1, 2. (1) ¿Kasa waaʼinrüinjatka süpüla katüin woʼu waneepia? (2) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla ayatüinjatüin wachecherüin waaʼin sünain anoujaa?

TÜ ANOUJAAKAT müsü aka saaʼin oʼunaa suluʼupünaa wanee wopu. Shiasaʼa tia wopukot, sünainmüinsü tü kataakalü oʼuu. «Chi eekai nüchecherüin naaʼin suʼunnaa tü müliaa niʼrakat, ayateechi oʼtteʼennüin tatüma», müshi Jesuu (Mat. 24:13). ¿Kasaka waaʼinrüinjatüin süpüla katüinjatüin woʼu waneepia? Wachecherüinjatü waaʼin sünain anoujaa woʼtteʼennaleepa. Eepejeʼe kasa eeka süpüla akayaleʼerüin waya nuulia Jeʼwaa (1 Juan 2:15-17). ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla ayatüinjatüin wachecherüin waaʼin sünain anoujaa?

² Acheküsü washatüinjatüin nukuwaʼipa Jesuu. Wekirajaale sünain tü ashajünakat nüchiki suluʼu tü Wiwüliakat, aijeechi nia wapüla otta weʼitaajeerü waaʼin nünain (paashajeʼera 1 Pedro 1:8, 9). Naashin chi aluwataaushikai Pedro, oushikajaainjana waya süchiirua nukuwaʼipa Jesuu (1 Ped. 2:21). Waainjüle tia, wachechereerü waaʼin sünain anoujaa. * Sünain tü palajatkat ekirajaaya,  wekirajaa anainrü tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluinjatüin yaletüin waaʼin jee süpüla sümülialaainjatüin waaʼin maʼaka naainjüin shia Jesuu. Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain tü waaʼinrajatkat süpüla yalayalainjatüin waaʼin jee süpüla waaʼinrüinjatüin tü kasa anasükat maʼaka naaʼin Jesuu.

3. (1) ¿Jarat nukuwaʼipaka wanee wayuu eekai yalayalain naaʼin? (2) ¿Kasaka waaʼinrüinjatüin süpüla yalayalainjatüin waaʼin?

³ Wanee wayuu eekai yalayalain naaʼin, nia chi katsüinkai aaʼin otta eejiraakai sümaa tü kasa mojusü alatakat nümüin. Akaʼaya nia, nnojotsü nücheküin tü mojusükat, nnojotsü ashapajaain naaʼin suʼunnaa niʼrüin müliaa jee waneepiashi nia nümaa Maleiwa. Shiasaʼa sutuma aneein nukuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa, nnojoishi nia mmoluin (1 Sam. 11:7; Prov. 29:25). Müleka wanoujale sünain nikeraajeerüin Jeʼwaa tü kasa naaʼinrajatkat mapeena, nnojoleerü jülüjakuʼu müin waaʼin tü kasa mojusü alatakat wamüin (Sal. 27:14). Jee müsia aire wapüla wayuu, wakaaliinjeena naya jaʼitainna waapajiraain wakuwaʼipa süpüla ouktaa naaʼu (Juan 15:13). ¿Kasaka waaʼinrüinjatüin süpüla yalayalainjatüin waaʼin? Weʼitaainjatü waaʼin nünain Jeʼwaa otta washatüinjatü nukuwaʼipa Jesuu (Sal. 28:7).

4. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu yalayalain naaʼin Jesuu wanaa sümaa 12 nuuyase? (Piirakaa sümüin tü ayaakua suluʼukat süpana 12.)

⁴ Wanaa sümaa 12 nuuyase Jesuu, chajachi nia suluʼu tü aʼwaajüleekat Maleiwa sünain joyotuin naʼaka na ekirajüliikana otta nüsakiijüin naya. Yalayala aaʼinchi maʼin nia (paashajeʼera Lucas 2:41-47). Naya wayuu nüsakiijakana Jesuu, natüja apüleerua tü pütchi aapünakat nümüin Moisés. Jee müsia natüjaa aaʼu tü nakuwaʼipakat na judíokana. Nnojoipejeʼe mmoluin Jesuu neema. Ponusüjeseʼe naaʼin tü nünüikikat Jesuu süka nnojoluin müin aka saaʼin sünüiki tepichi. Eeshiijaʼa süpüla nasakiijayaain neʼe Jesuu naya ekirajüliikana shiiʼiree joo peʼipaainjanain naya nümaa. Saashin tü Wiwüliakat, «tü wayuu aapajüsükalüirua, ponüsü maʼi saaʼin tü nümakat chi jintüikai namüin na laülayuukana, süka nütüjüin maʼi asouktaa neʼipajee». Yalayala aaʼinchi Jesuu otta nüküjüin tü shiimainkat.

5. ¿Jamüsü yalayalaka naaʼin Jesuu sünain aküjaa pütchi?

⁵ Yalayala aaʼinchi Jesuu wanaa sümaa nüküjüin pütchi. Jamüshijaʼa nia, nnojoishi mmoluin sünain aküjaa sümüin wayuu piamain noʼupünaa na «karalouktamaajanakana ooʼulaka fariseokana». Süka jamüin, nekirajüin wayuu sünain alawaa (Mat. 23:13-36). Nnojotsü nüshatüin Jesuu nakuwaʼipa na manoujainsaliikana (Juan 16:33). Ayatüshi nia sünain aküjaa pütchi mayaainjeʼe nuʼutüneein aaʼin saaliijee tia (Juan 5:15-18; 7:14). Nüjünajaain piantua na oikkaakana suluʼu tü aʼwaajüleekat Maleiwa (Mat. 21:12, 13; Juan 2:14-17).

6. ¿Jamüsü yalayalaka naaʼin Jesuu soʼu tü ai nütaʼünakalü oʼu süpüla nuʼutünüin aaʼin?

⁶ Yalayala aaʼinchi Jesuu waneepia. Jamüshijaʼa nia soʼu tü ai nütaʼünakalü oʼu süpüla nuʼutünüin aaʼin, nütüjaa aaʼu niainjachin Judas aapüin nikii. «Puʼuna pümaala paaʼinramaataiwa tü paaʼinrajatkat», müshi Jesuu nümüin Judas (Juan 13:21-27). Nnojoishi ounjulaain Jesuu napüleerua na surulaat ataʼülüinjanakana nia. Mayaapejeʼe nütüjaain saaʼu nuʼutünajachin aaʼin, oʼunüshi nia namaa. «Juuʼulaa noʼunaiwa na wayuu yaakana tamaa», nümaka Jesuu namüin na surulaatkana (Juan 18:1-8). Wanaa sümaa nüsakiijünüin Jesuu natuma na sülaülakana Judío, nüküjaleein namüin sünain niain Kürisüto jee niain chi Nüchonkai Maleiwa. «Chi laülaashikai napüleerua na sacerdotekana» nüchajaain sukuwaʼipa süpüla nuʼutünüinjachin aaʼin Jesuu, nnojoipejeʼe  mmoluin Jesuu (Mar. 14:60-65). Oonooshi Jesuu nümaa Jeʼwaa ouktaleepa nia. Müshijeseʼe «kettaaitpa tatüma» nümüin süpülapünaa ouktaa (Juan 19:28-30).

7. (1) Jimaʼai jee majayüt, ¿jamüsü jaaʼin sutuma jüküjüliin pütchi nüchiki Jeʼwaa? (2) ¿Kasa jaaʼinrajatka yalayalale jaaʼin?

⁷ ¿Kasa naaʼinrajatka na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana süpüla yalayalainjatüin naaʼin suluʼu koleejia? Watta naalii jimaʼalii «Aküjüi taya pütchi nüchiki Jeʼwaa» makana namüin na nakonpainyeetsekana suluʼu koleejia jee namüin na ekirajakana naya. Naainjüin tia mayaapejeʼe meeʼerapalain naya. Jimaʼaire pia, eesü süpüla püküjüin Aküjülin pia pütchi nüchiki Jeʼwaa, paainja tia jaʼitaichi meeʼerapalain pia koleejialuʼu. Yalayala aaʼinchi pia müle shia putuma. Otta piiʼiyateerü sünain kojutüin pümüin aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa (paashajeʼera Salmo 86:12 *). Ayata punoujain sünain shiimain tü sümakat tü Wiwüliakat, jaʼitaichi pikirajünüin koleejialuʼu sünainjeejatüin alaʼala tü wayuukalüirua. «¿Jamüshi niaka Maleiwa kakumalain kasa süpüshuaʼa?», pümünüle, pusoukta sükajee tü sümakat tü poyeetokot El origen de la vida (1 Ped. 3:15). Paainjüle tia, aneerü maʼin paaʼin sutuma pusouktüin saaʼu tü sümakat tü Wiwüliakat.

8. ¿Jamüsü yalayalaka waaʼin sünain aküjaa pütchi?

⁸ Yalayalasü waaʼinyaʼasa waküjapa pütchi (Aluw. 14:3). ¿Suluʼu jamüin? Süka shiain waküjüin tü shiimainkat sümüin wayuu, tü aküjünakat suluʼu tü Wiwüliakat (Juan 17:17). Wanee kasa yalayalaka atumaa waaʼin sünain aküjaa pütchi shia süka nükaaliinjain waya Maleiwa nükajee chi naaʼinkai otta süka waʼyataajiraain nümaa (1 Cor. 3:9, TNM; Aluw. 4:31). Jee müsia, yalayalasü waaʼin sünain aküjaa pütchi süka alin wapüla Jeʼwaa otta na wayuukana (Mat. 22:37-39). Ayatüshii waya aküjüin pütchi süka yalayalain waaʼin. Wekirajüinjanaʼaya na nnojoliikana atüjaain saaʼu tü shiimainkat süka nekirajünüin sünain alawaa natuma na shikiipüʼükana iküleesia (2 Cor. 4:3, 4). Nnojoishii waya ooʼulaain suulia aküjaa pütchi jaʼitairü nnojoluin saapajeein wanüiki wayuu jee jaʼitainna müliain waya atumawaa (1 Tes. 2:1, 2).

9. Müleka yalayalale waaʼin, ¿kasa waaʼinrajatka suʼunnaa sülatüin kasa mojusü wamüin?

⁹ Eesü süpüla weeʼiyatüin sünain yalayalain waaʼin sülatüle kasa mojusü wamüin. Weʼrüle müliaa soʼu wanee kaʼi, kaaliinjeena waya nüpüla Jeʼwaa otta ayateeria katsüin wanoula nutuma. Jamüshijaʼa ouktüle wanee wayuu kasakai wanain jee niale wanee waʼaleewain, mojusü waaʼin nüchiirua. Nükaaliinjeenapajaʼa waya Maleiwa süka nümüliajülin (2 Cor. 1:3, 4; 1 Tes. 4:13). Ayuuire waya, nnojoishii waya eiyajaain süka wunuʼu eekai nnojoluin anain nümüin Jeʼwaa (Aluw. 15:28, 29). Üttüle waaʼin waleʼeruʼu sutuma mojuin maʼin waaʼin weinshi, watüjaa aaʼu nükaaliinjeenain waya Jeʼwaa (Sal. 34:18; 1 Juan 3:19, 20). *

10. (1) ¿Kasa waneeküinjatka waaʼinrüinjatpa wanee kasa? (2)  ¿Kasa ayaawatüneetka aaʼujee waneeküle tü anasükat?

¹⁰ Waaʼinrüinjatpa wanee kasa, acheküsü shiainjatüin wanee kasa anasü (Prov. 15:21; Heb. 5:14). Waneeküle tü kasa anasükat süpüla waaʼinrüin, ayaawatüneerü aaʼu tia  sünain wanüiki jee sünain tü waaʼinrakat. Jamüshiijaʼa süpülapünaa waashajaain sümaa wayuu, wachajaain sukuwaʼipa tü wanüikinjatkat suulia joo airuʼulajüin shia namüin. Shia keeʼireeka naaʼin Jeʼwaa anainjatüin saaʼin wayuu watuma waashajaapa sümaa (Prov. 11:12, 13). Waaʼinrüle tü kasa anasükat, nnojoleena waya aashichijaamaatüin sümüin wayuu (Prov. 14:29). Otta müsia aleeweena maʼin waya nümaa Maleiwa. ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa watuma süpüla waneeküinjatüin tü anasükat süpüla waaʼinrüinjatüin? Wekirajaainjatü anain tü Wiwüliakat jee waaʼinrüinjatü tü sümakat (Prov. 2:1-5, 10, 11). Jee müsia washatüinjatü nukuwaʼipa Jesuu sünain aneeka tü anasükat süpüla waaʼinrüin.

11. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu naaʼinrüin Jesuu tü anasükat sükajee tü nünüikikat?

¹¹ Jaʼyasü saaʼu nünüiki Jesuu sünain naaʼinrüin tü kasa anasükat. Wanaa sümaa nüküjüin nünüiki Maleiwa, ponusü maʼin saaʼin wayuu sutuma kemeʼeriain nünüiki (Mat. 7:28; Luc. 4:21, 22). Wanaa sümaa nüküjüin pütchi, shia naashajeʼeraka tü Nüchikimaajatkat Maleiwa. Nütüjaa aaʼu jaralüin tü pütchi anakat süpüla nüküjüin namüin na wayuu aapajakana nünüiki (Mat. 4:4, 7, 10; 12:1-5; Lucas 4:16-21). Antüsü suluʼu naaʼin na wayuukana tü pütchi nümakat namüin. Süchikijee süsoʼiraain naaʼin, waraittüshi nia namaa na nikirajüinkana jee suʼunnaa tia nüküjüin namüin tü pütchi ashajünakat nüchiki suluʼu tü Nüchikimaajatkat Maleiwa. Atütülaasüjeseʼe naaʼin na nikirajüinkana Jesuu. Anuu nanüiki: «Keenairüje talatashaanain maʼi waaʼin wanaa sümaa naashajaain wamaa suluʼu tü wopukot sünain nikirajüin waya sünain tü pütchi nüchikimaajatkat Maleiwa» (Luc. 24:27, 32).

12, 13. (1) ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojolin naashichijaapuʼuin Jesuu? (2) ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu niyaawatüin Jesuu saaʼu sukuwaʼipa wayuu?

¹² Sükajee tü nukuwaʼipakat Jesuu, niiʼiyatüin sünain naaʼinrüin tü kasa anasükat. Nnojoishi nia aashichijaamaatüin sümüin wayuu (Prov. 16:32). Anamia maʼin nia (Mat. 11:29, 30). Jamüshiijaʼa noʼtchejaale na nikirajüinkana sünain aaʼinraa kasa anasü, nnojoishi nia aashichijaain namüin (Mar. 14:34-38; Luc. 22:24-27). Wanaa sümaa müliain nia atumawaa, nnojotsü mojuin nünüiki (1 Ped. 2:23).

¹³ Aaʼinrüshi kasa anasü Jesuu sümüin wayuu niyaawatapa saaʼu sukuwaʼipa. Jamüshijaʼa nia, amülialaasü naaʼin saalin wanee jierü ayuuika sutuma amülain isha sümüin (paashajeʼera Marcos 5:25-34). Amülüʼiraasü shia saʼakajee tü wayuukolüirua nünainmüin Jesuu süpüla shipettüin nüsheʼin shiiʼiree joo anainjatüin shia nutuma. Nnojotpejeʼe anain süpüla saainjain tia süka süpülajünüin suluʼu tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés (Lev. 15:25-27). Nnojotpejeʼe nüʼülüjüin amüin Jesuu tia wayuukot sutuma tü saainjakat. Tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés, nütüjaa aaʼu Jesuu süpülajatüin anain sukuwaʼipa wayuu sutuma. Müsüjeseʼe sümülialaain naaʼin saalin tia wayuukot (Mat. 23:23). Anuujeseʼe nünüiki Jesuu sümüin tü wayuukot: «Nii waaʼiraa, anaitpa pia süka pünoujain tanain. Anasü puʼunüle sünain anain paaʼin. Müiria nnojolüin müliain pia sütüma tü ayuuliikat». ¡Anakatche maʼin süpüla washatüin tia sünainjee nukuwaʼipa Jesuu!

14. (1) ¿Kasa wayuu tü kojutükat maʼin nümüin Jesuu? (2) ¿Kasa naaʼinraka Jesuu sutuma kojutüin maʼin nümüin aküjaa pütchi?

¹⁴ Sutuma tü naaʼinrakat Jesuu atüjaana aaʼu shiain nüneeküin tü anasükat süpüla naaʼinrüinjatüin. Kojutüsü maʼin nümüin Jesuu aküjaa pütchi (Luc. 4:43). Müsüjeseʼe nnojoluin kachiiruain naaʼin kamaʼanaa wainma korolo (Luc. 9:58). Niʼiküinya Jesuu na nikirajüinkana süpüla ayatüinjanain naya sünain aküjaa pütchi nnojoitpa nia namaa (Luc. 10:1-12; Juan 14:12). Jee müsia  nüküjüin namüin eeinjachin nia namaa «waneepia waneʼereʼeya süntapa tü kaʼi sajaʼlajaweetkat oʼu kasa süpüshua» (Mat. 28:19, 20).

15. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla anainjatüin wanüiki sümüin wayuu?

¹⁵ Anainjatü wanüiki sümüin wayuu süpüla washatüinjatüin nukuwaʼipa Jesuu sünain aaʼinraa tü kasa anasükat. Jamüshiijaʼa yootojiraapa waya namaa na wawalayuukana, aashajaashii waya namüin «süka pütchi analuʼut akaaliijüinjatkat naya sünain tü anasükat» (Éf. 4:29). Waküjapa pütchi, kemeʼeriasü wanüiki namüin na wayuukana sümaa kamaneein maʼin waya namüin (Col. 4:6). Süpüla anainjatüin saaʼin wayuu sutuma wanüiki, jülüjeesü waaʼin palajana kasain choʼujaain sümüin. Kemeʼeriale wanüiki sümüin wayuu, jülüjeerü saaʼin wanüiki otta ojutuujeerü suluʼu saaʼin tia pütchikat. Süka pülain maʼin tü nünüikikat Maleiwa, shia waashajeʼeraka tü Wiwüliakat sümüin wayuu waküjüinjanapa namüin tü wanoujakalü anain (Heb. 4:12, TNM).

16, 17. (1) ¿Kasa akaaliinjeenaka waya süpüla nnojoliinjanain waashichijaain nümüin wanee wawala? (2) ¿Jarat tü wanee kasa waaʼinrajatkat? (3) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla shiainjatüin jülüjüin maʼin waaʼin aküjaa pütchi?

¹⁶ Sükajee tü wakuwaʼipakat, weeʼiyatüinjatü sünain waaʼinrüin tü kasa anasükat. Wachecherüinjatü waaʼin suulia waashichijaain sümüin wayuu. ¿Kasa akaaliinjeenaka waya süpüla wountüin tia? (Sant. 1:19). Naainjüle kasa mojusü wamüin wanee wawala jee airuʼurule nünüiki wamüin, jülüjeesü waaʼin eein tü makalü atuma nia. Müle shia watuma, motomaateerü waaʼin tü naainjakat wamüin (Prov. 19:11). Wanee kasa waaʼinrajatka shia sotuin waaʼin nnojoluin lotuin wakuwaʼipa wapüshuaʼa. Eesü sülatawaire kasa mojusü namüin na wawalayuukana. Anasü jülüjüle waaʼin tü namakat wamüin otta nnojoliinjana waya macheʼein süchiirua tü wamakat (Filip. 4:5).

¹⁷ Sutuma tü waaʼinrakat, atüjaana aaʼu müleka waaʼinrüle tü anasükat. Kojutüsü maʼin wamüin aküjaa pütchi. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla shiainjatüin jülüjüin maʼin waaʼin tia? Palajanainjatü watuma tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa otta nnojoluinjatü kachiiruain waaʼin kamaʼanaa wainma kasa. Waainjüle tia, shieerü waaʼinmaaka aküjaa pütchi süpülapünaa sajaʼttüin kasa süpüshuaʼa (Mat. 6:33, TNM; Mat. 24:14).

18. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla katüinjatüin woʼu waneepia?

¹⁸ Anashaatasü maʼin wamüin saaʼu wekirajaainnapain sünain nnojoluin yaletüin naaʼin Jesuu, sümülialaain naaʼin saalin wayuu, yalayalain naaʼin otta naaʼinrüin tü kasa anasükat. Washatüle sooʼomüin nukuwaʼipa Jesuu, aneerü maʼin wakuwaʼipa. Müle shia watuma, arütkaajeena maʼin waya nünainmüin Jeʼwaa jee kateerü woʼu waneepia.