Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Bipangujo bya Batangi

Bipangujo bya Batangi

Lelo Yelemia wādi usaka kunena bika pa kwisambila pa Letyela wadi udila bandi bana?

Tutanga mu Yelemia 31:15 amba: “E mwanenena Yehova namino amba: diwi i divwanike mu Lama, madilo a ku mutyima, kudila impolo bya mwiko; Letyela udila bandi bāna upela kusengibwa pa bāna bandi mwanda i patupu’bo.”

Kitatyi kyādi kidila Letyela, bandi bana babidi bādi ke bafwile. O mwanda byālembele Yelemia papo Letyela ke mufwe ke padi ne myaka 1000, bibwanya kumonwa bu ke bya binepo.

Mwana umbedi wa Letyela wādi i Yosefa. (Ngo. 30:22-24) Kupwa wābutula mwana mukwabo, wāmwinika bu Benjemani. Inoko Letyela wāfwile pa kubutula uno mwana wa bubidi. Shi ke pano, kipangujo i kino: Mwanda waka Yelemia 31:15 unena amba Letyela wādi udila bandi bana mwanda i “patupu’bo?”

I kimweke patōka’mba, Yosefa mwana mubedi wābutwile mwenda mafuku ba Manase ne Efelaimi. (Ngo. 41:50-52; 48:13-20) Mwenda mafuku, Efelaimi wāikala bu kisaka kitumbe kadi kya lupusa mu bulopwe bwa kungala kadi wāikala mwimaniji wa bisaka byonso dikumi bya Isalela. Ku mutamba mukwabo, kisaka kyātambile kudi Benjemani mwana wa bubidi wa Letyela, nakyo kyāikala mu kipindi kya bulopwe bwa kunshi, pamo na Yuda. Nanshi mu uno muswelo tubwanya kunena’mba Letyela wādi welekeja balolo bonso ba mu Isalela ba mu bulopwe bwa kungala ne bwa kunshi.

Kitatyi kyāsonekelwe mukanda wa Yelemia, bisaka dikumi bya bulopwe bwa kungala byādi kala ke bikwatwe na bene Ashidia kadi bantu bavule mu bano bantu baselelwe bu misungi. Inoko, bantu bamo ba ku lutundu lwa Efelaimi bānyemene mu ntanda ya Yuda. Mu mwaka 607 K.K.K., bene Babiloni bākwete bulopwe bwa kunshi bwa bisaka bibidi bya Yuda. Bimweka’mba nabo byobākwetwe, bavule baselelwe bu misungi bābungilwa mu Lama ku makilometele 8 kungala kwa Yelusalema. (Yel. 40:1) Padi bantu bamo bāipailwe mu ntanda ya Benjemani mwine mwājikilwe Letyela. (1 Sa. 10:2) Nanshi kudila kwa Letyela pangala pa bandi bana kubwanya kwelekeja madilo andi pa bene Benjemani mu kikonge nansha mu muswelo wa pa bula pa bene Lama. Tukokeja kadi kunena’mba kwelekeja balolo bonso ba bantu ba Leza bādi badila pangala pa mfu nansha kuselwa bu misungi kwa Isalela.

Nansha shi bidi namani, binenwa bya Yelemia bitala pa kudila kwādidile Letyela bandi bana byādi i bupolofeto bwa byobya byālongekele myaka tutwa mwenda mafuku kitatyi kyādi būmi bwa nkasampe Yesu mu kyaka. Mulopwe Heloda wāsoñenye’mba twanuke tonso twana tulume twa myaka kushilwila pa ibidi mu Betelema, twa ku mutamba wa kunshi kwa Yelusalema twipaibwe. Nanshi, bano bana ke bādi’kopo; bādi bafwe. Langa’po bidi miyoa ne njia yādi na balolo bāfwidilwe babo bana! Byādi pamo’nka na miyoa yādi ivwanikwa kulampe mu Lama, mutamba wa kungala kwa Yelusalema.Mat. 2:16-18.

Nanshi, mu mafuku a Yelemia ne mu mafuku a Yesu, madilo a Letyela pa bandi bana i muneneno mufike’po wa kulombola njia ya balolo bene Yuda bāipailwe babo bana. Na bubine, boba bafwile ne kwenda ku “ntanda ya wa lwana” lufu, bakokeja kutamba mu lupusa lwa uno walwana kitatyi kikasangulwa bafwe.Yel. 31:16; 1 Ko. 15:26.