Pa Yeremiya 31:15 pe mazu ngakuti: “Viyo Ambuya atiti: ‘Mazu ngavwika mu Rama chitenje ndi kuliya kwakuŵaŵa. Rakele waliriya ŵana ŵaki; wakana kusangaruskika, chifukwa cha ŵana ŵaki, chifukwa kuti palivi yiwu.’”

Rakele ndiyu wangwamba kufwa ŵana ŵaki ŵechendafwi. Mwaviyo, vo Yeremiya wangukamba pavuli pa vyaka 1,000 Rakele wati wafwa vingawoneka nge kuti vaboza.

Yosefe ndiyu wenga mwana wakwamba waku Rakele. (Chiy. 30:22-24) Pavuli paki, wangubala mwana munyaki yo wangudanika zina lakuti Benjamini. Kweni Rakele wangufwa pa nyengu yo wabalanga mwana mwenuyu. Mwaviyo, tingafumba kuti: Nchifukwa wuli lemba la Yeremiya 31:15 likamba kuti iyu waliyanga chifukwa cha nyifwa ya ŵana ŵaki?

Tiziŵa kuti pati pajumpha nyengu, mwana waki wakwamba Yosefe wangubala Manase ndi Efraimu. (Chiy. 41:50-52; 48:13-20) Pavuli paki, fuku laku Efraimu lingutchuka ukongwa ndipu lingupanga ufumu wakunkhondi wa Ayisraele wo wamiyanga mafuku 10. Kweni fuku laku Yuda ndipuso laku Benjamini yo wenga mwana wachiŵi waku Rakele angupanga ufumu umoza wakumwera. Mwaviyo, tingakamba kuti Rakele wamiyanga anthukazi wosi wo angubalapu ku Yisraele, wo ŵenga mu ufumu wakunkhondi ndipuso wakumwera.

Buku la Yeremiya lingulembeka Asiriya ŵati abwanganduwa ufumu wakunkhondi wa mafuku 10 kweniso ŵanthu anandi ndipu aluta kali ku uŵanda. Kweni ŵanthu anyaki a fuku laku Efraimu atenere kuti anguthaŵiya ku Yuda. Mu 607 B.C.E., Ababiloni angubwanganduwa ufumu wa mafuku ngaŵi nga kumwera kwa Yuda. Viwoneka kuti pa nyengu iyi ŵanthu anandi wo angutoleka ukapolu anguwungana ku Rama pa mtunda wa makilomita pafupifupi 8 kunkhondi kwa Yerusalemu. (Yer. 40:1) Anyaki atenere kuti angubayikiya kwenuku pamalu ngaku Benjamini ko anguŵika Rakele. (1 Sam. 10:2) Mwaviyo, mazu ngakuti Rakele waliriyanga ŵana ŵaki ngatenere kuti ngang’anamuwanga kuliriya fuku laku Benjamini pamwenga ŵanthu wo angufwiya ku Rama. Ngatenere so kuti ngang’anamuwanga kuti anthukazi wosi wo angubala Ayisraele wo ŵenga mtundu waku Chiuta aliyanga chifukwa ŵana ŵawu anyaki angubayika, anyaki anguluta ku uŵanda.

Mazu ngo Yeremiya wangukamba ngakuti Rakele waliriyanga ŵana ŵaki ngenga uchimi. Uchimi uwu wamiyanga vinthu vo vinguzichitika kunthazi po Herode wakhumbanga kubaya Yesu weche mwana. Fumu Herode yingukamba kuti ŵana wosi anthurumi a vyaka viŵi kusikiya pasi abayiki ku Betelehemu, ko kwenga kumwera kwa Yerusalemu. Mwaviyo, ŵana anthurumi angubayika. Ŵanaŵaniyani mo anthukazi anguliriya chifukwa cha kufwa kwa ŵana ŵawu! Venga nge kuti kuliya kwawu kwavwikanga mpaka ku Rama, kunkhondi kwa Yerusalemu.​—Mat. 2:16-18.

Mazu ngakuti Rakele waliriyanga ŵana ŵaki ngenga ngambura kusuzga kungavwa m’nyengu yaku Yeremiya ndipuso yaku Yesu chifukwa ngakonkhoska chitima cha anthukazi achiyuda wo aliriyanga ŵana ŵawu wo angubayika. Kukamba uneneska, ŵanthu wo ŵafwa aja nge aluta “kucharu” cha murwani kweni tiziŵa kuti azamuweku pa nyengu yo azamuyuskikiya.—Yer. 31:16; 1 Ŵakor. 15:26.