Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

Iehova a Xomiujine La Huliwa Ne Cainöj e Cailo Fen

Iehova a Xomiujine La Huliwa Ne Cainöj e Cailo Fen

“Ini Iehova Akötesi ’ö, ate ini ’ö troa hete thangan, ate e eö ngöne la gojenyi tro eö a trongën.” ISAIA 48:17.

1. Nemene la ka ajolëne la itretre dreng troa cainöje trootro?

TRAQA ha koi 130 lao macatre ne cainöje trootro hnene la itre hlue i Iehova, nge nyimutre la itre jole hnei angatre hna cile kow. * (Wange ju la ithuemacany.) Tune la itre Keresiano ngöne lo hneijine i Iesu, xalaithe hi lo itretre dreng ka cainöjëne la maca ka loi hna xele ma drenge hnene la itre atr. Nyimutre la itre atr ka mekune ka hape, itre ka thatre tusi angatr. Nge, ame hë la kola helë Satana kowe la fen, hna axösisi angatr. (Hna Amamane 12:12) Nge qaane la ijine cili, angatre pala hi a catre cainöje ngöne la itre drai ne la pun lo hna hape, “ite drai hnapin,” itre “ijine ka aköte.”—2 Timoteo 3:1.

2. Nemene la hna kuca hnei Iehova matre aijijë së troa cainöj?

2 Ngo Iehova pala hi a xatuane la itre hlue i Nyidrë. Aja i Nyidrë tro angatr cainöjëne la maca ka loi e cailo fen asë, nge pëkö ketre ewekë ka troa sawa la huliwa cili. Hnei Iehova hna  xatuane la itre hlue i Nyidrë troa nyihlue i Nyidrë thenge la aja i Nyidrë, ame hnei Nyidrëti hna xom ananyi angatr qa ngöne la hmi ka thoi. Celë hi hnei Iehova hna kuca ekö lo Nyidrëti a thepe angetre Isaraela qaa Babulona. (Hna Amamane 18:1-4) Ketre, ame la hnei Iehova hna ini së, tre hetre eloin koi së. Nyidrëti a xatua së troa ce mele tingetinge memine la itre atr, me hnëkë së troa inine la itre atr la pengöi Nyidrë. (E jë la Isaia 48:16-18.) Ngacama Iehova la atre xomiujine la huliwa së, ngo tha kolo kö lai a hape, tro pala hi Nyidrëti a saze la itre ewekë ka traqa kowe la fen göi troa ahmaloeëne la huliwa së. Nyipici, hetre itre ewekë ka traqa ngöne la fen nge ka aijijëne la itre trejine troa cainöj. Ngo ame pe, eje pala hi la iaxösisi, me itre jole ka xulu qaathene la fene i Satana. Haawe, tro hmekuje hi la ixatua i Iehova a ajijë së troa cainöj.—Isaia 41:13; 1 Ioane 5:19.

3. Kola eatre tune kaa la hna perofetane hnei Daniela?

3 Hna qaja amë hë ekö hnei Daniela ka hape, ame ngöne la itre drai ne la pun, tro ha trotrohnine hnyawa la nyipici ne la Tusi Hmitrötr hnene la itre atr ka nyimutre. (E jë la Daniela 12:4.) Traqa pë hë la “ijine la pun,” nge ase hë Iehova aijijëne la itre hlue i Nyidrë troa trotrohnine hnyawa la itre ini ka tru qa hnine la Tusi Hmitrötr. Hnei Nyidrëti fe hna xatua angatr troa thipetrije la itre ini ka thoi ne la Itre Hmi Keresiano Göi Ëjen. Ame enehila, itre hlue i Iehova a inine la itre nyipici ne la Tusi Hmitrötr e cailo fen asë. Mama pi hi la kola eatre la hna perofetane hnei Daniela. Traqa koi eitre milio lao atr enehila ka atre la nyipici, me ce thawa ej koi itre xan. Haawe, nemene la itre ewekë ka aijijëne la itre hlue i Iehova troa cainöje e cailo fen?

HNA UJËNE LA TUSI HMITRÖTR

4. Hna ujëne laTusi Hmitrötr lo macatre 1900 koi ije qene hlapa?

4 Ala nyimu la itre atr enehila ka trene Tusi Hmitrötr; celë hi matre pëkö ejolene koi së troa tro fë la maca ka loi. Ngo tha hna tune kö ekö, ke ngöne la itre hadredre macatre ka ase hë, hnene lo itre Hmi Keresiano Göi Ëjen hna thelejëne matre tha tro kö la itre atr a e la Tusi Hmitrötr. Goi axösisine fe angatre la itre ka e, me humuthe la itre ka ujën ej. Ngo ame hë lo itre macatre 1800, hnene la itre xa organizasio hna ujëne me fejane la Tusi Hmitrötr ngöne la 400 lao qene hlapa. Ame hë lo macatre 1900, nyimu atr hë ka hetrenyi la Tusi Hmitrötr, ngo tha trotrohnine pe angatr la itre ini qa hnin.

5. Nemene la hna kuca hnene la Itretre Anyipici Iehova göi troa ujëne la Tusi Hmitrötr?

5 Atre hnyawa hi la itre hlue i Iehova ka hape, tro angatr a ce thawa memine la itre atr la itre hna inine hnene la Tusi Hmitrötr, nge celë hi hnei angatre hna kuca. Hnei angatre hna pane xome la itre Tusi Hmitrötr ne la ijine cili, me tro fë kowe la itre atr. Qaane lo 1950, hnei angatre hna fejane sinën maine apexejene la Traduction du monde nouveau koi 120 lao qene hlapa. Ame hë lo 2013, hnei angatre hna fejane la Traduction du monde nouveau hna ahnyipixen. Tha jole kö troa trotrohnine ej, me ujën ej. Ketre, ame la easa huliwane la Tusi Hmitrötr hna trotrohnine hnyawa hnene la itre atr, haawe, tha jole kö koi së troa ini angatre la itre nyipici qa hnine la Tusi Hmitrötr.

IJINE TINGETING

6, 7. (a) Nemene la itre isi ka traqa ngöne lo 100 lao macatre ka ase hë? (b) Nemene la hna aijijë së troa kuca ngöne la itre xa nöje gaa tingeting?

6 Ame ngöne la 100 lao macatre ka ase  hë, hna hetrenyi la itre isi ka nyimutre, memine fe lo lue isi ka tru ne la fen. Itre milio lao atr ka mec. Haawe, kola hapeue la kola hape hetre ijine tingeting, nge ej a aijijëne tune kaa la itre hlue i Iehova troa cainöj? Ame ngöne la hnaaluene isi ka tru, Nathan Knorr la ka elemekene la organizasio ne la Itretre Anyipici Iehova. Ame ngöne la ketre asabele lo 1942, hnei nyidrëti hna cile fë la ketre cainöje hna hape, “Tro Kö a Cile Huti La Tingeting?” Hnei nyidrë hna qeje pengöne la hna qaja ngöne Hna Amamane mekene 17, me qaja hnyawa ka hape, thupene la isi tro ha hetre ijine tingeting nge tha ijine tro petre kö a traqa hnei Amagedo.—Hna Amamane 17:3, 11.

7 Tha kolo kö lai a hape, thupene la hnaaluene isi ka tru, tro ha tingetinge ngöne la nöjei götranen ne la fen. Itre milio lao ka mec ngöne itre xa isi thupene la isi cili. Ngo ame ngöne la itre xa nöje ka nyimutre, hetre tingeting matre tha jole kö kowe la itre hlue i Iehova troa cainöj. Nemene hë la thangane lai? Ame ngöne la hnaaluene isi ka tru, ala 110 000 hi lao Itretre Anyipici Iehova. Ngo, ame enehila eitre milio hë! (E jë la Isaia 60:22.) Nyipici laka, ijiji së troa cainöje kowe la itre atr ka ala nyimu catre hmaca kö ngöne la itre ijine tingeting.

PËKÖ EJOLEN E TROA TRO KOWE LA KETRE NÖJ

8, 9. Hnei nemene matre tha jole hë troa tro kowe la ketre nöj, nge pine nemene matre ketre ixatua lai ngöne la huliwa ne cainöje së?

8 Ame lo kola nyiqaane ekö cainöje hnene la itre hlue i Iehova e Etazini, tha ka hmaloi kö koi angatre troa tro kowe la ketre nöj. Ame lo 1900 (21 lao macatre thupene la kola fejane la Ita Ne Thup), 8 000 hi lao loto, nge xalaithe hi la itre gojenyi hna kuca ngöne la nöje cili. Ngo ame enehila, ase hë sasaithe la ca miliare lao loto nge sin e cailo fen, nge the qaja kö la itre gojenyi hna kuca ngöne la itre götrane nöje ka nyimutre. Haawe, tha jole kö koi së troa xomi lolo me nyenyapëne la itre gojenyi matre troa cainöje kowe la itre atr ngöne la itre götrane gaa mi, maine gaa nanyi qa ngöne la itre traon. Ngacama easa mele ngöne la ketre götrane laka tro sa trongëne la itre gojenyi ka nany, ngo loi e tro sa thelejëne troa ketr la itre atr ngöne la nöjei götrane hnei angatr hna mele ngön.—Mataio 28:19, 20.

Tro sa thelejëne troa ketr la itre atr ngöne la nöjei götrane hnei angatr hna mele ngön

9 Easë fe a huliwane la itre xa jëne tro kowe la ketre nöj. Easa iupi fë la itre Tusi hmitrötr me itre xa itusi kö jëne kamio, me he, me trains. Kolo lai a hape, itre hnepe wiike hi nge traqa fe hë la itre itus kowe la itre trejine ka lapa ngöne la itre götrane ka nany. Nge ame itretre thupëne la sirkoskripsio, me itre atrene la Komite Ne Filial, me mesinare, me itre xane ju kö, kola ti avio göi troa cile fë cainöj ngöne la itre asabele ka tru, me xatuane la itre ekalesia. Itre atrene fe la Lapa Ne Xomi Meköt me itre trejine qa ngöne la hnalapa ne xomi meköt a ti avio kowe la itre nöje ka nyimutre göi troa xatuane me inine la itre trejine trahmany me föe. Jëne la itre ewekë asë  cili, kola cas la itre hlue i Iehova.—Salamo 133:1-3.

QENE HLAPA ME UJË QENE HLAPA

10. Nemene la enyipiewekëne la qene Papale e cailo fen?

10 Ame ngöne lo hneijine la itre pane Keresiano, ala nyimu la itre atr ka mele ngöne la itre nöj hna musi kow hnei angetre Roma ka qene Heleni. Nge ame enehila ala nyimu la itre atr ka qene Papale e cailo fen. Kola qaja hnene la ketre itusi (English as a Global Language) ka hape, traqa koi 1, 7 miliare lao atr ngöne la fen ka qene papale maine ka trotrohnin. Ala nyimu la itre atr ka inine la qene Papale göi huliwa ne salem, me kuci politik, me sias, me technologie.

11. Nemene la enyipiewekëne la qene papale ngöne la itre huliwa ne la hmi së?

11 Hnene laka nyimutre la itre nöj ka qene papale, ijiji së jë hi troa cainöj kowe la itre atr ka ala nyimu catre hmaca kö. Ame ekö hna pane fejane la itre itusi së qene papale hmekuje hi. Haawe, ala nyimu la itre atr ka e la itre itusi së ke hna ithanatane la qene hlapa cili e cailo fen. Ketre, kolo fe a qene Papale ngöne la hnalapa ne xomi meköt. Nge, ame itre trejin ka traqa ne ini e Patterson, New York, tre itre ka traqa qa ngöne la itre xa nöj nge ka trotrohnine la qene papale.

Itretre Anyipici Iehova asë a trootrohnine la “aqane ewekë ka wië,” lo nyipici ne la Tusi Hmitrötr, nge hna acasi angatre hë

12. Hna ujëne la itre itusi së ngöne la ije qene hlapa, nge nemene la thangane la hna huliwane la itre porogaram ne ordinatör?

12 Hnëqa së asë hi troa cainöjëne la maca ka loi kowe la itre atr e cailo fen. Celë hi kepine lai matre easa ujëne la itre itusi së ngöne la 700 lao qene hlapa. Nemene la ka aijijë së troa traqa kowe lai? Hnene la itre ordinatör me itre porogarame tune la MEPS, hna xatua së ngöne la huliwa ne ujë qene lapa. Ame hë la thangan, itre trejin asë e cailo fen a trootrohnine la “aqane ewekë ka wië,” ene la nyipici qa hnine la Tusi Hmitrötr, nge hna acasi angatre hë.—E jë la Zefania 3:9.

WATHEBO I MUS ME ITRE HNA AMEKÖTIN NGÖNE HNAKOTR

13, 14. Nemene la aqane xatua së hnene la itre wathebo i mus, me itre hna amekötine ngöne hnakotr?

13 Hnene la itre wathebo i angetre Roma hna aijijëne la itre pane Keresiano ekö troa  cainöje trootro. Nge enehila mina fe ngöne la itre nöj ka nyimutre, itre wathebo i mus a aijijë së troa cainöj trootro. Ame e Etazini hna amekötine laka, meköti tro la itre atr a isa ië hmin, me ce thawa la itre ini ne la hmi angatr kowe la itre xa atr, me ce icasikeu. Kolo lai a hape, meköt e tro sa icasikeu me cainöj trootro e Etazini. Ketre, meköti fe e troa eköthe me hnëkëne qa ngöne la hnalapa ne xomi meköt, la huliwa ne cainöj e cailo fen. Ngo eje hi laka, hetre itre ijine easa uti koi gaa tru, matre isigöline la meköti së troa cainöjëne la maca ka loi. (Filipi 1:7) Nge e jelengazo së jë hnene la ketre hnakotr, easa thele ixatua jë ngöne la itre hnakotr ka tru. Nge nyimu ijine e cili la kola jelemeköti së.

14 Hnene fe la itre trejine ngöne la itre xa nöj hna tro koi hnakotr matre troa isigöline la meköti angatr troa hmi koi Iehova me cainöje trootro. E tha hune kö, tro pena lai a tro kowe la hnakotr ka tru catre kö hune la hnakotr ne la nöj. Hne së hna anyimua tro kowe la Hnakotre Ka Tru Ne Erop. Ame hë lo Juun 2014, a 57 hë lao hune së, nge ame la itre hna axeciëne e cili, tre, hna amekötine kowe la itre nöj asë ne Erop. Ngacama hna “methinë [së] hnene la nöjei nöj’ asë,” ngo jëne la itre wathebo ne nöj, ijijë së troa nyihlue i Iehova hnyawa.—Mataio 24:9.

JIA NE HULIWA KA XATUA SË

Hna tro fë la itre itusi së ngöne la itre qene hlapa ka nyimutre

15. Hna ahnyipixene tune kaa la itre feja itus, nge hnene itre ej hna xatua së tune kaa?

15 Hnene la itre aqane feja itus ka hnyipixe hna xatua së troa cainöjëne la maca ka loi kowe la itre atr ka ala nyimu catre hmaca kö. Nyimu macatre ne huliwane la itre atr la aqane feja itus hna kuca hnei Johannes Gutenberg lo 1450. Ngo ame ngöne lo 200 lao macatre ka ase hë, hetrenyi  la itre nyine feja itus hna kuca hnyipixen. Ame la ketre, tre kolo hna qaja ka hape, offset, matre ame hë e cili, nyimenyime me lolo catre hë la aqane fejane la itre itus. Ketre, tha tru hë la thupene pepa, me itre itus e troa can. Nemene la aqane mama la thangane ngöne la itre itusi së? Ame lo 1879, hna fejane la pane Ita Ne Thup qene Papale hmekuj. Pëkö iatr ngön, nge 6 000 hi lao zonal hna fejan. Ame hë enehila, hna fejane la Ita Ne Thup ngöne la 200 qene hlapa. Mingöming me nyimu han la itre iatr, nge e ca Ita Ne Thup hna hnyipi kuca, tre hna sasaithe la 50 000 000 lao zonal hna fejan.

16. Nemene la itre ewekë hna kuca hnei atr ka aijijë së troa cainöj e cailo fen? (Wange ju la pane iatr.)

16 Nyimu jia ne huliwa ka hnyipixe hna kuca lo 200 lao macatre ka ase hë, nge ka aijijëne la itre hlue i Iehova troa cainöjëne la maca ka loi. Hne së hë lo hna amexeje lo itre trains, me loto, me avio. Ngo, hetrenyi fe la itre xa ewekë tune la velo, me masine ne lepe tus, me itre mataitus thatraqai itre timek, me télégraphe, me telefon, me kamera, me ikaho, me video, me radio, me televizio, me film, me ordinatör, me ëternet. Ngacama, tha hna kuca kö la itre ewekë cili hnene la itre hlue i Iehova, ngo hnei angatr hna huliwane itre ej göi troa kuca la Tusi Hmitrötr, me itre itus ngöne la itre qene hlapa ka nyimutre me troa cainöje e cailo fen. Angatre hi lai a “iji zane thi ne la nöjei nöj,” tune lo hna perofetane hë hnene la Tusi Hmitrötr.—E jë la Isaia 60:16.

Ka ihnimi Iehova, matre aja i Nyidrë tro sa ce huliwa me Nyidrë

17. (a) Nemene la ka mama hnyawa göne la huliwa ne cainöj? (b) Pine nemene matre ajane jë Iehova tro sa ce huliwa me Nyidrë?

17 Kola mama ka hape, Iehova a xomiujine la huliwa ne cainöj. Nyipici laka, maine tro ju hë sa patr, tro pala hi lai a eatre la itre mekuna i Nyidrë. Ngo, pine laka Keme ka ihnimi Nyidrë, Nyidrëti a aijijë së troa ce huliwa me Nyidrë. Haawe, ame la easa cainöj, easë hi lai a amamane la ihnimi së koi Nyidrë, me ihnimi së kowe la itre atr. (Mareko 12:28-31; 1 Korinito 3:9) Tru la ole së koi Iehova la hnei Nyidrëti hna xatua së troa cainöj ngöne la fen asë. Epi tro pala hi sa qeje Iehova me Baselaia i Nyidrë ngöne la nöjei ijine ka ijij!

^ par. 1 Qaane lo 1870, hna hëne la itre hlue i Iehova ka hape, Itretre Ini Tusi Hmitrötr. Ame hë lo 1931, kolo pena hë angatr ka hape, Itretre Anyipici Iehova.—Isaia 43:10.