1, 2. (a) Oinsá mak ita bele hetan moris ba nafatin? (b) Saida mak bele ajuda ita atu laʼo nafatin iha dalan neʼebé loos?

BAINHIRA ita hetan batizmu nuʼudar ema kristaun ida, neʼe hanesan ita komesa viajen naruk. Se ita laran-metin ba Maromak, viajen neʼe bele lori ita ba moris rohan-laek iha lalehan ka iha rai. Jesus hatete: “Ema neʼebé tahan toʼo rohan mak ida neʼebé sei hetan salvasaun.” (Mateus 24:13) Loos duni, hodi bele remata ita-nia viajen, ita tenkesér laran-metin ba Maromak toʼo rohan. Maibé ita presiza kuidadu hodi mundu neʼe la dada ita atu laʼo sala dalan. (1 João 2:15-17) Oinsá mak ita bele laʼo nafatin iha dalan neʼebé loos?

² Jesus Kristu hatudu dalan ba ita. Hodi estuda kona-ba ninia moris, ita bele aprende kona-ba nia no ita sei hadomi no tau fiar ba nia. (Lee 1 Pedro 1:8, 9.) Apóstolu Pedro hatete katak Jesus fó ezemplu diʼak ba ita atu halo tuir. (1 Pedro 2:21) Se ita banati-tuir didiʼak ninia ezemplu neʼe, ita bele tahan toʼo  rohan. * (Haree nota iha kraik.) Iha lisaun uluk, ita koʼalia kona-ba oinsá ita bele banati-tuir Jesus nia haraik-an no laran-sadiʼa. Agora, mai ita haree oinsá ita bele banati-tuir ninia aten-brani no matenek.

3. Aten-brani envolve saida, no oinsá mak ita bele haburas aten-brani?

³ Aten-brani bele hametin ita no ajuda ita tahan hasoru situasaun susar. Aten-brani mós ajuda ita apoia buat neʼebé loos. Ho aten-brani ita bele sente kmaan bainhira hasoru terus no ita bele laran-metin ba Jeová. Hahalok aten-brani liga ho hamtaʼuk, esperansa no domin. Tanbasá? Tanba se ita hamtaʼuk Maromak, ita sei la husik taʼuk ba ema kontrola ita. (1 Samuel 11:7; Provérbios [Amsal] 29:25) Esperansa ajuda ita hanoin liu kona-ba ita-nia futuru duké ita-nia susar sira. (Salmo [Mazmur] 27:14) No domin neʼebé la hanoin an sei ajuda ita hatudu aten-brani maski ema seluk fó terus ba ita. (João 15:13) Ita bele haburas aten-brani hodi tau fiar ba Maromak no banati-tuir ninia Oan.—Salmo (Mazmur) 28:7.

4. Oinsá mak Jesus hatudu aten-brani iha templu laran? (Haree dezeñu iha pájina 10.)

⁴ Bainhira Jesus tinan 12, nia hatudu aten-brani bainhira nia iha templu, tuur hela iha mestre sira-nia leet. (Lee Lucas 2:41-47.) Mestre sira-neʼe iha koñesimentu barak ona kona-ba Moisés nia Ukun-Fuan, no sira mós hatene didiʼak ema judeu nia kostume sira. Maibé Jesus la husik sira-nia koñesimentu atu halo nia nonook deʼit. Nia “husu pergunta ba sira”. Jesus la husu pergunta neʼebé baibain labarik kiʼik sira husu. Karik nia husu pergunta kleʼan neʼebé book mestre sira-neʼe nia hanoin. Bíblia hatete katak “sira hotu neʼebé rona ba nia hakfodak tebes kona-ba ninia matenek no ninia resposta sira”. Se mestre sira husu pergunta ba Jesus atu lohi nia mós, Jesus manán nafatin. Ho aten-brani, Jesus defende lia-loos husi Maromak nia Liafuan!

5. Iha dalan saida deʼit mak Jesus hatudu aten-brani iha ninia serbisu haklaken?

⁵ Bainhira Jesus halaʼo ninia serbisu haklaken, nia hatudu aten-brani iha dalan oioin. Porezemplu, nia fó sai ba povu katak ulun-naʼin relijiaun sira lohi ema ho hanorin falsu. (Mateus 23:13-36) Jesus hamriik metin hodi hasoru mundu nia hahalok aat sira. (João 16:33) Nia haklaken nafatin maski hasoru terus. (João 5:15-18; 7:14) No dala rua, nia hamoos templu hodi duni sai ema neʼebé hafoʼer adorasaun loos.—Mateus 21:12, 13; João 2:14-17.

6. Oinsá mak Jesus hatudu aten-brani iha ninia loron ikus iha rai?

⁶ Hanoin toʼok kona-ba aten-brani neʼebé Jesus hatudu iha ninia loron ikus iha rai. Maski Jesus hatene saida mak sei akontese ba nia bainhira Judas faʼan nia, maibé nia hatete ba Judas: “Buat neʼebé ó halo, halo ida-neʼe bá ho lalais.” (João 13:21-27) Depois, iha jardín Getsémani, Jesus, ho brani, fó nia an ba soldadu sira neʼebé mai hodi kaer nia. Maski Jesus nia moris iha perigu laran, maibé nia proteje ninia dixípulu sira hodi dehan ba soldadu sira: “Husik sira-neʼe bá.” (João 18:1-8) Bainhira ema judeu sira iha tribunál boot husu nia, ho brani Jesus fó-hatene katak nia mak Kristu, Maromak nia Oan. Maski amlulik boot buka razaun atu oho Jesus maibé nia la taʼuk. (Marcos  14:60-65) Jesus laran-metin ba Maromak toʼo nia mate iha ai-riin terus nian. Jesus atu iis kotu, nia dehan: “Buat hotu kumpre ona!”—João 19:28-30.

7. Labarik no joven sira, oinsá imi sente hodi sai Testemuña ba Jeová? Oinsá mak imi bele hatudu aten-brani?

⁷ Oinsá mak ita bele banati-tuir Jesus nia aten-brani? Iha eskola, imi labarik no joven sira hatudu aten-brani bainhira imi fó-hatene ba mestre no kolega sira katak imi mak Testemuña ba Jeová ida. Halo hanesan neʼe hatudu katak imi kontente tebes hodi lori Jeová nia naran, maski sira goza. (Lee Salmo [Mazmur] 86:12. *) Karik ema balu hakarak imi atu fiar ba evolusaun. Maibé imi bele fiar katak buat neʼebé Bíblia hatete kona-ba kriasaun mak loos. Bainhira ema husu imi kona-ba imi-nia fiar, bele uza broxura Asal Mula Kehidupan—Lima Pertanyaan yang Patut Direnungkan. (1 Pedro 3:15) Imi sei sente kontente tebes hodi defende lia-loos husi Bíblia!

8. Tanba razaun saida deʼit mak ita haklaken ho aten-brani?

⁸ Iha serbisu haklaken ita banati-tuir Jesus nia aten-brani. Nuʼudar ema kristaun neʼebé loos, ita presiza “haklaken ho aten-brani liuhusi Jeová nia kbiit”. (Apóstolu 14:3) Tanbasá mak ita bele haklaken ho aten-brani? Tanba razaun tolu. Primeiru, ita hatene katak buat neʼebé ita haklaken mak lia-loos tanba mai husi Bíblia. (João 17:17) Segundu, “ita mak Maromak nia maluk serbisu-naʼin” no nia fó ninia espíritu santu atu ajuda ita. (1 Korinto 3:9; Apóstolu 4:31) Terseiru, ita-nia domin ba Jeová no ema book ita atu fó-hatene ema barak kona-ba liafuan diʼak. (Mateus 22:37-39) Tanba ita-nia aten-brani, ita sei nunka para atu haklaken. Ita sei hakaʼas an atu hanorin lia-loos ba ema neʼebé ulun-naʼin relijiaun sira “taka netik sira-nia neon”. (2 Korinto 4:4) No ita sei haklaken nafatin maski ema seluk la simu ita-nia mensajen ka fó terus ba ita.—1 Tesalónika 2:1, 2.

9. Oinsá mak ita bele hatudu aten-brani bainhira ita hasoru susar?

⁹ Se ita hatudu fiar ba Maromak, nia sei fó aten-brani neʼebé ita presiza hodi bele tahan hasoru susar. Se ema neʼebé ita hadomi mate, maski ita triste tebes, maibé ita la lakon esperansa. Ita hatene katak “Maromak neʼebé fó kmaan” sei hametin ita. (2 Korinto 1:3, 4; 1 Tesalónika 4:13) Karik ita terus tanba moras, maibé ita sei la simu tratamentu ruma neʼebé Maromak Jeová bandu. (Apóstolu 15:28, 29) Se ita laran-tun, “maski ita-nia laran duun ita kona-ba buat ruma”, maibé ita sei la rende an. Ita tau fiar ba Jeová neʼebé “besik ba sira neʼebé laran-triste”. * (Haree nota iha kraik.)—1 João 3:19, 20; Salmo (Mazmur) 34:18.

10. Ema matenek mak ema oinsá, no oinsá mak ema kristaun hatudu matenek liuhusi ninia koʼalia no hahalok?

¹⁰ Ema neʼebé matenek uza ninia kakutak atu hanoin didiʼak saida mak loos no sala, depois foti desizaun tuir buat neʼebé loos. (Ebreu 5:14) Ema kristaun neʼebé matenek halo desizaun sira neʼebé hametin ninia relasaun ho Maromak.  Nia kuidadu ho ninia liafuan sira hodi la hakanek ema seluk, maibé nia koʼalia iha dalan neʼebé ajuda sira. (Provérbios [Amsal] 11:12, 13) Nia “la hirus lalais”. (Provérbios [Amsal] 14:29) Nia “laʼo loos ba oin” hodi halo desizaun sira neʼebé diʼak iha ninia moris. (Provérbios [Amsal] 15:21) Oinsá mak ita bele hatudu matenek hanesan neʼe? Ita presiza estuda didiʼak Maromak nia Liafuan no halo tuir buat neʼebé ita aprende. (Provérbios [Amsal] 2:1-5, 10, 11) Ita mós bele estuda kona-ba Jesus nia ezemplu diʼak no hakaʼas an atu banati-tuir.

11. Oinsá mak Jesus hatudu matenek iha dalan neʼebé nia koʼalia?

¹¹ Jesus hatudu matenek iha buat hotu neʼebé nia halo no koʼalia. Iha ninia serbisu haklaken, nia koʼalia ho “liafuan furak” neʼebé halo ninia rona-naʼin sira hakfodak. (Mateus 7:28; Lucas 4:22) Nia sempre temi husi Maromak nia Liafuan no nia hatene eskritura saida mak diʼak atu uza iha situasaun ida-idak. (Mateus 4:4, 7, 10; 12:1-5; Lucas 4:16-21) Dalan neʼebé Jesus esplika eskritura sira mós book ninia rona-naʼin nia laran. Porezemplu, depois Jesus moris-hiʼas tiha, nia koʼalia ba dixípulu rua iha dalan atu bá Emaus. Nia “esplika ba sira buat neʼebé hakerek kona-ba nia iha Eskritura”. Dixípulu rua neʼe hatete: “Ita sente laran-manas tebes kuandu nia koʼalia ba ita tuir dalan no kuandu nia esplika Eskritura sira ba ita ho klaru, loos ka lae?”—Lucas 24:27, 32.

12, 13. Ezemplu saida deʼit mak hatudu katak Jesus la hirus lalais no iha hanoin neʼebé luan?

¹² Tanba Jesus hatudu matenek, nia “la hirus lalais”. (Provérbios [Amsal] 16:32) Nia bele kontrola ninia emosaun no nia mós laran-maus. (Mateus 11:29) Maski ninia dixípulu sira iha fraku oioin, maibé Jesus sempre pasiénsia ba sira. (Marcos 14:34-38; Lucas 22:24-27) Ema koʼalia aat nia no fó terus ba nia mós nia kalma nafatin.—1 Pedro 2:23.

¹³ Jesus nia matenek mós halo nia iha hanoin neʼebé luan. Maski nia halo tuir Moisés nia Ukun-Fuan, maibé Jesus sempre haree didiʼak ba razaun husi Ukun-Fuan neʼe hodi trata ema ho laran-diʼak. Porezemplu, hanoin toʼok kona-ba feto ida iha Jesus nia tempu neʼebé moras raan fakar. (Lee Marcos 5:25-34.) Feto neʼe laʼo iha ema lubun nia leet, kaer Jesus nia hena, no sai isin-diʼak fali. Tuir Moisés nia Ukun-Fuan, ninia kondisaun la moos, no tuir loloos nia la bele kona ema seluk. (Levítico [Imamat] 15:25-27) Maibé Jesus la siʼak nia tanba nia hatene katak ‘buat neʼebé importante iha Ukun-Fuan mak laran-sadiʼa no laran-metin’. (Mateus 23:23) Jesus hatete ba nia, dehan: “Oan-feto, ó-nia fiar mak halo ó sai diʼak. Laʼo ho dame bá, no sai isin-diʼak bá husi ó-nia moras boot neʼe.” Ezemplu furak neʼe hatudu oinsá Jesus nia matenek book nia atu hatudu laran-diʼak.

14. Saida mak Jesus tau uluk iha ninia moris, no oinsá mak nia halo nuneʼe?

¹⁴ Jesus hatudu matenek iha dalan nia halaʼo ninia moris. Nia tau serbisu haklaken nuʼudar buat neʼebé importante liu iha ninia moris. (Lucas 4:43) Jesus mós foti desizaun sira neʼebé ajuda nia halo ninia serbisu neʼe toʼo hotu. Porezemplu, nia halaʼo moris neʼebé simples deʼit hodi nia bele uza ninia tempu no forsa ba serbisu haklaken. (Lucas 9:58) Jesus hatene katak nia presiza treinu ninia dixípulu sira, hodi sira bele kontinua haklaken depois Jesus nia mate. (Lucas 10:1-12;  João 14:12) Nia promete katak nia sei hamutuk ho sira “toʼo mundu nia rohan.”—Mateus 28:19, 20.

15. Oinsá mak ita bele hatudu matenek iha dalan neʼebé ita koʼalia?

¹⁵ Ita bele banati-tuir Jesus nia matenek liuhusi ita-nia koʼalia. Bainhira ita koʼalia ho ita-nia irmaun-irmán sira, ita uza liafuan neʼebé anima sira, duké hatún. (Éfeso 4:29) Bainhira ita haklaken ba ema kona-ba Maromak nia Ukun, ita koʼalia hodi “tau masin uitoan”, neʼe katak ita koʼalia ho laran-diʼak. (Koloso 4:6) Ita koko atu komprende saida mak ema presiza no gosta, depois ita bele hanoin didiʼak oinsá atu koʼalia ba sira. Se ita koʼalia ho laran-diʼak, karik ema hakarak atu rona ita, no ita-nia mensajen bele book sira-nia laran. Bainhira ita esplika kona-ba ita-nia fiar, ita lee husi Bíblia tanba ita hatene katak Maromak nia Liafuan mak hun ba ita-nia hanorin. Bíblia nia mensajen mak iha kbiit atu troka ema nia moris duké buat neʼebé ita rasik bele koʼalia.—Ebreu 4:12.

16, 17. (a) Oinsá mak ita hatudu katak ita la hirus lalais no iha hanoin neʼebé luan? (b) Saida mak bele ajuda ita tau fokus ba serbisu haklaken?

¹⁶ Se ita hatudu matenek, ita bele kontrola ita-nia emosaun no la sai hirus lalais bainhira ita hasoru situasaun neʼebé bele halo estrese. (Tiago 1:19) Se ema ruma hakanek ita-nia laran, ita hakarak koko atu komprende tanbasá mak sira koʼalia nuneʼe ka tanbasá mak sira hatudu jeitu hanesan neʼe mai ita. Hanesan neʼe, fasil liu atu fó perdua ba sira. (Provérbios [Amsal] 19:11) Matenek mós ajuda ita iha hanoin neʼebé luan. Ita hatene katak ita-nia maluk kristaun sira mós ema sala-naʼin. Ita la bele haluha katak karik sira hasoru daudaun problema ruma neʼebé ita la bele komprende. Ita mós prontu atu rona sira-nia hanoin no la obriga sira halo tuir deʼit ita-nia hakarak.—Filipe 4:5.

¹⁷ Ita hatudu matenek iha dalan neʼebé ita halaʼo ita-nia moris. Ba ita, haklaken liafuan diʼak mak priviléjiu boot liu. Tan neʼe, ita hakarak foti desizaun sira neʼebé sei ajuda ita tau fokus ba serbisu neʼe. Tanba ita deside atu tau uluk Maromak Jeová, ita halaʼo moris neʼebé simples deʼit hodi bele fó ita-nia tempu no forsa hodi haklaken liafuan diʼak antes mundu neʼe remata.—Mateus 6:33; 24:14.

18. Oinsá mak ita bele laʼo iha dalan ba moris rohan-laek? Ita sei hakaʼas an hodi halo saida?

¹⁸ Ita kontente tanba iha lisaun rua neʼe ita aprende buat barak ona kona-ba Jesus nia hahalok furak sira. Se ita estuda tan kona-ba ninia hahalok sira seluk, ida-neʼe sei lori buat diʼak ba ita. Tan neʼe, mai ita hakaʼas an banati-tuir Jesus tanba hodi halo nuneʼe, ita bele laʼo nafatin iha dalan ba moris rohan-laek nian no hakbesik liután ba Jeová.