۱-‏۳.‏ شاگردان عیسی در پخش خبر خوش به «همهٔ قوم‌ها» با چه موانعی روبرو بودند؟‏

عیسی مسیح به پیروانش فرمانی مهم داد.‏ او گفت:‏ «بروید و از مردمِ همهٔ قوم‌ها شاگرد بسازید.‏» عیسی پیشگویی کرد که با این کار «خبر خوشِ پادشاهی،‏ در سراسر زمین موعظه خواهد شد تا برای همهٔ قوم‌ها شهادتی شود.‏»—‏مت ۲۴:‏۱۴؛‏ ۲۸:‏۱۹‏.‏

^۲ شاگردان عیسی سَرور خود و خبر خوش را از صمیم قلب دوست داشتند.‏ با این حال،‏ قاعدتاً نمی‌دانستند که چگونه باید این فرمان او را اجرا کنند.‏ آن‌ها گروهی معدود بودند و عیسی سَرورشان که به همه اعلام می‌کردند پسر خداست،‏ کشته شده بود.‏ به علاوه،‏ اکثر مردم آنان را «مردانی درس‌نخوانده و عامی» می‌دانستند.‏ (‏اعما ۴:‏۱۳‏)‏ پیام آنان خلاف عقاید وسنت‌هایی بود که رهبران دینی نامدار آن زمان از گذشتگانشان آموخته بودند و به مردم تعلیم می‌دادند.‏ پیام شاگردان عیسی حتی در سرزمینشان مورد پسند مردم نبود و حال باید در امپراتوری عظیم روم آن پیام را پخش می‌کردند.‏

 ^۳ عیسی همچنین پیشگویی کرد که شاگردانش مورد تنفر و آزار و اذیت قرار خواهند گرفت و برخی از آنان حتی جانشان را در این راه از دست خواهند داد.‏ (‏لو ۲۱:‏۱۶،‏ ۱۷‏)‏ او گفت که خانواده و دوستانشان به آنان خیانت خواهند کرد و از میانشان عده‌ای تعالیم دروغ را ترویج خواهند داد.‏ عیسی پیشگویی کرد که شرارت نیز در میان مردم افزایش خواهد یافت.‏ (‏مت ۲۴:‏۱۰-‏۱۲‏)‏ شاگردان عیسی شاید با خود فکر کردند که حتی اگر مردم پیام آن‌ها را بپذیرند،‏ چگونه می‌توانند آن را به مردم «دورافتاده‌ترین مناطق زمین» برسانند؟‏ (‏اعما ۱:‏۸‏)‏ آری،‏ حقیقتاً که مسئولیتی بزرگ بر دوششان بود!‏

۴.‏ موعظهٔ شاگردان در قرن اول چه ثمری داشت؟‏

^۴ شاگردان با این که می‌دانستند موعظهٔ خبر خوش کاری آسان نخواهد بود،‏ با اطاعت از عیسی بشارت را در اورشلیم،‏ سامره و حتی در سرزمین‌های دیگر دنیا که در آن زمان شناخته شده بود،‏ اعلام کردند.‏ با وجود سختی‌های گوناگون،‏ تنها پس از ۳۰ سال «پیام بشارت در سراسر دنیا» پخش شد و «ثمر به بار» آورد.‏ (‏کول ۱:‏۶،‏ ۲۳‏)‏ برای مثال،‏ موعظهٔ پولُس رسول در جزیرهٔ قبرس سبب شد که سِرگیوس پولُس،‏ استاندار رومی ایمان آورَد،‏ «زیرا تعالیم یَهُوَه او را متحیّر ساخته بود.‏»‏‏—‏اعمال ۱۳:‏۶-‏۱۲ خوانده شود.‏

۵.‏ الف)‏ عیسی مسیح چه وعده‌ای به شاگردانش داد؟‏ ب)‏ در رابطه با شرایط قرن اول چه گفته شده است؟‏

^۵ شاگردان عیسی به‌خوبی آگاه بودند که قادر نیستند خبر خوش را تنها به قدرت خود اعلام کنند.‏ عیسی به آنان قول داده بود که در این فعالیت از حمایت او و روح‌القدس برخوردار خواهند شد.‏ (‏مت ۲۸:‏۲۰‏)‏ همچنین شرایط دیگری که در آن دوران وجود داشت به آنان کمک کرد که خبر پادشاهی را اعلام کنند.‏ در کتاب مرجعی به نام «تبلیغ مسیحیت در دوران نخستین کلیسا» (‏انگلیسی)‏ آمده است:‏ «در تاریخ هیچ دورانی به مانند قرن اول،‏ برای پذیرش مسیحیت نوپا مساعد نبود .‏ .‏ .‏ مسیحیان قرن دوم بر این عقیده بودند که به ارادهٔ خدا دنیا برای ظهور مسیحیت در آن زمان آماده شده بود.‏»‏

۶.‏ الف)‏ در این مقاله چه موضوعی را بررسی خواهیم کرد؟‏ ب)‏ در مقالهٔ بعد به چه موضوعی خواهیم پرداخت؟‏

^۶ آیا یَهُوَه در قرن اول،‏ رویدادهای دنیا را به گونه‌ای تغییر داد تا مسیحیان آن زمان بتوانند خبر خوش را موعظه کنند؟‏ کتاب مقدّس در این مورد اطلاعی نمی‌دهد،‏ ولی مشخص می‌سازد که خواست یَهُوَه این بود که قومش به این کار بپردازد و شیطان نیز موفق نشد مانع این فعالیت شود.‏ در ادامهٔ این مقاله به بررسی شرایطی می‌پردازیم که پخش خبر پادشاهی را در قرن اول میسر ساخت.‏ در مقالهٔ بعدی به بررسی شرایط امروزه می‌پردازیم که به ما کمک کرده است خبر خوش را به نقاط دور و نزدیک دنیا برسانیم.‏

۷.‏ صلح رومی چه بود و چرا دورانی چشمگیر به حساب می‌آید؟‏

^۷ در قرن اول امپراتوری روم شرایطی مناسب برای پخش خبر خوش ایجاد کرد.‏ یکی از این شرایط صلح رومی بود.‏ امپراتوری روم در سراسر قلمروی حکمرانی خود به هر نوع شورش پایان داده بود.‏ البته چنان که عیسی مسیح پیشگویی کرده بود جنگ‌هایی صورت می‌گرفت.‏ (‏مت ۲۴:‏۶‏)‏ در سال ۷۰ میلادی ارتش روم اورشلیم را ویران کرد و در مرزهای امپراتوری نیز کشمکش‌هایی رخ می‌داد.‏  با وجود این،‏ از دوران عیسی به مدت تقریباً ۲۰۰ سال صلح در اکثر سرزمین‌های این امپراتوری برقرار بود.‏ در کتابی مرجع آمده است:‏ «در طول تاریخ دیده نشده است که در میان اقوام بسیار به مدتی چنین طولانی صلح برقرار باشد.‏»‏

۸.‏ دوران صلح در امپراتوری روم چه فایده‌ای برای مسیحیان قرن اول داشت؟‏

^۸ اوریژن یکی از عالمان الٰهیات قرن سوم چنین نوشت:‏ «اگر در آن زمان پادشاهی‌های متعددی وجود داشت،‏ تعالیم عیسی در تمام دنیا پخش نمی‌شد .‏ .‏ .‏ زیرا مردم مجبور به خدمت در ارتش و دفاع از سرزمینشان می‌شدند.‏ .‏ .‏ .‏ پس،‏ این تعلیم که صلح را می‌آموزد و انتقام‌جویی از دشمنان را مجاز نمی‌داند،‏ تنها می‌توانست زمانی ریشه دوانَد که شرایط دنیا تغییر می‌یافت و تقریباً در همه جا آرامش برقرار می‌شد.‏» با این که شاگردان عیسی در امپراتوری روم تحت آزار و اذیت قرار گرفتند،‏ آرامش خود را حفظ کردند و از آن دورانِ صلح برای اعلام خبر خوش به خوبی استفاده کردند.‏‏—‏رومیان ۱۲:‏۱۸-‏۲۱ خوانده شود.‏

۹،‏ ۱۰.‏ چرا مسیحیان قرن اول قادر بودند به سراسر امپراتوری روم سفر کنند؟‏

^۹ امپراتوری روم برای دفاع از قلمرو و تسلّط بر تابعان خود ارتشی قوی داشت.‏ این ارتش برای آن که بتواند به سرعت به نقاط مختلف امپراتوری برود نیاز به جاده‌های مناسب داشت و رومیان در ساخت چنین جاده‌هایی بسیار موفق بودند.‏ امپراتوری روم بیش از ۸۰٬۰۰۰ کیلومتر جاده ساخت که تقریباً تمام سرزمین‌های تحت سلطه‌اش را به هم مربوط می‌ساخت.‏ مسیحیان قرن اول نیز برای رساندن خبر خوش به سرزمین‌های گوناگون از این جاده‌ها فایده بردند و از میان جنگل‌ها،‏ بیابان‌ها و کوهستان‌ها عبور کردند.‏

^۱۰ رومیان نه تنها از طریق جاده‌های مناسب،‏ بلکه از راه دریا،‏ رودخانه و کانال نیز سفر می‌کردند.‏ آن‌ها با کشتی بیش از ۲۷٬۰۰۰ کیلومتر مسیر رودخانه و کانال را طی می‌کردند و ۹۰۰ راهِ دریایی به صدها بندر مختلف داشتند.‏ بدین شکل مسیحیان نیز قادر بودند به سراسر امپراتوری روم سفر کنند.‏ البته پولُس رسول و دیگر مسیحیان در سفرهایشان با دشواری‌هایی روبرو بودند،‏ ولی نیازی به گذرنامه و ویزا نداشتند.‏ همچنین قوانین مهاجرت و محدودیت‌های گمرکی برایشان وجود نداشت.‏ به علاوه،‏ مسیرهای سفر نسبتاً امن بود،‏ چون رومیان راهزنان را به شدّت مجازات می‌کردند.‏ نیروی دریایی قوی روم،‏ مانع فعالیت دزدان دریایی می‌شد و در نتیجه راه‌های دریایی نیز امن بود.‏ با این که چند بار کشتی‌هایی که پولُس رسول با آن‌ها سفر می‌کرد،‏ غرق شد،‏ در آیات ذکر نشده است که او هرگز با دزدان دریایی روبرو شد.‏—‏۲قر ۱۱:‏۲۵،‏ ۲۶‏.‏

۱۱.‏ چرا شاگردان عیسی از زبان یونانی استفاده کردند؟‏

^۱۱ بسیاری از سرزمین‌های امپراتوری روم نخست به دست اسکندر کبیر تسخیر شده بود.‏ از این رو،‏ اکثر مردم زبان عامیانهٔ یونانی را آموخته بودند و این موضوع به شاگردان عیسی کمک کرد که با مردم گوناگون گفتگو و به آنان موعظه کنند.‏ به علاوه،‏ یهودیانی که در مصر زندگی می‌کردند،‏ کتب مقدّس عبری را به یونانی ترجمه کرده بودند.‏ مردم با این ترجمه که به سِپتواجینْت ‏(‏یا سَبْعینی)‏ معروف است،‏ آشنا بودند؛‏ از این رو مسیحیان قرن اول از آن نقل‌قول می‌کردند.‏  این زبان همچنین در نگارش بقیهٔ کتاب مقدّس به کار گرفته شد.‏ زبان یونانی گنجینهٔ لغات غنی داشت و از این رو برای توضیح تعالیم عمیق کتاب مقدّس بسیار مفید بود.‏ جماعت‌های قرن اول با استفاده از این زبان قادر بودند به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و اتحاد خود را حفظ کنند.‏

۱۲.‏ الف)‏ کودِکس چیست و چرا استفاده از آن آسان‌تر بود؟‏ ب)‏ استفاده از کودِکس از چه زمانی در میان مسیحیان رایج شد؟‏

^۱۲ مسیحیان چگونه توانستند از آیات کتاب مقدّس در خدمت موعظه استفاده کنند؟‏ در ابتدا آنان طومارهایی را که در دست داشتند به کار می‌گرفتند.‏ ولی استفاده از طومارها دشوار بود؛‏ هم به دلیل حمل آن و هم باز کردن و پیچیدن آن برای خواندن.‏ برای مثال یک طومار تنها گنجایش انجیل مَتّی را داشت،‏ چون اغلب فقط یک طرف طومار نوشته می‌شد.‏ مدتی بعد مسیحیان از کودِکس که اولین فرم کتاب از نسخه‌های خطی بود،‏ بهره بردند.‏ خواننده می‌توانست آن را به راحتی باز کرده،‏ آیات مورد نظر را سریع پیدا کند.‏ با این که مشخص نیست مسیحیان دقیقاً چه وقت شروع به استفاده از کودِکس کردند،‏ تاریخ‌نگاران گفته‌اند که پس از قرن اول استفاده از آن رایج شد.‏

۱۳،‏ ۱۴.‏ الف)‏ پولُس رسول چگونه از تابعیت رومی خود فایده برد؟‏ ب)‏ مسیحیان چگونه از قوانین روم فایده بردند؟‏

^۱۳ قوانین روم در سراسر امپراتوری اجرا می‌شد و تابعین آن از حق و حقوق‌های خاصّی برخوردار بودند.‏ پولُس رسول چندین بار به تابعیت رومی خود اشاره کرد.‏ برای مثال زمانی که در اورشلیم دستگیر شد و او را برای شلاق زدن بستند،‏ به افسر رومی گفت:‏ «آیا قانوناً جایز است که شما مردی رومی را بدون محاکمه شلاق بزنید؟‏» این کار قانونی نبود.‏ وقتی پولُس اشاره کرد که از هنگام تولّد تابع امپراتوری روم بوده است «کسانی که می‌خواستند از پولُس زیر شکنجه بازجویی کنند،‏ فوراً از او دور شدند.‏ فرمانده نیز وقتی فهمید که فردی رومی را به زنجیر کشیده است،‏ بیمناک شد.‏»—‏اعما ۲۲:‏۲۵-‏۲۹‏.‏

^۱۴ در شهر فیلیپی تابعیت رومی پولُس بر رفتار والیان با او تأثیر گذاشت.‏ (‏اعما ۱۶:‏۳۵-‏۴۰‏)‏ در اِفِسُس ناظر شهر پس از آرام کردن جمعیت خشمگین به نظام حقوقی روم اشاره کرد.‏ (‏اعما ۱۹:‏۳۵-‏۴۱‏)‏ در قیصریه نیز پولُس رسول درخواست فرجام کرد و این  کار سبب شد که بتواند از ایمانش در حضور قیصر دفاع کند.‏ (‏اعما ۲۵:‏۸-‏۱۲‏)‏ بدین شکل،‏ قوانین روم «دفاع از فعالیت بشارت و به ثبت رساندن قانونی آن» را امکان‌پذیر ساخت.‏—‏فیلیپ ۱:‏۷‏.‏

۱۵.‏ در قرن اول میلادی بسیاری از یهودیان در کجا زندگی می‌کردند؟‏

^۱۵ دلیل دیگری که فعالیت موعظهٔ شاگردان را آسان‌تر ساخت،‏ پراکندگی یهودیان در قلمروی امپراتوری روم بود.‏ قرن‌ها قبل،‏ آشوریان و سپس بابلیان بسیاری از یهودیان را از وطنشان به اسارت بردند.‏ در قرن پنجم ق.‏م.‏ یهودیان در ۱۲۷ استان امپراتوری پارس زندگی می‌کردند.‏ (‏اس ۹:‏۳۰‏)‏ در قرن اول میلادی،‏ یهودیان در مصر و دیگر بخش‌های آفریقای شمالی،‏ یونان،‏ آسیای صغیر و بین‌النهرین زندگی می‌کردند.‏ تاریخ‌نگاران تخمین زده‌اند که از ۶۰ میلیون ساکن امپراتوری روم تقریباً ۴ میلیون نفر یهودی بود.‏ یهودیان به هر جا که پراکنده شده بودند،‏ دین خود را حفظ کردند.‏—‏مت ۲۳:‏۱۵‏.‏

۱۶،‏ ۱۷.‏ الف)‏ پراکندگی یهودیان،‏ چه فایده‌ای برای غیریهودیان داشت؟‏ ب)‏ شاگردان عیسی چه الگویی را دنبال کردند؟‏

^۱۶ پراکندگی یهودیان سبب شد که بسیاری از غیریهودیان با کتب مقدّس عبری و عقاید یهودیان آشنا شوند.‏ برای مثال،‏ این اعتقاد که یک خدای حقیقی وجود دارد و آنانی که او را خدمت می‌کنند باید از قوانین و معیارهای والای او اطاعت کنند.‏ همچنین این که کتب مقدّس از خدا الهام شده است و شامل پیشگویی‌های بسیاری در مورد مسیح موعود می‌شود.‏ (‏لو ۲۴:‏۴۴‏)‏ بنابراین،‏ آگاهی مردم از برخی موضوعات کتب مقدّس،‏ کمکی برای مسیحیان بود که هم به یهودیان و هم به غیریهودیان موعظه کنند.‏ پولُس رسول برای یافتن اشخاص صادق‌دل اغلب به کنیسه‌های یهودیان وارد می‌شد و مطابق با نوشته‌های مقدّس با آنان استدلال می‌کرد‏.‏—‏اعمال ۱۷:‏۱،‏ ۲ خوانده شود.‏

^۱۷ یهودیان برای پرستش شیوهٔ خاصّی داشتند.‏ آنان به طور مرتب در کنیسه یا در هوای آزاد گرد هم می‌آمدند،‏ با هم سرود می‌خواندند،‏ دعا می‌کردند و در مورد آیات کتاب مقدّس صحبت می‌کردند.‏ امروزه جماعت مسیحی همین الگو را دنبال می‌کند.‏

۱۸،‏ ۱۹.‏ الف)‏ شرایط قرن اول چه چیز را ممکن ساخت؟‏ ب)‏ پس از خواندن این مقاله چه احساسی نسبت به یَهُوَه دارید؟‏

^۱۸ آری،‏ شرایطی خاص در قرن اول به مسیحیان کمک کرد که خبر خوش را موعظه کنند.‏ صلح در امپراتوری روم،‏ امکانات بهتر برای سفر،‏ زبان مشترک یونانی،‏ قوانین روم و پراکندگی یهودیان موقعیتی خاص برای شاگردان عیسی به وجود آورده بود.‏

^۱۹ چهار قرن پیش از آن،‏ افلاطون فیلسوف یونانی،‏ در یکی از آثار خود نوشت:‏ «کشف خالق و پدر کائنات،‏ کاری بسیار سخت است و حتی اگر او را پیدا کنیم،‏ امکان‌پذیر نیست که دربارهٔ او با همه صحبت کنیم.‏» ولی عیسی مسیح گفت:‏ «آنچه برای انسان غیرممکن است،‏ برای خدا ممکن است.‏» (‏لو ۱۸:‏۲۷‏)‏ ارادهٔ خالقِ کائنات این است که مردم او را بیابند و او را بشناسند.‏ عیسی مسیح نیز به پیروانش چنین گفت:‏ «از مردمِ همهٔ قوم‌ها شاگرد بسازید.‏» پس با کمک یَهُوَه قادر خواهیم بود این مأموریت را به‌خوبی انجام دهیم.‏ در مقالهٔ بعدی به این موضوع می‌پردازیم که چگونه بشارت در زمان ما در سراسر دنیا موعظه می‌شود.‏