Akuyeje Cisyasyo ca Yesu Cakulimba Mtima ni Umanyilisi
“Jwalakwejo nganimum’woneje, nambope mkusimumnonyela, soni mkusakulupilila mwa jwalakwejo, atamose kuti pandaŵi jejino ngamkum’wona.”—1 PET. 1:8.
1, 2. (a) Ana tukusosekwa kutenda cici kuti citukulupuce? (b) Ana cici campaka citukamucisye kuti tuŵepe paulendo wa kucikulupusyo?
PATWAŴELE ŵakulijiganya ŵa Klistu, twatandite kwenda paulendo. Ulendo welewu mpaka ukatuyikasye ku umi, cinga kwinani kapena pacilambo capasi. Yesu ŵatite, “Nambo jwalijose jutacipilila mpaka pambesi, [pambesi pa umi wakwe kapena pa cilambo ca Satanaci] ni jutacikulupuka.” (Mat. 24:13) Kusala yisyene, naga tukwendelecela kwenda mwakulupicika, tucikulupuka. Nambo paulendo wetuwu tukusosekwa kusamala kuti yine yakwe yikatusokonasya kapena tukasokonecela. (1 Yoh. 2:15-17) Ana tukusosekwa kutenda cici kuti tuŵepe paulendowu?
2 Yesu jwali cisyasyo cetu, ni juŵalongolele paulendowu. Yaŵatendaga paŵaliji paulendowu ŵayilembile m’Baibulo. Kulijiganya yeleyi, cikutukamucisye kummanyilila cenene Yesu. Pambesi pakwe, tucitanda kumnonyela nambosoni kumkulupilila. (Aŵalanje 1 Petulo 1:8, 9.) Akumbucile kuti ndumetume Petulo ŵasasile kuti Yesu ŵatulecele cisyasyo kuti tukuye sajo syakwe cenenepe. (1 Pet. 2:21) Naga tukukuya sajo syakwe mwakusamala, tucikwanilisya “cakulinga” cetu ca cikulupi, cacili kulupuka. * Mungani jipite jila, twalijiganyisye yampaka tutende kuti tukuye cisyasyo ca Yesu cakulinandiya, soni kwatendela canasa ŵane. Kwende sambano tulijiganye yampaka tutende kuti tukuye sajo syakwe pakulosya kulimba mtima ni umanyilisi.
YESU ALI JWAKULIMBA MTIMA
3. Ana mundu jwakulimba mtima akusaŵa jwatuli, soni ana mpaka tutende cici kuti tuŵe ŵakulimba mtima?
3 Kulimba mtima mpaka kutulimbikasye soni kutukamucisye. Mundu jwakulimba mtima akusaŵa “jwakulimbicila kutenda yaŵatendaga atamose ali asimene ni yakusawusya,” “jwakuŵicila kunyuma yayili yisyene,” soni “jwakunda kulaga ligongo lya cikulupi.” Kulimba mtima kukusajenda yimpepe ni woga, cembeceyo, soni cinonyelo. Ligongo cici yili m’yoyo? Kogopa Mlungu kukusatutendekasya kuti tukajogopaga ŵandu. (1 Sam. 11:7; Miy. 29:25) Cembeceyo cisyesyene cikusatukamucisya kulola yindu yambone yayili paujo patusimene ni yipwetesi, nambosoni cikusatukamucisya kola cikulupi cakuti paujo yicitujendela. (Sal. 27:14) Cinonyelo cakulijima cikusatukanganicisya kulosya kulimba mtima atamose payisawisye yindu. (Yoh. 15:13) Tukusaŵa ŵakulimba mtima naga tukulupilila Mlungu soni kuya sajo sya Mwanagwe.
4. Ana Yesu ŵalosisye catuli kulimba mtima paŵaliji “sikati ja aciŵalimu” m’nyumba ja Mlungu? (Alole ciwulili cacili pandanda panganiji.)
4 Atamose paŵaliji kamcanda ka yaka 12, Yesu mwakulimba mtima ŵaŵicile kunyuma usyesyene. Alole yayatendekwe Yesu ali kamcanda paŵaliji “m’nyumba ja Mlungu ali atemi sikati ja aciŵalimu.” (Aŵalanje Luka 2:41-47.) Aciŵalimuŵa ŵaliji ŵakumanyilila cenene Cilamusi ca Mose nambosoni misyungu ja ŵandu jajasisyanaga ni Cilamusico. Yesu nganakola ndetemu ni yeleyi ni kwamba kuwugala pakamwa, nambo jwalakwe ‘ŵawusyaga jemanjajo yiwusyo.’ Mwangakayicila jwalakwe nganawusyaga yiwusyo yampaka awusye ŵanace ŵamsingu wakwe. Komboleka kuti Yesu ŵawusyaga yiwusyo yakwatendekasya aciŵalimuwo kuganisya mnope nambosoni kwawugula nganisyo. Soni naga aciŵalimuwo ŵalingaga kum’wusya Yesu yiwusyo yakusawusya kuti amteje, ŵalepele. Ligongo jwalijose juŵapikanilaga maloŵe gakwe, kupwatikapo aciŵalimuwo “ŵasimonjile pa lunda luŵakwete Yesu ni muŵajanjilaga yiwusyo.” Mwangakayicila yaŵajangaga yaliji yakuŵicila kunyuma Maloŵe ga Mlungu.
5. Ana Yesu ŵalosisye catuli kulimba mtima paundumetume wakwe?
5 Pa undumetume wakwe, Yesu ŵalosisye kulimba mtima m’matala gakulekanganalekangana. Mwakulimba mtima ŵalosisye kuti acimlongola ŵa dini ŵajiganyaga ŵandu yindu yaunami. (Mat. 23:13-36) Jwalakwe nganakunda kuti yakutendekwa ya m’cilambo yimsokonasye. (Yoh. 16:33) Ŵajendelecele kulalicila atamose papali ŵakumsisya. (Yoh. 5:15-18; 7:14) Kaŵili kose, ŵaswejesye nyumba ja Mlungu pakwatopola wosope ŵaŵasakasyaga kulambila pa nyumbajo.
6. Ana Yesu ŵalosisye catuli kulimba mtima pa lisiku lyakumalisya lya umi wakwe wapacilambo?
6 Yili yakulimbikasya cikulupi kukuwona kulimba mtima kwa Yesu atamose pandaŵi jaŵamlagasyaga. Kwende tulole kulimba mtima kwaŵalosisye pa lisiku lyakumalisya lya umi wakwe wa pacilambo pano. Yesu ŵamanyililaga yosope yaŵalinganyisye jwakumpeleka jula kuti yimtendecele. Pa Pasaka, Yesu ŵamsalile Yudasi kuti, “Janguyani kutenda yimkusosa kuyitendayo.” (Yoh. 13:21-27) Ali mumgunda wa Getisemane, Yesu mwakulimba mtima nganalisisa asilikali ali ayice kuti amtaŵe. Pandaŵiji atamose kuti umi wakwe waliji pangosi, jwalakwe ŵaŵecete mwakwacenjela ŵakulijiganya ŵakwe. (Yoh. 18:1-8) Paŵam’wusyaga yiwusyo ku nganya jekulungwa ja Ayuda, jwalakwe ŵasasile mwakusimicisya kuti ali Klistu, soni Mwanace jwa Mlungu, atamose ŵaliji ali mkumanyilila kuti jwamkulungwa jwambopesi ŵasosagasosaga mapesa gakumtejela kuti am’wulaje. (Maliko 14:60-65) Yesu ŵaliji jwakulupicika mpaka pa ciwa cakwe ca pacitela cakulagacisya. Mkanapumule kakumalisya, jwalakwe ŵagumisile kuti, “Yosope yene yitendekwe!”
AKUYE CISYASYO CA YESU CAKULIMBA MTIMA
7. Acacanda, ana mkusapikana wuli pamkumanyika ni lina lya Yehofa, soni ana mpaka mlosye catuli kuti mli ŵakulimba mtima?
7 Ana mpaka tukuye catuli cisyasyo ca Yesu cakulosya kulimba mtima? Kusukulu. Acacanda, mkusalosya kuti mli ŵakulimba mtima naga ngamkulisisa kuti mli jwa Mboni sya Yehofa, atamose mli mkumanyilila kuti kutenda yeleyi cikutendekasye kuti acimjenu amlagasyeje. Nambope, mkusalosya kuti mkusasangalala ni kumanyika ni lina lya Yehofa. (Aŵalanje Salimo 86:12.) Kusukulu mpaka amkanganicisye kuti mkulupilileje kuti ya umi yatyocele ku yindu yangali umi. Nambo mkwete magongo gakupikanika cenene gakuŵicila kunyuma cikulupi cenu pa yajikusasala Baibulo kuti Mlungu ni juŵalinganyisye yosopeyi. Pakusaka kwajanga mwakamula mtima wosope ‘ŵakum’wusya yimkwembeceya,’ mpaka mkamulicisye masengo kabuku ka Cisungu kakuti The Origin of Life—Five Questions Worth Asking. (1 Pet. 3:15) Kutenda yeleyi kucimkamucisya kuŵa ŵakusangalala ligongo lyakumanyilila kuti m’ŵicile kunyuma usyesyene wa m’Maloŵe ga Mlungu.
8. Ana tukwete magongo gatuli gakulalicila mwakulimba mtima?
8 Pa undumetume wetu. Ligongo lyakuti tuli Aklistu ŵasyesyene, tukusosekwa kwendelecela ‘kutendela umboni mwa macili ga Yehofa.’ (Mase. 14:3) Ana tukwete magongo gapi gakulalicilila mwangali woga, kapena kuti mwakulimba mtima? Tukusamanyilila kuti tukusalalicila usyesyene ligongo uli wakutyocela m’Baibulo. (Yoh. 17:17) Tukusamanyililasoni kuti tuli ‘ŵamasengo acimjakwe ŵa Mlungu,’ soni kuti jwalakwe akusatukamucisya ni msimu wakwe. (1 Akoli. 3:9; Mase. 4:31) Tukusamanyilila kuti kulalicila kwetu kukusalosya kuti tuli ŵakulipeleka kwa Yehofa, soni kuti tukusiŵanonyela acimjetu. (Mat. 22:37-39) Ligongo lyakuti tuli ŵakulimba mtima, ngasituwugala pakamwa petu. Tulisoni ŵakusacilila kulosya pelanguka mabosa ga dini gagakuwugala meso ga ŵandu kuti akawuwona usyesyene. (2 Akoli. 4:4) Soni tuli ŵakusimicisya kwendelecela kulalicila ngani syambone cinga ŵane ngasinonyela, cinga catunyosyeje atamose kutusisya.
9. Ana mpaka tulosye catuli kulimba mtima patusimene ni yipwetesi?
9 Patusimene ni yakusawusya. Kukulupilila Mlungu kukusatupa macili, soni kutulimbisya mtima kupilila yipwetesi. Mundu jwatukusamnonyela pawile, tukusaŵa ŵacanasa mnope, nambo ngatukusajasa mtima. Ni cikulupi cosope tukusatilila kwa Mlungu jwali “Atati ŵetu ŵacanasa,” kuti atulimbikasye. (2 Akoli. 1:3, 4; 1 Ates. 4:13) Naga tukulwala ulwele wekulungwa, tukusalaga ni ululu, nambo ngayikusatusokonasya nganisyo. Tukusakana cikamucisyo cilicose ca mtela cangakamulana ni Baibulo. (Mase. 15:28, 29) Patulagasice nganisyo, ‘mtima wetu ukusatusisya.’ Nambo ngatukusajimika makono ligongo lyakuti tukusamkulupila Mlungu jwali ‘ciŵandika ŵakasice mtima.’ *
YESU ALI JWAUMANYILISI
10. Ana umanyilisi uli cici, soni ana jwakulambila Yehofa jwaumanyilisi akusaŵeceta, soni kutenda yindu mwatuli?
10 Umanyilisi uli lunda lwakombola kulekanganya cambone ni cakusakala kaneko ni kusagula kutenda yindu yambone. (Ahe. 5:14) Ukusagopolela “lunda lyakusagula cenene yindu pangani ja yausimu.” Jwakulambila Yehofa jwakwete umanyilisiwu akusaŵeceta ni kutenda yindu m’litala lyakumsangalasya Mlungu. Jwalakwe akusaŵeceta maloŵe gakamucisya ngaŵaga gakwapweteka acimjakwe. (Miy. 11:12, 13) Akusaŵa “jwangatumbila citema.” (Miy. 14:29) “Akusajenda pa litala lyambone,” mwakutenda yindu yambone pa umi wakwe wosope. (Miy. 15:21) Ana mpaka tutende uli kuti tukole umanyilisi? Tukusosekwa kulijiganya Maloŵe ga Mlungu ni kamulicisya masengo yatulijiganyisyeyo. (Miy. 2:1-5, 10, 11) Kulijiganya cisyasyo ca Yesu kuli kwakamucisya mnope, ligongo jwalakwe ali mundu jwaumanyilisi mnope jwaŵapali kupunda ŵandu wosope.
11. Ana Yesu ŵalosisye catuli umanyilisi muyakuŵeceta yakwe?
11 Yesu ŵalosisye kuti ali jwaumanyilisi pa yosope yaŵaŵecetaga, soni yaŵatendaga. Kaŵecete kakwe. Jwalakwe ŵasagulaga cenene maloŵe pakulalicila ngani syambone. Ŵaŵecetaga “maloŵe gakamula mtima” gagasimonjesyaga ŵandu wosope ŵakupikanila. (Luk. 4:22; Mat. 7:28) Jwalakwe nganaŵecetaga ya mumtwe basi, nambo ŵajegamilaga Maloŵe ga Mlungu. Ŵaŵalangaga, kamula maloŵe, kapenasoni kusala malemba gakamulana ni yaŵecete. (Mat. 4:4, 7, 10; 12:1-5 ; Luk 4:16-21) Yesu ŵatagulilagasoni Malemba mwakwayika pamtima ŵakupikanila. Paŵaŵecetanaga ni ŵakulijiganya ŵakwe ŵaŵili paulendo wa ku Emau, ali ajimwice kuŵawe, jwalakwe “ŵatandite kulondesya yosope yilembedwe yakwamba jwalakwejo m’Malemba gosope.” Kaneko ŵakulijiganyawo ŵatite: ‘Mitima jetu jatesile mpela jikolele moto pandaŵi . . . jatulondecesyeje cenene ya Malemba.’
12, 13. Ana yisyasyo yapi yayikulosya kuti Yesu ŵaliji jwangatumbila citema, soni jwakwaganicisya ŵane?
12 Mtima wakwe, soni nganisyo syakwe. Umanyilisi wamkamucisyaga Yesu kola mtima wambone. Ŵaliji “jwangatumbila citema.” (Miy. 16:32) Jwalakwe ŵaliji “jwakutulala mtima.” (Mat. 11:29) Ŵalijisoni jwakuwusimana mtima kwa ŵakulijiganya ŵakwe atamose ŵalemwesyaga yindu yine. (Maliko 14:34-38; Luk. 22:24-27) Ŵaliji jwakuwukamula mtima atamose ŵandu ali mkumtendela yacipongwe.
13 Umanyilisi wamkamucisyesoni Yesu kuti aŵe jwakwaganicisya ŵane. Jwalakwe nganagambaga kanganicilape yacikusala Cilamusi ca Mose, nambo ŵatendaga yindu mwakamulana ni songa syakusosekwa sya m’Cilamusico. Cisyasyo ca yeleyi cili ngani jakusimanikwa pa Maliko 5:25-34. (Aŵalanje.) Jwamkongwe jwaŵalasile ni ulwele wa kumwesi kwa ndaŵi jelewu ŵakamwile cakuwala ca Yesu, ni ŵaposile. Mwakamulana ni Cilamusi, jwalakwe ŵaliji jwangaswejela ni nganasosekwaga kumkamula jwalijose. (Lev. 15:25-27) Nambo Yesu juŵamanyililaga kuti ‘yindu yayikulungwa ni yakusosekwa yisyesyene pa Cilamusi’ yili “kutenda canasa, ni kuŵa ŵakulupicika,” nganamkalipila ligongo lyakamula cakuwala cakwe. (Mat. 23:23) M’malo mwakwe, ŵamsalile mwacinonyelo kuti: “M’mwe, mwanangu, cikulupi cenu cimposisye. Jawulagani mwamtendele. Ulwele wenu uposile.” Yili yakulimbikasya kumanyilila kuti umanyilisi wa Yesu wamlimbikasisye kuti ŵatendeleje ŵane canasa.
14. Ana Yesu ŵasagwile kutenda cici, soni ana ŵatesile yatuli pakusaka kukamucisya masengoga?
14 Pakatende kakwe ka yindu pa umi. Yesu ŵalosisye umanyilisi pakusagula yakutenda yambone pa umi wakwe ni kwendelecelape kutenda yeleyo. Jwalakwe ŵalipelece mnope pa kulalicila ngani syambone, gagaŵele masengo ga pa umi wakwe wosope. (Luk. 4:43) Yesu nganakunda kuti cilicose cimsokonasye pamasengo gakulalicilaga, soni ŵasagulaga kutenda yindu yakamucisya kuti masengoga gajendelecele kwenda cenene. Ŵasagwilesoni kutama ni umi wangasaka yejinji kuti amalileje ndaŵi, soni macili gakwe pakutenda undumetume. (Luk. 9:58) Ŵamanyililaga kusosekwa kwa kwajiganya ŵane masengoga kuti jemanjajo cajendelecelejepe pacaciwa. (Luk. 10:1-12; Yoh. 14:12) Jwalakwe ŵalajisye ŵakumkuya ŵakwe kuti caŵe ali mkwakamucisya pamasengoga “mpaka mbesi ja cilambo capasi cino.”
AKUYEJE CISYASYO CA YESU CAKUŴA JWAUMANYILISI
Amanyilileje yakwete nayo ŵandu lung’wanu ni kusagula yakuŵeceta mwakamulana ni yakusosecela ya ŵanduwo (Alole ndime 15)
15. Ana mpaka tulosye catuli umanyilisi mu kaŵecete ketu?
15 Kwende tulole litala line lyakuyila cisyasyo ca Yesu. Mu kaŵecete ketu. Patukuŵecetana ni ŵakulupilila acimjetu, tukusakamulicisya masengo maloŵe gakulimbikasya ngaŵaga gakupasulanya. (Aef. 4:29) Pakuŵecetana ni ŵane ya Ucimwene wa Mlungu, tukusaŵeceta maloŵe “gakusangalasya.” (Akolo. 4:6) Tukusalinga kumanyilila yakusosecela, soni yakwete nayo lung’wanu msyenenyumba ni kusagula maloŵe gakamulana ni msyenenyumbajo. Tukusamanyilila kuti maloŵe gakusangalasya mpaka gakamucisye kuti ŵandu atupoceleje cenene. Nambosoni, tukusakamulicisya masengo Baibulo pakutagulila yikulupi yetu. Tukusajiŵalanga pakutagulilana ni ŵandu naga kuli kwakomboleka. Tukusamanyilila kuti utenga wa m’Baibulo uli wamacili mnope kupunda yiliyose yampaka tuŵecete ya munganisyo mwetu.
16, 17. (a) Ana mpaka tulosye catuli kuti tuli ŵangatumbila citema, soni ŵaganisya cenene? (b) Ana tukusosekwa kutenda cici kuti tuŵiceje mtima wetu wosope pa undumetume?
16 Mtima wetu, soni nganisyo syetu. Umanyilisi ukusatukamucisya kuŵa ‘ŵangatumbila citema.’ (Yak. 1:19) Naga jwine atulemwecesye, tukusalinga kumanyilila ligongo lyaŵecetele kapena kutendela yeleyo. Kumanyilila yeleyi mpaka kutukamucisye kumasya kutumbila nambosoni ‘kuliŵalila yatulemwecesye.’ (Miy. 19:11) Umanyilisi ukusatukamucisya kuŵa ŵaganisya cenene. Yeleyi yikusatukamucisya kuti tukajembeceyaga kuti ŵakulupilila acimjetu atendeje yindu yanganaŵa ayikombwele, ligongo komboleka kuti akusimana ni yakusawusya yanganituŵa tuyipikanicisye cenene. Tukusaŵa ŵakusacilila kupikana nganisyo syawo ni kusikamulicisya masengo naga kuli kwakomboleka.
17 Pakatende ketu ka yindu. Mpela ŵakumkuya ŵa Yesu, tukusamanyilila kuti pangalisoni upile wekulungwa mnope kupunda kamula nawo masengo gakulalicila ngani syambone. Tukusalinjilila kusagula kutenda yindu yampaka yitukamucisye kuti tuŵiceje mtima wetu wosope pa undumetume. Tukusasagula kuŵika yindu yausimu pamalo gandanda, soni kola umi wangasaka yejinji kuti tulipelece mnope pakutenda masengo gakusosekwa mnope gakulalicila mbesi mkanijiyice.
18. Ana tukusosekwa kutenda cici kuti tujendelecele kwenda pa litala lya kucikulupusyo, soni ana wawojo asimicisye kutenda cici?
18 Ana nganituyiwona kuŵa yakusangalasya kulijiganya ndamo sine syambone sya Yesu? Mpaka yiŵetu yambone kulijiganya ndamo sinesoni sya Yesu, soni yampaka tutende kuti tukuye cisyasyo cakwe. Sano, kwende tuŵe ŵakusimicisya kuya sajo sya Yesu mwakusamala mnope. Kutenda yeleyi kucitukamucisya kwendape pa litala lya ku cikulupusyo, soni tucim’ŵandicila mnope Yehofa, jwele Yesu ŵajigalile cenenepe cisyasyo cakwe.
^ ndime 2 Maloŵe ga pa 1 Petulo 1:8, 9 gajawulaga kwa Aklistu ŵakwete cembeceyo cakwawula kwinani. Nambope, mpaka gakamulesoni masengo kwa ŵandu ŵakwete cembeceyo cakutama pacilambo capasi.
^ ndime 9 Kuti alole yisyasyo yine ya ŵandu ŵaŵalimbile mtima paŵasimene ni yakusawusya, alole Sanja ja Mlonda ja December 1, 2000, peji 24 mpaka 28; soni Galamukani! ja April 22, 2003, peji 18 mpaka 21; ni Galamukani! ja Cisungu ja January 22, 1995, peji 11 mpaka 15.
