1. ¿Kʼu yuʼun sta-o ti jaʼ xkalbetik kolaval li Jeovae?

«SCOTOL li cʼusi leque xchiʼuc li cʼusitic lec tucʼ chijʼacʼbate» chlik talel ta stojolal Jeova, jaʼ yuʼun sta-o ti jaʼ xkalbetik koliyale (Santiago 1:17). Xkoʼolaj kʼuchaʼal jun Jchabichij ti kʼanvanem tajeke, jech oxal chakʼbutik skotol li kʼusi chtun kuʼuntike xchiʼuk li kʼusitik chtun kuʼuntik ta mantale (Salmo 23:1-3). «Jaʼ jchabivanej, jaʼ stsatsal coʼntontic o» kʼotem kuʼuntik, mas to kʼalal chkil tsots jvokoltike (Salmo 46:1). Jaʼ yuʼun, jech chkaʼi jbatik kʼuchaʼal li jtsʼibajom yuʼun salmo ti xi la stsʼibae: «Colaval, utic maʼ ti Diose, yuʼun oy slequil yoʼnton» (Salmo 106:1, Ch). Taje jech-o tspas ta sbatel osil, jaʼ yuʼun lek sta-o ti xkalbetik kolaval li Diose.

2, 3. 1) ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi laj kiktatik stojel ta vokole? 2) ¿Kʼusi sjakʼobiltak ta jtakʼtik li ta xchanobil liʼe?

² ¿Kʼu yuʼun skʼan jnoptik ti sta-o xkalbetik kolaval li Jeovae? Voʼne xa tajek ti laj yal Vivlia ti muʼyuk tstojik ta vokol li krixchanoetik avie, taje jech kʼotem ta pasel (2 Timoteo 3:2). Ep krixchanoetike muʼyuk ta stojbeik ta vokol Jeova ta skoj li kʼusitik spasoj ta stojolalike. Ta smiyonal noʼox jaʼ batem  ta yoʼontonik smanel kʼusitik, pe jutuk mu skotoluk velta taje maʼuk jtunel yuʼunik. Akʼo mi jech, muʼyuk noʼox xmuyubajik ta skoj li kʼusitik oy xa yuʼunike. Mi laj kiktatik stojel ta vokol eke, xuʼ me jech xkʼot ta jtojolaltik kʼuchaʼal li j-israeletike. Xuʼ me muʼyuk xa sbalil chkiltik li kʼusi spasoj Jeova ta jtojolaltike, vaʼun xuʼ me muʼyuk xa lek chilutik li Diose (Salmo 106:7, 11-13).

³ Mi laj kiktatik stojel ta vokole, tsots me chkaʼitik jtsaltik komel li vokoliletike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jaʼ mas chbat ta koʼontontik li jvokoltike, maʼuk li kʼusitik lekik oy kuʼuntike (Salmo 116:3). Li ta xchanobil liʼe ta jtakʼtik chib sjakʼobil: ¿Kʼuxi xuʼ jechuk-o jtojtik ta vokol? ¿Xchiʼuk kʼuxi xuʼ xijmuyubaj noʼox kʼalal oy jvokoltike?

4. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jtojbetik ta vokol li Jeovae?

⁴ Skʼan me xkakʼbetik yipal jtojbetik ta vokol li Jeovae. Sventa jech jpastike, skʼan jnopbetik skʼoplal kʼusitik spasoj ta jtojolaltik ta jujuntal. Mi laje skʼan jnopbetik skʼoplal ti jaʼ chakʼ ta ilel ti skʼanojutik tajek ta skoj li kʼusitik yakʼojbutik xae. Taje jech la spas jun jtsʼibajom ta Vivlia. Kʼalal jech la spase, toj labal sba laj yaʼi kʼalal laj yakʼ venta skotol li kʼusi spasoj Jeova ta stojolale (kʼelo Salmo 40:5; 107:43).

5. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jtojtik ta vokol jech kʼuchaʼal la spas li Pabloe?

⁵ Xuʼ jchanbetik jtakbol Pablo sventa jtojtik ta vokol. Li stuke ep ta velta la snopbe skʼoplal li kʼusi akʼbil yuʼun Jeovae. ¿Kʼuxi jnaʼojtik? Yuʼun nopoltik noʼox tstojbe ta vokol Jeova li ta s-orasione. Snaʼoj lek ti jtoyba vinik toʼoxe, ti lek saʼ kʼope, la snuts li jchʼunolajeletike xchiʼuk la stikʼanbe smul. Jaʼ yuʼun, la stojbe ta vokol Dios ta sventa ti akʼbat pertone xchiʼuk ti xuʼ xchol mantale (kʼelo 1 Timoteo 1:12-14). La stoj ta vokol xtok ta skoj li yermanotake, yuʼun lek yoʼontonik xchiʼuk tukʼ yakʼoj sbaik (Filipenses 1:3-5, 7; 1 Tesalonicenses 1:2, 3). Jech xtok ta stoj ta vokol jujun velta kʼalal chkoltaat yuʼun yermanotak kʼalal jaʼo oy svokoltake (Hechos 28:15; 2 Corintios 7:5-7). Jaʼ yuʼun laj yalanbe jchʼunolajeletik ti akʼo stojbeik ta vokol li Diose xchiʼuk ti spatbe sba yoʼontonik ta jujuntal kʼalal chkʼejinike xchiʼuk ti smuyubtaik li Diose (Colosenses 3:15-17).

6. ¿Kʼusi srasonal oy avuʼun sventa xatojbe ta vokol li Diose?

⁶ Jech kʼuchaʼal li Pabloe xuʼ jnopbetik skʼoplal skotol li kʼusitik spasoj Jeova ta jtojolaltik eke (Salmo 116:12). Xi jnoptike: «¿Kʼusi srasonal oy kuʼun ti chkalbe kolaval li Diose?». Xuʼ jnopbetik skʼoplal ti kʼu yelan xkil jbatik xchiʼuke o ta sventa ti laj yakʼ ta matanal li Xnichʼon sventa xakʼbutik pertone. Jech xtok xuʼ jnopbetik skʼoplal kʼu yelan skoltaojutik li yajtuneltak kʼalal la jnuptantik tsots vokolile. Mi oy jnup jchiʼiltik o kalab jnichʼnabtike, xuʼ jtojtik ta vokol ta sventa ti lek oyike. Jnoptik kʼuxi skoltaojutik li Diose. Vaʼun jaʼ jech oy srasonal kuʼuntik sventa jtojbetik ta vokol jujun kʼakʼal (kʼelo Salmo 92:1, 2).

7. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan jkʼopontik Dios sventa jtojbetik ta vokol? 2) ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik ti ta jtojbetik ta vokol Jeova li ta j-orasiontike?

⁷ Kʼalal ta jnoptik skotol li kʼusitik lekik yakʼojbutik Diose, ta me jkʼan ta  jtojbetik ta vokol li ta j-orasiontike (Salmo 95:2; 100:4, 5). Junantik krixchanoetike jaʼ noʼox tspasik orasion kʼalal oy kʼusi tskʼanbeik li Diose. Pe li stuke lek chil ti jpastik orasion sventa jtojbetik ta vokol li kʼusitik oy xa kuʼuntike. Epal krixchanoetik ti chalbe skʼoplal li Vivliae jech la spasik, jech kʼuchaʼal Ana xchiʼuk Ezequías (1 Samuel 2:1-10; Isaías 38:9-20). Li voʼotike xuʼ jchanbetik stalelalik xchiʼuk ti jtojbetik ta vokol Dios ta sventa li kʼusitik spasoj ta jtojolaltike (1 Tesalonicenses 5:17, 18). Vaʼun ta jpatbe jba koʼontontik, mas ta jkʼantik Dios xchiʼuk chijkʼot ta slekil amigo (Santiago 4:8).

8. ¿Kʼusitik xuʼ smakutik sventa mu xa jtojtik ta vokole?

⁸ Mi muʼyuk la jkʼel jbatike, xuʼ me chʼabal xa sbalil chkiltik li kʼusi tskʼelanbutik Jeovae. Oy chaʼtos kʼusi xuʼ smakutik sventa mu xa jtojtik ta vokol. Li baʼyele, jpasmulilutik xchiʼuk jaʼ la jkuchbetik xchopol talelal li baʼyel jtot jmeʼtike. Kʼalal la spas Adán xchiʼuk Eva li Diose, laj yakʼbe skotol li kʼusitik chtun yuʼunike. Xuʼ ox chkuxiik sbatel osil ti bu jun noʼox yoʼontonike (Génesis 1:28). Pe muʼyuk la stojik ta vokol li kʼusi la spas Dios ta stojolalike. Tskʼanik ox mas, pe ta slajebale chʼabal xa kʼusi kom yuʼunik (Génesis 3:6, 7, 17-19). Li xchibale, jaʼ ti kuxulutik ta jun balumil ti oy krixchanoetik ti mu snaʼ stojik ta vokole. Li balumil liʼe xuʼ xchʼay koʼontontik, vaʼun xuʼ muʼyuk xa sbalil chkiltik li matanaletik chakʼbutik Jeovae, jech kʼuchaʼal ti xijkʼot ta yamigoe xchiʼuk ti teutik ta stsobobbail yajtsʼaklomtak Cristo ta spʼejel Balumile (1 Juan 2:15-17). ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu sokesutik taje? Jaʼ ti jnopilantik skotol li kʼusi spasoj Jeova ta jtojolaltike xchiʼuk ti jpastik orasion sventa jtojbetik ta vokole (kʼelo Salmo 27:4).

9. ¿Kʼu yuʼun skʼan jnoptik ta sventa li kʼusitik lek yakʼojbutik Jeova kʼalal jaʼo tsots jvokoltike?

⁹ Kʼalal jnaʼ jtojtik ta vokol xtoke jaʼ tskoltautik kʼalal oy tsots jvokoltike. Bakʼintike mu jnaʼtik kʼusi ta jpastik kʼalal oy kʼusi chjel ta jkuxlejaltik ta anil noʼoxe. Xuʼ van la smukul satiutik jnup jchiʼiltik, ti tsots xij-ipaje, ti xcham li buchʼu lek xkojtikintike, o xuʼ van jnuptantik tsatsal nikel, nojelal ta voʼ o yan kʼusitik.  Mi jaʼ ta jnopbetik skʼoplal li kʼusitik lekik yakʼojbutik li Jeovae, tspat koʼontontik xchiʼuk oy kip chkaʼitik sventa xkuch kuʼuntik li vokoliletike. Jkʼeltik kʼuxi skoltaojan junantik yajtsʼaklomtak Cristo taje.

10. ¿Kʼuxi koltabil Irina kʼalal tsnop kʼu yelan akʼbil bendision yuʼun Jeovae?

¹⁰ Li Irinae * jaʼ jun prekursora regular ti nakal ta Estados Unidose. (Kʼelo li tsʼib ta yok vune.) Li smalale chtun toʼox ta mol, pe mukul satiat xchiʼuk iktaatik komel xchiʼuk li yalabe. ¿Kʼusi chkoltaat sventa tukʼ-o xtun ta stojolal li Jeovae? Xi chale: «Solel ta jtoj ta vokol ti chchabiun li Jeovae xchiʼuk ti oyun ta yoʼontone. Kʼalal ta jnopilan jujun kʼakʼal ti kʼuxi yakʼojbun bendision li Jeovae, chkakʼ venta ti jaʼ jun mukʼta matanal jtaoj ti jaʼ jtot li Jeova ti lek xojtikinun xchiʼuk ti chchabiune. Jnaʼoj ti muʼyuk onoʼox ta xiktaune». Tsots tajek yiloj svokol ta xkuxlejal li Irinae. Pe ta skoj ti xmuyubaj noʼoxe jaʼ koltaat sventa xkuch batel yuʼun xchiʼuk sventa spatbe yoʼonton li yantike.

11. ¿Kʼusi koltaat jun ermana ta Asia sventa xkuch yuʼun li jun tsatsal chamele?

¹¹ Li Kyung-sooke nakal ta Asia. Li stuke mas xaʼox ta jtob jabil chtunik ta prekursor xchiʼuk li smalale. Jun veltae albat yuʼun doktoretik ti tsots ip ta kanser ta spulmone xchiʼuk albat ti kʼajomal xa noʼox van oxib o vakib u kuxule. Akʼo mi yilojik xa onoʼox yan vokoliletik, pe muʼyuk ipajem-o kʼuchaʼal taje. Xi chale: «Toj kʼux laj kaʼi taje. La jnop ti te xa noʼox kʼalale xchiʼuk lixiʼ tajek». ¿Kʼusi koltaat sventa xkuch batel yuʼun? Kʼalal skʼan toʼox xvaye, jujun akʼobal chmuy ta sjol sna sventa tspas orasion. Vaʼun ta stojbe ta vokol Jeova voʼtos kʼusitik lek ti la snuptan ta kʼakʼaltike. Taje jaʼ ch-akʼbat jun oʼontonal xchiʼuk jaʼ chtijbat yoʼonton ta yakʼbel ta ilel Jeova ti skʼanoje. Koliyal li orasionetik taje, li Kyung-sooke yakʼoj venta ti Jeovae ta onoʼox skoltautik kʼalal jaʼo tsots ta jnuptantik vokole xchiʼuk ti jaʼ mas oy kʼusitik lek chkʼot ta jkuxlejaltike, ti jaʼ jutuk li kʼusitik chopole.

12. ¿Kʼusi koltaat Jason kʼalal cham li yajnile?

¹² Li Jasone chtun ta Betel ta África. Mas xa ta 30 jabil chtun ta stojolal Dios ta tsʼakal ora. Pe oy xa ta vukub jabil ti cham ta kanser li yajnile. Solel chopol tajek chaʼi kʼalal tsnop ti kʼu to yepal laj yil svokol li yajnile. ¿Kʼusi koltaat sventa xkuch batel yuʼun taje? Jun veltae vul ta sjol kʼusi toj lek kʼot ta xkuxlejalik xchiʼuk laj yalbe koliyal Jeova ti jech vul ta sjol taje. Toj xkuxet yoʼonton laj yaʼi, vaʼun te lik stojbe tal ta vokol Jeova ta sventa li kʼusitik lek kʼot ta xkuxlejalik xchiʼuk yajnile. Li stuke yakʼoj venta ti kʼalal ta jtojtik ta vokole mas xijmuyubaj noʼox. Toj kʼux to chaʼi ti cham li yajnile, pe li avie mas xa jutuk kʼux chaʼi. Ep tajek koltaat ti tstojbe ta vokol Jeova ta sventa ti xmuyubaj noʼox echʼ li ta snupunele xchiʼuk ti jmoj tunik ta stojolal Dios xchiʼuk li yajnil ti skʼanoj tajek Jeovae.

13. ¿Kʼusi koltaat Sheryl kʼalal cham li yutsʼ yalale?

¹³ Kʼalal kʼajomal toʼox oxlajuneb sjabilal li Sheryle echʼ li mukʼta tsatsal ikʼaloʼ Haiyan ta Filipinas ta slajebaltik 2013. Bat ta ikʼaloʼ li snae xchiʼuk cham stot smeʼ xchiʼuk oxvoʼ xchiʼiltak ta vokʼel. ¿Kʼusi koltaat Sheryl sventa mu xat-o yoʼontone? Li stuke jaʼ tsnop li kʼusitik  lekik oy yuʼune; koliyal taje tstojbe ta vokol li Diose. Li stuke laj yakʼ venta li kʼusitik la spasik li ermanoetike, yuʼun la skoltaik xchiʼuk la spatbeik yoʼonton li buchʼutik tskʼanik koltaele. Snaʼoj xtok ti ermanoetik ta spʼejel Balumile tspasik orasion ta stojolal. Xi chale: «Ta jtoj ta vokol ti te oy ta jtojolal li Jeovae. Li stuke ta onoʼox xakʼbutik li kʼusi chtun kuʼuntike». Jaʼ jech, yuʼun kʼalal ta jtojtik ta vokol ta sventa li kʼusitik lekik oy kuʼuntike, mas xijmuyubaj. Jech xtok, xuʼ xkuch kuʼuntik kʼusiuk vokolal (Efesios 5:20; kʼelo Filipenses 4:6, 7).

14. ¿Kʼusi alakʼ sba spatobil koʼontontik chakʼbutik li Diose? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale.)

¹⁴ Li yajtuneltak Jeovae tstojbeik onoʼox ta vokol ti chkoltaatike. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal koltaatik lokʼel ta skʼob ajvalil ta Egipto ta tsajal Nab li j-israeletike, la stojbeik ta vokol kʼalal kʼejinike (Éxodo 15:1-21). Li avie, li Diose chakʼbutik jun alakʼ sba spatobil koʼontontik. Chal ti chakʼbe slajeb li kʼusitik chakʼ-o jvokoltike (Salmo 37:9-11; Isaías 25:8; 33:24). Jnoptik kʼu van yelan chkaʼi jbatik kʼalal mi laj yakʼbe slajeb skotol li yajkontratake xchiʼuk kʼalal kuxulutik xa ta jun achʼ balumil ti bu oy jun oʼontonale. ¿Mi mu tauk stij koʼontontik jtojbetik ta vokol li Jeovae? (Apocalipsis 20:1-3; 21:3, 4.)

15. ¿Kʼusi oy ta koʼonton ta jpastik li ta sjabilal 2015?

¹⁵ Jnaʼojtik lek ti ep kʼusitik lek tspas Jeova ta jtojolaltik li ta sjabilal 2015. Xuʼ van jnuptantik vokoliletik. Pe jnaʼojtik lek ti muʼyuk ta skomtsanutik li Jeovae (Deuteronomio 31:8; Salmo 9:9, 10). Li stuke ta onoʼox xakʼbutik li kʼusitik chtun kuʼuntik sventa tukʼ xkakʼ jbatik ta stojolale. Jaʼ yuʼun jech jpastik kʼuchaʼal li j-alkʼop Habacuque. Li stuke laj yal ti akʼo mi chʼabal ep veʼlil xchiʼuk mi oy ep svokoltake, ta xmuyubaj ti chkoltaat yuʼun li Jeovae (Habacuc 3:17, 18). Li ta sjabilal 2015 jaʼ jnoptik li kʼusitik lekik chakʼbutik li Diose xchiʼuk jechuk jpastik kʼuchaʼal chal li teksto avi jabile. Li teksto taje xi chale: «Colaval, utic maʼ ti Diose, yuʼun oy slequil yoʼnton» (Salmo 106:1, Ch).