Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Malwihu Kufuma Kudi Antañi

Malwihu Kufuma Kudi Antañi

Indi Yeremiya watalishili mudihi chahosheliyi nindi Racheli hakudila anyanindi?

Hamukanda waYeremiya 31:15, twatañaña nawu: “Yehova nahoshi nindi, MuRama atiyili izu dakutumpa, nimakumbu alula, Racheli hakudila anyanindi; kwonti kwindi kumukundeja nansañu yawanyanindi, muloña anyanindi kwosi.”

Racheli wafwili henohu anyanindi ayedi kanda afwi. Dichi mazu asonekeliyi Yeremiya henohu munahiti dehi yaaka 1,000 kufuma hafwiliyi Racheli anateli kumwekana neyi alala wanyi.

Mwana kaRacheli wawedi wadiña Yosefu. (Kutach. 30:22-24) Chimwahitili yaaka wavweli mwana weyala mukwawu wejina daBenjamini. Ilaña Racheli wafwili hakuvwala mwana wamuchiyedi wejina daBenjamini. Dichi tunateli kudihula netu: Muloñadi mukanda waYeremiya 31:15 chiwahoshela nawu Racheli wadilileña muloña anyanindi “kwosi”?

Tweluka netu Yosefu mwanindi wawedi, wavweli Manasi niEfweremi. (Kutach. 41:50-52; 48:13-20) Chimwahitili yaaka, mutaña Efweremi wayili mpuhu kuwanta wanyitaña ikumi wakukabeta kakuchimunswa kaIsarela nawa wemeneneñaku nyitaña yejima ikumi. Ilaña mutaña wafumini kudi mwana kaRacheli wamuchiyedi Benjamini wekalili kuwanta wakukabeta kachidiilu hamu naYuda. Munjila yikwawu, Racheli anateli kumutena muchifwikija nawu mama yawaIsarela ejima, akuwanta wakukabeta kakuchimunswa nikukabeta kachidiilu.

Hampinji yasonekeleñawu mukanda waYeremiya, wanta wanyitaña ikumi wakukabeta kakuchidiilu awuyuulileña kudi Ashuri nawa antu amavulu ayitwalili muwuduñu. Hela chochu, anyana kaEfweremi atemukilili mwiluña dawaYuda. Mu 607 B.C.E., akwaBabiloni niwena ashindili wanta wanyitaña yiyedi wawaYuda. Chamwekana neyi hanyima yakuyishinda, anduñu amavulu ayipompesheleli muRama, hadiña jikilomita 8 kufuma kukabeta kakuchimunswa kaYerusalema. (Yere. 40:1) Hadaha amakwawu ayijahilili mwiluña daBenjamini mwamujiikiluwu Racheli. (1 Sam. 10:2) Dichi Racheli chadilileñayi anyanindi chatalisha mukwila nawu wadilileña muchifwikija aBenjamini ejima hela ana adiña muRama. Hadaha chatalisha mukwila nawu amama jawantu ejima awantu jaNzambi adilili antu afwili hela chatwaliluwu aIsarela muwuduñu.

Munjila yikwawu, mazu ahosheliyi Yeremiya kutalisha hadi Racheli chadililiyi anyanindi adiña awuprofwetu washikijeweli chimwahitili yaaka yayivulu hakeñeleñawu kumujaha Yesu henohu wuchidi kansi. Mwanta Herodi waheni lushimbi lwakujaha anyana awamayala ejima ayaaka yiyedi nakufunta mwishina amuBetelemi wakushankulu wadiñi kukabeta kachidiilu kaYerusalema. Dichi ana anyana awamayala adiñi kwosi, ayijahili. Fwikijenu chatumpiluwu nakuneña amama jawantu ajahililuwu anyanawu awamayala! Chidi neyi kwiji ana makumbu atiyakeni kuRama, kakabeta kachimunswa kaYerusalema.—Mat. 2:16-18.

Dichi, mumpinji yaYeremiya nimumpinji yaYesu, Racheli chadililiyi anyanindi hinhoshelu yesakana nawushona watiyiluwu amama jawantu aYudeya ajahililuwu anyanawu. Kafwampi, antu afwili nakuya “kwituña dachilumbu,” kafwa, akayifumisha munyonji yachilumbu hampinji yakasañulawu afu.—Yere. 31:16; 1 Kor. 15:26.