1, 2. (a) I cani cino Yesu wasoowile ukuti i cilacitika umu manda akusyalikizya? (b) A mauzyo ci yano tumasambililapo?

TUTANGA tutwisike ukuti caali i cakuzunguka, ukulola Yesu ali apapela ya Mwamba uwa maolivi, ni tempele likuloleka umu Yelusalemu—ala akulanda apa usesemo umwi ucindame sana. Petulo, Andeleya, Yakobo, na Yoane yaasumvileko sana amano ukukutika lino Yesu akulanda apa usesemo uwali nu kwiza citika uku nkoleelo. Wayanenyile ivintu ivyali nu kucitika umu manda akusyalikizya a nsi iipe, lino wali nu kutandika ukuteeka umu Wene Wakwe Leza. Wayanenyile ukuti insita kwene ii itale, alino ‘muomvi mutailwe uwa mano’ alaimililako Yesu pano nsi, ukupeela aomvi yakwe vyakwe Leza vino yakulondekwa.—Mate. 24:45-47.

² Nupya, umu usesemo kwene uuwa, Yesu walanzile apa mulumbe wa ya kazyana ikumi. (Welengini Mateo 25:1-13.) Lekini tusambilile apa mauzyo yaa: (1) Uzye umulumbe wa yakazyana ikumi ukasambilizya cani? (2) Uzye apakwe yaomvya uli vino umulumbe uu ukasambilizya, nupya vikayazwa uli? (3) Uzye  umulumbe uu ungatwazwa uli ndakai wenga na wenga?

3. I vyani vino impapulo zitu izya mpiti zyalanzilepo apa mulumbe wa yakazyana ikumi, nupya i vyani ivya citika?

³ Umwisambililo lyafumako, twasambilile ukuti umu myaka yalikwene umuomvi mutailwe akatulondolwela panono apa upiliulo wa Malembelo nu kutulondolwela sana pali vino tungasambililako. Mpapulo zitu izya mpiti, insita zimwi zyalanzile sile vino umulumbe uno Yesu walanzile uwa yakazyana ikumi ukaimililako, alino nu upiliulo wa nyali, mafuta amu nyali, na vino yasendelangamo amafuta ni vintu vyuze. Nomba, uzye tungati ukwika sana amano apa tuntu kwene tuu utunono, kwatulenganga ukuti tutauvwikisya ilyasi ilicindame ilyaya umu mulumbe uu? Wakwe vino tumasambilila, icasuko uku cuzyo cii, iicicindama sana.

4. Uzye umu mulumbe wa yakazyana ikumi, tungamanya uli (a) siwinga? (b) akazyana?

⁴ Lekini tusambilile pali vino Yesu wasambilizye umu mulumbe uu. Inkoleelo, katusambililile pali siwinga. Uzye siwinga wino Yesu walanzile umu mulumbe aweni? Tutanga tutwisike ukuti, Yesu wailandanga umwineco. Pa nsita imwi, waikolinye umwineco kuli siwinga! (Luka 5:34, 35) Nga akazyana yene, yakaimililako ya weni? Yesu walanzile umu mulumbe ukuti aakazyana yaalinzile ukukwata inyali izyake apa kuipekanya lino siwinga akwiza. Lolini paa vino ivikolana na vino Yesu wanenyile “ufyo unono” kulikuti alondezi yakwe apakwe, ukuti: “Pimpini ukuomba nu kuleka inyali zinu zitwalilile ukwaka, nupya mukolane wa yaomvi akalolela mwene wao kuwela kufuma ku cimulo ca winga.” (Luka 12:32, 35, 36) Nupya, umupasi wa muzilo walenzile ukuti umutumwa Paulo na Yoane nayo yakolanye apakwe yakwe Klistu uku yakazyana yaaya amano. (2 Kol. 11:2; Umbw. 14:4) Fwandi Yesu walanzile umulumbe uu uwaya pali Mateo 25:1-13 pakuti acinkuleko alondezi yakwe aapakwe.

5. Uzye Yesu walangilile uli iciputulwa ca nsita ino umulumbe wakwe wali nu kufikiliziliwa?

⁵ Nakupya katusambilile insita ino caali nu kucitikilapo. Uzye u kufika lilaci lino isambililo lino Yesu wasambilizye lyali nu kuomba? Apakusila kwa mulumbe, Yesu walangiliile insita iiyo lino walanzile amazwi aakuti: “Siwinga nawe asyala aiiza.” (Mate. 25:10) Ndi vino twasambilile umu Lupungu Lwa Mulinzi lwakwe Julai 15, 2013, usesemo wakwe Yesu uwaya umu vipande 24 na 25 umwibuku lyakwe Mateo, walanda apa ‘kwiza’ kwakwe imiku 8; izwi kwene lii ilyasenulwa ukufuma umu ciGliki lyaomviwa sana. Lyonsi lino Yesu walanda apa kwiza kwakwe, walozyanga uku macuzi akulu cuze lino aliza uku kupingula insi nu konoona aipe aaya muno nsi. Ukwaula nu kutwisika, umulumbe uu ukalozya umu manda yakusyalikizya, nomba lino ulafikiliziwa sana, u mu nsita ya macuzi aakulu cuze.

6. I sambililo ci ilyaya umu mulumbe uu, ukulingana na amazwi aayamo?

⁶ Uzye umulumbe wa yakazyana ikumi ukasambilizya cani? Iusyini amazwi aayamo. Ala paapo Yesu wafuma akulanda apa muomvi wakwe ‘umutailwe uwa mano.’ Umuomvi wiyo i umba ilinono lya yonsi apakwe yano yaali nu kulatungulula alondezi yakwe Klistu umu manda akusyalikizya. Yesu wanenyile aonsi yaayo ukuti yalinzile ukutwalilila ukuya acisinka. Lyene, walanzile umulumbe uu pakuti akonkomezye yonsi apakwe amu manda  akusyalikizya ukuti yaaya “apempule” pakuti yatakapanye isyuko lyao ilya kwikala ukwiyulu. (Mate. 25:13) Lekini tusambilile umulumbe uu nu kulola vino apakwe yakalondela isambililo ilyaya umu mulumbe uu.

7, 8. (a) I vintu ci viili vino akazyana yaaya amano yaalangizye ukuti yaali aipekanye? (b) Uzye apakwe yaipekanya umu nzila ci?

⁷ Umu mulumbe uu, Yesu walanzilemo apa yakazyana amano ukuti yataali wa yakazayana iviwele-wele, pano akazyana amano yaipekinye uku komanya siwinga. U mulandu ci? A pa mulandu wa vintu vii viili: kuipekanya nu kuya apempule. Akazyana yano yaanenyile ukuti yalolele siwinga insita ya usiku, yalondekwanga ukuti yakozye inyali zyao nu kuya apempule insita yonsi iya usiku kufikila lino siwinga wali nu kwiza. Nomba, akazyana 5 yataali wa yakazyana yauze iviwele-wele, pano yene yaipekinye ningo sana, yaasenzile amafuta amu nyali alino ni nyali zyao. Uzye apakwe acisinka nayo yaipekanya?

⁸ Icacumi yaipekanya! Aina Klistu apakwe yaaya wa yakazyana yaaya amano, pano yaipekanya ukutwalilila ukuomba umulimo na ucisinka umu manda yaa akusyalikizya kufika nu kumpelelekezyo. Yaamanya ukuti pakuti yaombe umulimo uno yaapelwa yalinzile kutaluka uku kulondesya ivintu ivyaya umu nsi yakwe Satana. Yakaombela Yeova nu mwenzo onsi, asi kuti yakapima pano yalapeleela uku muombela, lelo yakamuombela mu kuitemelwa nupya yakatwalilila ukuya acisinka kuli aaliwe nu ku Mwanakwe. Yaatwalilila ukuya na ucisinka, yasicitako ivintu viipe ivyaya umu nsi, yataaya ni miyele ya nsi, alino na ukaitemwe. Insita yonsi yaipekanya, yakaengesa wa ntanda izikapeela uluswepo, ukwaula ukusakamala nanti siwinga walengela ukwiza.—Filipi 2:15.

9. (a) Uzye Yesu wacelwile uli antu apa kuya apempule? (b) U munzila ci muno apakwe yaankulako uku kupunda kwa kuti: “Siwinga wiza”? (Lolini futonoti.)

⁹ Icintu cakwe ciili icalenzile akazyana ukuya aipekanye, u kuya apempule. Uzye cingacitika ukuti Umwina Klistu umupakwe avilwe ukuya umu pempule apa nsita iiya itale? Ee cingacitika. Lolini ukuti Yesu walanzile apa yakazyana yaaya ikumi ukuti lino siwinga walengiile ukwiza “yonsi kwene yasipula yasuka yakasula”. Yesu wamanyile ukuti nanti icakuti umwenzo ukulondesya ukuya umu pempule, umwili ungatonta. Apakwe acisinka yakalondela ukusunda kwakwe Yesu nupya yakaombesya ukuti yaatwalilila ukuya apempule. Umu mulumbe uu, akazyana yonsi yankwileko lino yuvwile ukupunda kwa kuti: “Siwinga wiza!” Nomba yaayo sile aali apempule aaliyo yasipikizye nu kufika uku mpela. (Mate. 25:5, 6; 26:41) Nga apakwe acisinka andakai caaya uli? Umu manda yaa akusyalikizya, apakwe nayo yaankulako uku kupunda ukwa unkolanya ukwa kuti, “siwinga” aewi ali apiipi nu kwiza. Nupya yaatwalilila ukuya aipekanye lino yakulolela Siwinga ukwiza. * Nomba amazwi akusyalikizya yakalanda sana apa ciputulwa cimwi ica nsita. U munzila ci?

10. Uzye ukulanzyanya kwa yakazyana amano ni viwelewele kungalenga tuuzye icuzyo ci?

¹⁰ Umu mulumbe uu, insita itale sana u kukusila kwa mulumbe lino akazyana  viwelewele na akazyana ya mano yakulanzyanya. (Welengini Mateo 25:8, 9.) Ukulanzyanya kuu kungalenga tuuzye ukuti: “A lilaci lino apakwe acisinka yangakana ukwazwa auze?” Pakuti tumanye icasuko ku cuzyo cii tulinzile ukumanya insita ino cii cilacitikilapo. Iusyini ukwaluka kuno twati tusambilila ukwakuti, Yesu wino aali Siwinga, aliiza umu kupingula, uku kusila kwa ucuzi ukulu cuze. Fwandi ukwaula nu kutwisika amazwi ali ukukusila kwa mulumbe uu, yakulanda sana pali vino vilacitika lino impelelekezyo ya ucuzi ukulu cuze itali ifike. Avino cifwile ukuya, pano pa nsita iiya apakwe ale yatiyapokeelela icimanyililo ca kusyalikizya.

11. (a) I cani icilacitika lino ucuzi ukulu cuze utali utandike? (b) Uzye akazyana amano yaalozizye mwi pa kunena akazyana iviwelewele ukuti yaye kuli yakakazya ya mafuta?

¹¹ Fwandi, lino ucuzi ukulu cuze utatala watandika, apakwe yonsi acumi aalaya pano nsi yalapokelela icimanyililo cakusyalikizya. (Umbw. 7:1-4) Ukufuma papo yalamanya ukuti icacumi lyene yakuya ukwiyulu. Nomba mwelenganye apa insita lino ucuzi ukulu cuze utatala watandika. I cani cingacitika kuli yaayo apakwe akuti yavilwa ukuya apempule nu kukanaya na ucisinka? Yatanga yakwate isyuko lyakuya ukwiyulu. Ukwaula nu kutwisika yatanga yapokelele icimanyililo ca kusyalikizya lino ucuzi ukulu cuze utatala watandika. Nga caya vivyo yauze acisinka yangasoololwa. Lino ucuzi ukulu cuze watandika, yano yalaya iviwelewele yangazunguka ukulola Babiloni Mukulu wonoonwa. Pa nsita iiyo ali lino yangamanya ukuti fwandi yataaipekinye ukupokelela Siwinga. Uzye apa nsita iiyo nga yatandika ukulenga uwazwilizyo i cani icingacitika? Umulumbe uno Yesu walanzile ukapela icasuko ica ulanda. Akazyana amano yaakanyile ukupeela amafuta akazyana yaaya iviwelewele, yayanena ukuya kuli yakakazya ya mafuta. Nomba iusyini ukuti, cali “usiku pakasi.” Uzye yali nu kuzana yakakazya ya mafuta pa nsita iiya? Awe cumi. Yaacezilwe.

12. (a) Umu ucuzi ukulu cuze, i cintu ci caulanda icilacitikila apakwe aali acisinka nomba yaata ukuya na ucisinka lino yatatala yapokelela icimanyililo cakusyalikizya? (b) I cani cilacitikila yaayo alaya kwati akazyana iviwelewele?

¹² Umu ucuzi ukulu cuze apakwe acisinka yatalazwilizya ali wensi aalata ukuya na ucisinka wakwe vino cali. Kutalaya uwazwilizyo uli onsi; ale iyacelwa. I cani icilayacitikila lyene? Yesu walondololwile icacitike lino akazyana iviwelewele yaile umukulonda amafuta, ati: “Siwinga nawe asyala aiiza. Akazyana yao aiteinye iingila pamwi nawe mu ng’anda umwali cimulo ca winga. Alino cisasa ciyalwa.” Lino yesu aliza umu lulumbi lwakwe,uku mpelelekezyo ya ucuzi ukulu cuze, alasenda apakwe yakwe acisinka ukwiyulu. (Mate. 24:31; 25:10; Yoa. 14:1-3; 1 Tesa. 4:17) Icisasa cilayalwa kuli yaayo asi yacisinka, yano yalaya kwati akazyana iviwelewele. Cilaya kwati yakupunda yakuti: “Musambazi! Musambazi! Tuyulileko!” Lelo yalapokelela icasuko wakwe cino yonsi alaya wambuzi yalapokelela pansita iiya iya upinguzi, icakuti: “Cumi nemo ntamumanyile.” Ala cilaya ica ulanda!—Mate. 7:21-23; 25:11, 12.

13. (a) U mulandu ci uno tutalinzile ukwelenganyizya ukuti alondezi yakwe Klistu apakwe aingi yalata ukuya na ucisinka? (b) U mulandu ci uno amazwi yano Yesu walanzile akucelula yangalangilila ukuti wataile ukuti apakwe yalaya acumi? (Lolini icikope ca kutandikilako.)

¹³ Kulingana na vino twasambilila, i vyani vino tungalandapo? Uzye Yesu walozizye umukuti aomvi aingi apakwe yatalaya na ucisinka icakuti alalondekwa  ukupyanikizyapo yauze? Awe foo. Iusyini ukuti, Yesu wacelwile umuomvi wakwe ‘umutailwe uwa mano’ ukuti ataya umuomvi mwipe. Lelo cisikupiliula ukuti wenekelanga icintu ciico ukucitika. Acino fwandi umu mulumbe uu muli ukucelula ukwa maka. Wakwe viivi kwene vino akazyana 5 yaali iviwelewele alino yauze 5 yaali amano, apakwe cila muntu yalinzile ukusoololapo ukuya aipekanye nupya apempule nanti ukuya iviwelewele aula ucisinka. Umutumwa Paulo walanzile apa cisinka cii lino walandanga uku Ina Klistu yauze apakwe. (Welengini Ayebulai 6:4-9; mulinganyeko na Malango 30:19.) Ukucelula kuu kwakwe Paulo kwali ukwamaka, lelo walandanga ni cikuuku ukulangizya ukuti wasininkizye ukuti ivintu vyali nu kuziipila Aina Klistu uku nkoleelo. Umu mulumbe uu uno Yesu walanzile mwaya amazwi akucelula aacikuuku. Fwandi Yesu wamanya ukuti aomvi yakwe apakwe yangatwalilila ukuya acisinka nu kupokelela icilambu!

14. U mulandu ci uno umulumbe wa yakazyana ikumi ungavwila na ‘amfwele nazyuze’?

¹⁴ Uzye vino umulumbe wa yakazyanya ikumi walozyanga uku yalondezi yakwe Yesu apakwe, tungati isambililo ilyayamo litanga lyazwe ‘amfwele nazyuze’? (Yoa. 10:16) Awe foo! Iusyini ukuti cino umulumbe uu ukulandapo i cakuti: “Pempulini!” Uzye apakwe sile aliyo yalinzile ukuya apempule? Yesu wene watiile: “Cino nkunena mwemwe, acino nkunena na yonsi kwene nati, pempulini.” (Mako 13:37) Yesu akaalonda ukuti alondezi yakwe yonsi yatwalilile ukuya na ucisinka nu kuya apempule wakwe vino apakwe yalinzile ukuya. Fwandi Aina Klistu yonsi yakaakolanya vino apakwe yaaya, nu kukolezya umulimo wakusimikila. Swensi kwene cila muntu tungaiusya ukuti akazyana iviwelewele, yaalenzile amafuta amu nyali ku yakazyana amano. Vino yaakaanyile ukuyapeelako amafuta, cikatwiusyako ukuti paasi angayela umuuze ucisinka, ukutuyelako umu cumi nanti ukutuyelako apempule. Cila muntu alapingulwa kuli Kapingula wino Yeova wasonta. Fwandi tulinzile ukuya aipekanye, pano wasya aize likwene sile!

15. U mulandu ci uno ulayo wakwe Klistu na nawinga wakwe ukasansamusizya Aina Klistu acumi?

¹⁵ Ivyaya umu mulumbe uno Yesu walanzile vingavwa Aina Klistu yonsi. Pano, swensi kwene tukazanga pa winga uu ulayako. Apakwe yalaya ukwiyulu; nupya pacisila cakwe Alamagedoni, yalaya nawinga wakwe Klistu. (Umbw. 19:7-9) Yonsi sile aalaya pano nsi yalaaipakizya ivisuma vino uwinga uu ulaleta, kulikuti uteeko uwololoke. Nanti twakwata utailo wakwikala ukwiyulu nanti pano nsi, lekini swensi tutwalilile ukuomvya vino twasambilila umu mulumbe uu uwa yakazyana ikumi. Lekini twalanga ukuti twaipekanya nu mwenzo onsi lino tukutwalilila ukuya apempule, pakuti tukaipakizye ivisuma vino Yeova watuteyanyizizya uku nkoleelo!