Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Tokoya dihonga ndo shɛnɔdi yaki Yeso

Tokoya dihonga ndo shɛnɔdi yaki Yeso

“Kaanga mbakinyu nyatawɛnaka, nyu mbookaka ngandji. Kaanga mbahanyawɛnyi kakianɛ, nyekɔ la mbetawɔ le nde.”—1 PET. 1:8.

1, 2. a) Kakɔna kakoka tokimanyiya dia sho ndjokondja panda? b) Kakɔna kakoka tokimanyiya dia sho ntetemala lo lɔkɛndɔ laso dia ndjokondja panda?

ETENA kakomaso ambeki waki Kristo, sho tatatɛka munda lɔkɛndɔ. Lɔkɛndɔ lɔsɔ koka tokonya lo lɔsɛnɔ la l’olongo kana la la nkɛtɛ. Yeso akate ate: “Onto layokikɛ polo l’ekomelo [ekomelo ka lɔsɛnɔ lande la nshi nyɛ kana ekomelo ka dikongɛ dia kɔlɔ nɛ di’akambo] mbayoshimbamɛ.” (Mat. 24:13) Naka sho ntshikala la kɔlamelo lo mboka ka lɔsɛnɔ, kete sho koka ndjokondja panda. Koko etena keso lo lɔkɛndɔ lɔsɔ, sho pombaka monga la yambalo diaha mbekola timba taso kana nshishɔ. (1 Jni. 2:15-17) Ko ngande wakokaso ntetemala lo lɔkɛndɔ laso?

2 Yeso lele ɛnyɛlɔ kaso akataatɛ mboka. Bible mɛnyaka woho wakete lɔkɛndɔ lande. Naka sho mbeka kɛnɛ kata Bible lo dikambo dia lɔkɛndɔ laki Yeso, kete tayoweya dimɛna. Dui sɔ koka tokonya lo mbooka ngandji ndo monga la mbetawɔ le nde. (Adia 1 Petero 1:8, 9.) Tohɔ dia ɔpɔstɔlɔ Petero akafunde ɔnɛ Yeso akatotshikɛ ɛnyɛlɔ dia sho ndjelaka wanya ande dimɛna dimɛna. (1 Pet. 2:21) Naka sho ndjela wanya ande la yambalo tshɛ kete tayokotsha “oyango” wa mbetawɔ kaso, mbuta ate tayokondja panda. * Lo sawo dietshi, takasɛdingola woho wakokaso mbokoya Yeso lo monga la okitshakitsha ndo la kɛtshi. Lo sawo nɛ, tayanga nsɛdingola woho wakokaso ndjela wanya waki Yeso lo monga la dihonga ndo la shɛnɔdi.

YESO EKƆ LA DIHONGA

3. Dihonga kɛdikɛdi na, ndo ngande wakokaso monga la diɔ?

3 Dihonga ekɔ woho ɔmɔtshi w’eshikikelo wakoka tokeketsha ndo tosukɛ. Monga la dihonga kɛdikɛdi ‘ntetemala la ntondo k’ɔlɔshamelo,’ ‘ntshikala nge lo kɛnɛ kosembwe’ ndo ‘ntenyanya asui la kɔlamelo kana la mbetawɔ.’ Onto lele la dihonga ekɔ la wɔma, elongamelo ndo la ngandji. Lo woho akɔna? Wɔma wa Nzambi toshaka dihonga dia sho mbahemɛ wɔma w’onto. (1 Sam. 11:7; Tuk. 29:25) Elongamelo ka mɛtɛ tokimanyiyaka dia sho mɛna ledia k’ehemba walɔshana laso shi nyɛ ndo nkongɛ nshi yayaye la eshikikelo tshɛ. (Osam. 27:14) Ngandji ka ndjahombia totshutshuyaka dia sho monga la dihonga oyadi etena kele lɔsɛnɔ laso lekɔ lo wale. (Jni. 15:13) Sho mongaka la dihonga etena kayaɛkɛso le Nzambi ndo kayelaso wanya w’Ɔnande.—Osam. 28:7.

4. Ngande wakɛnya Yeso dihonga “l’atei w’embetsha” lo tɛmpɛlɔ? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.)

4 Kaanga etena kakinde la ɛnɔnyi 12, la dihonga tshɛ Yeso akashikimala lo awui w’ɛlɔlɔ. Tɔsɛdingole kɛnɛ kakete etena kaki Yeso eke dikɛnda ‘odjashi lo tɛmpɛlɔ l’atei w’embetsha.’ (Adia Luka 2:41-47.) Embetsha ɛsɔ wakeyaka Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ dimɛna koko wakayashaka lo mbekelo y’ashidi yakalɔshanaka la Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. Koko Yeso kombetawɔ kesama lo diha onyɔ ndo nde ‘akawaoke ambola.’ Nde mɛtɛ kombaoka ambola waheyama ɔtɛ l’ekolo watokaka ana w’akɛnda. Sho koka nkanyiya woho wakokaka Yeso embetsha ɛsɔ ambola wakaatshutshuyaka dia vɔ nkana lomba. Naka embetsha ɛsɔ wakahembe mboka Yeso ambola wakonya lo taamu, kete vɔ wakakite tatala. Diakɔ diele, wanɛ tshɛ wakohokamɛka mbidja ndo embetsha “wakambaka lo menda yimba yande ndo ekadimwelo ande” wele aha la taamu wakasukɛka akambo wotumbi oma lo Ɔtɛkɛta waki Nzambi.

5. Lo toho takɔna takɛnya Yeso dihonga etena kakandasambishaka lanɛ la nkɛtɛ?

5 Etena kakandasambishaka lanɛ la nkɛtɛ, Yeso akɛnya dihonga lo toho totshikitanyi. La dihonga tshɛ, nde akatondja sɛkɛ woho wakanganyiyaka ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ anto la wetshelo awɔ wa kashi. (Mat. 23:13-36) Nde akatshikala nge la ntondo ka shɛngiya ya kɔlɔ y’andja ɔnɛ. (Jni. 16:33) Nde akatetemala nsambisha oyadi la ntondo ka ɔlɔshamelo. (Jni. 5:15-18; 7:14) La dihonga tshɛ nde akɛdia tɛmpɛlɔ mbala hiende y’etondo lo mbitshanya wanɛ wakandaka okanda lɔkɔ.—Mat. 21:12, 13; Jni. 2:14-17.

6. Ngande wakɛnya Yeso dihonga lushi l’ekomelo ka lɔsɛnɔ lande lanɛ la nkɛtɛ?

6 Nɔmbamaka monga la mbetawɔ ka wolo dia sho mbokoya dihonga dia Yeso la ntondo k’asui. Tɔsɛdingole woho wakandakɛnɛmɔla dihonga lushi l’ekomelo ka lɔsɛnɔ lande lanɛ la nkɛtɛ. Nde akeyaka awui tshɛ wakahombe ndjeta ndo kɛnɛ kakahombe ndjosala ofungi ande. Koko etena kakawasalaka Dambo di’Elekanelo, Yeso akatɛ Judasɛ ate: “Sala kɛnɛ kalangayɛ nsala esadi.” (Jni. 13:21-27) Etena kakiwɔ lo ekambɔ ka Ngɛtɛsɛmanɛ, la dihonga tshɛ Yeso akayaeyanya le asalayi wakaye ndjowonda. Kaanga mbele lɔsɛnɔ la nde laki lo waale, nde akatɛkɛta dia nkokɛ ambeki ande. (Jni. 18:1-8) Etena kakawawokaka ambola oma le ase tuminadi, la dihonga tshɛ Yeso aketawɔ dia nde aki Kristo ndo Ɔnaki Nzambi, kaanga mbakandeyaka dia ɛlɔmbɛdi wa laadiko wakatayangaka dia mbodiaka. (Makɔ 14:60-65) La kɔlamelo tshɛ, Yeso akalame olowanyi ande polo lo nyɔi ka l’otamba w’asui. Etena kakinde suke la nkitshiya, nde akate la dui dia wolo ɔnɛ: “Diambokotshama!”—Jni. 19:28-30.

TOKOYA DIHONGA DIAKI YESO

7. Ngande wakoka ɛlɔngɔlɔngɔ mbɔsa diɛsɛ diawɔ dia mbelamɛ lo lokombo la Jehowa, ndo ngande wakokawɔ mɛnya dia wekɔ la dihonga?

7 Ngande wakokaso mbokoya Yeso lo kɛnɛ kendana la monga la dihonga? La kalasa. Ɛlɔngɔlɔngɔ le, nyayɛnya dia nyekɔ la dihonga etena kayonyoyaeyanya aha la ntshimbatshimba dia nyekɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa kaanga mbakoka asekanyu wa la kalasa kana anto akina nyɔsɔka. Lo nsala ngasɔ, nyayɛnya dia nyu mbɔsaka la nɛmɔ diɛsɛ dia mbelamɛ lo lokombo la Jehowa. (Adia Osambu 86:12.) Nyu mbeyaka tanema la ntondo ka shɛngiya ya nyɔlɔmba dia nyu mbetawɔ w’etshelo w’ohilwelo. Koko nyekɔ la ɛkɔkɔ w’eshika wa ndjaɛkɛ lo dietawɔ dianyu diohikami lo Bible diendana la etongelo. Nyu koka nkamba la biukubuku Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie, dia mbisha ekadimwelo wetawoya le onto tshɛ lalanga mbeya “ɔkɔkɔ wa elongamelo kele la nyu.” (1 Pet. 3:15) Oma lasɔ, nyayonga la ɔngɛnɔngɛnɔ lo mbeya dia nyambosukɛ akambo wa mɛtɛ w’oma l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi.

8. Ɛkɔkɔ akɔna wele laso wa nsambisha la dihonga?

8 L’esambishelo. Oko weso Akristo wa mɛtɛ, sho pombaka ‘ntɛkɛta la dihonga diakatosha Jehowa.’ (Ets. 14:3) Ɛkɔkɔ akɔna wele laso wa nsambisha la dihonga? Sho mbeyaka dia awui wasambishaso wekɔ mɛtɛ nɛ dia vɔ ntomba oma lo Bible. (Jni. 17:17) Sho mbeyaka dia “tekɔ ekambi kaamɛ la Nzambi” ndo ɔnɛ nyuma k’ekila kekɔ lo tosukɛ. (1 Kɔr. 3:9; Ets. 4:31) Sho shihodiaka ɔnɛ lo nsambisha l’ohetoheto, sho mɛnyaka ndjakimɔ kaso le Jehowa ndo sho mɛnyaka ngandji kokaso wonyaso onto. (Mat. 22:37-39) Naka sho ndodiama la dihonga kete hatotɔlama. Lo dihole dia nsala ngasɔ, takayashikikɛ dia ntondja kashi y’ase ɛtɛmwɛlɔ sɛkɛ nɛ dia yɔ yambetɛ anto totshungɔ diaha vɔ mbeya akambo wa mɛtɛ. (2 Kɔr. 4:4) Tayotetemala nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo oyadi la ntondo ka wendjudi, diɔnyɔ kana ɔlɔshamelo.—1 Tɛs. 2:1, 2.

9. Ngande wakokaso mɛnya dihonga lo etena k’asui?

9 La ntondo k’asui. Ndjaɛkɛka le Nzambi toshaka mbetawɔ ndo dihonga dia nshika tanga la ntondo k’atunyi. Naka onto l’okaso ngandji ambovɔ, sho mongaka la lonyangu koko hatoshisha elongamelo kaso. La elongamelo tshɛ, sho mendɛka le “Nzambi k’esambelo tshɛ” dia nde tokeketsha. (2 Kɔr. 1:3, 4; 1 Tɛs. 4:13) Naka tambondama la hemɔ ka wolo kana tambohomɔ mpota, sho koka mboka kandji koko hatohombe mfukutanya dietawɔ diaso. Sho tonaka weho tshɛ w’esakelo walɔshana l’atɔndɔ wa lo Bible. (Ets. 15:28, 29) Etena kakɔmɔso, ‘etema aso mbeyaka tanya’ koko lam’ele sho ndjaɛkɛka le Nzambi, Ɔnɛ ‘latoshimbelaka wanɛ wele la etema wa ndjakitshakitsha’ hatohombe kesama. *1 Jni. 3:19, 20; Osam. 34:18.

YESO EKƆ LA SHƐNƆDI

10. Shɛnɔdi kɛdikɛdi na, ndo ngande wahomba ɔtɛmɔdi waki Jehowa wele la shɛnɔdi ntɛkɛta ndo nsala akambo?

10 Shɛnɔdi ekɔ ekanelo k’ɔlɔlɔ, mbuta ate dikoka diatokimanyiya dia ntshikitanya ɔlɔlɔ la kɔlɔ ko oma laasɔ ko sho nsɔna mboka k’ɔlɔlɔ. (Hɛb. 5:14) Shɛnɔdi nembetshiyamaka nto oko ‘dikoka dia tokimanyiya dia nkana lomba lo akambo wa lo nyuma.’ Ɔtɛmɔdi waki Jehowa wele la shɛnɔdi tɛkɛtaka ndo salaka akambo lo yoho yangɛnyangɛnya Nzambi. Nde sɔnaka ɛtɛkɛta wakoka nkimanyiya anto akina lo dihole dia mbahomuya. (Tuk. 11:12, 13) Nde hoke “kele esadi.” (Tuk. 14:29) Nde “atusimbulaka mbuka kandi” dia nkɛndakɛnda dimɛna l’oyango wa mbetɛ lɔkɛndɔ lande ɔlɔlɔ. (Tuk. 15:21) Ko ngande wakokaso monga la shɛnɔdi? Sho pombaka mbeka Ɔtɛkɛta waki Nzambi ndo kambaka la kɛnɛ kekaso. (Tuk. 2:1-5, 10, 11) Tayokondja ekimanyielo k’efula naka sho ndjela ɛnyɛlɔ kaki Yeso ɔnɛ lakaleke monga la shɛnɔdi l’andja w’otondo.

11. Ngande wakakɛnɛmɔla Yeso shɛnɔdi l’ɛtɛkɛta ande?

11 Yeso akakɛnɛmɔla shɛnɔdi lo kɛnɛ tshɛ kakandataka ndo kakandasalaka. Lo ɛtɛkɛta ande. Nde akakambaka la ekanelo ka yimba k’ɔlɔlɔ etena kakandasambishaka lokumu l’ɔlɔlɔ ndo akasɔnaka “ɛtɛkɛta w’amɛna” wakambiyaka ampokami ande. (Luka 4:22; Mat. 7:28) Mbala efula, nde akatshikaka dia Ɔtɛkɛta waki Nzambi ntɛkɛta lo dihole diande lo mbadia, nshila kana ntɛkɛta dia avɛsa amɔtshi l’oyango wa mbika epole ɔsɛkɛ lo dui dimɔtshi diakandatɛkɛtaka. (Mat. 4:4, 7, 10; 12:1-5; Luka 4:16-21) Ndo nto, Yeso akalembetshiya Afundelo lo toho takanandaka ampokami ande. L’ɔkɔngɔ wa eolwelo kande etena kakandatasawolaka l’ambeki ande ahende lo mboka k’otsha la Emayo, “nde akaalembetshiya akambo wendana la nde wele lo Afundelo tshɛ.” L’ɔkɔngɔ diko, ambeki ande wakayotaka ɔnɛ: “Onde etema aso hawonandemi efula . . . lam’akandayatolembetshiyaka Afundelo dimɛna?”—Luka 24:27, 32.

12, 13. Naa bɛnyɛlɔ di’ɛnya dia Yeso kombokaka nkɛlɛ esadi ndo aki la wɛdimo?

12 Lo ekanelo kande ka yimba ndo dionga diande. Shɛnɔdi yakakimanyiya Yeso dia nde monga la ekanelo ka yimba ka dimɛna ndo dui sɔ akokimanyiya diaha nde mboka “kele esadi.” (Tuk. 16:32) Nde aki la ‘okitshakitsha.’ (Mat. 11:29) Mbala tshɛ nde aki la solo dia lotutsha otsha le ambeki ande kaanga mbakawasalaka munga. (Makɔ 14:34-38; Luka 22:24-27) Nde akatshikala ki etena kakawosalɛka akambo aha la losembwe.—1 Pet. 2:23.

13 Shɛnɔdi akakimanyiya nto Yeso dia nde monga la wɛdimo. Nde akashihodiaka Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ ndo vɔ waki la shɛngiya lo woho wakandasalɛka anto akina akambo. Ɛnyɛlɔ, tɔsɛdingole ɔkɔndɔ watanema lo Makɔ 5:25-34. (Adia.) Womoto ɔmɔtshi laki la ɛkɛlɛlɔ ka dikila akasɔsɔmɛ l’atei w’olui w’anto ko nde akatonandaka dihɔndɔ diaki Yeso ko akakɔnɔ. Lo ndjela Ɛlɛmbɛ, nde akikɔ mindo ndo takandahombe minanda onto. (Lew. 15:25-27) Koko Yeso ɔnɛ laki la shɛnɔdi “lo awui woleki ohomba wa lo Ɛlɛmbɛ” ndo laki la “kɛtshi ndo kɔlamelo” ko pangwɛ womoto ɔsɔ l’ɔtɛ wakandananda dihɔndɔ diande. (Mat. 23:23) Lo dihole dia nde nsala ngasɔ, la loshilambo tshɛ Yeso akawotɛ ate: “Ɔna womoto, mbetawɔ kayɛ kambokɔkɔnɔla. Tshɔka la ki ndo ɔkɔnɔ oma lo hemɔ kɛnɛ kambokɛnya paa efula.” Mbokɛmaka dia shɛnɔdi akatshutshuya Yeso dia nde nsala akambo la kɛtshi k’efula.

14. Kakɔna kakasɔnɛ Yeso dia nsala, ndo ngande wakandashikimala lɔkɔ?

14 Lo lɔsɛnɔ lande. Yeso akɛnya dia nde aki la shɛnɔdi lo nsɔna mboka ka losembwe ndo nshikimala lɔkɔ. Nde akayakimɔ lo nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ ndo ɔsɔ mbele olimu wakandaleke nsala etena kakinde lanɛ la nkɛtɛ. (Luka 4:43) Yeso akashikimala lo mboka ka losembwe lo mbɔsa tɛdikɔ takokimanyiya dia nde ndjasha l’olimu w’esambishelo polo l’ekomelo. La lomba tshɛ, nde akasɛnɛ lɔsɛnɔ l’ɔsɛlɛngɛ l’oyango wa nkamba la wenya ande ndo la wolo ande l’olimu w’esambishelo. (Luka 9:58) Nde aki la shɛnɔdi lo ndowanya anto akina woho wa vɔ ndjotetemala l’olimu akɔ l’ɔkɔngɔ wa nyɔi kande. (Luka 10:1-12; Jni. 14:12) Nde akalake ambeki ande dia nde ayowakimanyiya l’olimu ɔsɔ “polo l’etena k’ekomelo k’andja.”—Mat. 28:19, 20.

TOKOYA SHƐNƆDI YAKI YESO

Toshihodia awui wayasha ampokami aso lɔkɔ ndo tɔsɔnɛ ɛtɛkɛta wɔtɔnɛ la ehomba awɔ (Enda odingɔ 15)

15. Ngande wakokaso mɛnya shɛnɔdi oma lo ɛtɛkɛta aso?

15 Tɔsɛdingole yoho kina yakokaso mbokoya Yeso. Oma lo ɛtɛkɛta aso. Etena kasawolaso l’asekaso ambetawudi, sho pombaka nkamba la ɛtɛkɛta wakeketsha koko aha wa ntɛwɔla. (Ɛf. 4:29) Etena kasambishaso anto akina awui wendana la Diolelo diaki Nzambi, sho pombaka nsɔhanya ɛtɛkɛta aso la “lɛɛhɔ.” (Kɔl. 4:6) Sho pombaka mbeya ehomba ndo awui wayasha ampokami aso lɔkɔ ko oma laasɔ sho ndjɔsɔna ɛtɛkɛta wahombama. Sho mbeyaka dia ɛtɛkɛta w’amɛna koka ndjihola nkuke, mbuta ate etema w’anto. Ndo nto, etena kalembetshiyaso dietawɔ diaso totshike dia Bible ntɛkɛta lo dihole diaso. Lo nsala ngasɔ, tayɛnya dia Bible kekɔ lo dihole dia laadiko ndo tayokiadiaka wonya tshɛ wakokaso nsala dui sɔ. Sho mbeyaka dia losango l’oma lo Bible lekɔ la wolo w’efula toleka.—Hɛb. 4:12.

16, 17. a) Ngande wakokaso mɛnya dia hatoke nkɛlɛ esadi ndo tekɔ la wɛdimo? b) Ngande wakokaso ndjasha tshɛ l’olimu w’esambishelo?

16 Oma lo ekanelo ka yimba ndo lo dionga diaso. Shɛnɔdi tokimanyiyaka dia sho monga l’ekanelo ka yimba ka dimɛna ndo kɛsɔ ayotokonya diaha sho mboka “nkɛlɛ esadi.” (Jak. 1:19) Etena katosalɛ anto akina kɔlɔ, sho pombaka nsala la wolo dia mbeya kɛnɛ kaakonyisha dia vɔ ndjɔtɛkɛta ndo ndjosala akambo lo yoho shɔ. Dui sɔ koka nkitshakitsha nkɛlɛ kaso ndo tokimanyiya dia sho ‘mbohɛ kɔlɔ’ kotosalewɔ. (Tuk. 19:11) Shɛnɔdi tokimanyiyaka nto dia monga la wɛdimo. Lo nsala ngasɔ, tayɛnya dia tekɔ la ɛnɛlɔ k’ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kasala asekaso ambetawudi, tohɔ dia vɔ koka mpomana la ekakatanu wele hatowashihodia dimɛna. Sho pombaka mpokamɛ kɛnɛ katotɛwɔ ndo naka kokaka ko sho mbɔsa la nɛmɔ kɛnɛ katotɛwɔ.—Flpɛ. 4:5.

17 Lo lɔsɛnɔ laso. Oko weso ambeki waki Yeso, sho mbeyaka dia ndooko diɛsɛ diakoka monga laso ko ndeka nɛ dia mbisha lonya lo esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ. Sho shikimalaka lo mboka lo mbɔsa tɛdikɔ tatokimanyiya dia sho ndjasha tshɛ l’olimu aso w’esambishelo. Sho sɔnaka dia mbetsha awui wa lo nyuma lo dihole dia ntondo ndo nsɛna lɔsɛnɔ l’ɔsɛlɛngɛ l’oyango wa ndeka ndjasha tshɛ l’olimu woleki ohomba wa nsambisha la ntondo k’ekomelo ndja.—Mat. 6:33; 24:14.

18. Ngande wakokaso ntetemala lo lɔkɛndɔ laso l’otsha lo mpanda, ndo kakɔna kamboyoyashikikɛ dia nsala?

18 Onde hatɛnyi dia ekɔ ohomba efula nkɛnɛmɔla waonga amɔtshi waki Yeso? Tokanyiya ɛlɔlɔ wayotokondja naka sho mbeka waonga ande akina ndo nsala la wolo dia monga oko nde. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ toyashikikɛ dia ndjela wanya ande dimɛna dimɛna. Lo nsala ngasɔ, tayotetemala lo lɔkɛndɔ laso l’otsha lo mpanda ndo tayoyasukanya la Jehowa Ɔnɛ lele Yeso akawokoya la kɔlamelo tshɛ.

^ od. 2 Petero ka ntondo 1:8, 9 akafundama lo wahɔ w’Akristo wele la elongamelo ka tɔsɛna l’olongo. Koko, ɛtɛkɛta akɔ mendanaka ndo l’Akristo wele la elongamelo ka ndjɔsɛna la nkɛtɛ.

^ od. 9 Dia mbeya bɛnyɛlɔ dikina diɛnya woho wa monga la dihonga lo etena k’asui, enda Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka dikumi l’ahende 1, 2000, lɛkɛ 24-28; Réveillez-vous ! wa Ngɔndɔ ka nɛi 22, 2003, lɛkɛ 18-21; ndo wa Ngɔndɔ ka ntondo 22, 1995, lɛkɛ 11-15, lo Falase.