Ir al contenido

Ir al índice

Leejkunaj tapuyninku

Leejkunaj tapuyninku

“Raquelqa wawasninmanta waqashan” nispa, ¿imamantá Jeremías parlasharqa?

Jeremías 31:15 nin: “Tata Diosqa nillantaj: Ramá llajtapi uj qhapariy uyarikun, jatun waqay, jikʼuytaj. Raquelqa wawasninmanta waqashan, manataj sonqochasqa kayta munanchu, imaraykuchus wawasnenqa wañusqasña kanku”, nispa.

Raquelpa iskaynin wawasnenqa, pay wañupusqanmanta qhepamanraj wañuporqanku. Chaywanpis, ¿waranqa watas qhepaman Jeremiaspa qhelqasqan llullachu?

Raquelpa kuraj kaj wawanqa José karqa (Gén. 30:22-24). Sullkʼa kajtaj, Benjamín. Payta onqokushaspataj wañuporqa. Chantá, ¿imaraykutaj Jeremías 31:15 versículo Raquel “wawasninmanta waqashan” wañusqankurayku nispa nin?

Raquelpa kuraj kaj wawan Joseqa, Manasespa, Efrainpa tatan karqa (Gén. 41:50-52; 48:13-20). Tiemponmanqa Efraín ayllu, Israelpa 10 ayllusninmanta aswan atiyniyoj, may rejsisqa aylluman tukorqa. Sullkʼa wawan Benjaminmanta jamoj ayllutaj, Israelpa ura landonpi Judá aylluwan karqa. Chayrayku nisunman Raquel, Israelmanta tukuy mamaswan ninakusqanta, pata ladopi kaj chunka ayllusmanta mamaswan, jinallataj ura ladopi kaj iskay ayllusmanta mamaswanpis.

Jeremías libro qhelqakunanpajqa, asirios Israelpa 10 ayllusninta japʼikaporqankuña, chantapis wata runasta jina apakaporqanku. Jinapis, ichá wakin Efraín ayllumanta kajkuna Judaman ayqekorqanku. Chaywanpis 607 watapi Jesús niraj jamushajtin Babiloniosqa chay ayllusta japʼikaporqanku. Yachakusqanman jinataj, ashkha wata runasta Ramá llajtaman aparqanku. Chay llajtataj Jerusalenpa pata ladonpi kashan, Jerusalenmanta 8 kilometrospi (Jer. 40:1). Ichapis wakenqa, Raquel pʼampasqa kasharqa chay Benjamín jallpʼaspi wañuchisqas karqanku (1 Sam. 10:2). Chayrayku Raquel waqasqanqa, ichá Benjamín ayllumanta wañusqankurayku chayri Ramá llajtayojkuna wañusqankurayku, llakiy kasqanwan ninakun. Chantapis Raquel waqasqanqa, ichá ninakullanmantaj, israelita mamas wawasninku wata runas kasqankumanta, wañusqankumanta ima waqasqankuwan.

Imayna kajtinpis, Jeremiaspa nisqanqa, ashkha watas qhepamanraj juntʼakorqa. Chaytaj karqa Jesusta wawallaraj kashajtin wañuchiyta munashajtinku. Chay kutipeqa kamachej Herodes, Jerusalenpa ura ladonpi kaj Belén llajtapi tukuy qhari wawasta iskay watayojmanta uraman wañuchinankuta kamacherqa. Chay wawitasqa Jeremías nerqa jina, wañuchisqas karqanku. Mamasqa wawasninku wañuchisqa kasqankumanta maytachá waqarqanku. Chaytaj, Jerusalenpa pata ladonpi kaj Ramá llajtakamapis uyarikushanman jina karqa (Mat. 2:16-18).

Qhawarinchej jina, Raquel waqasqanqa, judía mamas Jeremiaspa tiemponpi, Jesuspa tiemponpi ima, wawasninku wañuchisqas kasqankumanta sonqo nanayta waqasqankuwan ninakun. Wañuchisqa kajkunaqa ‘enemigoj jallpʼanmanta’ “kutinponqanku”, nisunman wañuymanta kausarimonqanku (Jer. 31:16; 1 Cor. 15:26).