Mu Bible mudi myanda imo ivutakanya ñeni ya bankomokomo bāsuswile bakōkekōke. Ubavuluka kala mwanda wa Nabote. Ahaba, mulopwe wa Isalela wālekele wandi mukaji Yezebele epaye Nabote ne bandi bana mu mwaka wa katwa ka dikumi K.K.K., mwanda wa mulopwe ayate budimi bwandi bwa mañanza. (1 Balopwe 21:1-16; 2 Balopwe 9:26) Mwanda waka Leza wālekele buno bukomo bwingidijibwe bibi?

Twisambilei bidi pa bubinga bumo bwa kamweno: Leza kabwanyapo kubepa. (Tetusa 1:2) Penepa, kino kitala namani bilongwa bya kasusu? Bine, Leza wādyumwine bantu tamba ku ngalwilo amba, shi bamutombokele kukalupukanga bipa bilula—ke lufu kadi. Binenwa bya Leza i bifikidile, mwanda bantu bashilwile kufwa tamba pa butomboki bwa mu budimi bwa Edena. Muntu mubajinji wāfwile pa mwanda wa kilongwa kya kasusu—ke kwipaibwa kwa Abele na mwanabo Kena kadi.—Ngalwilo 2:16, 17; 4:8.

Pa mwanda utala mānga ya muntu, Kinenwa kya Leza kinena’po mu kīpi’tu amba: “Kudi kitatyi kya kulela muntu pa muntu mukwabo ne kwisanshija ponka.” (Musapudi 8:9) Le bino binenwa bifikidilanga? Yehova wādyumwine muzo wa Isalela, bantu bandi amba, balopwe babo bākebasusula ne kulengeja bantu babije Leza. (1 Samwele 8:11-18) Enka ne Solomone Mulopwe wa tunangu wālombele bantu bandi mfutwa mipite kipimo. (1 Balopwe 11:43; 12:3, 4) Balopwe babi, pamo bwa Ahaba, bādi basusulañana bininge. Languluka’po bidi: Shi Leza wākankeje bino bilongwa byonso bya kutādilañana, mwene binenwa byandi byādi bya kwikala bya bubela?

Vuluka kadi amba Satana wātatene bantu amba, bengidilanga Leza mwanda wa kamweno kabo. (Yoba 1:9, 10; 2:4) Shi Leza wadi ukinga bengidi bandi bonso ku miswelo yonso ya lupusa lubi, mwene wadi wakubingija kutatana kwa Satana? Kadi shi Leza wakankeje masusu ku muntu yense, mwene wadi wa kutwikwa bubela bukatampe? Shi bantu balaminwe uno muswelo, bavule padi badi bakunena amba, bantu babwanya kwiludika abo bene biyampe pampikwa kuludikwa na Leza. Inoko Kinenwa kya Leza kinena amba—muntu kabwanyapo kwiludika aye mwine. (Yelemia 10:23) Tusakilwa’nka Bulopwe bwa Leza bwiye; nabya ne bukondame bonso bukapwa.

Le kino kilombola amba, Leza kaloñangapo kintu nansha kimo pa masusu? Aa. Tala bintu bibidi byalonga: Kibajinji, usokolanga patōka mwikadile kasusu. Kimfwa, Kinenwa kyandi kisokwele myanda yonso itala nkuku ya Yezebele padi Nabote. Kadi Bible ulombola amba, bino bilongwa bityani bikolomonwanga na mwendeji nkomokomo usaka kwifya mwaikadile. (Yoano 14:30; 2 Kodinda 11:14) Bible umutela bu Satana Dyabola. Leza pa kusokola kwine kutamba bintu bibi ne kasusu, witukwashanga twilame ku bibi. Mu uno muswelo witulamine būmi bwa nyeke bwa kumeso.

Kya bubidi, Leza i mwitupe lukulupilo lukomo pa mwanda utala mfulo ya kasusu. Muswelo waāsokwele myanda, kutyiba butyibi, ne waāpele Ahaba ne Yezebele mfuto—ne bantu bakwabo bavule badi pamo bwa abo—witupanga kikulupiji mu mulao wandi wa kupa mfuto difuku dimo banonga-bibi bonso. (Ñimbo 52:1-5) Kadi Leza witukulupija amba pa mwanda wa boba bamusenswe, usa kutalula’ko panopano ponka bibi byonso bitambile ku bilongwa bibi. * Nabote muntu wa kikōkeji ukemona aye ne bandi bana ke bōmi monka mu paladisa ya pano pa ntanda ya kubulwa’mo bukondame.—Ñimbo 37:34.