Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Imitate Jesus’ Courage and Discernment

Imitate Jesus’ Courage and Discernment

“Ba t’uf romed, ni yugu ara’ rogon ndamur guyed; ma mmich u wan’med, ni yugu ara’ rogon ndamur guyed e chiney.”​—1 PET. 1:8.

1, 2. (a) Uw rogon ni nge yag e yafas ndariy n’umngin nap’an ngodad? (b) Mang e ra ayuwegdad ni ngad tedan’dad ko re milekag ney ni gad be tay?

 NAP’AN nda manged boch i gachalpen Kristus, ma bod ni kad tababnaged reb e milekag. Re milekag nem ni gad be tay e ra fekdad i yan ko yafas ni manemus, ni aram e boch i gadad e ra yag e yafas ni manemus ngak u tharmiy ma boch i gadad e yafas ni manemus u fayleng. I yog Jesus ni gaar: “En nra athamgil nge mada’ ko tomur [ni aram e tungun e yafas rok ara tomuren e re m’ag nib kireb ney] e ra yog e yafos ngak.” (Matt. 24:13) Arrogon, faan gad ra par ni gad ba yul’yul’ nge mada’ ko tomur, ma rayog ni nge yag e yafas ndariy n’umngin nap’an ngodad. Machane, nap’an ni gad be milekag i yan ko gin ni gad be nameg, ma thingar da kol ayuwgad ndab da paged boch ban’en ni nge magawonnagdad ara k’aringdad ni ngad maloggad. (1 John 2:15-17) Ere, uw rogon ni ngad tedan’dad ko milekag ni gad be tay?

2 Jesus e ir e Ke Dag e kanawo’ nib fel’ nrayog ni ngad folwokgad riy. Be weliy e Bible murung’agen e pi n’en ni i rin’ ko yafas rok. Ma faan gad ra beeg e pi thin ney, ma rayog ni ngad nanged ko uw rarogon Jesus. Ku rayog ni nge t’uf rodad me mich u wan’dad. (Mu beeg e 1 Peter 1:8, 9.) Mu tay fanam i yan riy ni yog apostal Peter ni ke dag Jesus ngodad rogon ni ngad folwokgad rok, ni aram e ngaud leked luwan ay. (1 Pet. 2:21) Faanra ud leked luwan ay Jesus, ma aram e rayog ni nge ‘yog ngodad’ e n’en ni gad be nameg, ni aram e yafas ndariy n’umngin nap’an. * Kad weliyed ko fa binem e article rogon nrayog ni ngad folwokgad rok Jesus u rogon ni i dag e sobut’an’ nge sumunguy. Ere, chiney e ngad weliyed rogon nrayog ni ngad folwokgad rok u rogon ni i dag ni ir be’ nder rus mab gonop.

JESUS E IR BE’ NDER RUS

3. Uw rogon be’ nder ma rus, ma uw rogon ni nge yag e biney e fel’ngin ngodad?

3 Faanra darud rusgad ma ireray reb e ban’en nrayog ni nge gelnagdad me ayuwegdad u nap’an ni kad mada’naged boch e skeng nib mo’maw’. Kub ga’ ni yima yog ni be’ nder rus e “rayog ni nge athamgil u fithik’ e magawon,” ma “rayog ni nge par nib mudugil ni fan ko tin nib mat’aw,” maku “rayog ni nge par nib gel e michan’ rok u fithik’ e gafgow nge magawon.” Ra nge par be’ nder rus ma ku taareb rogon ko nge par ni bay madgun Got u wan’, ma bay e athap, nge t’ufeg rok. Uw rogon e re n’ey? Faanra bay madgun Got u wan’dad, ma aram e rayog ni nge dab ud rusgad ko girdi’. (1 Sam. 11:7; Prov. 29:25) Athap ni bay rodad e ma ayuwegdad ni ngad lemnaged e pi n’en ni ka bay nga m’on, ma gathi pi skeng ni gad be mada’nag e ngiyal’ ney. (Ps. 27:14) T’ufeg ndariy e lem ni fel’ ngak riy e ma k’aringdad ni ngad pared ndab da rusgad ni ki mada’ ko ngiyal’ ni yibe gafgownagdad. (John 15:13) Maku reb e, faanra i pagan’dad ngak Got ma gad be folwok rok Fak, ma aram e rayog ni nge dab ud rusgad.​—Ps. 28:7.

4. Uw rogon ni dag Jesus nder rus u nap’an ni “kar pired e pi tamachib nu Israel nga but’” u tempel? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

4 Nap’an ni ke gaman 12 e duw rok Jesus, ma de rus ni nge par nib mudugil ni fan ko tin nib mat’aw. Am tay fanam i yan ko n’en ni buch u nap’an ni immoy u tempel ni “kar pired e pi tamachib nu Israel nga but’.” (Mu beeg e Luke 2:41-47.) Pi tamachib nem e gathi kemus ni yad manang fare Motochiyel rok Moses nrib fel’ rogon, ya ku yad manang murung’agen e pi yalen rok e pi Jew. Ma aram e pi yalen ni i mo’maw’nag ko girdi’ ni ngaur folgad ko pi Motochiyel rok Moses. Machane, de pag Jesus e re n’ey ni nge taleg ndab ki “fithrad” u boch ban’en. Ma deer ni i fith e de taareb rogon ko pi deer ni ma fith e bitir. Rayog ni ngad susunnaged Jesus ni be fith boch e deer ko pi tamachib nem ni ir e k’aringrad ni ngar fal’eged e motoyil mar lemnaged boch ban’en. Ma mus ni faanra kar guyed rogon ni ngar fithed boch e deer ngak Jesus nra k’aring e maluagthin u thilrad, ma sana de yag rorad. Machane, bin riyul’ riy, e gubin e girdi’ ni ur motoyilgad ngak Jesus ni kub muun fapi tamachib ngay e “ra gingad nga feni llowan’ ko thin ni ur fithed ngak ngi i fulweg.” Ma pi fulweg nem ni i pi’ e i gagiyelnag feni riyul’ e Thin rok Got!

5. Uw rogon ni i dag Jesus nder rus u nap’an ni i machib?

5 Ku boor e kanawo’ ni i dag Jesus riy ni ir be’ nder rus u nap’an ni i machib. Da i rus ni nge gagiyelnag e pi machib ni googsur ni i fanay e pi tamachib e ngiyal’ nem ni ngar bannaged e girdi’ ngay. (Matt. 23:13-36) Ku da i pag Jesus e pi n’en ni bay u fayleng ni nge warnag e michan’ rok. (John 16:33) I ulul ko machib ni yugu aram rogon ni i togopuluw e girdi’ ngak. (John 5:15-18; 7:14) Ma l’agruw yay ni klinnag e tempel, ni aram e chuweg riy e piin ni ur rin’ed boch ban’en ni i magawonnag rogon e liyor ni un tay u rom.​—Matt. 21:12, 13; John 2:14-17.

6. Uw rogon ni dag Jesus nder rus u nap’an e bin tomur e rran ko yafas rok u fayleng?

6 Rayog ni nge gel e michan’ rodad ni faan gad ra fal’eg i lemnag rogon ni i par Jesus nda i rus u nap’an ni i mada’nag e gafgow. Am lemnag rogon ni dag nder rus u nap’an e bin tomur e rran rok u fayleng. Nap’an ni yigi yognag Judas Jesus, me nang Jesus e n’en nra buch rok nga tomuren. Yugu aram rogon, ma nap’an ni yad be madnomnag pi gachalpen fare Paluk’af, me gaar ngak Judas: “Mu gurnigem ngam rin’ e n’en nthingar mu rin’!” (John 13:21-27) Ma nap’an ni bay u lan fagi milay’ nu Gethsemane, ma de rus ni nge yog ngak fapi salthaw ni kar bad ni ngar koled ko ir mini’. Yugu aram rogon ni ke par e yafas rok nga thatharen e riya’, machane me non ni bochan e nge ayuweg e yafas rok pi gachalpen. (John 18:1-8) Maku nap’an ni fith e pi tapuf oloboch rok piyu Jew boch e deer ngak, ma de rus ni nge yog ngorad ni ir Kristus ni Fak Got, ni yugu aram rogon ni manang ni yad be gay e tawey riy ni ngar lied ngem’. (Mark 14:60-65) I par Jesus nib yul’yul’ nge mada’ ko yam’, ni yam’ ni tay u daken fa ley i gek’iy. Ma nap’an ni be n’en ni nge aw e fan rok, me tolul nib ga’ laman ni gaar: “Ke libug!”​—John 19:28-30.

MU FOLWOK ROK JESUS NI IR BE’ NDER MA RUS

7. Gimed e piin fel’ yangaren, uw rogon u wan’med fithingan Jehovah ni gimed be fek? Uw rogon nrayog ni ngam micheged ndamur rusgad?

7 Uw rogon ni nge dab ud rusgad ni bod rogon Jesus? Nap’an ni gimed bay u skul. Gimed e piin fel’ yangaren e rayog ni ngam daged ndamur rusgad ni faanra mogned ko girdi’ u skul ni gimed boch e Pi Mich Rok Jehovah, ni mus ni faanra ur moningniged gimed. Gimed ra rin’ ni aray rogon ma aram e gimed be dag ni gimed ba felfelan’ ngay ni gimed be fek fithingan Jehovah. (Mu beeg e Psalm 86:12.) Sana rayog ni ngan towasariymed ni nge mich u wan’med fare machib ni evolution ara fare machib ni ke sum e girdi’ ko gamanman. Machane, rayog ni nge pagan’med ko pi n’en ni be yog e Bible u murung’agen e pi n’en ni kan sunmiy. Rayog ni ngam fanayed boch e babyor rodad ni be weliy murung’agen e pi n’en ni kan sunmiy ni ngam tamilangnaged “murung’agen e re n’en ni ir e ke l’agan’med ngay.” (1 Pet. 3:15) Faan gimed ra rin’ ni aray rogon, ma gimed ra felfelan’ ni bochan e kam daged ndamur rusgad ni ngam weliyed e tin riyul’ ni ke michan’med ngay ni bay ko Thin rok Got.

8. Mang boch i fan ni ngaud machibgad ndab ud rusgad?

8 Nap’an e machib. Bochan ni gadad e tin riyul’ e Kristiano, mab t’uf ni ngad ‘weliyed murung’agen’ Jehovah ndab ud rusgad. (Acts 14:3) Mang boch i fan ni ngaud machibgad ndab ud rusgad? Gad manang nriyul’ e n’en ni gad be machibnag ya ba puluw ko Bible. (John 17:17) Gad manang ni gad “be maruwel rok Got u taabang” ma be ayuwegdad gelngin Got nib thothup. (1 Kor. 3:9; Acts 4:31) Gad manang ni faan gad ra pasig ko machib, ma aram e be m’ug riy ni gad ba yul’yul’ ngak Jehovah mab t’uf e girdi’ rodad. (Matt. 22:37-39) Faanra darud rusgad, ma aram e dab da talgad ko machib. Maku reb e, gad baadag ni ngad gagiyelnaged e pi machib ni googsur ni be machibnag e pi yurba’ i teliw ni ir e ke tay laniyan’ e girdi’ u fithik’ e lumor. (2 Kor. 4:4) Ku gad ra ulul i machibnag fare thin nib fel’ ni yugu aram rogon ni bay boch e girdi’ ni dubrad ni ngar motoyilgad ngodad ara yad be togopuluw ngodad.​—1 Thess. 2:1, 2

9. Uw rogon ni ngad daged ndarud rusgad u nap’an ni ke yib e gafgow ngodad?

9 Nap’an ni kad mada’naged e gafgow. Faanra ba pagan’dad ngak Got ma rayog ni nge dab da rusgad me par nib gel e michan’ rodad u nap’an ni kad mada’naged boch e gafgow. Ma kireban’dad u nap’an nra yim’ be’ nib t’uf rodad, machane darud pared ndakuriy ban’en ni be l’agan’dad ngay. Ba pagan’dad nra pi’ Got gelngidad ni ir e “urngin mit e ayuw me ir e be yib rok ngodad.” (2 Kor. 1:3, 4; 1 Thess. 4:13) Faanra ke yib ba mit e m’ar ngodad nib ubchiya’ ara kad maad’adgad, ma rayog ni ngad pared u fithik’ e amith, machane gad ma siyeg boch e tafalay nib togopuluw ko pi kenggin e motochiyel u Bible. (Acts 15:28, 29) Faanra ke kireban’dad ma rayog ni nge “yog lanin’dad ngodad ni gadad ba kireb.” Machane, bochan nib pagan’dad ngak fare Got ni “ba chugur ngak e piin ni ke mulan’rad,” ma aram fan nder mulan’dad.​—1 John 3:19, 20; Ps. 34:18.

JESUS E IR BE’ NIB GONOP

10. Mang e gonop, ma uw rogon e thin nge ngongol rok reb e tapigpig rok Jehovah nib gonop?

10 Be’ nib gonop e manang e n’en nib thil u thilin e tin nib fel’ nge tin nib kireb, maku manang e n’en nib fel’ ni nge rin’. (Heb. 5:14) Ku yima yog ni be’ nib gonop e “rayog rok ni nge dugliy boch ban’en nib fel’ ni nge rin’ ni fan ko tirok Got ban’en.” Reb e tapigpig rok Got nib gonop e ma non ma ma ngongol u rogon nib m’agan’ Got ngay. Be’ ni aray rogon e ma yog e thin nra ayuweg boch e girdi’, ma gathi nge kirebnag lanin’rad. (Prov. 11:12, 13) Ku ir be’ nde “papey e damumuw” ngak. (Prov. 14:29, BT) Ma “rin’ e n’en nib manigil” ni nge rin’, ma ma dugliy boch ban’en nib fel’ ni nge rin’ u lan e yafas rok. (Prov. 15:21, BT) Ere, uw rogon ni ngad gonopgad? Thingar ud filed e Thin rok Got ma gad be fol ko pi n’en ni gad be fil. (Prov. 2:1-5, 10, 11) Ma ri kub fel’ ni ngaud lemnaged e pi n’en ni i rin’ Jesus, ya ir e en th’abi gonop ni immoy u fayleng.

11. Uw rogon ni i m’ug ko thin ni i yog Jesus ni ir be’ nib gonop?

11 Ma m’ug ko thin nge ngongol rok Jesus ni ir be’ nib gonop. Rogon e thin ni ma yog. Nap’an ni i machibnag Jesus fare thin nib fel’, mab ga’ ni i yog e ‘thin nib fel’’ ko girdi’ u fithik’ e sumunguy, ma i ngat e girdi’ nga rogon e welthin ni i tay. (Luke 4:22; Matt. 7:28) Ba ga’ ni ma beeg ara ma yog e n’en ni bay u lan e Thin rok Got. Maku manang ko bin ngan e thin u lan e babyor nib thothup e nge fanay nib puluw ko n’en ni be weliy. (Matt. 4:4, 7, 10; 12:1-5; Luke 4:16-21) Ku ma weliy Jesus fan e thin ni bay u lan fare Babyor nib Thothup. Maku ma tamilangnag fan u reb e kanawo’ ni ma taw nga gum’irchaen e piin ni yad ma motoyil ngak. Tomuren ni kan faseg ko yam’, u nap’an ni yad be non l’agruw i gachalpen u daken e kanawo’ ni be sor i yan nga Emmaus, me weliy “ngorow e tin ni murung’agen ni kan weliy u lan urngin ken e babyor nib thothup.” Me yog fagali cha’ ni gachalpen nra gaargow: “Gathi da thamiyew rodow ni bod ba nifiy ni be yik’ u ngorongordow ni faani i welthin ngodow u daken e kanawo’ me weliy fan fapi thin nu babyor nib thothup ngodow?”​—Luke 24:27, 32.

12, 13. Mang e be dag ni Jesus e ir be’ nde papey e damumuw ngak ma ma sumunguy ko girdi’?

12 Rogon e lem rok. Bochan nib gonop Jesus, ma aram fan ni ir be’ nib “gum’an’” mab sagaal e damumuw ngak. (Prov. 16:32, BT) Ku ir be’ nib “munguy.” (Matt. 11:29) Gubin ngiyal’ ni ma gum’an’ u puluwon pi gachalpen, ni yugu aram rogon ni boor yay ni ur olobochgad. (Mark 14:34-38; Luke 22:24-27) Ku i gum’an’nag ir u nap’an ni un gafgownag.​—1 Pet. 2:23.

13 Gonop e ku ir e i ayuweg Jesus ni nga i sumunguy ko girdi’. Manang fan nni pi’ fapi Motochiyel rok Moses, ma aram e pi motochiyel ni i gagiyegnag rogon e ngongol ni i dag ko girdi’. Am lemnag e n’en ni be yog e Mark 5:25-34. (Mu beeg.) Immoy be’ nib pin nib molul ni yan u fithik’ e girdi’ nga fiti keru’ Jesus, me yan i math ko mad rok, me gol ko m’ar rok. Rogon ko Motochiyel e ir be’ nib taay, ere susun ndabiyog ni nge math ngak be’. (Lev. 15:25-27) Machane, de puwan’ Jesus ngak, ya ke dag e “runguy nge yul’yul’” ngak ni bochan e manang ni kab ga’ fan e gal fel’ngin nem ko n’en ni “be yog e Motochiyel.” (Matt. 23:23) Ma aram me gaar ngak: “Fakag, michan’ rom ngak Got e ke golnigem. Mman ni ke pagan’um, ya kam gol ko m’ar rom.” Rib manigil rogon ni ke pag Jesus e gonop rok ni nge k’aring ni nge sumunguy ngak be’!

14. Mang e mel’eg Jesus ni nge rin’, ma uw rogon ni i tiyan’ ko maruwel ni i rin’?

14 Pi n’en ni i rin’ ko yafas rok. I dag Jesus ni ir be’ nib gonop ni bochan rogon e n’en ni mel’eg ni nge rin’ ko yafas rok. I fanay e tayim rok ni nge machibnag fare thin nib fel’, ma aram e re maruwel ni i rin’ u n’umngin nap’an e yafas rok. (Luke 4:43) Maku pi n’en ni i dugliy e ir e ayuweg ni nge tiyan’ ko re maruwel nem ni i rin’, me mu’nag nib fel’ rogon. I mel’eg ni nge par ni taab n’en e ba m’on u wan’ ya nge yag ni fanay e tayim rok nge gelngin ni fan ko machib. (Luke 9:58) Ku manang nib t’uf ni ngki fil ngak boch e girdi’ rogon ni ngkur ululgad i rin’ e re maruwel nem u tomuren ni ke yim’. (Luke 10:1-12; John 14:12) I micheg ngak pi gachalpen nra ayuwegrad ko re maruwel nem nge mada’ ko “ngiyal’ ni ke chugur nga tungun e re m’ag ney.”​—Matt. 28:19, 20, NW.

MU FOLWOK ROK JESUS NI IR BE’ NIB GONOP

15. Uw rogon ni nge m’ug ko thin rodad nriyul’ ni gad ba gonop?

15 A kum lemnag reb e kanawo’ ni ku rayog ni ngad folwokgad rok Jesus riy. Rogon e thin ni gad ma yog. Nap’an ni gad ra non ngak pi walagdad, ma nga u dogned e thin nra pi’ e athamgil nga lanin’rad, ma gathi thin nra k’aringrad ni nge mulan’rad. (Efe. 4:29) Ma nap’an ni gad ra weliy murung’agen Gil’ilungun Got ko girdi’, ma susun ni nga dogned e thin nib fel’, ya nge yan i aw e thin ni ka dogned ni bod rogon e ggan ni kan tay e “sol” ngay. (Kol. 4:6NW) Gad ma guy rogon ni ngad nanged e n’en nib t’uf ko piin ni gad be machibnagrad nge n’en ni yad baadag ni ngan weliy murung’agen, ma gad guy rogon ni nge puluw e n’en ni nga dogned ko re n’ey. Gad manang ni faanra u dogned e thin nib fel’ ko girdi’, ma rayog ni ngar adaged ni ngar motoyilgad ngodad, maku rayog ni nge mom ni nge taw e thin ni gad be machibnag nga gum’ircha’rad. Maku reb e, nap’an ni gad be weliy e pi n’en ni ke michan’dad ngay, ma gad ma guy rogon ni nge puluw e n’en ni gad be yog ko n’en ni be yog e Bible. Ere, aram fan ni gad ma tamilangnag ni Bible e aram e n’en ni gad ma taga’ ngay maku gad ma beeg e thin riy ko girdi’. Gad manang nrib gel gelngin e thin nu Bible, ma de chugur ni nge taareb rogon ko thin ni gad ma yog.​—Heb. 4:12.

16, 17. (a) Uw rogon ni ngad daged nde papey e damumuw ngodad ma gad ba sumunguy? (b) Uw rogon ni ngad tedan’dad ko machib ni gad ma tay?

16 Rogon e lem rodad. Gonop e ma ayuwegdad ni nge dab da ‘gurgad ngad damumuwgad.’ (Jas. 1:19) Nap’an nra yog be’ ban’en ni ke kirebnag lanin’dad, ma gad ma guy rogon ni ngad nanged fan e n’en ni ka rogned nge n’en ni kar rin’ed. Re n’ey e rayog ni nge warnag e damumuw rodad me ayuwegdad ni ngad ‘n’aged fan’ fare n’em u wan’dad. (Prov. 19:11) Gonop e ku ma ayuwegdad ni ngad sumunguygad ko girdi’. Darud lemnaged ni nga i rin’ pi walagdad gubin ban’en nib fel’. Ya gad manang nrayog ni bay boch e magawon ni yad be mada’nag ni gathi ri gad manang fan. Ere, gad baadag ni ngad motoyilgad ngorad, ma gad yan nga lanin’rad ko ngiyal’ nib puluw ni ngad rin’ed.​—Fil. 4:5.

17 Pi n’en ni gad ma rin’ ko yafas rodad. Bochan ni gad boch i gachalpen Jesus, ma gad manang ndakuriy reb e tow’ath nib manigil nge migid e re tow’ath ney ni bay rodad ni aram e ngad machibnaged fare thin nib fel’. Ere, gad ma guy rogon ni ngad dugliyed boch ban’en nra ayuwegdad ni ngaud tedan’dad ko machib ni gad be tay. Ku gad ma dugliy ni ngad pared ni tirok Got ban’en e ir e ba m’on u wan’dad, ma kad momnaged e par rodad ni bochan e nge yag nda fanayed e tayim rodad ni ngad rin’ed e re maruwel ney nrib ga’ fan u m’on ni nge taw e tomur.​—Matt. 6:33; 24:14.

18. Uw rogon ni ngad ululgad ko milekag ni gad be tay ni gad be sor i yan ko gin ni bay e yafas riy? Mang e kam dugliy u wan’um ni ngam rin’?

18 Rib manigil e pi n’en ni kad filed u murung’agen boch i fel’ngin Jesus nrib fel’! A kum lemnag angin nra yib ngodad ni faan gad ra fil murung’agen yugu boch i fel’ngin, nge rogon ni ngaud folwokgad rok. Ere, ngad dugliyed u wan’dad ni ngaud leked luwan ay Jesus. Ya faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma rayog ni ngad ululgad ko milekag ni gad be tay ni gad be sor i yan ko gin ni bay e yafas ndariy n’umngin nap’an riy. Maku ra ayuwegdad ni ngad chugurgad ngak Jehovah ni ir e En ni i folwok Jesus rok nrib fel’ rogon.

^ Fapi thin ni bay ko 1 Peter 1:8, 9 e bogi thin nni yoloy ngan pi’ ngak e pi Kristiano ni yad be athapeg e yan nga tharmiy. Machane, ku rayog ni nge yib angin e pi thin ney ngak e piin ni yad be athapeg e par u fayleng.​—1 Pet. 1:3, 4