EVAỌ ukpe 1870, umutho ahwo jọ evaọ Pittsburgh (Allegheny), nọ o rrọ Pennsylvania obọ America a mu Ikereakere na họ ẹkiẹriwi. Charles Taze Russell ọ kobaro kẹ ae, yọ a je wuhrẹ kpahe idhe ẹtanigbo Kristi na, o raha oke he a tẹ te ruẹ epanọ idhe na i wuzou te evaọ erugba ẹjiroro Jihova. Eva e were rai gaga nọ a wuhrẹ nọ idhe ẹtanigbo na i ru rie lọhọ nọ ahwo-akpọ, makọ otu nọ o ri ti yo kpahe Jesu dede he a ti ro wo esiwo. Onana u te ru nọ a jẹ hai ro ru ekareghẹhọ uwhu Jesu kukpe kukpe.—1 Kọr. 11:23-26.

Kẹsena Brọda Russell o te kere Uwou-Eroro Na, onọ a jẹ hai se Zion’s Watch Tower oke yena nọ u je whowho kẹ ahwo nọ ẹtanigbo na họ odhesẹvia uyoyou Ọghẹnẹ nọ ọ mae rro. Uwou-Eroro na u se etoke Ekareghẹhọ uwhu Jesu na “etoke obọdẹ,” o tẹ jẹ tuduhọ ahwo nọ a je sei kpobi awọ inọ a hai ru Ekareghẹhọ na evaọ ẹwho Pittsburgh, hayo jọ ahwo a kokohọ ẹkuẹko ru ei evaọ eria efa sa-sa. O ta nọ “otẹrọnọ imava hayo imasa nọ i wo orọwọ ovona” hayo omọvo dede o te ru ei, “Ọnowo na ọ te jọ kugbe ai.”

Ahwo buobu a jẹ hae nyaze Pittsburgh ti ru Ekareghẹhọ na kukpe kukpe. Obe-uzizie Ekareghẹhọ na o ta nọ, “Ahwo a ti dede owhẹ rehọ sasasa.” Ginọ uzẹme, Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol nọ e jọ Pittsburgh a dede ibe Ileleikristi rai ziọ iwou rai jẹ ko ae. Evaọ etoke Ekareghẹhọ ukpe 1886 nọ a ru, Ileleikristi na a rọ emedẹ jọ ru “okokohọ” nọ a jọ wuhrẹ ẹme Ọghẹnẹ. Uwou-Eroro na o ta nọ, “Nyaze, avọ uyoyou ulogbo nọ who wo kẹ Olori na, inievo riẹ gbe uzẹme na.”

Evaọ ikpe buobu, Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol a jẹ hai ru ọruẹrẹfihotọ kẹ ikokohọ evaọ Pittsburgh, yọ otu nọ ọ rọwo ẹtanigbo na nọ i no eria sa-sa ze kẹ Ekareghẹhọ a jẹ hae jọ ikokohọ nana. Nọ Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol na a bi vihọ na, yọ unu ahwo nọ a je kpohọ Ekareghẹhọ na u bi vihọ re evaọ akpọ-soso. Oniọvo-ọmọzae jọ nọ a re se Ray Bopp nọ ọ jọ ukoko Chicago ọ ta nọ, evaọ etoke ikpe 1910, o jẹ hae rehọ euwa buobu re a te ti ghoro emu owọwọ na te ahwo nọ a nyaze kpobi oma, keme enwenọ ohwo kpobi ọ jẹ re emu owọwọ na.

Eware vẹ a jẹ hai ro ru Ekareghẹhọ na oke yena? Dede nọ a riẹ nọ udi Jesu o ro ru Emu Owọwọ na, evaọ etoke jọ Uwou-Eroro na o ta nọ a hae rọ ame otiowo-eni gheghe ro ru ei, re o siọ odawọ ba ẹjọ kẹ “otu nọ o wo omoyẹlẹ,” koyehọ enọ e rẹ sai kru omarai hi nọ a tẹ ruẹ udi. Rekọ a jẹ rehọ udi kẹ otu nọ o roro nọ “udi nọ o ga no u fo nọ a re ro ru ei.” Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol na a te ti vuhumu uwhremu na inọ udi owawae nọ a gua ha u fo nọ u re dikihẹ kẹ azẹ Jesu.

Ekareghẹhọ na u rovie uvẹ fihọ nọ ohwo o re ro roro didi. Rekọ evaọ ikoko jọ, inievo na a jẹ hai ru Ekareghẹhọ na uwuweri, yọ a te kuhọ no, aikpobi a  vẹ nya kpo enwenọ ababọ ẹme nọ a rẹ ta kẹ ohwohwo. Dede na, obe jọ nọ ukoko na u kere evaọ ukpe 1934 nọ uzoẹme riẹ o rrọ Jehovah, o ta nọ orọnikọ a re ru Ekareghẹhọ na “avọ uweri” hi, fiki uwhu oja nọ Jesu o whu, rekọ a re ru ei “avọ oghọghọ” fikinọ o zihe ruọ Ovie no anwọ ukpe 1914.

Oware jọ o via evaọ ukpe 1935 nọ u ru nọ a ro nwene oghẹrẹ nọ a je ru Ekareghẹhọ na no umuo oke yena vrẹ. A wo otoriẹ okpokpọ kpahe ahwo nọ “ogbotu obuobu” nọ a fodẹ evaọ obe Eviavia 7:9 na a dikihẹ kẹ. Anwẹdẹ a je roro nọ otu obuobu nana yọ ahwo nọ a roma mudhe kẹ Jihova no rekinọ a wo ajọwha kẹ iruo Uvie na tere he. Rekọ oke yena, a te ti vuhumu nọ ogbotu nana yọ idibo Ọghẹnẹ nọ i wo ẹrọwọ, enọ i wo ẹruore uzuazọ aparadase evaọ otọakpọ. Nọ oniọvo jọ nọ a re se Russell Poggensee o yo kpahe otoriẹ okpokpọ nana no jẹ kiẹ omariẹ riwi ziezi no, ọ ta nọ: “Ẹzi Jihova o ri ti gine dhesẹ kẹ omẹ nọ me wo ẹruore obọ odhiwu hu.” Fikiere Brọda Poggensee gbe amọfa nọ a wo ọkpọ iroro riẹ a gbẹ jẹ re emu owọwọ na ha rekọ a jẹ hai kpohọ Ekareghẹhọ na.

Evaọ “etoke obọdẹ” nana, a jẹ hai ru ọruẹrẹfihotọ usiuwoma ota obọdẹ, onọ u rovie uvẹ fihọ nọ inievo na a je ro dhesẹ nọ a rri ẹtanigbo na ghaghae. Evaọ ukpe 1932, Odibọgba Uvie Mai nọ a jẹ hai se Bulletin oke yena o tuduhọ inievo na awọ inọ a du jọ “Erezi Ekareghẹhọ” họ, koyehọ otu nọ ọ rẹ re emu owọwọ na rekiyọ a rẹ ta usiuwoma ha. Evaọ ukpe 1934, Bulletin na o tẹ ta nọ a gwọlọ “ekobaro obufihọ,” jẹ nọ inọ: “Kọ ma te sai wo ahwo odu ọvo (1,000) nọ a ti fiobehọ evaọ etoke Ekareghẹhọ na?” Informant o ta kpahe Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na nọ: “A te wobọ evaọ iruo usiuwoma ota Uvie na, ẹsiẹe a sai ro gine wo evawere.” Yọ ere o te jọ kẹ otu nọ o wo ẹruore uzuazọ otọakpọ na re nọ oke o be nyaharo na. *

Ẹdẹ Ekareghẹhọ na họ ẹdẹ nọ ọ mai wuzou kẹ idibo Jihova kpobi. A re ru ei makọ evaọ otọ uyero obẹbẹ dede. Evaọ ukpe 1930 oniọvo-ọmọtẹ mai nọ a re se Pearl English avọ oniọvo riẹ, Ora, a nya emaele 50 soso kpohọ oria Ekareghẹhọ na. Okenọ imishọnare mai jọ nọ a re se Harold King ọ jọ uwou-odi omọvo goli evaọ obọ China, o kere ile sa-sa kpahe Ekareghẹhọ na, ọ tẹ jẹ rehọ oghẹrẹ ubi-ure jọ ru udi na jẹ rọ isikapa ru ebrẹdi na. No ofẹ Europe ze rite America je rite Africa, inievo sa-sa e gbaudu ru Ekareghẹhọ uwhu Olori na no ghelọ emo sa-sa hayo awhaha nọ a fihọ iruo mai. Ghelọ oria hayo uyero nọ ma rrọ kẹhẹ, ma re koko oma họ jiri Jihova Ọghẹnẹ gbe Jesu Kristi evaọ etoke Ekareghẹhọ na.