1–3. Йесойы ахуыргӕнинӕгтӕн хорз хабар «ӕппӕт адӕмтӕн дӕр» фехъусын кӕнын ӕнцон цӕуылнӕ уыд?

ЙЕСО ЧЫРЫСТИ йӕ фӕдылдзӕуджытӕн бахӕс кодта стыр куыст. Бафӕдзӕхста сын, цӕмӕй йын «ӕппӕт адӕмтӕй дӕр цӕттӕ кодтаиккой ахуыргӕнинӕгтӕ». Уыдон хъуамӕ «Хуыцауы паддзахады тыххӕй... хорз хабар» фехъусын кодтаиккой «ӕгас зӕххы цъарыл дӕр, цӕмӕй уый тыххӕй ӕппӕт адӕмтӕ дӕр фехъуыстаиккой» (Матф. 24:14; 28:19).

² Уыцы ахуыргӕнинӕгтӕ уарзтой Йесойы дӕр ӕмӕ хорз хабар дӕр. Фӕлӕ, ӕвӕццӕгӕн, хъуыды кодтой, Йесойы фӕдзӕхст куыд хъуамӕ сӕххӕст кӕнӕм, зӕгъгӕ. Фыццаджыдӕр, уыдысты тынг гыццыл. Стӕй адӕмӕн хъусын кодтой, Йесо Хуыцауы Фырт кӕй у, фӕлӕ уый та маргӕ акодтой. Уымӕй уӕлдай ма бирӕтӕ Йесойы фӕдылдзӕуджыты тыххӕй хъуыды кодтой, зӕгъгӕ сӕм «ахуырдзинад... нӕй ӕмӕ хуымӕтӕг адӕм... сты» (Хъуыд. 4:13). Дзуттаг дины разамонджытӕ дины скъолатӕ каст фесты, уыдонмӕ та ахӕм ахуырдзинад нӕ уыд. Ӕмӕ цы хабар хъусын кодтой, уый тынг хицӕн кодта, дины разамонджытӕ адӕмӕн сӕдӕгай азты дӕргъы кӕй амыдтой, уыцы дзуттаг ӕгъдӕуттӕй. Иудзырдӕй, Йесойы  ахуыргӕнинӕгтӕн Израилы кад нӕ уыд. Ӕмӕ, чи зоны, хъуыды кодтой, хабар афтӕ нӕхи бӕстӕйы кӕм у, уым нӕм, Ромы паддзахады дӕлбар чи у, уыцы бӕстӕты чи хъуамӕ байхъуса, зӕгъгӕ.

³ Йесо йӕ ахуыргӕнинӕгты бафӕдзӕхста, адӕм сӕ се сӕфт кӕй уындзысты, сӕ фӕдыл кӕй зилдзысты ӕмӕ сӕ кӕйдӕрты маргӕ дӕр кӕй акӕндзысты (Лук. 21:16, 17). Загъта сын, се ’мбӕлттӕ ӕмӕ сыл сӕ бинонтӕ гадзрахатӕй кӕй цӕудзысты, стӕй ма кӕй фӕзындзӕн, йӕхи Чырыстийы ахуыргӕнинаг чи хондзӕн, фӕлӕ мӕнг ахуырӕдтӕ чи амондзӕн, ахӕмтӕ дӕр. Ахуыргӕнинӕгты хъуыди, фыдракӕндтӕ ӕмӕ тыхми парахат кӕм уыд, ахӕм рӕтты хъусын кӕнын (Матф. 24:10–12). Цымӕ сӕ бон куыд хъуамӕ бауыдаид хорз хабар «суанг зӕххы кӕрӕттӕм дӕр» фехъусын кӕнын? (Хъуыд. 1:8). Йесойы ахуыргӕнинӕгтӕ, ӕвӕццӕгӕн, хъуыды кодтой, ахӕм уавӕрты нӕ хӕс куыд хъуамӕ сӕххӕст кӕнӕм, зӕгъгӕ.

4. Чырыстийы ахуыргӕнинӕгтӕн фыццаг ӕнусы цас бантыст?

⁴ Чырыстийы ахуыргӕнинӕгтӕ хорз ӕмбӕрстой, уыцы куыст ӕнцон кӕй нӕ уыдзӕн, фӕлӕ уӕддӕр Йесойы фӕдзӕхстмӕ байхъуыстой, ӕмӕ Иерусалимы, Самарийы ӕмӕ ма ӕндӕр бӕстӕты дӕр хъусын кӕнын райдыдтой. Ӕмӕ кӕд алыхуызон зындзинӕдтыл ӕмбӕлдысты, уӕддӕр иу-30 азы фӕстӕ «хорз хабар хъуыстгонд ӕрцыд арвы бын ӕппӕт адӕмӕн дӕр». Ӕмӕ алыхуызон адӕмтӕй бирӕтӕ хорз хабар сӕ зӕрдӕмӕ айстой (Кол. 1:6, 23). Зӕгъӕм, Павел Кипры сакъадахыл куы хъусын кодта, уӕд суанг уыцы сакъадахы хицау Сергий Павел дӕр сси Чырыстийы ахуыргӕнинаг, уымӕн ӕмӕ, «Йегъовӕйы тыххӕй цы базыдта, уыдӕттӕ йӕ дисы бафтыдтой». (Бакӕс Хъуыддӕгтӕ 13:6–12.)

5. а) Йесо йӕ ахуыргӕнинӕгтӕн зӕрдӕ цӕмӕй бавӕрдта? ӕ) Иу чиныджы фыццаг ӕнусы тыххӕй цы фыст ис?

⁵ Ахуыргӕнинӕгтӕ зыдтой, сӕхи хъаруйы руаджы сӕ бон кӕй нӕ бауыдзӕн хорз хабар ӕгас зӕххыл дӕр фехъусын кӕнын. Фӕлӕ сӕ рох нӕ уыд, Йесо сын зӕрдӕ кӕй бавӕрдта, семӕ кӕй уыдзӕн ӕмӕ сын сыгъдӕг тых дӕр кӕй ӕххуыс кӕндзӕн (Матф. 28:20). Уыцы рӕстӕг ма ахуыргӕнинӕгтӕн стыр ӕххуыс уыдысты бирӕ ӕндӕр хъуыддӕгтӕ дӕр. Уый фӕдыл иу чиныджы фыст ис, зӕгъгӕ, куыд зыны, афтӕмӕй фыццаг ӕнус хъусын кӕнын райдайынӕн уыд ӕппӕты хуыздӕр рӕстӕг ӕмӕ фӕстӕдӕр чырыстӕттӕ бамбӕрстой, Хуыцау кӕй бацӕттӕ кодта алцыдӕр, цӕмӕй сын бирӕ бантыстаид.

6. а) Ацы статьяйы цӕмӕ ӕркӕсдзыстӕм? ӕ) Иннӕ статьяйы дзырд цӕуыл цӕудзӕн?

⁶ Цымӕ Йегъовӕ ӕцӕгдӕр фыццаг ӕнусы дунейы хабӕрттӕ афтӕ фӕивта, цӕмӕй чырыстӕттӕн сӕ бон уыдаид хорз хабар апарахат кӕнын? Уый тыххӕй Библийы ницы ис фыст. Фӕлӕ мах зонӕм, Йегъовӕйы кӕй фӕндыд, цӕмӕй йӕ адӕм хорз хабар хъусын кодтаиккой, ӕмӕ Хӕйрӕгӕн йӕ бон кӕй нӕ уыд уыцы хъуыддаг бауромын. Ацы статьяйы ӕркӕсдзыстӕм, фыццаг ӕнусы ахуыргӕнинӕгтӕн хъусын кӕнынӕн стыр ӕххуыс чи фӕци, цалдӕр ахӕм хъуыддагмӕ. Иннӕ статьяйы та дзырд цӕудзӕн, нӕ рӕстӕджы нын хорз хабар ӕнӕхъӕн зӕххыл хъусын кӕнынӕн цы ’ххуыс кӕны, ууыл.

7. «Ромы сабырдзинад» цы у ӕмӕ уыцы рӕстӕг иннӕ рӕстӕджытӕй цӕмӕй хицӕн кодта?

⁷ Фыццаг ӕнусы Ромы паддзахады уыд сабыр цард, ӕмӕ уый фӕрцы ахуыргӕнинӕгтӕн бирӕ ӕнцондӕр уыди хъусын кӕнын. Уыцы рӕстӕг хонынц «Ромы сабырдзинад» (латинаг ӕвзагыл – «Pax Romana»). Уыцы заман Ромы паддзахады змӕстытӕ, зӕгъӕн ис, ӕмӕ нал уыд. Кӕй зӕгъын ӕй хъӕуы, рӕстӕгӕй-рӕстӕгмӕ-иу, Йесойы пехуымпарадмӕ гӕсгӕ, кӕмдӕрты хӕстытӕ цыди (Матф. 24:6). Зӕгъӕм, нӕ эрӕйы 70 азы ромӕгтӕ Иерусалим ныппырх кодтой, стӕй-иу Ромы паддзахады арӕнтыл дӕр ӕрцыд гыццыл змӕстытӕ. Фӕлӕ бӕстӕ ӕнӕхъӕнӕй куы райсӕм, уӕд дзы уыди сабыр, ӕмӕ уый  фӕрцы ахуыргӕнинӕгтӕн сӕ бон уыд иу ранӕй иннӕ ранмӕ цӕуын ӕмӕ хъусын кӕнын. Уыцы сабыр рӕстӕг ахаста 200 азы бӕрц. Иу чиныджы куыд фыст ис, афтӕмӕй историйы ӕндӕр ахӕм рӕстӕг никуы уыд, ӕмӕ уыйбӕрц адӕм афтӕ бирӕ рӕстӕг сабыр цард кодтаиккой.

8. Ромы паддзахады сабыр рӕстӕг кӕй уыд, уый ахуыргӕнинӕгтӕн куыд ӕххуыс кодта?

⁸ Нӕ эрӕйы ӕртыккаг ӕнусы уыцы сабыр рӕстӕджы тыххӕй иу ахуыргонд, Ориген, ныффыста: «Дуне бирӕ паддзахӕдтыл дихтӕ куы уыдаид, уӕд Йесойы ахуырад апарахат кӕнын зындӕр уыдаид... нӕлгоймӕгты кодтаиккой ӕфсадмӕ, цӕмӕй сӕ бӕстӕ хъахъхъӕдтаиккой. [...] Уӕдӕ дунейы уавӕр куы нӕ фӕивтаид ӕмӕ Йесойы ӕрцыдмӕ сабыр цард куы нӕ ралӕууыдаид, уӕд ацы ахуырад куыд хъуамӕ апарахат уыдаид, кӕд ӕмӕ у фарны хабар ӕмӕ адӕймагӕн уый бар дӕр нӕ дӕтты, цӕмӕй йе знӕгтӕй йӕ маст иса?» Кӕд ахуыргӕнинӕгты фӕдыл зылдысты, уӕддӕр уыцы сабыр рӕстӕгӕй, сӕ бон куыд уыд, афтӕ пайда кодтой ӕмӕ алкӕмдӕр хорз хабар хъусын кодтой. (Бакӕс Ромӕгтӕм 12:18–21.)

9, 10. Чырыстӕттӕн иу ранӕй иннӕ ранмӕ цӕуын ӕнцон цӕй фӕрцы уыд?

⁹ Чырыстӕттӕн ма стыр ӕххуыс уыдысты Ромы фӕндӕгтӕ дӕр. Цӕмӕй ӕгас паддзахады дӕр сабырдзинад хъахъхъӕнӕн ӕмӕ дӕлбар бӕстӕтӕм хъус дарӕн уыдаид, уый тыххӕй Ромы паддзахады уыди тыхджын ӕмӕ хорз цӕттӕ ӕфсад. Цӕмӕй-иу ӕфсӕддон къордтӕ иу ранӕй иннӕ ранмӕ тагъд бахӕццӕ уыдаиккой, уый тыххӕй хъуыди хорз фӕндӕгтӕ. Ӕмӕ ахӕм фӕндӕгтӕ аразыны хъуыддаджы ромӕгтӕ тынг басгуыхтысты. Ромы инженертӕ сарӕзтой, дӕлбар бӕстӕтӕ кӕрӕдзиимӕ баст кӕй фӕрцы уыдысты, бирӕ ахӕм фӕндӕгтӕ, ӕмӕ иууыл иумӕ сӕ дӕргъ уыд 80 000 километрӕй фылдӕр. Уыцы фӕндӕгтӕ цыдысты хъӕдтыл, ӕдзӕрӕг быдыртыл ӕмӕ хӕхтыл.

¹⁰ Уымӕй уӕлдай ма ромӕгтӕ иу ранӕй иннӕ ранмӕ цыдысты наутыл дӕр. Ромы паддзахады уыди сӕдӕгай наулӕууӕнтӕ ӕмӕ сӕм бацӕуӕн уыди цӕугӕдӕттыл, къанӕуттыл кӕнӕ денджызыл. Ромӕгтӕн денджызыл цыди 900 фӕндагӕй фылдӕр. Ӕмӕ уый руаджы чырыстӕттӕн дӕр сӕ бон уыд алы рӕттӕм цӕуын. Уыцы рӕстӕг, абон куыд у, афтӕ нӕ уыд – ӕндӕр бӕстӕмӕ ацӕуыны тыххӕй адӕмы паспорттӕ ӕмӕ визӕтӕ нӕ хъуыди. Стӕй уыцы заманты фӕндӕгтыл абырджытӕ дӕр афтӕ бирӕ нӕ уыд, уымӕн ӕмӕ зыдтой, ромӕгты къухӕй сӕ карз тӕрхон кӕй баййафдзӕн, уый. Денджызыл цӕуын дӕр ӕдас уыд, уымӕн ӕмӕ-иу дзы бирӕ ӕфсӕддон наутӕ цыди, ӕмӕ адӕм пираттӕй нӕ тарстысты. Библийы куыд фыст ис, афтӕмӕй-иу Павел балцыты куы цыд, уӕд-иу куы нау ныппырх, куы-иу денджызы цавӕрдӕр тӕссаг уавӕры бахауд, фӕлӕ дзы афтӕ фыст никуы ис, ӕмӕ сыл пираттӕ сӕхи ныццавтой. Уӕдӕ сурзӕххыл дӕр ӕмӕ денджызыл дӕр цӕуын ӕдас уыд (2 Кор. 11:25, 26).

11. Йесойы ахуыргӕнинӕгтӕ грекъаг ӕвзагӕй цӕмӕн пайда кодтой?

¹¹ Ромы паддзахады дӕлбар цы бӕстӕтӕ уыд, уыдонӕй бирӕтӕ йӕ рӕстӕджы бацахста Грецийы паддзах Македойнаг Алыксандр. Уымӕ гӕсгӕ уыцы бӕстӕты цӕрджытӕ зыдтой иумӕйаг грекъаг ӕвзаг, хонынц ӕй «койне». Уый фӕрцы Хуыцауы лӕггадгӕнджытӕн сӕ бон уыд алыхуызон адӕмыхӕттытӕн хъусын кӕнын, ӕмӕ афтӕмӕй хорз хабар тынгдӕр парахат кодта. Уымӕй уӕлдай ма, Египеты чи цард, уыцы дзуттӕгтӕ грекъаг ӕвзагмӕ ратӕлмац кодтой Дзуттаг Фыстытӕ, уыцы тӕлмац хуыйны «Септуагинтӕ». Уыцы тӕлмац адӕм зыдтой, ӕмӕ дзы чырыстӕттӕ дӕр уацамынды пайда кодтой. Библийы иннӕ хай дӕр уыцы ӕвзагыл фыст ӕрцыд. Грекъаг ӕвзаг уыди тынг хъӕздыг ӕвзаг ӕмӕ йыл Библийы арф  ахуырӕдтӕ ӕмбарын кӕнын ӕнцон уыд. Уыцы ӕвзаджы фӕрцы чырыстӕттӕн сӕ бон уыд иу ӕмбырдӕй иннӕ ӕмбырдмӕ хабӕрттӕ хъусын кӕнын, ӕмӕ се ’хсӕн уыди иудзинад.

12. а) Кодекс цы у ӕмӕ тыхтонимӕ абаргӕйӕ ӕнцондӕр архайӕн цӕмӕн уыд? ӕ) Чырыстӕттӕн сӕ фылдӕр чингуытӕй пайда кӕнын кӕд райдыдтой?

¹² Цымӕ фыццаг ӕнусы чырыстӕттӕ уацамынды Фыстадӕй куыд пайда кодтой? Фыццаг пайда кодтой тыхтӕттӕй. Фӕлӕ тыхтӕттимӕ архайын ӕмӕ сӕ хӕссын ӕнцон нӕ уыд. Чырыстӕтты-иу Фыстадӕй цавӕрдӕр бынат ссарын куы фӕндыд, уӕд-иу хъуамӕ тыхтон райхӕлдтаиккой ӕмӕ та-иу ӕй стӕй фӕстӕмӕ батыхтаиккой. Тыхтӕттӕн фыстытӕ арӕхдӕр уыдысты ӕрмӕстдӕр сӕ иу фарсыл. Матфейы Евангели ӕнӕхъӕнӕй уыди иу тыхтон. Фӕлӕ дыккаг ӕнусмӕ адӕм райдыдтой кодексӕй пайда кӕнын, ӕмӕ, зӕгъӕн ис, уый уыд фыццаг чиныг. Ныр-иу адӕймаг чиныг байгом кодта, сыфтӕ-иу рафӕлдӕхта ӕмӕ йӕ Фыстадӕй кӕцы бынат хъуыди, уый-иу ӕнцонтӕй ссардта. Историкты ныхӕстӕм гӕсгӕ, чырыстӕттӕ уайтагъд райдыдтой чингуытӕй пайда кӕнын ӕмӕ дыккаг ӕнусы сӕ фылдӕрмӕ уыдысты.

13, 14. а) Павел ромаг кӕй уыд, уымӕ гӕсгӕ йын цы бартӕ уыд? ӕ) Ромы закъон чырыстӕттӕн куыд ӕххуыс кодта?

¹³ Фыццаг ӕнусы чырыстӕттӕн ма ӕххуыс кодта Ромы закъон дӕр. Зӕгъӕм, Павел уыди ромаг, ӕмӕ-иу Ромы закъоны руаджы арӕх йӕхи бахъахъхъӕдта. Иерусалимы йӕ ромаг ӕфсӕддонтӕ куы ’рцахстой ӕмӕ йӕ нӕмынмӕ куы хъавыдысты, уӕд сын уый загъта, ромаг кӕй у. Павел ӕфсӕддон хицауӕн йӕ зӕрдыл ӕрлӕууын кодта, ромаг лӕджы ехсӕй нӕмыны бар кӕй нӕй, цалынмӕ йын тӕрхон не скӕной, уӕдмӕ. Уӕд, «Павелы фӕнӕмынмӕ ӕмӕ йӕ афтӕмӕй ӕрфӕрсынмӕ чи хъавыд, уыдон уайтагъд иуварс алӕууыдысты. Ӕмӕ ӕфсады сӕргълӕууӕг уый куы базыдта, ӕмӕ Павел ӕцӕгдӕр ромаг у, уӕд старст, кӕй йӕ сбаста, уый тыххӕй» (Хъуыд. 22:25–29).

¹⁴ Павел ромаг кӕй уыд, уый ма йын баххуыс кодта, Филиппты куы уыд, уӕд дӕр (Хъуыд. 16:35–40). Ефесы та иухатт адӕм чырыстӕттӕм мӕстӕй рафыхтысты ӕмӕ сӕ бафхӕрынмӕ хъавыдысты. Фӕлӕ сӕ горӕты сӕргълӕууӕг ӕрсабыр кодта ӕмӕ сӕ бафӕдзӕхста, афтӕмӕй Ромы закъон кӕй фехалдзысты (Хъуыд. 19:35–41). Фӕстӕдӕр, Павел Кесарийы куы уыд, уӕд закъонмӕ гӕсгӕ хицӕуттӕй ӕрдомдта, цӕмӕй йын Ромы паддзахы раз ӕрлӕууыны бар радтаиккой. Уый фӕрцы Павелӕн йӕ бон уыд паддзахы раз хорз хабары сӕрыл дзурын (Хъуыд. 25:8–12). Уӕдӕ куыд зыны, афтӕмӕй чырыстӕттӕ Ромы закъонӕй пайда кодтой, цӕмӕй хорз хабары  сӕрыл тох кодтаиккой ӕмӕ хъусын кӕныны хъуыддаг закъонмӕ гӕсгӕ ӕрфидар кодтаиккой (Фил. 1:7).

15. Фыццаг ӕнусы дзуттӕгтӕй бирӕтӕ цы бӕстӕты цардысты?

¹⁵ Фыццаг ӕнусы чырыстӕттӕн ма хорз хабар хъусын кӕнынӕн стыр ӕххуыс уыди ноджыдӕр иу хъуыддаг. Уыцы рӕстӕг дзуттӕгтӕ цардысты ӕрмӕст Израилы нӕ, фӕлӕ бирӕ ӕндӕр бӕстӕты дӕр. Цымӕ афтӕ куыд рауад? Бирӕ ӕнустӕ раздӕр ассириӕгтӕ, стӕй та вавилойнӕгтӕ дзуттӕгты уацары акодтой. Нӕ эрӕйы размӕ фӕндзӕм ӕнусмӕ дзуттӕгтӕ цардысты, Персы паддзахады дӕлбар цы 127 бӕстӕйы уыди, уыдонӕй алкӕцыйы дӕр (Есф. 9:30). Йесо зӕххыл куы уыди, уӕд та дзуттӕгтӕ цардысты Египеты ӕмӕ Цӕгат Африкӕйы иннӕ бӕстӕты, стӕй Грецийы, Къаннӕг Азийы ӕмӕ Месопотамийы. Ахуыргӕндтӕ куыд зӕгъынц, афтӕмӕй Ромы паддзахады царди 60 милуан адӕймаджы, ӕмӕ уыдонӕй 4 милуаны уыдысты дзуттӕгтӕ. Ӕмӕ кӕд алы бӕстӕты цардысты, уӕддӕр сӕ диныл фидар хӕцыдысты (Матф. 23:15).

16, 17. а) Дзуттӕгтӕ алыхуызон бӕстӕтыл кӕй апырх сты, уый ӕндӕр адӕмыхӕттытӕй бирӕтӕн цы пайда ӕрхаста? ӕ) Чырыстон ӕмбырдтӕ дзуттӕгты ӕмбырдты хуызӕн цӕмӕй сты?

¹⁶ Дзуттӕгтӕ алыхуызон бӕстӕтыл кӕй апырх сты, уый фӕрцы ӕндӕр адӕмыхӕттытӕй дӕр бирӕтӕ зонгӕ уыдысты Дзуттаг Фыстытимӕ. Зӕгъӕм, уыдон зыдтой, ӕрмӕстдӕр иунӕг ӕцӕг Хуыцау кӕй ис ӕмӕ йын чи лӕггад кӕны, уыдон йӕ закъӕттӕм гӕсгӕ кӕй хъуамӕ цӕрой. Зыдтой ма, Дзуттаг Фыстытӕ Хуыцауы комытӕфӕй фыст кӕй ӕрцыдысты ӕмӕ дзы Мессийӕйы тыххӕй бирӕ пехуымпарӕдтӕ кӕй ис (Лук. 24:44). Уӕдӕ дзуттӕгтӕ дӕр ӕмӕ, дзуттаг чи нӕ уыд, уыдон дӕр, чырыстӕттӕ сын цы хабӕрттӕ хъусын кодтой, уыдонӕй цыдӕртӕ зыдтой. Уый фӕрцы Павелӕн дӕр ӕнцондӕр уыд сыгъдӕгзӕрдӕ адӕмимӕ ныхас кӕнын. Павел-иу арӕх бацыд дзуттӕгты ӕмбырдгӕнӕнмӕ, ома, дзуттӕгтӕ Хуыцауӕн кӕм куывтой, уыцы бынатмӕ, ӕмӕ-иу уым «адӕмимӕ ныхас кодта Фыстадмӕ гӕсгӕ». (Бакӕс Хъуыддӕгтӕ 17:1, 2.)

¹⁷ Дзуттӕгтӕ-иу иумӕ ӕрӕмбырд сты, ӕмбырдгӕнӕны уыдаид ӕви ӕндӕр бынаты, цӕмӕй-иу Хуыцауӕн бакуывтаиккой. Уыдон-иу зарджытӕ зарыдысты, куывтой-иу ӕмӕ-иу Фыстадыл ныхас кодтой. Ӕмӕ абон дӕр чырыстӕттӕн се ’мбырдтӕ афтӕ фӕцӕуынц.

18, 19. а) Фыццаг ӕнусы цы уавӕртӕ уыд, уыдон чырыстӕттӕн цы ’ххуыс уыдысты? ӕ) Ацы статьяйӕ цы базыдтай, уый куыд фӕзынд, Йегъовӕмӕ цы зӕрдӕ дарыс, ууыл?

¹⁸ Уӕдӕ фыццаг ӕнусы хорз хабар апарахат кӕнынӕн уыди диссаджы фадӕттӕ. Ромы паддзахады дӕлбар адӕм сабыр цард кодтой, бирӕтӕн сӕ бон уыд иу ӕвзагыл дзурын, стӕй Ромы закъон адӕймаджы бартӕ хъахъхъӕдта. Уыцы рӕстӕг иу ранӕй иннӕ ранмӕ цӕуын ӕнцон уыд. Бирӕ бӕстӕты адӕм зонгӕ уыдысты дзуттӕгтимӕ дӕр ӕмӕ Дзуттаг Фыстытимӕ дӕр. Ӕппӕт уыдӕттӕ чырыстӕттӕн стыр ӕххуыс уыдысты, Хуыцау сын кӕй бахӕс кодта, уыцы куыст кӕнынӕн.

¹⁹ Йесо зӕхмӕ куы ’рцыд, уымӕй иу-400 азы размӕ грекъаг философ Платон ныффыста ахӕм ныхӕстӕ: «Дун-дунейы скӕнӕг ӕмӕ фыд чи у, уый базонын тынг зын у, ӕмӕ йӕ куы базониккам, уӕд дӕр нӕ бон нӕ бауид уый тыххӕй алкӕмӕн дӕр радзурын». Фӕлӕ Йесо загъта: «Адӕмӕн сӕ бон цы нӕу, уый Хуыцауӕн у йӕ бон» (Лук. 18:27). Дун-дунейы Сфӕлдисӕджы фӕнды, цӕмӕй йӕ адӕм базоной. Йесо дӕр йӕ фӕдылдзӕуджытӕн бафӕдзӕхста: «Ӕппӕт адӕмтӕй дӕр [мын] цӕттӕ кӕнут ахуыргӕнинӕгтӕ» (Матф. 28:19). Ӕмӕ Йегъовӕ Хуыцауы ӕххуысы фӕрцы махӕн нӕ бон у уыцы хӕслӕвӕрд ӕххӕст кӕнын. Иннӕ статьяйӕ базондзыстӕм, нӕ рӕстӕджы хорз хабар ӕгас зӕххыл дӕр хъуыстгонд цӕй фӕрцы цӕуы, уый тыххӕй.