1, 2. (a) Wai rengbe ani ka gbia bata? (b) Ginihe rengbe ka undo rani ani nye ngbagene gu nunguro nandu sa bata?

HO ANI ada ni ni ga Kristo abawiriki, ani ngba nunguro. Gu nunguro re rengbe ka ndu na ani sa unga, singia ku ngbangbaturũ yo watadu ku auru kpotosende ane. Yesu aya: “Gu ni nikaru ki da ho ragoho ka diga [digido gu raka du awere re watadu digido gi gbegberẽ zegino re], ni abáta abata.” (Mt. 24:13) Nirengo, ka ani nye ni ruru rani, ani gbia bata agbia. Ono tie, wa ani kaa ndu, si naida ani du na rubangirise ka ani mbunga apai si fudi berãrani ya. (1 Yo. 2:15-17) Wai rengbe ani ka nye ngba gi gaani gene nunguro re?

² Yesu nga gaani kpiapai, ko naangbe furani ku mbatayo. Gu nunguro ko anduhe, paha rogo Ziazia Kekeapai. Ka ani wiriki gupai du tipa gi gako nunguro re, si nika sarani ani ini ko. Na ki sarani ani kpinyemuko na ki moi idapase kutiko. (Oni gedi 1 Petero 1:8, 9.) Oni tingidi gupai gu mokedi nangia Petero apehe nga Yesu ahe kpiapai furani ani pekefuo ho.  (1 Pet. 2:21) Ka ani pekefuoko sirisiri, si nika sarani ani gbia “gu digida he” nga ga gaani idapase nga bata. * Rogo gu kekeapai ye mbata fu gere, ani asakipai yo tipa wai rengbe ani ka wirika ga Yesu kpiapai nidu ani na umbasitise gbiati nunga. Ani wisigingo pai awere tipa wai rengbe ani ka wirika gako wingbaduse gbiati rugatinapai.

3. Ginihe nga wingbaduse, na wai rengbe ani kadu na ni?

³ Wingbaduse nga gu ngbatunga kido rengbe ka nyakasa rani na kini undo rani. Gu boro du na wingbaduse i naya tipa ni wẽ ni nga gu boro “nahipai ti regbo rungosi,” na “naru nyanyaki barangba fudifudiapai mbiko idapase.” Wingbaduse nandu wa sa na gunde, maabangirise, na nyemuse. Rogo gini gene? Gunde ti Mbori nasarani ka ani gundenga be aboro susi Mbori ya. (1 Sam. 11:7; Snz. 29:25) Ndikidi maabangirise naundo rani ka ani moingo berãrani kina fuo agu aˈasada du awere ya, na ani du na kido tipa gu raka du ku mbatayo. (Tam. 27:14) Nyemuse nasarani ani du na wingbaduse ka si vura du nga kerepai rengbe ka gbia rani vurũ. (Yo. 15:13) Ani nadu na wingbaduse ho ani akido ni kuti Mbori na kini pekefuo Wiriko.—Tam. 28:7.

4. Waigu Yesu ayugu wingbaduse “dagba abayugupai” yekaru yo? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.)

⁴ Zavura ho garã Yesu adu ni nga 12, ko adu na wingbaduse tipa ka songoda rengo. Oni bingo gupai namangi ho tooni Yesu adu ni “yekaru yo, ko nisungu dagba abayugupai.” (Oni gedi Ruka 2:41-47.) Agu abayugupai re aima du na inohe rogo ga Moize aNdiko yo gbiati agu asino aboro naagbarasapa agu andiko re. Ono Yesu aagundenga ki ongo kii te; ko ata “gia gayo pai nisana yo.” Nirengo, ko aasananga gu kungbo asanahe nga ga agude te. Ani berẽnga kina wai Yesu asasana yo na agu asanahe nasa boro ni berẽkuriipai, nga gu naasa gu wene abayugupai re i sungu ka degatuyo fuko. Kangia agu abayugupai re aasadi ka tudo Yesu na vunduvundu asanahe, gene aadunga beyo te. Kuba gure, abayugupai na “agu yo dunduko nagi pa ko na gako karagapai” iriworago ati tiyo, mbiko agu akaragapai naasongoda gu rengo du rogo Fugo Mbori yo!

5. Rogo gini gene Yesu ayugu wingbaduse ti regbo gako tungusapai?

⁵ Ti regbo gako tungusapai, ko ayugu wingbaduse rogo agene ni bakiakia. Ko akusi agu azire ayugopai nangia ga agu abayugupai re kuyangura. (Mt. 23:13-36) Ko aru nyanyaki rogo gi zegino gbegberẽpai na moipai rogoho re. (Yo. 16:33) Ko anye kuti tungusapai aboro ki vura kaa sogoko vurũ. (Yo. 5:15-18; 7:14) Ko agirisi yekaru bara ue zanga gunde, na ki do agu aboro naabirikosi ba irisombori.—Mt. 21:12, 13; Yo. 2:14-17.

6. Wai Yesu ayugu wingbaduse ti gu yangara regbo ko adu auru kpotosende ane?

⁶ Si nanyakasa gaani idapase ka bi wai Yesu adu na wingbaduse ti regbo arungosiro. Oni bingo gu wingbaduse ko adu na ni ti gu yangara regbo ko adu auru kpotosende ane. Ko aima ino agu apai naandu ka mangako be Yuda nakitingbanga ko. Ono tie, ti regbo Pumbo Susirii, Yesu aya fuko wẽ: “Gu pai mo amánga mo mángi he ni ipo.” (Yo. 13:21-27) Rogo gu ati nangia Getesemane, Yesu ayugu tiko fu agu abanzengere naaye ka zioko zanga gunde. Wa  si avura du nga gako raka adu ngbapai, ko afura tipa ka banda gako abawiriki. (Yo. 18:1-8) Ho ga aYudo Aboro Rondo asanako ni, ko aidihe fuyo ki ya ko nga Kristo na ni Wiri Mbori, wa ko avura ino gupai vurũ nga agbiamotumo aagbata gene tipa ka imoko. (Mk. 14:60-65) Yesu adu ni ruruko dati kpio ti ngua rungosi. Ho ko aambeda ni na kpio, ko apoi kuari ki ya: “Si nyasi.”—Yo. 19:28-30.

7. Aparanga, gaoni bipai nga gine tipa du na rimo Yekova rironi, na wai rengbe oni kadu na wingbaduse?

⁷ Wai rengbe ani ka wirika ga Yesu wingbaduse? Sukuru yo. Aparanga, oni nayugoho nga oni na wingbaduse ho oni ayugoho ni fu aboro nga oni nga aDezire Yekova ka si vura du nga mangaha wo rengbe ka sa gupai nga i nisawia roni vurũ. Mangaha wo nayugo gupai nga oni na ngbarago ka du na rimo Yekova rironi. (Oni gedi Atambuahe 86:12.) Oni ima rengba ka gbia tironi na soapai tipa ka ida kuti gu yugopai nga ahe akuru nisaha. Ono wene ndupai kina beroni tipa kadu na kido kuti gaoni ida du mburuhe rii Ziazia Kekeapai tipa kusikusiahe. Oni rengbe ka mangasunge na gu burosua nga The Origin of Life—Five Questions Worth Asking tipa ka karagapai fu agu aboro nasana “roni tipa gu pai du maabangirise ti roni mbiko ho.” (1 Pet. 3:15) Fuo gure, oni nika du na ngbarago mbiko ino oni gupai nga oni nasongoda gu rengo du rogo Fugo Mbori.

8. Gini nduapai du berani tipa ka tungusapai zanga gunde?

⁸ Gaani tungusapai. Wangia ani ndikidi aKristano, si naida ani ‘gumbapai agumba zanga gunde mbiko Gbia.’ (Amo. 14:3) Gini ndupai du berãni tipa ka tungusapai zanga gunde watadu na wingbaduse? Ani ima inoho nga gupai ani atungusaha nga rengo mbiko mburuhe rii Ziazia Kekeapai. (Yo. 17:17) Ani ima rugatirani na ni nga “ani nga ga Mbori abadiasunge” na ga Mbori ziazia toro nasongoda rani. (1 Kor. 3:9; Amo. 4:31) Ani ima rugatirani na ni nga ka ani atungusapai zaaza, gure nga ani nayugo gaani ra ni gose fu Yekova gbiati gu nyemuse du ani na ni fu gaani amurakporo. (Mt. 22:37-39) Mbiko gu wingbaduse du tirani, ani arengbanga ka onga aonga te. Kuba gure, ani diberã ka kusa agu azire nga ga apambori kuyangura i akiiso bangiri aboro na ni ti rengo. (2 Kor. 4:4) Na ani nika kpatagara kuti tungusa wene pangbanga aboro ki vura du kpasiaka, nisawia rani, watadu nisogo rani vurũ.—1 Tesa. 2:1, 2.

9. Wai rengbe ani kadu na wingbaduse ti regbo rungosi?

⁹ Ti regbo rungosi. Kido kuti Mbori nasarani ani du na idapase gbiati wingbaduse ti regbo arungosi. Kangia gu boro ani akpinyemuni kpi, ani narungo arungo, ono maabangirise kina tirani. Ani na kido kuti “Mbori wasa dunduko.” (2 Kor. 1:3, 4; 1 Tesa. 4:13) Kangia ani na kere kaza watadu kere oro, ani naima aima behe, ono ani ambunga pa gaani idapase te. Ani aidanga na gu sunge husa kaza nakuo agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai te. (Amo. 15:28, 29) Kangia ani na bakere gberãrago mbiko ‘kpotoraniyo na kuadi ngbanga rani,’ si naida ani du nakido kuti gu Mbori “du mbembedi na agu yo du kpotoyo yo na rungo,” ono si aidanga ani mbupa tirani te.—1 Yo. 3:19, 20; Tam. 34:18.

10. Ginihe nga rugatinapai, na wai gu irisimbori du na rugatinapai afura na kini mangipai?

¹⁰ Rugatinapai nga du na ruru bipai, gu  tandu du boro na ni tipa ka kparaka rurupai ti irairaha na ka sia gu gene mangapai nga ga tatamana. (Eb. 5:14) I naya si nga “gu tandu nga ga du na ruru bipai tipa agu apai nga ga toro.” Gu irisimbori du na rugatinapai, ni nafura na kini mangipai ngba gu gene nafu ngbarago fu Mbori. Ngbatunga gu boro re nasia ka peka agu apai naundo kura aboro angianga gu naimisa yo ya. (Snz. 11:12, 13) Ni nga “bayee boro tipa zinga.” (Snz. 14:29) Ni “nandu gani nduge nzunzu,” kini kakuti gu gene mangapai du ni ruruhe nandu sa unga. (Snz. 15:21) Wai rengbe ani kadu na rugatinapai? Ani du wa ka ani wiriki Fugo Mbori na kini mangi agu apai ani awirikaha. (Snz. 2:1-5, 10, 11) Wenepai du ngaha nga ani wisigipai tipa gu kpiapai nga ga Yesu, nga gu boro du na rugatinapai kisusi aboro dũ.

11. Wai Yesu ayugu rugatinapai rogo fugoko yo?

¹¹ Yesu ayugu rugatinapai rogo agu apai dunduko ko amangihe na gu ko apehe. Rogo fugo yo. Ko amangisunge na rugatinapai ti gu regbo ko anaatungusa wene pangbanga, kini siaka kina “wene apai” nga gu nairiwo ti agu aboro naadegatuyo fuko. (Rk. 4:22; Mt. 7:28) Ko anaamangasunge dedede na kina Fugo Mbori, ka gedaha, ka diapai rogoho, watadu ka yugobara gu veresi nafura tipa gupai ko apehe. (Mt. 4:4, 7, 10; 12:1-5; Rk. 4:16-21) Yesu anaasakapai a tipa Ziazia Kekeapai, na kini mangihe ngba gu gene naazambuasi kpoto agu aboro yo naadegatuyo fuko. Fuo zingako be kpio, ko afura fu gako abawiriki ue ngbagene Emau, na ki ‘yugu agu apai fuyo du rogo Ziazia Kekeapai dunduko nga gu du tipa ko.’ Kusa, agu abawiriki re aya: “Ani akigi akiga, . . . wa ko ayugu Ziazia Kekeapai fu rani te?”—Rk. 24:27, 32.

12, 13. Gini kpiapai nayugo gupai nga Yesu adu ni bayee ko fu zinga na ko adu na ruru bipai?

¹² Rogo gako bipai yo. Rugatinapai aundo Yesu tipa ko du ni gu boro du ni “bayee ni tipa zinga.” (Snz. 16:32) Ko angia “irazerangbaduse.” (Mt. 11:29) Ko anaahipai fu gako abawiriki si ki vura du nga i anaamanga agu apai angbanga ya vurũ. (Mk. 14:34-38; Rk. 22:24-27) Zavura ho aboro aamanga ko ni gbegberẽ ko akaraganga pai te.—1 Pet. 2:23.

¹³ Rugatinapai aundo Yesu a ko du na ruru bipai. Ko aamanganga pai kina kuti gupai ga Moize aNdiko anaaida aboro ni mangihe te. Ni kpiapai, ani bingo gupai du rogo gu pangbanga du rogo Marako 5:25-34. (Oni gedihe.) Gu dee kure aaga tiri agbata gene dagba rimbasa aboro na ki ndu ka zio ga Yesu ngba-roko na ri ki hu be gari kaza. Ringbisihe kuti aNdiko, ri adu ni bibiriko ri, si arẽnga ri zadi boro te. (Pa Mot. 15:25-27) Ono Yesu naima ino “gu pai kii dagba arugute” kodihe na “inapai, na idapase,” ko azinganga kuti ri tipa zada ri gako roko te. (Mt. 23:23) Kuba gupai re, ko aya furi zezeredi wẽ: “Vungu, ga idapase batasi ro; mo ndu zezeredi ki bati be ga kere kaza.” Gu ga Yesu rugatinapai re aima fõ ko ko yugu weneringise furi.

14. Ginipai Yesu asia ka mangaha, na wai ko anye kina kutini?

¹⁴ Gako gene raka. Yesu amoi wene kpiapai ni siako ruru gene raka na ki nye kutini. Ko afu tiko ka tungusa wene pangbanga, na ki saha ni gako gene raka. (Rk. 4:43) Ko amangi agu adiaberã nasako ko moiberã ko kuti gako sunge na ki bi wai ko adu na diabese. Ko asia ka raka taata raka tipa wa ka ko fu gako regbo na ome kuti tungusapai. (Rk. 9:58) Rugatinapai asako ko raba kura aboro wa ka i mangi gu sunge re fuo kpioko. (Rk. 10:1-12; Yo. 14:12) Ko akido  apefuoko nga ko nika du nayo ti ngba gu sunge re “da ti digido zegino.”—Mt. 28:19, 20.

15. Wai rengbe ani ka yugo rugatinapai rogo gaani afugo yo?

¹⁵ Ani bingo gu kura gene rengbe ani ka wirika Yesu rogoho. Rogo gaani afugo yo. Ho ani afura ni na awirinarani, si naida ani mangisunge na agu afugo rengbe ka nyakasa yo angianga ka gbarasapa yo ya. (Ef. 4:29) Ho ani afura ni na kura aboro tipa ga Mbori Kindo, si naida afugo rani du “na tikpo” rogoho. (Koro. 4:6) Ani asadi ka ino gu nyemupai du ti irakporo na ki sia ka fura kina tipaha. Ani tingidi gupai nga agu afugo du na tikpo rogoho rengbe ka zaka gene furani ani rimisipai ku ngbaduni yo. Kurigure, ho ani asakapai ni tipa gaani ida, ani mbu kina Ziazia Kekeapai si fura. Sidu, si naida ani gedipai rogoho ho daha ada ni. Si naida ani rugutirani na gupai nga gu pangbanga du rogo Ziazia Kekeapai si na bakere ome ti ni kisusi gupai rengbe ani ka pehe.—Eb. 4:12.

16, 17. (a) Wai rengbe ani ka yugoho nga ani ni bayee rani tipa zinga, na kidu na ruru berã? (b) Wai rengbe ani ka maaberã rani kuti gaani sunge tungusapai?

¹⁶ Sino rani na gaani bipai. Rugatinapai naundo rani tipa ani za tirani na ‘ki rõasi tirani tipa zinga.’ (Yak. 1:19) Ho kura aboro aimisa rani ni, si naida ani rugutirani na ndu gupai ni sayo i pe gupai re watadu i mangipai wa gure. Ngbatunga gu dudungurobipai re rengbe ka zeresa zinga na ki undo rani ani “mbu pa tiandika.” (Snz. 19:11) Rugatinapai naundo rani a ani du na ruru berã. Rogo gu gene re, si nasarani ani ini gupai aino ani aidaha be kuarani idipase, na ani kini tingidi gupai nga akpakarapai kinaho i agbiatiyo na ni nga gu ani ainongo pai tipaha ya. Si naida ani du na nyemu ka degaturani kuti gayo aberãpai na ka si daada ani ki mangipai amanga kuti gayo abipai.—Frp. 4:5.

¹⁷ Rogo gaani raka yo. Wangia ani apekefuo Kristo, gu kura nyanyakipa momu ho susi gu nga ani tungusi wene pangbanga te. Pa nye ani ku ngbagene gi nunguro re nasarani ani mangi agu adiaberã rengbe ka undo rani ani moibangirani kuti gaani tungusapai. Ani nasia ka maa agu apai nga ga toro rogo bambata bangiriba na kini raki gu raka du ni taataha tipa wa ka ani fu tirani nyanyaki kuti sunge tungusapai mbata fu digido gi zegino re da.—Mt. 6:33; 24:14.

18. Wai rengbe ani ka nye ngbagene gu nunguro nga ga bata, na gaoni diaberã nga gine?

¹⁸ Ya mo rago angbanga tirani tipa ka wisigo bete ga Yesu wenewene asino te? Ani berẽnga kina wai rengbehe kadu ni wenepai ka ani wisigipai tipa gu kura asinoko na ki asadi kadu wakina ko. Sidu tie, ani dinga berã adia tipa ka pekafuoko sirisiri. Ka ani mangihe wo, ani nika nye ngbagene gu nunguro nga ga bata na ki mbedi na Yekova nga gu boro Yesu awiriki ni.