Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Zeova sõngda tõnd tɩ d moond koɛɛgã dũniyã gill zugu

A Zeova sõngda tõnd tɩ d moond koɛɛgã dũniyã gill zugu

“Mam yaa Zu-soaba, yãmb Wẽnnaam. Mam zãmsda yãmb y meng sõngr yĩnga. Mam yãagda yãmb sor ning yãmb sẽn tog n tũ wã zugu.”—Ezai 48:17.

1. Bõe n kɩt tɩ koɛɛgã mooneg ra pa nana ne Biiblã Zãmsdbã?

BIIBLÃ ZÃMSDB * sẽn sɩng koɛɛgã mooneg yʋʋmd 1870 wã sega zu-loees wʋsgo. Wa sẽn yɩ to-to pipi kiris-nebã wakatẽ wã, b sõorã ra paoodame. Koɛɛg ning b sẽn da moondã me ra pa noom neb wʋsg ye. Neb kẽer da yetame tɩ b pa karem n zãag ye. Sẽn paase, yʋʋm a wãn poore, zabr n zĩnd saasẽ tɩ b rig a Sʋɩtãan n sik tẽngã zugu, t’a sũurã puug ne Wẽnnaam nin-buiidã. (Wil. 12:12) Rẽ tɛka, dũni-kãngã ‘yaoolem wakatã’ sɩngame, tɩ b segd n moon koɛɛgã “tood” buud toor-toor pʋgẽ.—2 Tɩm. 3:1.

2. Bõe la a Zeova maand n sõngd tõnd koɛɛgã mooneg pʋgẽ?

2 Baasgo, a Zeova sõnga a nin-buiidã. A ratame tɩ koe-noogã moon dũniyã gill zugu, n pa na n bas tɩ baa fʋɩ tõog t’a nin-buiidã bas koɛɛgã mooneg ye. Wa a sẽn da yiis Israyɛll buudã neb Babilon yembdẽ wã, a welga a nin-buiidã ne “Babilon-kãsengã” sẽn yaa tũudum nins fãa sẽn pa tat a yamã. (Wil. 18:1-4) Sẽn paase, a Zeova zãmsda tõnd d mens nafr yĩnga. A sõnga tõnd tɩ laafɩ be d sʋka, la a zãmsd-d koɛɛgã moonego. (Karm-y Ezai 48:16-18.) Baa sẽn yaa a Zeova n get koe-moonegã yellã, a pa toeemd dũniyã yɛl wakat fãa sẽn na yɩl n sõng tõnd tɩ d moon koɛɛgã ye. Yaa sɩd tɩ bũmb kẽer n be dũniyã pʋgẽ n kɩt tɩ koɛɛgã mooneg lebg nana. La sã n pa tũ ne a Zeova sõngre, d pa na n tõog n kell n moon koɛɛgã ye. Bala, d paamda zu-loees wʋsg a Sʋɩtãan dũniyã pʋgẽ. Wala makre, b mi n namsda tõnd d tẽebã yĩnga.—Ezai 41:13; 1 Zã 5:19.

3. Bõe n wilgd t’a Daniɛll bãngr-gomdã pidsame?

3 A Zeova ra vẽnega no-rɛɛs a Daniɛll t’a togs tɩ sɛɛbã wakate, ‘bãngrã na n paasa wʋsgo.’ (Karm-y Daniɛll 12:4.) Yʋʋm a wãn nand tɩ ‘sɛɛbã wakat’ sɩnge, a Zeova sõnga a nin-buiidã tɩ b wʋm Biiblã goam kẽer sẽn tar yõod wʋsg võore. B bãngame tɩ bũmb sãnda kiris-neb ne yʋʋrã taoor dãmb sẽn zãmsd nebã yaa ziri. Rũndã-rũndã, a Zeova nin-buiidã moonda dũniyã gill zug n wilgd nebã Biiblã sẽn sɩd yet bũmb ningã. Yaa vẽeneg t’a Daniɛll bãngr-gomdã pidsame. Na maan neb milyõ a nii n sak Biiblã sẽn yetã, n moond n wilgd rẽ. Masã, d na n goma bũmb kẽer yelle. Bõn-kãens sõngdame tɩ Wẽnnaam nin-buiidã moond koɛɛgã dũniyã gill zugu.

B SẼN LEBG BIIBLÃ BUUD-GOAM TOOR-TOOR PƲGẼ WÃ SÕNGAME

4. Yʋʋmd 1800 soabã sẽnese, b yiisa Biiblã ne buud-goam a wãna?

4 Rũndã-rũndã, neb wʋsg tara Biiblã, tɩ d sã n na n moon-b koɛɛgã bɩ yaa nana. La pĩndã, ra pa woto ye. Yʋʋm kobs pʋgẽ, kiris-neb ne yʋʋrã taoor dãmbã ra pa rat tɩ nebã karem Biiblã ye. B pʋd n namsa neb nins sẽn da karemd-a wã, la b kʋ kẽer sẽn lebg Biiblã buud-goam a taab pʋgẽ menga. La yʋʋmd 1800 soabã sẽnese, sigls n yiis Biiblã na maan buud-goam 400 pʋgẽ. Yʋʋmd 1900 wã sẽn wa n na n ta tɩ neb wʋsg tara b toorẽ Biible. La baasgo, b ra pa wʋmd a goamã võor sõma ye.

5. Bõe la a Zeova Kaset rãmbã maan Biiblã lebgr wɛɛngẽ?

5 Biiblã Zãmsdb ra miime tɩ b segd n wilga nebã bũmb nins Biiblã sẽn yetã. Sɩd me, b moona koɛɛgã ne yẽesem. Sɩngrẽ wã, b ra tara Biibl-dãmb neb a taab sẽn lebge, n moond koɛɛgã, la b kãabd kɛlgdbã Biibl-kãense. La yʋʋmd 1950 wã tɛk n tãag rũndã, b yiisa Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau wã tõre, wall a pʋɩ-sʋkã buud-goam koabg la pisi la zak pʋsẽ. Yʋʋmd 2013, b yiisa ãngilindã Traduction du monde nouveau wã b sẽn lebs n manege, tɩ b sã n na n lebg-a buud-gomd a to pʋgẽ bɩ yaa nana. Sẽn paase, d sã n moond koɛɛgã ne Biibl võor wʋmb sẽn yaa nana, sõngda wʋsgo.

BÃAN WAKATE

6, 7. a) Yʋʋm koabgã sẽn loogã pʋgẽ, bõe la d tõe n yeel zabã wɛɛngẽ? b) Tẽns wʋsg pʋsẽ, wãn to la bãanã sõng tɩ d moon koɛɛgã?

6 Tõe tɩ y sok y meng woto: ‘Bãan bee dũniyã zug sɩda?’ Yaa sɩd tɩ yʋʋmd 1900 soabã n tãag yʋʋmd 2000 wã, zab wʋsg zĩndame. Wala makre, dũni gill zab a yiib n zĩndi. Neb milyõ-rãmb n ki zabã pʋsẽ. La yʋʋmd 1942, dũni gill zabr a yiib-n-soabã sẽn wa n be a zug tẽn-sʋka, a Nathan Knorr sẽn da lʋɩt a Zeova Kaset rãmbã taoor wakat kãngã goma laafɩ yelle. Yɩɩ b tigis-kãseng sasa la a wɛgs sõsga. A sõsgã gom-zug la woto: La paix de demain sera-t-elle de longue durée ? Saam-biig a Nathan Knorr tika Wilgr sak 17 wã, n wilg tɩ zabrã pa na n kɩt tɩ Armagedõ sɩnge, la t’a na n saame tɩ bãan wakat pʋgle.—Wil. 17:3, 11.

7 La dũni gill zabr a yiib-n-soabã sẽn sa wã pa kɩt tɩ bãan zĩnd dũniyã gill zug ye. Neb n sõd n mik tɩ yʋʋmd 1946 n tãag yʋʋmd 2013, zab 331 n zĩndi, n kʋ neb milyõ-rãmba. La tẽns wʋsg pʋsẽ, nebã zĩi bãane, t’a Zeova Kaset rãmbã tõe n moon koɛɛgã nana-nana. Rẽ woma bi-bʋse? Yʋʋmd 1944 t’a Zeova Kaset rãmbã sõor zemsa tus koabg la piiga. La rũndã-rũndã, b kolga milyõ a nii. (Karm-y Ezai 60:22.) D sã n paam tɩ bãan beẽ tɩ d tõe n moon koe-noogã, pa noom-d sɩda?

SO-TOAK SẼN LEBG NANA WÃ SÕNGAME

8, 9. Bõe n kɩt tɩ so-toak lebg nana, la wãn to la rẽ sõng koɛɛgã moonego?

8 Wẽnnaam nin-buiidã sẽn wa n sɩng koɛɛgã mooneg Etazĩni wã, so-toak ra pa nana ye. Wala makre, yʋʋmd 1900 wã, rat n yeel tɩ yʋʋm 21 b sẽn sɩng Gũusg Gasgã yiisg poore, mobila sẽn da be Etazĩni soolmã tõr ra yaa bãmb tus a nii bala. Soay sẽn da maneg sõma me ra pa waoog ye. La rũndã-rũndã, yaa mobila milyaar a ye la pʋɩ-sʋk n be dũniyã gill zugu, tɩ soay sẽn maneg tɩ yaa sõma me be tẽns wʋsgo. Woto kɩtame tɩ d sʋkã neb wʋsg tõe n kẽ mobila n tɩ moon zĩ-zãrsẽ. La baa d sẽn beẽ wã, soayã sã n pa sõma tɩ d segd n kẽn nao n zãag zĩiga, d sakd n maana rẽ n tɩ moon koɛɛgã zĩis nins fãa neb sẽn be.—Mat. 28:19, 20.

9 Bũmb a taab me n sõngde. D tõe n wʋka Biibl-dãmba, la d sɛb a taab ne kamyõ-rãmba, batayo-rãmba, la tẽr-dãmb n tɩ kõ d tẽed-n-taas nins sẽn be zĩ-zãrsẽ wã rasem a wãn pʋgẽ bala. Tigims sul yel-gɛtba, filiyall-dãmb taoor lʋɩtb sul neba, misioneer-dãmb la saam-biis a taab togda soay ne sɩlse, n tõe n ta b sẽn datẽ wã tao-tao, n tɩ wɛgs sõss tigis-kãsemsã sasa wall b sõng tigimsã. Sẽn paase, Siglgã taoor lʋɩtb Sull neb la saam-biis a taab sẽn tʋmd tõnd biru-kãsengẽ wã mi n yɩka ne sɩlga, n gilg tẽns wʋsg n keng b tẽed-n-taasã raoodo, la b sõng-b tɩ b paam minim n paas a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ. Woto fãa sõngdame t’a Zeova nin-buiidã tõe n tũ-a ne yam a yembre.—Yɩɩl 133:1-3.

BUUD-GOMD SẼN SÕNGE

10. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ ãngilindã yaa buud-gomd b sẽn gomd dũniyã gill zugu?

10 Pipi kiris-nebã wakatẽ, Rom soolmã neb wʋsg ra wʋmda gɛrk buud-gomdã. Rũndã-rũndã, neb wʋsg wʋmda ãngilindi. Sɩd me, sebr a yembr yeelame tɩ dũniyã gill zugu, neb milyaar a ye la milyõ kobs yopoe n wʋmd ãngilindi. Neb wʋsg zãmsa ãngilindã, bala lɛɛbdba, politikã rãmba, siãnsã bãngdb la bãngdb a taab wae n gomda buud-gom-kãnga.

11. Wãn to la ãngilindã sõngd a Zeova nin-buiidã b tʋʋmdã pʋgẽ?

11 Neb wʋsg sẽn wʋmd ãngilindã sõngame tɩ sɩdã ta zĩig zãnga. Pĩndã, tõnd sɛbã ra rengd n yii ne ãngilindi. A Zeova Kaset rãmbã biru-kãsengẽ wã me, yaa ãngilind la b gomda. Sẽn paase, siglgã tara lekoll Patɛrsõn sẽn be Niuyork soolmẽ wã, tɩ d tẽed-n-taas kẽnd be n paamd zãmsg buud toor-toore. Zãmsgã yaa ne ãngilindi.

12. A Zeova Kaset rãmbã lebgda b sɛbã buud-goam a wãn pʋsẽ, la bõe la b tʋmd ne tɩ sõngd-ba?

12 La d segd n moona koɛɛgã dũniyã gill zugu. Rẽ n so tɩ d lebgd d sɛbã buud-goam 700 la zak pʋsẽ. Wãn to la d maand rẽ? D tʋmda ne ordinatɛɛr-dãmba, la ordinatɛɛr-dãmb pʋsẽ tʋʋm-teedo, tɩ sõngd wʋsgo. Wala makre, tʋʋm-teoog b sẽn boond tɩ MEPS. Woto kɩtame t’a Zeova Kaset rãmbã sẽn be dũniyã gill zugã sẽn wʋmd Biiblã goam võor to-to wã yaa a ye, tɩ b naag taab n tũud Wẽnnaam ne yam a yembre.—Karm-y Sofoni 3:9.

LALOA WÃ SẼN SÕNG TO-TO

13, 14. Tẽns wʋsg pʋsẽ, wãn to la laloa wã la bʋ-kaoodbã kõ sor tɩ d tũud a Zeova?

13 Wa sõsg ning sẽn loogã sẽn wilgã, Rom laloa wã nafa pipi kiris-nebã. Rũndã-rũndã me, tẽns wʋsg laloa sõngdame tɩ d tõe n moon koɛɛgã. Wala makre, Etazĩni laloa wã kõta ned kam fãa sor t’a tõe n yãk a tũudum, la a gom a sẽn tẽed bũmb ninsã yell ne a taaba. Laloa wã kõo sor tɩ nebã tõe n tigim taab me. Woto kɩtame tɩ d tẽed-n-taas nins sẽn be tẽn-kãngã tõe n tigimd taaba, la b moond koɛɛgã. Kɩtame me tɩ tõnd biru-kãsengã sẽn be be wã tar sor n tõe n ges koɛɛgã mooneg yell dũniyã gill zugu. La naoor wʋsgo, yɩɩ tɩlae tɩ d saam-biisã kẽng bʋ-kaoodb taoore, n tɩ wilg tɩ b tara sor n na n moon koɛɛgã. La bʋ-kaoodbã mi n mong-b-la bʋʋm. Sã n wa yaa woto, b kẽngda bʋ-kaoodb naam sẽn yɩɩd pipi rãmbã nengẽ. Naoor wʋsgo, bãmb dãmbã kõt-b-la bʋʋm.

14 Tẽns a taab pʋsẽ me, a Zeova Kaset rãmbã kẽnga bʋ-kaoodb taoore, n tɩ wilg tɩ b tara sor n na n tũ a Zeova la b moon koɛɛgã. B tẽngã bʋ-kaoodb sã n pa kõ-b bʋʋm, b tallda yellã n kẽng bʋ-kaoodb sẽn get tẽns wʋsg yell nengẽ. Wala makre, Erop bʋ-kaoodbã sull ning sẽn get ninsaalbã dʋrwa-rãmb yellã sẽn sɩng b tʋʋmã tɛk n tãag yʋʋmd 2014 sigr kiuugã, b kaoo bʋʋd n kõ a Zeova Kaset rãmbã bʋʋm naoor 57. Erop tẽnsã fãa la bal segd n tũu noy nins bʋ-kaoodb kãens sẽn gãnegã. Rẽnd baa “buud fãa” neb sẽn kis tõndã, tẽns wʋsg laloa kõ-d-la lohorem tɩ d tũud a Zeova.—Mat. 24:9.

BŨMB A TAAB SẼN SÕNGD TƖ D MOOND KOƐƐGÃ

D yiisda sɛb sẽn tik Biiblã zugu, buud-goam wʋsg pʋsẽ

15. Wãn to la masĩn-dãmb nins sẽn tar n yiisd sɛbã pãng paas-yã, la wãn to la rẽ sõng tõndo?

15 B sẽn paas masĩn-dãmb nins b sẽn tar n yiisd sɛbã pãngã me sõngame tɩ koɛɛgã mooneg paam pãnga. Yʋʋm kobs pʋgẽ, masĩn nins b sẽn da tar n gʋlsd sɛbã ra ket n wõnda a Johannes Gutenberg sẽn maan a soab yʋʋmd 1450 sẽnesã. La na maan yʋʋm 200 woto, b sɩnga masĩn-dãmbã pãng paasgo. B yiisa masĩn-dãmb sẽn tʋʋl wʋsgo, tɩ sɛb nins b sẽn yiisdã sõmblem me paase. Sɛbã yiisgã ligd me boogame. Wãn to la rẽ sõng tõnd sɛbã yiisgã wɛɛngẽ? Yʋʋmd 1879 wã, b yiisa pipi Gũusg Gasgã bãmb tus a yoob ne ãngilind bala. B pa ning fot-rãmb me ye. La rũndã-rũndã, Gũusg Gasgã yita buud-goam kobs-yi la zak pʋgẽ. Kiuug fãa, b yiisda bãmb 50 000 000 la zaka, tɩ b tar fot-neeba.

16. Bõe la bãngdbã yiis tɩ sõngdẽ tɩ d moond koɛɛgã dũniyã gill zugu? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

16 Yʋʋm kobs-yi wã sẽn loogã pʋgẽ, bũmb wʋsg la bãngdbã yiis tɩ sõngdẽ t’a Zeova nin-buiidã moond koe-noogã. D zoe n goma tẽr-dãmb yelle, mobila, la sɩls yelle. La d tõe n paasa wiidi, masĩn-dãmb sẽn yiisd sɛb zoensã yĩnga, telefõn-dãmba, kamera-rãmba, radio wã, televiziõ wã, filim-dãmba, ordinatɛɛr-dãmb la ẽntɛrnetã. Yaa sɩd tɩ pa a Zeova nin-buiidã n yiis bõn-kãensã ye. La b tũnugda ne rẽ n yiisd Biiblã la sɛb a taab buud-goam wʋsg pʋsẽ, la b moond koɛɛgã dũniyã gill zugu. B sẽn tʋmd ne te-kãensa wã, yaa wa b sẽn ‘yẽsemd buud a taab bĩisim,’ wa bãngr-gomdã sẽn togsã.—Karm-y Ezai 60:16.

17. a) Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ Ezai 60:16 bãngr-gomdã pidsdame? b) Bõe yĩng t’a Zeova pak sor tɩ d yaa a ‘tʋmd-n-taase’?

17 Yaa vẽeneg t’a Zeova sõngda tõnd tɩ d moond koɛɛgã. A sẽn kɩt tɩ d moond koɛɛgã pa a sẽn teeg-d yĩng ye. A nonga tõndo, n pak sor tɩ d tõe n yɩ a ‘tʋmd-n-taase,’ n wilg tɩ d nonga yẽ la d taabã. (1 Kor. 3:9; Mark 12:28-31) Bɩ d maan d sẽn tõe tɛk n moon Rĩungã koɛɛgã, bala tʋʋmd ka be t’a yõod ta koe-moonegã ye. Woto, d wilgdame tɩ d sẽn paam t’a Zeova sõngd tõnd tɩ d moond koɛɛgã dũniyã gill zugã noom-d lame.

^ sull 1 Yʋʋmd 1870 wã tɛka, b ra boonda Wẽnnaam nin-buiidã tɩ Biiblã Zãmsdba. La yʋʋmd 1931 wã tɛka, b wilgame tɩ b ratame tɩ b boond-b t’a Zeova Kaset rãmba.—Ezai 43:10.