Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Omapulo a dja kovaleshi

Omapulo a dja kovaleshi

Jeremia okwa hala okutya shike eshi a popya kombinga yaRakel ta lili eenghali dovanamati vaye?

Jeremia 31:15 okwa ti: “Omwene ota ti ngaha: Ondaka oya udika muRama, ekemo nelilaano linene. Rakel ota lili eenghali dovana vaye. Ndele ina hala okuhekelekwa molwovana, osheshi kave po vali.”

Rakel oye a fya tete kovanamati vavali. Onghee hano, osho Jeremia a popya omido 1 000 konima yefyo laRakel osha fa tashi monika shihe li mondjila.

Omonamati woshiveli shaRakel oJosef. (Gen. 30:22-24) Lwanima Rakel okwa ka dala omonamati umwe wedina Benjamin. Ashike Rakel okwa fya eshi ta mono omonamati omutivali. Onghee hano, epulo oli li apa kutya: Omolwashike Jeremia 31:15 a popya kutya Rakel ota lili ovanamati vaye ovo ‘vehe po vali’?

Shididilikwedi, omonamati woshiveli Josef, mokweendela ko kwefimbo okwa ka dala Manasse naEfraim. (Gen. 41:50-52; 48:13-20) Lwanima, Efraim okwa ka kala a tumbala neenghono nomunaenghono wepata alishe louhamba waIsrael wokolundume nokwa ka kala e lile po omauhamba aeshe omapata omulongo. Shikwao vali, momonamati waRakel omutivali, Benjamin, omo mwa dja epata olo la ka ninga ouhamba wokolukadi pamwe naJuda. Onghee hano, Rakel ota dulu okupopiwa pafaneko e li ooina yOvaisrael aveshe vomouhamba wokolundume nowokolukadi.

Pefimbo opo embo laJeremia la shangwa, ouhamba wokolundume womapata omulongo owa hangwa nale wa wila meke lOvaassiria novanhu vahapu vomouhamba oo ova li va ninga eenghwate. Ashike oludalo limwe laEfraim ola li la taukila koshitukulwa shaJuda. Mo 607 K.O.P., Ovababilon ova li va finda omapata avali ouhamba wokolukadi waJuda. Osha fa shi li ngaha kutya konima eshi va findwa, eenghwate dihapu oda li da ongalekwa muRama, osho sha li eekilometa 8 kolundume laJerusalem. (Jer. 40:1) Otashi dulika vamwe va dipaelwa moshitukulwa shaBenjamin omo mwa li mwa pakwa Rakel. (1 Sam. 10:2) Onghee hano, outumbulilo oo kutya Rakel ta lili eenghali dovanamati otau ulike kokulila kwopafaneko omolwOvabenjamin aveshe ile ovo va li muRama. Shimwe vali, otashi ulike kutya ovadalakadi aveshe voshiwana shaKalunga ova li tava lili omolwefyo ile okukwatwa po kwOvaisrael.

Epopyo laJeremia li na sha naRakel ta lili eenghali dovanamati vaye ola li tali xunganeke osho sha li tashi ka ningwa konima yomido omafele eshi omwenyo wokaana Jesus wa li tau ka kala moshiponga. Ohamba Herodes oya li ya yandja elombwelo opo ounona aveshe voumati okudja pedu fiyo opomido mbali muBetlehem osho sha li kolukadi laJerusalem va dipawe. Onghee hano, ounona ovo voumati kava li po vali, ova li va dipawa. Ovadalakadi ovo va filwa ovanamati kava li tuu va nyika oluhodi! Ova li tava lili mokule neenghono nomolwaasho taku tiwa kutya eendaka davo oda udika fiyo kuRama, osho sha li kolundume laJerusalem. — Mat. 2:16-18.

Onghee hano, epopyo olo kutya Rakel ta lili eenghali dovanamati otali wapalele okuulika kokunyika oluhodi kwovadalakadi Ovajuda vopefimbo laJeremia nosho yo pefimbo laJesus omolwokudipawa kwovana vavo. Ashike ovo va fya nova ya ‘kedu lomutondadi’ efyo, otava ka mangululwa mo moukwatwa womutondi oo eshi oonakufya tava ka nyumunwa. — Jer. 31:16; 1 Kor. 15:26.