Lemba la Yeremiya 31:15 likuti: ‘Ntheura wakuti Yehova: “Mazgu ghakupulikikwa mu Rama, chitengero na kulira kwakupweteka mtima. Rakelo wakulilira ŵana ŵake; wakukana kusanguluskika chifukwa cha ŵana ŵake, pakuti palije.”’

Rakelo wakafwa pambere ŵana ŵake ŵaŵiri ŵandafwe. Ntheura, ivyo Yeremiya wakalemba pakati pajumpha vyaka 1,000 kufuma apo Rakelo wakafwira vingawoneka kuŵa vyautesi.

Mwana wakwamba wa Rakelo wakaŵa Yosefe. (Gen. 30:22-24) Nyengo yikati yajumphapo, wakababa mwana munyake, uyo zina lake wakaŵa Benjamini. Kweni Rakelo wakafwa apo wakababanga mwana wachiŵiri uyu. Ntheura, pangaŵa fumbo lakuti: Chifukwa wuli lemba la Yeremiya 31:15 likuti Rakelo wakalilira ŵana ŵake ‘pakuti pakaŵavya’?

Ntchakuzirwa kumanya kuti Yosefe, mwana wakwamba wa Rakelo, wakababa Manase na Efurayimu. (Gen. 41:50-52; 48:13-20) Pamanyuma, fuko la Efurayimu likaŵa lakumanyikwa chomene mu ufumu wa kumpoto wa Israyeli, ndipo likamba kwimira mafuko ghose 10. Kweni fuko la Benjamini, mwana wachiŵiri wa Rakelo, likaŵa mu ufumu wa kumwera pamoza na fuko la Yuda. Ntheura, mwakuyelezgera Rakelo wakimiranga ŵamama wose Ŵachiisrayeli, mu ufumu wa kumpoto na wa kumwera.

Apo buku la Yeremiya likalembekeranga, ufumu wa mafuko 10 wa kumpoto ukaŵa kuti waparanyika kale na Ŵaasiriya ndipo ŵanthu ŵanandi ŵakatolekera ku wuzga. Ndipouli, ŵanthu ŵanyake ŵa mu fuko la Efurayimu ŵakachimbilira ku Yuda. Mu 607 B.C.E., Ŵababuloni ŵakathereska ufumu wa kumwera wa mafuko ghaŵiri wa Yuda. Vikuwoneka kuti ŵanthu ŵanandi awo ŵakakoleka ŵakaŵawunganya mu msumba wa Rama, uwo ukaŵa pa mtunda wa makilomita pafupifupi 8 kumpoto kwa Yerusalemu. (Yer. 40:1) Ŵanyake ŵakwenera kuti ŵakakomekera mu chigaŵa ichi cha fuko la Benjamini uko Rakelo wakasungika. (1 Sam. 10:2) Ntheura, kulira uko Rakelo wakalilira ŵana ŵake kukwimira chitima icho chikaŵapo chifukwa cha kukomeka kwa ŵina Benjamini panji ŵanthu awo ŵakakomekera ku Rama. Vingaŵaso kuti kulira uku kukimiranga kulira kwa ŵamama wose ŵa ŵanthu ŵa Chiuta awo ŵakaliranga apo Ŵaisrayeli ŵakakomekanga panji kutolekera ku wuzga.

Mulimose umo vikaŵira, mazgu gha Yeremiya ghakuti Rakelo wakalilira ŵana ŵake ukaŵa uchimi. Uchimi uwu ukafiskika pakati pajumpha vilimika mahandiredi ghanandi, apo Yesu wakaŵa muchoko. Themba Herode likalangura kuti ŵasepuka wose ŵa vyaka viŵiri kukhilira pasi mu Betelehemu, msumba uwo ukaŵa kumwera kwa Yerusalemu, ŵakomeke. Ntheura ŵana aŵa kukaŵavya chifukwa ŵakakomeka. Ghanaghanirani waka umo ŵamama ŵa ŵana aŵa ŵakatengelera! Vikaŵa nga ni para chitengero ichi chikapulikwanga mu msumba wa Rama, uwo ukaŵa kumpoto kwa Yerusalemu.—Mat. 2:16-18.

Ntheura, mu nyengo ya Yeremiya na mu nyengo ya Yesu, kulira kwa Rakelo kukwimira chitima icho ŵamama Ŵachiyuda ŵakaŵa nacho chifukwa cha kukomeka kwa ŵana ŵawo. Nangauli vili nthena, awo ŵali kufwa na kuluta ku ‘charu cha mulwani,’ uyo ni nyifwa, ŵangazakafwatuka mu mawoko gha mulwani uyu para ŵazakawuskika.—Yer. 31:16; 1 Kor. 15:26.