Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿In nel qnikʼ tiʼj «aju tzʼibʼamaj»?

¿In nel qnikʼ tiʼj «aju tzʼibʼamaj»?

«Jaqettzun kynabʼl tuʼn Jesús tuʼntzun tkanun tuj kynabʼl aju tzʼibʼamaj tuj Tuʼjil.» (LUC. 24:45)

1, 2. ¿Alkye tten ok tqʼuqbʼaʼn Jesús kykʼuʼj t-xnaqʼtzbʼen toj qʼij tej tjaw anqʼin?

TOJXJU qʼij tej tjaw anqʼin Jesús, i eʼx kabʼe t-xnaqʼtzbʼen Jesús toj jun kojbʼil at toj tnam Jerusalén, aju in xi qbʼetin mas chʼintl te 11 kilómetros tuʼn qpon toj. Tej in che bʼettoq toj bʼe, in che bʼisin tuʼnju otoq kyim Jesús ex tuʼnju mintiʼ ojtzqiʼn kyuʼn qa otoq jaw anqʼin Jesús. Noq minabʼen ok ten Jesús bʼetil kyukʼe ex ok ten qʼuqbʼal kykʼuʼj qe jlu. ¿Alkye tten? Tej tok ten «txʼolbʼalte tkyaqilju in tmaʼn tuj Tuʼjil tiʼj, tzajnix qeʼ kyuj qe uʼj kyaj ttzʼibʼan Moisés ex tuj kyuʼjil kykyaqil t-sanjel Dios» (Luc. 24:13-15, 27). Toj ambʼil lu, jaw tzalaj kyanmi tuʼnju xi «ttxʼolbʼaʼn» Jesús kye «aju tzʼibʼan tuj Tuʼjil» (Luc. 24:32).

2 Tex qale aju, kykabʼil t-xnaqʼtzbʼen Jesús e aj meltzʼaj toj tnam Jerusalén. Tej kypon kyukʼe apóstol, e ok ten qʼamalte aju otoq bʼaj kyiʼj. Tej tzmatoq in che yolin, kubʼ tyekʼun tibʼ Jesús kywitz kykyaqil. E tzaj xobʼ apóstol ex mintiʼtoq in nok qeʼ kykʼuʼj qa atoq Jesús otoq kubʼ tyekʼun tibʼ kywitz. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa ok qʼuqbʼet kykʼuʼj tej tjaqet «kynabʼl tuʼn Jesús tuʼntzun tkanun tuj kynabʼl aju tzʼibʼamaj tuj Tuʼjil» (Luc. 24:45).

3. ¿Tiquʼn at maj in qo bʼisen toj qajbʼebʼil te Jehová, ex tzeʼn jaku qo tzalaj?

3 Ik tzeʼn qe t-xnaqʼtzbʼen Jesús lu, ax ikx qe at maj in qo bʼisen. At maj in nok tilil quʼn toj taqʼun Qajaw, noqtzun tuʼnj, in tzaj nim qbʼis tuʼnju mintiʼ in qʼanchaʼlix aju in bʼant quʼn (1 Cor. 15:58). Ex at maj, in qnaʼn qa aʼyeju xjal in xi qqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye tiʼj Tyol Dios, kwest in nel toj kywitz tuʼn kyok te ajbʼel te Jehová. Axpe ikx at junjun kyxol qeju xjal in che xnaqʼtzan qukʼil jaku tzʼel kyikʼen Jehová. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn kukx qtzalaj toj pakbʼabʼil? Aju jaku tzʼonin qiʼj aju qa ma tzʼelxix qnikʼ kyiʼj techel e kubʼ tqʼoʼn Jesús. Qo xnaqʼtzal tiʼj oxetl techel e ajbʼen tuʼn Jesús ex ok kʼelel qnikʼ tiʼj alkye xnaqʼtzbʼil jaku tzaj tqʼoʼn jlu qe.

AJU XJAL IN NAWAN IN XIʼ TAL TE QONIKʼAN

4. ¿Tiʼ t-xilen techel kubʼ tqʼoʼn Jesús tiʼj xjal in nawan in xiʼ tal qonikʼan?

4 (Kjawil uʼjit Marcos 4:26-29.) ¿Tiʼ t-xilen techel kubʼ tqʼoʼn Jesús tiʼj awal in xiʼ tal qonikʼan? Aju xjal in nawan in nok te kyechel qeju in che pakbʼan tiʼj Tkawbʼil Dios ex atzun iyaj, moqa ijaj, in yolin tiʼj tbʼanel tqanil in xi pakbʼet kye xjal aʼyeju at jun tbʼanel kyanmi. Aju xjal in nawan in bʼant junjun tiʼchaq tuʼn aju in bʼant tuʼn alkyexku juntl xjal, in xiʼ «tal qonikʼan ex in jaw weʼ qʼijl». In xi tiʼn jun ambʼil tuʼn tchʼiy ijaj, tnejel, in pon qʼij tuʼn tkux awet ex yajxitl in pon qʼij tuʼn tjaw twitz. Toj ambʼil lu, aju «iyaj in poqʼl ex in chʼiy». «Ax txʼotxʼ in tzaj qʼonte twitz» iyaj, ex chebʼe chebʼe in chʼiy. Ax ikx te jun xjal chebʼe chebʼe in nok laqʼeʼ tiʼj Jehová. Qa ma tzʼok laqʼeʼ ttxlaj Jehová, in kubʼ t-ximan tuʼn tajbʼen te Dios, «nnoʼk twitz tiʼj twiʼ», toj juntl yol, in xi tqʼamaʼn te Jehová tuʼn tajbʼen te ex in jaw aʼ twiʼ.

5. ¿Tiquʼn tzaj tqʼamaʼn Jesús techel tiʼjju xjal in nawan in xiʼ tal?

5 ¿Tiquʼn tzaj tqʼamaʼn Jesús techel lu? Tukʼe techel lu, in qo tzaj tonin Jesús tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa jaku chʼiy axix tok tuʼn Jehová toj kyanmi «qeju skʼoʼmaj [moqa ‹kyajbʼil›, TNM] tuʼn tten kychwinqlal te jumajx» (Hech. 13:48; 1 Cor. 3:7). In kux qawaʼn ijaj ex in kux qaʼlin, noqtzun tuʼnj, nya aqoʼ in qo chʼiysante. Toj juntl yol, mlay bʼant tuʼn qok ten obligaril te ijaj tuʼn tchʼiy. Ik tzeʼn xjal kubʼ tqʼoʼn Jesús toj techel, mintiʼ ojtzqiʼn quʼn alkye tten in chʼiy axix tok toj kyanmi xjal. Mintiʼ in nok qqʼoʼn qwitz tiʼj jlu tuʼnju at junjuntl tiʼchaq in bʼant quʼn tkyaqil qʼij. Noqtzun tuʼnj, aj tbʼet ambʼil, aju tqanil tiʼj Tkawbʼil Dios jaku tzʼel twitz. Ex aju akʼaj pakbʼal in nok te aqʼunal junx qukʼil tuʼn tjaw twitz awal (Juan 4:36-38).

6. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tel qnikʼ kyiʼj qeju xjal in xi qqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye?

6 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel lu? Tnejel, in tzaj t-xnaqʼtzaʼn jlu qa il tiʼj tuʼn tel qnikʼ qa mlay bʼant tuʼn tchʼiy axix tok quʼn toj kyanmi qeju in xi qqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye. A jlu in qo tzaj tonin tuʼn miʼn qok ten obligaril jun xjal in xi qqʼoʼn xnaqʼtzbʼil te tuʼn tjaw aʼ twiʼ. In nok tilil quʼn tuʼn tbʼant aju jaku bʼant quʼn tuʼn tonit xjal, noqtzun tuʼnj, in nel qnikʼ qa oʼkx te xjal kbʼel ximente qa tajbʼil tuʼn tajbʼen te Jehová. Qa ma txi tqʼamaʼn jun xjal te Jehová qa tajbʼil tuʼn tajbʼen te, oʼkx ktzajel tbʼiʼn Jehová qa ax tok kʼujlaʼn Jehová tuʼn (Sal. 51:12; 54:6; 110:3).

7, 8. a) ¿Alkye juntl xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel kubʼ tqʼoʼn Jesús tiʼj xjal in nawan xiʼ tal qonikʼan? Qʼamantza jun techel. b) ¿Tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼn jlu qe tiʼj Jehová ex tiʼj Jesús?

7 Tkabʼ, qa ma tzʼel qnikʼ tiʼj techel lu, jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn ttzajxix qbʼis aj tkubʼ qximen qa mintiʼx in qʼanchaʼlix aju in bʼant quʼn toj pakbʼabʼil. Ex in qo tzaj tonin tuʼn tten qpasens (Sant. 5:7, 8). Qa in nok tilil quʼn tuʼn qonin tiʼj jun xjal in xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios ex mintiʼ in chʼiy axix tok toj tanmi, mintiʼ in tzaj tyekʼun jlu qa nya bʼaʼn aj xnaqʼtzal qoʼ. Oʼkx in tzaj tqʼoʼn Jehová ambʼil tuʼn tchʼiy axix tok toj tanmi jun xjal qa mintiʼ in jaw tnimsan tibʼ xjal ex qa tajbʼil xjal tuʼn tbʼant junjun chʼixpubʼil tuʼn (Mat. 13:23). Mintiʼ tuʼn qok te jun jwes qiʼjx ex mintiʼ tuʼn tkubʼ qximen qa oʼkx tbʼanel pakbʼal qoʼ tuʼnju kyajlal xjal in qo onin kyiʼj tuʼn tjaw aʼ kywiʼ. Tuʼn ttzaj tqʼamaʼn Jehová qe qa ma tzʼel bʼaʼn aqʼuntl in bʼant quʼn, nya atz in nok tqʼoʼn twitz tiʼj jniʼ xjal in che oktz toj ttnam. Atz in tzaj tqʼoʼn Jehová twitz tiʼj qa in nok tilil quʼn toj pakbʼabʼil ex qa nimxix toklen toj twitz (kjawil uʼjit Lucas 10:17-20 ex 1 Corintios 3:8).

8 Toxin, nya tkyaqil maj in nok qqʼoʼn qwitz tiʼj chʼixpubʼil in bʼaj toj tanmi xjal. Jun techel, at jun mejebʼleʼn aʼyeju xi qʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye tuʼn jun pakbʼal tzajni toj juntl tnam, xi kyqʼamaʼn te pakbʼal qa kyajbʼiltoq tuʼn kyok te pakbʼal naʼmxtoq tjaw aʼ kywiʼ. Tej t-xi tqʼamaʼn ermano kye qa tnejel il tiʼj tuʼn tkyaj kytzaqpiʼn sichʼ, mintiʼ ximen tuʼn qerman tej ttzaj kyqʼamaʼn mejebʼleʼn qa otoq tzikʼ nim xjaw tkyajlen kytzaqpiʼn sichʼ. Otoq tzʼel kynikʼ qa axpe ikx qa ma che sichʼintoq toj ewaj, jakutoq tzaj tqʼoʼn Jehová twitz tiʼj ex qa in nel tikʼun Jehová aju xjal in nok te xmeletzʼ. Tuʼntzunju, otoq bʼaj kyximen tuʼn miʼn kysichʼin twitz erman ex toj alkyexku juntl ambʼil. Tkyaqil chʼixpubʼil otoq bʼant tuʼn mejebʼleʼn mintiʼtoq ojtzqiʼn tuʼn qerman aju otoq pon samaʼn toj kytnam. Aju kykʼujlabʼil mejebʼleʼn otoq chʼiy tiʼj Jehová onin kyiʼj tuʼn tkubʼ kyximen tuʼn miʼn kysichʼintl.

AJU XYUBʼ, MOQA AJU PA

9. ¿Tiʼ t-xilen techel kubʼ tqʼoʼn Jesús tiʼj xyubʼ, moqa pa?

9 (Kjawil uʼjit Mateo 13:47-50.) ¿Tiʼ t-xilen techel kubʼ tqʼoʼn Jesús tiʼj xyubʼ? Tqʼama Jesús qa aju tqanil tiʼj Tkawbʼil Dios in xi qʼet kye kykyaqil xjal ik tten ik tzeʼn jun matij xyubʼ in kux xoʼn toj mar. Ik tzeʼn jun xyubʼ «in che tzyet kykyaqil txkaj kyiẍ tuʼn», ax ikx qpakbʼabʼil in pon kyukʼe nim millón xjal te nimku tnam (Is. 60:5). At nim xjal in che pon toj nimaq chmabʼil ex toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo tkyaqil abʼqʼi. At junjun kyxol xjal lu ik kyten ik tzeʼn «qeju bʼaʼn» kyiẍ, ex in che oktz toj ttnam Jehová. Noqtzun tuʼnj, at txqantl ik kyten ik tzeʼn qe «mya bʼaʼn» kyiẍ ex mintiʼ in che el bʼaʼn toj twitz Jehová.

Tbʼajlenxi uʼjit Mateo 13:47-50...

10. ¿Tiquʼn tzaj tqʼamaʼn Jesús techel tiʼj xyubʼ?

10 ¿Tiquʼn tzaj tqʼamaʼn Jesús techel lu? Aju ambʼil in najbʼen tuʼn kykubʼ paʼn tbʼanel kyiẍ ex qe nya bʼaʼn kyiẍ nya atz in yolin tiʼj mankbʼil, moqa bʼajsbʼil, ambʼil te juicio, aju kʼokel toj nimxix yajbʼil. Mintiʼ yolin Jesús tiʼjju kbʼajel toj mankbʼil tqʼijlalil. Tukʼeju techel kubʼ tqʼoʼn Jesús, tzaj tyekʼun qa nya kykyaqil qeju xjal aʼyeju kygan tuʼn tok kybʼiʼn tqanil tiʼj Tkawbʼil Dios ok che ajbʼel te Jehová. Nim xjal kyxol qeju in che ul toj chmabʼil moqa in xi qʼet xnaqʼtzbʼil kye tiʼj Tyol Dios nya kyajbʼil tuʼn tajbʼen kyanqʼibʼil tuʼn tajbʼen te Jehová (1 Rey. 18:21). At txqantl xjal mintiʼtl in che ul kyoj qe chmabʼil. Ax ikx at junjun kuʼxin testigos de Jehová qe kyman atxix tej kyul itzʼji, noqtzun tuʼnj, mintiʼ o tzʼel kynikʼ alkye tten tuʼn tok kykʼujlaʼn Jehová. Tzaj t-xnaqʼtzaʼn Jesús qa teyele te junjun qe il tiʼj tuʼn tkubʼ t-ximen qa kʼajbʼel te Jehová moqa miʼn. Qa ma bʼaj qximen tuʼn qajbʼen te Jehová, tbʼanel qo elel toj twitz Jehová ex qo okel ik tzeʼn jun qʼinumabʼil toj twitz (Ageo 2:7).

11, 12. a) ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel kubʼ tqʼoʼn Jesús tiʼj xyubʼ? b) ¿Tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼn jlu qe tiʼj Jehová ex tiʼj Jesús?

11 ¿Alkye tten jaku tzʼonin qiʼj aju techel tiʼj xyubʼ? Qa ma tzʼel qnikʼ tiʼj xnaqʼtzbʼil in tzaj tqʼoʼn techel aju in yolin tiʼj xyubʼ, jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn ttzajxix qbʼis qa at jun xjal in xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios moqa jun qkʼwaʼl, moqa jun qal, nya tajbʼil tuʼn tajbʼen te Jehová. Ex jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kukx tok tilil quʼn. Qa at jun xjal tbʼanel in nela xnaqʼtzbʼil toj twitz tiʼj Tyol Dios moqa at jun kʼwaʼl ma jaw chʼiy kyukʼe ttat aqeju testigos de Jehová qe, a jlu mintiʼ in tzaj tyekʼun qa ax tok kʼokel xjal moqa kʼwaʼl lu te ajbʼel te Jehová, teyele te junjun il tiʼj tuʼn tok tilil tuʼn, tuʼn tchʼiy tamiwbʼil tukʼe Jehová. Qa at jun xjal nya tajbʼil tuʼn tkawin Jehová tibʼaj, ok kʼeletz tiʼn Jehová toj ttnam.

At junjun kyxol qeju kygan axix tok jaku che ajbʼen te Jehová (Qʼoʼnka twitza kyiʼj taqikʼ 9 a 12)

12 ¿In tzajpe tyekʼun jlu qa aqeju o che ex lajoʼn, mlayx che ajtz meltzʼaj juntl maj toj ttnam Dios? ¿Ex in tzajpe tyekʼun jlu qa aqeju naʼmx txi kyqʼamaʼn te Jehová tuʼn kyajbʼen te, mlayx txi kyqʼamaʼn te Jehová tuʼn kyajbʼen te? Mintiʼ in tzaj tyekʼun jlu. At-x juntl ambʼil kye tuʼn kyok te tamiw Jehová naʼmxtoq txi tzyet nimxix yajbʼil. In xi tqʼamaʼn Jehová jlu kye: «Kyajtz meltzʼaje wukʼile ex jakutzun chin aj meltzʼaje kyukʼile» (Mal. 3:7). Atz tiʼj jlu in yolin juntl techel kubʼ tqʼoʼn Jesús tej tyolin tiʼj kʼwaʼl in meltzʼaj tukʼe ttat (kjawil uʼjit Lucas 15:11-32).

AJU KʼWAʼL IN MELTZʼAJ TUKʼE TTAT

13. ¿Tiʼ t-xilen techel kubʼ tqʼoʼn Jesús tiʼj kʼwaʼl in meltzʼaj tukʼe ttat?

13 ¿Tiʼ t-xilen techel kubʼ tqʼoʼn Jesús tiʼj kʼwaʼl in meltzʼaj tukʼe ttat? Aju mambʼaj in tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj, in nok te techel Jehová, aju tbʼanel Qtat at toj kyaʼj ex kʼujlaʼn qoʼ tuʼn. Aju kʼwaʼlbʼaj bʼaj tnajsaʼn tkyaqilju tpwaq, in nok te kyechel qeju in kyaj kytzaqpiʼn ttnam Dios. In cheʼx kyxol xjal ateʼkx tjaqʼ tipumal Satanás, aju ik tten ik tzeʼn jun «tnam najchaq» taʼ tiʼj Jehová (Efes. 4:18; Col. 1:21). Aj tbʼet ambʼil, at junjun kyxol xjal lu in nel kynikʼ tiʼj qa otoq che el tzpet ex in kubʼ kyximen tuʼn kymeltzʼaj juntl maj tukʼe Jehová. Il tiʼj tuʼn tok tilil kyuʼn, noqtzun tuʼnj, tuʼnju in kubʼ kyiʼn kyibʼ ex in tzaj kybʼis tiʼjju otoq bʼant kyuʼn, in kubʼ tnajsaʼn Jehová kyil ex in tzalaj kyiʼj aj kymeltzʼaj tukʼil (Is. 44:22; 1 Ped. 2:25).

14. ¿Tiquʼn kubʼ tqʼoʼn Jesús techel tiʼj kʼwaʼl in meltzʼaj tukʼe ttat?

14 ¿Tiquʼn tzaj tqʼamaʼn Jesús techel lu? Tzaj tyekʼun Jesús qa tajbʼil Jehová tuʼn kymeltzʼaj qeju o tzʼel kypan kyibʼ tiʼj. Aju mambʼaj toj techel, mintiʼ naj qʼuqbʼil tkʼuʼj tuʼn tmeltzʼaj tkʼwaʼl tukʼil. Tej t-xi tqʼoʼn mambʼaj twitz tiʼj tkʼwaʼl qa otoq meltzʼaj, ex «naʼnxtoq tkanun» tukʼil, jurat naj xi bʼet qʼolbʼelte tkʼwaʼl. Tajbʼiltoq mambʼaj tuʼn tok tbʼiʼn tkʼwaʼl qa in tzalaj tuʼnju otoq meltzʼaj tkʼwaʼl tukʼil. Jaku tzʼonin jlu kyiʼj qeju o kyaj kytzaqpiʼn axix tok tuʼn kymeltzʼaj naj juntl maj tukʼil Jehová. Nyalo bʼaʼn taʼ kyamiwbʼil tukʼe Jehová, in tzajlo kychʼixwi ex kwest-lo te kye tuʼn kymeltzʼaj, noqtzun tuʼnj, ok che tzalajel qa ma tzʼok tilil kyuʼn. Qa ma che meltzʼaj, ok ktzalajel Jehová, Jesús ex qe anjel kyiʼj (Luc. 15:7).

15, 16. a) ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel kubʼ tqʼoʼn Jesús tiʼj kʼwaʼl in meltzʼaj tukʼil ttat? Qʼamantza junjun techel. b) ¿Tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼn jlu qe tiʼj Jehová ex tiʼj Jesús?

15 ¿Alkye tten jaku tzʼonin qiʼj aju techel tiʼj kʼwaʼl in meltzʼaj? Qajbʼil tuʼn tel qkanoʼn tkʼujlabʼil Jehová. Aj tmeltzʼaj jun xjal toj ttnam Jehová, miʼn tzʼok qqʼon qibʼ «te tzʼaqlxix wen» ex qyekʼunx qa in qo tzalaj tuʼnju ma meltzʼaj. Qa mintiʼ xbʼant jlu quʼn, jaku tzaj nya bʼaʼn tiʼj qamiwbʼil tukʼe Jehová (Ecl. 7:16). Aju juntl xnaqʼtzbʼil in tzaj tqʼoʼn jlu qe aju tuʼn tten qximbʼetz toj tumel tiʼj jun xjal in kyaj ttzaqpiʼn ttnam Jehová. Bʼaʼn tuʼn tkubʼ qximen qa aju «ẍneʼl» ma tzʼel tzpet, jaku meltzʼaj juntl maj (Sal. 119:176). Qa ojtzqiʼn jun xjal quʼn aju o tzʼex lajoʼn toj ttnam Jehová, ¿alkye tten jaku qo onin tiʼj tuʼn tmeltzʼaj? Bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼamaʼn kye ansyan tuʼn kyonin tiʼj. Kbʼantel jlu quʼn oʼkx qa in nel qnikʼ tiʼj techel kubʼ tqʼoʼn Jesús ex qa qajbʼil tuʼn tajbʼen xnaqʼtzbʼil lu quʼn.

16 Aqeju in che meltzʼaj tukʼe Jehová, in xi kyqʼoʼn nimxix chjonte te Jehová tuʼnju in tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj kyiʼj ex tuʼnju in xi kyyekʼun erman kykʼujlabʼil kyiʼj ex in che onin kyiʼj. At jun ermano, aju 25 abʼqʼi el tpan tibʼ tiʼj ttnam Jehová, tqʼama jlu: «Mas in chin tzalaje atxix tej nmeltzʼaje juntl maj, ex kukx in chʼiy aju chewsabʼil in tzaj tqʼoʼn Jehová weye (Hech. 3:19). Kykyaqil erman in che onin ex in tzaj kyyekʼun nim kykʼujlabʼil. Atzun jaʼlo, aʼyeqe erman toj ttnam Jehová ik kyten ik tzeʼn nmane, ntxuʼye, ntzike ex witzʼine». Ex at jun txin, aju mas te jweʼ abʼqʼi ex toj ttnam Jehová, tqʼama: «Mintiʼ in che kanet yol wuʼne tuʼn t-xi nqʼamaʼne alkye tten ma tzʼaj tyekʼun Jesús tkʼujlabʼil wiʼje. Nimxix toklen te weye, aju o chin oktze juntl maj toj ttnam Jehová».

17, 18. a) ¿Tiʼ in tzaj kyxnaqʼtzaʼn qeju oxetl techel qe? b) ¿Tiʼ qajbʼil tuʼn tbʼant quʼn?

17 ¿Tiʼ in tzaj kyxnaqʼtzaʼn qeju oxe techel lu qe? Tnejel, in tzaj tyekʼun qe qa nya quʼn in chʼiy naj axix tok toj tanmi jun xjal in xi qqʼoʼn xnaqʼtzbʼil te. Oʼkx Jehová jaku bʼant jlu tuʼn. Tkabʼ, nya toj tumel tuʼn tkubʼ qximen qa kykyaqil qeju xjal in che ul toj chmabʼil moqa kykyaqil qeju in xi qʼet xnaqʼtzbʼil kye, ok ktel kyajbʼil tuʼn kyajbʼen te Jehová. Ex toxin, axpe ikx qa at jun xjal ma tzʼel tpan tibʼ tiʼj Jehová, bʼaʼn tuʼn tkubʼ qximen qa jaku meltzʼaj juntl maj tukʼe Jehová. Ex qa ma meltzʼaj, qyekʼunx te qa in qo tzalaj tuʼnju otoq meltzʼaj, iktzun tten kbʼel qyekʼun tkʼujlabʼil Jehová.

18 Teyele te junjun qe kukx bʼaʼn tuʼn tjyon tiʼj ojtzqibʼil, tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj junjun tiʼchaq ex tuʼn tten qnabʼil. Aj tkubʼ qxnaqʼtzaʼn jun techel kubʼ tqʼoʼn Jesús, bʼaʼn tuʼn qximen kyiʼj qe xjel lu: «¿Tiʼ t-xilen techel lu? ¿Tiquʼn kux qʼoʼn toj Tyol Dios? ¿Alkye tten jaku tzʼajbʼen xnaqʼtzbʼil lu wuʼne? ¿Tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼn jlu weye tiʼj Jehová ex tiʼj Jesús?». Qa ma bʼant jlu quʼn, kbʼel qyekʼun qa in nel qnikʼ tiʼj tiʼ t-xilen qe tyol Jesús.