Skip to content

Skip to table of contents

Amwiiye Busicamba Abupampu bwa Jesu

Amwiiye Busicamba Abupampu bwa Jesu

“Nokuba kuti kunyina nomwakamubona, mulamuyanda. Nokuba kuti kwaciindi cino tamumubwene, pele mulamusyoma.”—1PET. 1:8.

1, 2. (a) Mbuti mbotukonzya kuyoofwutuka? (b) Ncinzi cikonzya kutugwasya kuzumanana mulweendo lusololela kulufwutuko?

CIINDI notwaba basikwiiya ba Kristo, cili mbuli kuti twalutalika lweendo. Lweendo oolo lulakonzya kutusololela kubuumi bwakujulu naa bwaanyika. Jesu wakaamba kuti: “Ooyo uuliyumya kusikila kumamanino [mamanino aabuumi bwakwe mubweende bwazintu oobu bubyaabi] uyoofwutuka.” (Mt. 24:13) Inzya, ikuti twazumanana kusyomeka mubuumi, tulalangilwa kuyoofwutuka. Nokuba boobo, notuli mulweendo oolu, tweelede kucenjela kutegwa tutanyonganizyigwi naa kusweeka. (1Joh. 2:15-17) Mbuti mbotukonzya kuzumanana mulweendo oolu?

2 Jesu wakatusiila cikozyanyo cibotu kapati. Lweendo lwakwe lulilembedwe mu Bbaibbele. Kwiinda mukwiiya lweendo lwakwe, twiiya mbwabede Jesu. Tulakonzya kumuyanda alimwi akuba aalusyomo mulinguwe. (Amubale 1 Petro 1:8, 9.) Mutalubi kuti mwaapostolo Petro wakaamba kuti Jesu wakatusiila citondezyo kutegwa tutobele mikondo yakwe. (1Pet. 2:21) Ikuti twabikkila maano  kutobela mikondo yakwe, tuyoosika “ambaakani” yalusyomo lwesu—lufwutuko. * Mucibalo cainda, twakalanga-langa mbotukonzya kwiiya cikozyanyo ca Jesu mukuba bantu balicesya alimwi basiluzyalo. Lino atulange-lange mbotukonzya kutobela mikondo yakwe mukutondezya busicamba alimwi abupampu.

JESU NGUSICAMBA

3. Ino busicamba ninzi, alimwi mbuti mbotukonzya kuba basicamba?

3 Busicamba mbube ibukonzya kutupa kuyuma alimwi akutugwasya kuliyumya mubukkale bukatazya. Busicamba bupanduludwe kuti “nkuliyumya ciindi umwi nali mubuyumuyumu,” “ikwiiminina bululami,” alimwi “akuzumanana kusyomeka ciindi notuli mumasunko.” Busicamba bweenda antoomwe akuyoowa, bulangizi, alimwi aluyando. Munzila nzi? Nkaambo kuyoowa Leza kupa kuti tube basicamba akutayoowa bantu. (1Sam. 11:7; Tus. 29:25) Bulangizi bwini-bwini bupa kuti tutatyompwi amasunko aatucitikila lino pele bupa kuti tube alusyomo muzintu izili kumbele. (Int. 27:14) Luyando lwakulyaaba lulakonzya kutupa kuti tutondezye busicamba nociba ciindi buumi bwesu nobuli muntenda. (Joh. 15:13) Tulakonzya kuba basicamba kwiinda mukusyoma Leza alimwi akutobela mikondo ya Mwanaakwe.—Int. 28:7.

4. Mbuti Jesu mbwaakatondezya busicamba “akati kabamayi” mutempele? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

4 Nociba ciindi naakali buyo amyaka yakuzyalwa iili 12, Jesu wakaiminina bululami cabusicamba. Amubone cakacitika ciindi mukubusi Jesu naakali “mutempele kakkede akati kabamayi.” (Amubale Luka 2:41-47.) Bamayi aabo bakaluuzyi kapati Mulawo wa Musa alimwi azilengwa zyabantu izyakali kuubya-ubya mulawo. Pele Jesu tanaakayoowa akuumuna buyo, wakali “kubabuzya mibuzyo.” Masimpe, tanaakali kubuzya mibuzyo mbuli njakonzya kubuzya mwana musyoonto uuyandisisya kuzyiba zintu. Jesu wakali kubuzya mibuzyo iipa kuyeeya yalo iyakapa kuti bamayi aabo ibakayiide batalike kubikkila maano kuzintu nzyaakali kwaamba. Alimwi ciindi bamayi nobakasola kusunka Jesu kwiinda mukumubuzya mibuzyo iyakali kukonzya kupa kuti batalike kukazyanya, bakaalilwa. Nkakaambo kaako boonse ibakali kuswiilila—kubikkilizya abamayi—“bakali kwiile kulijata kumulomo akaambo kabusongo mbwaakajisi alimwi ambwaakali kwiingula”—cakutadooneka wakali kwiingula munzila yakasumpula kasimpe ka Jwi lya Leza.

5. Muunzila nzi Jesu mwaakatondezya busicamba mumulimo wakwe?

5 Mumulimo wakwe, Jesu wakatondezya busicamba munzila ziindene-indene. Cabusicamba, wakabayubununa basololi bazikombelo ibakali kweena bantu anjiisyo zyakubeja. (Mt. 23:13-36) Wakazumanana kusyomeka munyika iyakajisi muuya mubi uusofwaazya. (Joh. 16:33) Wakazumanana kukambauka nokuba kuti wakali kukazyigwa. (Joh. 5:15-18; 7:14) Wakasalazya tempele ziindi zyobilo cakutayoowa kwiinda mukutanda baabo ibakali kusofwaazya bukombi.—Mt. 21:12, 13; Joh. 2:14-17.

6. Mbuti Jesu mbwaakatondezya busicamba mubuzuba bwamamanino bwabuumi bwakwe anyika?

6 Ciyumya lusyomo kwiiya busicamba bwa Jesu ciindi notuli mumapenzi. Amubone busicamba mbwaakatondezya mubuzuba bwamamanino bwabuumi bwakwe anyika. Wakalizyi zintu zyoonse nzyaakali kuyoocita muntu iwakali kuyoomwaaba. Cabusicamba, lya Pobwe Lyakwiindilila, Jesu wakaambila Judasi kuti: “Eeco ncocita kofwambaana kucicita.” (Joh. 13:21-27) Naakali mumuunda wa Getesemane, kakunyina kuyoowa, Jesu wakaliyubununa kuli basikalumamba ibakaboola kumwaanga. Nokuba kuti buumi bwakwe bwakali  muntenda, wakaliyubununa cakutayoowa kutegwa akwabilile basikwiiya bakwe. (Joh. 18:1-8) Ciindi naakali kubuzyigwa mu Nkuta Mpati Yaba Juda, cabusicamba wakaamba kuti ngo Kristo alimwi akuti Mwana wa Leza, nokuba kuti wakalizyi kuti mupaizi mupati wakali kuyanda kumujanina kaambo kakuti ajaigwe. (Mk. 14:60-65) Jesu wakazumanana kusyomeka kusikila ciindi naakajaigwa acisamu. Kutondezya kuti wazunda, naakali kuyanda kufwa, wakaamba kuti: “Zyazuzikizyigwa!”—Joh. 19:28-30.

AMWIIYE BUSICAMBA BWA JESU

7. Nobakubusi, ino mulimvwa buti kwiitwa azina lya Jehova, alimwi mbuti mbomukonzya kutondezya kuti muli basicamba?

7 Mbuti mbotukonzya kwiiya Jesu mukutondezya busicamba? Kucikolo. Nobakubusi, mulatondezya kuti muli basicamba ciindi nomulizyibya kuti muli Bakamboni ba Jehova, nokuba kuti kucita boobo kulakonzya kupa kuti mufwubaazyigwe abasicikolonyoko naa abantu bambi. Aboobo mutondezya kuti mulakkomana akaambo kakwiitwa azina lya Jehova. (Amubale Intembauzyo 86:12.) Mulakonzya kusinikizyigwa kusyoma njiisyo yakusanduka. Pele mulijisi twaambo tulimvwisya twakusyoma ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya kulengwa kwazintu. Mulakonzya kubelesya broshuwa ya The Origin of Life—Five Questions Worth Asking kutegwa mupe bwiinguzi bukonzya kubasika amoyo aabo ibayanda kuzyiba “bulangizi mbomujisi.” (1Pet. 3:15) Muyoolimvwa kukkutila mukuzyiba kuti mwasumpula kasimpe ka Jwi lya Leza.

8. Ntwaambo nzi ntotujisi itweelede kupa kuti tukambauke cabusicamba?

8 Mumulimo wesu wakukambauka. Mbotuli Banakristo bakasimpe, tuyandika kuzumanana ‘kwaambaula cabusicamba munguzu zya Jehova.’ (Mil. 14:3) Ntwaambo nzi ntotujisi itweelede kupa kuti tukambauke cabusicamba? Tulizyi kuti nzyotukambauka nkasimpe nkaambo zizwa mu Bbaibbele. (Joh. 17:17) Tulizyi kuti “tuli basimilimonyina a Leza” alimwi akuti tugwasyigwa amuuya uusalala. (1Kor. 3:9; Mil. 4:31) Tulizyi kuti kwiinda mukupa bumboni cabusungu, tutondezya kuti tulilyaabide kuli Jehova alimwi akuti tulabayanda basimukoboma. (Mt. 22:37-39) Ikuti katuli basicamba, taakwe uyoocikonzya kutulesya. Kunze lyaboobo, tulikanzide kuyubununa bukombi bwakubeja bwalo ibwaofwaazya bantu kuti batakaboni kasimpe. (2Kor. 4:4) Alimwi tuyakuzumanana kuliyumya mukukambauka makani mabotu nokuba kuti tulakazyigwa alimwi akufwubaazyigwa.—1Tes. 2:1, 2.

9. Mbuti mbotukonzya kutondezya busicamba ciindi notuli mumapenzi?

9 Notuli mumapenzi. Kusyoma Leza kutupa kuba alusyomo alimwi abusicamba ciindi notuli mumapenzi. Ikuti naa muntu ngotuyanda wafwa, tulalila, pele bulangizi bwesu tabumani. Tusyoma “Leza siluumbulizyo loonse” kutegwa atuyumye. (2Kor. 1:3, 4; 1Tes. 4:13) Ikuti naa twaciswa bulwazi bupati, cilakonzya kutucisa, pele tulazumanana kusyomeka. Tulakaka busilisi buli boonse buteendelani anjiisyo zyamu Bbaibbele. (Mil. 15:28, 29) Ciindi notutyompedwe kapati, ‘myoyo yesu ilakonzya kutupa mulandu,’ pele akaambo kakuti tusyoma Leza walo “ulaafwaafwi abaabo batyompedwe mumoyo,” tatuleki kusyomeka. *—1Joh. 3:19, 20; Int. 34:18.

JESU MUPAMPU

10. Ino bupampu ninzi, alimwi mbuti mukombi wa Jehova mupampu mbwakonzya kwaambaula alimwi akucita zintu?

10 Bupampu nkucizyiba kusala kabotu—nkucizyiba kwaandaanya cibi acibotu mpoonya akusala nzila mbotu. (Heb. 5:14) Bupandululwa kuti “nkucizyiba kusala kabotu muzintu zyakumuuya.” Mukombi mupampu ucita zintu  alimwi akwaambaula munzila iikomanisya Leza. Muntu uuli boobu usala mabala aakonzya kugwasya bamwi ikutali aakonzya kubacisa. (Tus. 11:12, 13) “Tafwambaani kunyema.” (Tus. 14:29) “Weenda munzila iiluleme,” ulakakatila kunzila iiluleme mulweendo lwakwe mubuumi. (Tus. 15:21) Mbuti mbotukonzya kuba abupampu? Tuyandika kwiiya Jwi lya Leza alimwi akutobela ncotwiiya. (Tus. 2:1-5, 10, 11) Cilagwasya kapati kulanga-langa cikozyanyo ca Jesu, muntu mupampu kapati kwiinda bantu boonse.

11. Mbuti Jesu mbwaakatondezya bupampu muŋambawido yakwe?

11 Jesu wakatondezya bupampu muzintu zyoonse nzyaakali kwaamba alimwi akucita. Muŋambawido yakwe. Wakali mupampu ciindi naakali kukambauka makani mabotu, wakali kusala “majwi mabotu” calo icakali kupa kuti baswiilizi bakwe kabagambwa. (Lk. 4:22; Mt. 7:28) Kanji-kanji wakali kubelesya Jwi lya Leza—kwiinda mukubala, kuzubulula, naa kwaamba lugwalo lweelede kutegwa kaambo nkaamba kamvwike. (Mt. 4:4, 7, 10; 12:1-5; Lk. 4:16-21) Jesu alimwi wakali kwaapandulula Magwalo munzila yakali kupa kuti baswiilizi bakwe abasike amoyo. Naakabusyigwa mpoonya akuyaanya basikwiiya bobilo ibakali kweenda munzila kuya ku Emau, “wakabapandulwida zintu zyaamba nguwe mu Magwalo oonse.” Kumane basikwiiya aaba bakaamba kuti: “Sena myoyo yesu tiiyali kupya muzyamba zyesu ciindi naali kwaambaula andiswe munzila, anaali kutupandulwida Magwalo?”—Lk. 24:27, 32.

12, 13. Nzikozyanyo nzi zitondezya kuti Jesu wakali kumuka kunyema alimwi akuti wakali kunyoneka?

12 Mubube bwakwe. Bupampu bwakamugwasya Jesu kweendelezya bube bwakwe, calo icakapa kuti ‘kamuka kunyema.’ (Tus. 16:32) Wakali “mubombe moyo.” (Mt. 11:29) Wakali kubakkazikila moyo basikwiiya bakwe nokuba kuti bakali kulezya. (Mk. 14:34-38; Lk. 22:24-27) Wakazumanana kuumuna nociba ciindi naatakali kucitilwa cabululami.—1Pet. 2:23.

13 Bupampu alimwi bwakamugwasya Jesu kuba muntu uunyoneka. Tanaakali kukakatila ku Mulawo wa Musa; wakali kumvwisya kaambo keni ncowakabikkilwa Mulawo akucita kweelana anguwo. Mucikozyanyo, amulange-lange cibalo cijanika mulugwalo lwa Marko 5:25-34. (Amubale.) Mukaintu iwakali kuciswa kalobola wakainda munkamu yabantu akujata cisani ca Jesu, mpoonya wakapona. Mukaintu ooyu wakalisofweede kweelana a Mulawo, aboobo tanaakeelede kujata muntu uuli woonse pe. (Lev. 15:25-27) Pele akaambo kakuti Jesu ‘wakabikkila maano kumakani mapati aa Mulawo’ alo aabikkilizya “luse alusyomo”—tanaakamunyemena pe akaambo kakujata cisani cakwe. (Mt. 23:23) Muciindi caboobo, wakamwaambila calubomba kuti: “Mwanaangu, lusyomo lwako lwakuponya. Koya muluumuno, alimwi utakaciswi kabili kubulwazi oobu ibwali kukupenzya.” Eelo kaka cilakkomanisya kuzyiba kuti akaambo kabupampu Jesu wakatondezya luzyalo!

14. Ino Jesu wakasala kucita nzi, alimwi mbuti mbwaakakakatila kunzila njaakasala?

14 Mubuumi bwakwe. Jesu wakatondezya bupampu kwiinda mukusala nzila mbotu akukakatila kulinjiyo. Wakalyaaba mumulimo wakukambauka makani mabotu, wakaba mulimo ngwaakabeleka mubuumi bwakwe boonse. (Lk. 4:43) Jesu alimwi wakazumanana kweenda munzila eeyi, kusala kabotu zyakucita calo icakamupa kuti azumanane kubikkila maano kumulimo alimwi akusinizya ncobeni kuti wazwidilila kusikila kumamanino. Cabusongo, wakasala kupona buumi buuba-uba kutegwa ciindi cakwe anguzu zyakwe azibelesye mumulimo wakukambauka. (Lk. 9:58) Wakazyiba kuti wakali kuyandika kuyiisya bamwi kutegwa bakazumanane amulimo ciindi naakali kuyoofwa. (Lk. 10:1-12; Joh. 14:12) Wakasyomezya  basikumutobela kuti wakali kuyoozumanana kuba ambabo mumulimo ooyu “kusikila kumamanino aabweende bwazintu.”—Mt. 28:19, 20.

AMWIIYE BUPAMPU BWA JESU

Amuzyibe nzyobakkomanina naa nzyobayanda bantu alimwi akusala kabotu majwi ngobayandika (Amubone muncali 15)

15. Mbuti mbotukonzya kutondezya bupampu muŋambawido yesu?

15 Amubone alimwi nzila imwi motukonzya kwiiya Jesu. Muŋambawido yesu. Ciindi notubandika abasyomima, tubelesya majwi aayaka ikutali majwi mabi. (Ef. 4:29) Ciindi notubandika abantu kujatikizya Bwami bwa Leza, tubelesya majwi aalweezyedwe kabotu “amunyo.” (Kol. 4:6) Tulasolekesya kuzyiba nzyayandika mukamwini ŋanda mpoonya akusala kabotu majwi aakubelesya. Tulizyi kuti majwi mabotu alakonzya kupa kuti bamwi bakatambule kasimpe. Kuyungizya waawo, ciindi notupandulula lusyomo lwesu, tulasolekesya kubelesya Bbaibbele. Eeci caamba kuti tulalizubulula alimwi akulibala ikuti naa kwayandika kucita boobo. Tulizyi kuti mulumbe wamu Bbaibbele ulijisi nguzu kapati kwiinda cintu cili coonse ncotukonzya kubelesya munguzu zyesu tobeni.—Heb. 4:12.

16, 17. (a) Mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tulamuka kukalala alimwi akuti tulanyoneka? (b) Mbuti mbotukonzya kuzumanana kubikkila maano kumulimo wesu wakukambauka?

16 Mubube bwesu. Bupampu bupa kuti tweendelezye bube bwesu, calo cikonzya kutupa “kumuka kukalala.” (Jak. 1:19) Ciindi bamwi nobatulubizyila, tulasoleka kumvwisya icabapa kuti baambe naa batucitile cintu citali kabotu. Kucita boobo kulakonzya kumana bukali bwesu alimwi akutugwasya “kujatila milandu.” (Tus 19:11) Bupampu alimwi bulatugwasya kuba bantu banyoneka. Tatulangili kuti bakwesu abacizyi tabakonzyi kulubizya, tulizyi kuti ambweni inga kabajisi buyumuyumu bwalo mbotutakonzyi kumvwisya. Tulayanda kuswiilila mizeezo yabo alimwi akuzumina mizeezo yabo ikuti naa kwayandika kucita boobo.—Flp. 4:5.

17 Mubuumi bwesu. Mbotuli basikutobela Jesu, tulizyi kuti tujisi coolwe citaliboteli cakutola lubazu mumulimo wakukambauka makani mabotu. Tulazumanana mulweendo lwesu kwiinda mukusala kabotu zyakucita zyalo zikonzya kutupa kuti tuzumanane kubikkila maano kumulimo wakukambauka. Tulasala kubikka zintu zyakumuuya mubusena bwakusaanguna alimwi akuzumanana kupona buumi buuba-uba kutegwa tulyaabe cakumaninina kubeleka mulimo wakukambauka uuyandika kapati mamanino kaatanasika.—Mt. 6:33; 24:14.

18. Mbuti mbotukonzya kuzumanana mulweendo lusololela kulufwutuko lwesu, alimwi ino mukanzide kucita nzi?

18 Sena tiimwakkomana kulanga-langa bube bwa Jesu bumwi bulombozyeka? Amuyeeyele buyo zilongezyo nzyotukonzya kujana ikuti twaiya bube bwakwe abumbi alimwi akwiiya mbotukonzya kuba mbuli nguwe. Aboobo, atube amakanze aakutobelesya mikondo yakwe. Kwiinda mukucita boobo, tuyakuzumanana mulweendo lusololela kulufwutuko lwesu alimwi akuba acilongwe ciyumu a Jehova, walo Jesu ngwaakaiya munzila iilondokede.

^ par. 2 Lugwalo lwa 1 Petro 1:8, 9 lwakalembelwa Banakristo ibakajisi bulangizi bwakujulu. Nokuba boobo, majwi aaya alabeleka akulibaabo ibajisi bulangizi bwakupona anyika.

^ par. 9 Kujatikizya zikozyanyo zyabusicamba muciindi camapenzi, amubone mamagazini aaya aatobela aamu Chingisi: Ngazi Yamulindizi yamu December 1, 2000, mapeeji 24-28; Sinsimuka! yamu April 22, 2003, mapeeji 18-21; alimwi ayamu January 22, 1995, mapeeji 11-15.