ti gunaa ne tapa xiiñiʼ. Xiiñibe ni huaniisi que napa 12 iza, ne nabé natuí lú ne stale biaje rucaachilú ante guzulú guʼndanécabe laacaʼ. Cumu biseendacabe Franz ne Margit chigacanecaʼ sti lugar la? maʼ qué ñanda ñuundanécabegunaa riʼ né ca xiiñiʼ, peru veinticinco iza despué bibiguétacabe ndaaniʼ guidxi riʼ. ¡Guizáʼ biéchecabe ora biiyacabe maʼ nuu ti neza binni ridagulisaa raqué de 69 ni rucheeche diidxaʼ ne ládecabe nuu 13 precursor regular, ne maʼ nápacabe ti Yoo stiʼ Reinu nacubi! ¡Ne hombrehuiiniʼ ni natuí que maʼ biniisi ne maʼ naca coordinador stiʼ grupu de binnigola! Cásica levadura ni bizeeteʼ Jesús, biniisi xhiiñaʼ Reinu lugar riʼ ne bichaani xquendanabani stale binni.

13 Dede ndaaniʼ ca guidxi ra nuu xiixa ley ni na cadi naquiiñeʼ guireeche diidxaʼ, racané stiidxaʼ Reinu binni guchaa modo nabani. Stale biaje guizáʼ ridxagayaanu ora guidúʼyanu pabiáʼ maʼ biniisi xhiiñaʼ Reinu ndaaniʼ ca guidxi ca. Guzéʼtenu de guidxi Cuba. Stiidxaʼ Reinu yendá ndaaniʼ guidxi riʼ lu iza 1910, ne hermanu Russell yeganna isla riʼ lu iza 1913. Neca nanene para biniisi xhiiñaʼ Reinu ndaaniʼ guidxi Cuba, peru xi cayaca ndaaniʼ guidxi riʼ yanna yaʼ. Nuu jma de 96,000 ni rucheecheʼ diidxaʼ, ne 229,726 binni ni guyé ra bietenaláʼdxicabe guendaguti stiʼ Jesús lu iza 2013, tobi de cada 48 binni. Ne ndaaniʼ ca guidxi ra rudii gobiernu lugar guireeche diidxaʼ, stiidxaʼ Reinu maʼ yendá dede ca lugar jma zitu ra qué niníʼ ique ca Testigu de raqué pa ñunibiáʼ binni Dios (Ecl. 8:7; 11:5). *

14, 15. 1) Ximodo racané parábola stiʼ Jesús ra cayeeteʼ de levadura laanu. 2) Xi rusiidiʼ parábola riʼ laanu de Jiobá ne de Jesús.

14 Ximodo racané parábola ni guníʼ Jesús ra cayeeteʼ de levadura laanu. Ora riníʼ íquenu xi riníʼ ejemplu ni biquiiñeʼ Jesús, rudiʼnu cuenta cadi caquiiñeʼ chuʼnu xizaa de modo guireeche stiidxaʼ Reinu ra nuu millón de binni ni caʼruʼ gunadiaga de laani. Jiobá maʼ nanna ximodo gúnini. Peru, xi naquiiñeʼ gúninu yaʼ. Stiidxaʼ Dios ricabi: «Bidxiibaʼ biidxiʼ stiluʼ siadóʼ, ne cadi guiaanadxí naluʼ dede ora gaca huadxí; purtiʼ qué gánnadiluʼ paraa zandánini, pa raríʼ o pa raricaʼ, o guiropaʼ lugar ca» (Ecl. 11:6). Ne cadi guiaandaʼ laanu guinábanu Jiobá cuʼ ndaayaʼ dxiiñaʼ de guireeche diidxaʼ, jmaruʼ si ca lugar ra qué riná gobiernu gúninu dxiiñaʼ riʼ (Efes. 6:18-20).

15 Ne cadi naquiiñeʼ guireʼnu gana pa ridúʼyanu cadi cabeendunu gastiʼ ora rucheechenu diidxaʼ. Cadi gúninu menu «dxi stiʼ ca cosa nahuiiniʼ» (Zac. 4:10). Ra tiidiʼ iza, zándaca jma galán ni cueendunu que biaʼ ni guníʼ íquenu (Sal. 40:5; Zac. 4:7).

TI HOMBRE NI RUNI VIAJE NE TESORO NI GAʼCHIʼ

16. 1) Xi riníʼ parábola ra cayeeteʼ de hombre ni runi viaje. 2) Xi riníʼ parábola ra cayeeteʼ de tesoro ni gaʼchiʼ.

16 (Biindaʼ Mateo 13:44-46.) Xi riníʼ parábola ra cayeeteʼ de hombre ni runi viaje ne de tesoro ni gaʼchiʼ. Lu primé siglu que, chupa chonna hombre ni runi negocio riecaʼ dede océano Índico para sicaʼ perla chaʼhuiʼ. Hombre ni runi viaje ni rieeteʼ lu ejemplu biquiiñeʼ Jesús que zeeda gaca ca binni ni nayá ladxidóʼ ni runi intiica cosa pur chuʼ gaxha de Dios. «Perla chaʼhui» riʼ zeeda gaca ca cosa sicarú ne dxandíʼ stiʼ Reinu. Ora bidii hombre ni runi viaje riʼ cuenta pabiáʼ risaca perla ni bidxela, bitoo guiráʼ ni napa para ganda siʼ ni. Laaca bizeeteʼ Jesús ejemplu stiʼ ti hombre ni runi dxiiñaʼ layú ne bidxela «ti tesoro» ni gaʼchiʼ. Hombre riʼ cadi canayubi ni, sínuque málasi bidxela ni, peru hombre ni runi viaje que laapeʼ canayubi ni. Hombre ni bidxela tesoro riʼ laaca bitoo guiráʼ ni napa para guiaanané ni.

17. Xiñee biquiiñeʼ Jesús parábola stiʼ hombre ni runi viaje ne de tesoro ni gaʼchiʼ.

17 Xiñee biquiiñeʼ Jesús guiropaʼ parábola riʼ. Para gusihuínnibe nuu stale modo zanda guidxela binni ni dxandíʼ. Nuu binni riquiiñeʼ guiráʼ ni napa para guyubi ni dxandíʼ. Xcaadxi ridxela ni neca cadi canayubi ni; zándaca guniʼné tuuxa laa de Dios. Modo tiica si bidxela guiropaʼ hombre riʼ tesoro que, cada tobi de laacaʼ biiyacaʼ pabiáʼ risaca ni bidxélacaʼ ne bíʼnicaʼ ni gúndatiʼ para cadi guníticaʼ ni.

18. 1) Ximodo racané guiropaʼ parábola riʼ laanu. 2) Xi rusiidiʼ ca parábola riʼ laanu de Jiobá ne de Jesús.

18 Ximodo racané guiropaʼ parábola riʼ laanu. (Mat. 6:19-21.) Gunabadiidxaʼ laca lii: «Ñee riníʼ iqueʼ cásica guníʼ ique ca hombre ni bizeeteʼ Jesús que la? Ñee rusisacaʼ ni dxandíʼ cásica laacabe la? Ñee runeʼ stipa para cadi guniteʼ ni la? o rudieeʼ lugar chuʼ xcaadxi cosa ni gucaa naa cadi guneʼ ni la?» (Mat. 6:22-24, 33; Luc. 5:27, 28; Filip. 3:8). Cumu nuunu nayecheʼ purtiʼ bidxélanu ni dxandíʼ la? zacané ni laanu gúninu ni nani primé lu xquendanabáninu.

19. Xi zadúʼndanu lu sti tema ca.

19 Ñee maʼ bicaadiáganu ne maʼ biénenu xi riníʼ ca parábola stiʼ Reinu la? Pa zacá ni, zanda gusiénenu cani, peru cadi ngasi, sínuque laaca zúninu ni na cani lu xquendanabáninu. Lu sti tema ca zadúʼndanu xhonna parábola ne zadúʼyanu xi rusiidicani laanu.

^ párrafo 13 Zacaca maʼ bizaaca né Alemania oriental (Anuario 1999, yaza 83), Argentina (Anuario 2001, yaza 186, cuadru), Papúa Nueva Guinea (Anuario 2005, yaza 63) ne isla de Robinson Crusoe (Torre stiʼ ni rapa, 15 stiʼ junio 2000, yaza 9).