1, 2. (a) Kumbi Yesu wanguvumbuwa kuti ndi vinthu wuli vo vazamuchitika m’mazuŵa ngakumaliya? (b) Kumbi tikambiskanengi mafumbu nanga?

 AKUSAMBIRA aku Yesu atenere kuti angukondwa ukongwa pa nyengu yo ŵenga pa Phiri la Olivete achilereska nyumba yakusopiyamu ya ku Yerusalemu. Pa nyengu iyi, Yesu waŵakonkhoskiyanga ntharika zo zenga nge uchimi. Petro, Andreya, Yakobe ndi Yohane avwisiyanga mwakuphwere Yesu wachiŵakonkhoske uchimi wa vakuchitika vakunthazi. Iyu wanguŵakambiya vinandi vakukwaskana ndi mazuŵa ngakumaliya pamwenga kuti nyengu yo iyu wazamuwusiya mu Ufumu waku Chiuta. Wanguŵakambiya kuti pa nyengu iyi ‘muŵanda wakugomezgeka ndi wakuwamu’ wazamumiya iyu pacharu chapasi ndipu wazamupereka chakurya chauzimu pa nyengu yakwenere kwa ateŵeti ŵaki.​—Mat. 24:45-47.

² Wati wamaliza kukamba ntharika ya muŵanda wakugomezgeka, Yesu wangukamba so ntharika ya amwali 10. (Werengani Mateyu 25:1-13.) M’nkhani iyi tikambiskanengi mafumbu yanga: (1) Kumbi ntharika iyi ying’anamuwanji? (2) Kumbi ntharika yeniyi  yaŵawovya wuli Akhristu akusankhika? (3) Kumbi weyosi pakuyija wangayanduwa wuli ndi ntharika yeniyi?

3. Kumbi kali mabuku ngidu ngayikonkhoskanga wuli ntharika ya amwali 10, nanga penga suzgu wuli?

³ Nge mo tawone m’nkhani yajumpha, mazuŵa nganu muŵanda wakusintha mo wakonkhoske nkhani za m’Bayibolo. Kali mabuku ngidu ngakonkhoskanga nkhani za m’Bayibolo nge kuti zimiya vinthu vinyaki. Mwakuyeruzgiyapu, ngakambanga kuti vinthu vo Yesu wanguzumbuwa muntharika ya amwali 10, nge nyali, mafuta ndipuso vakuŵikamu mafuta vamiyanga vinthu vinyaki. Venivi vabisanga fundu yikulu yo takhumbikanga kusambirapu pa ntharika iyi. Nkhani iyi yitiwovyengi kuziŵa fundu yikulu yo yabisikanga.

4. Kumbi muntharika iyi mazu yanga ngamiya yani (a) munthurumi yo wato? (b) amwali?

⁴ Tiyeni tiwoni fundu yikulu ya muntharika yo Yesu wangukamba. Chakwamba, tikambiskani ŵanthu wo azumbulika muntharika iyi. Kumbi munthurumi yo wato ndi yani? Ndi Yesu. Nchifukwa wuli tikamba viyo? Chifukwa chakuti nyengu yinyaki, iyu wangujiyeruzgiya ndi munthurumi yo wato. (Luka 5:34, 35) Nanga amwali mbayani? Muntharika iyi, Yesu wangukamba kuti amwali yaŵa akhumbikanga kuwonesesa kuti mweneku wa nthengwa wazisaniyi nyali zawu zichikole. Kumbukani kuti Yesu wangukambiya so Akhristu “akamskambu kamana” mazu ngakuyananaku ndi ngenanga. Iyu wangukamba kuti: “Nyali zinu [ziŵi] zakukole; ndipu muŵi imwi akukozgana ndi ŵanthu akulereze mbuyawu waku ŵija, penipo wawengi ku chakurya cha nthengwa.” (Luka 12:32, 35, 36) Kweniso Paulo ndi Yohane anguyeruzgiya Akhristu akusankhika ndi amwali ambula kufipiskika. (2 Ŵakor. 11:2; Chiv. 14:4) Viwoneke limu kuti Yesu wakhumbanga kuti ntharika ya pa Mateyu 25:1-13 yije nge ulongozgi wakutcheŵeska Akhristu akusankhika.

5. Kumbi Yesu wangulongo kuti uchimi wa muntharika iyi wazamufiskika nyengu niyi?

⁵ Kumbi uchimi wa muntharika iyi wazamufiskika zukwanji? M’mazu ngakumaliya nga ntharika yaki, Yesu walongo nyengu yo uchimi uwu wazamufiskikiya. Iyu watiti: ‘Wanguza mweni-nthengwa.’ (Mat. 25:10) Nge mo tingusambiriya mu Chigongwi cha Alinda cha July 15, 2013, mazu ngo ngakamba za ‘kuza’ kwaku Yesu ngasanirika maulendu 8 mu uchimi waki wa pa Mateyu chaputala 24 ndi 25, ndipu mazu ngosi yanga ngatuliya ku mazu ngamoza nga Chigiriki. Maulendu ngosi 8 yanga, Yesu wakambanga vo vazamuchitika pa chisuzgu chikulu pa nyengu yo iyu waziyengi kuzipereka cheruzgu ndipuso kuzibwanganduwa charu chiheni ichi. Mwaviyo, viwoneke limu kuti uchimi uwu ukwaska mazuŵa ngakumaliya ndipu wazamufiskika ukongwa pa chisuzgu chikulu.

6. Malinga ndi vo Yesu wangukamba, kumbi fundu yikulu muntharika iyi ndi niyi?

⁶ Kumbi fundu yikulu ndi niyi muntharika iyi? Kumbukani vo Yesu wangukamba. Pa nyengu iyi ndipu Yesu wamaliza ŵaka kukonkhoska vakukwaskana ndi ‘muŵanda wakugomezgeka ndi wakuwamu.’ Viwoneke limu kuti yapa Yesu wakambanga kagulu kamana ka Akhristu akusankhika wo alongozga akusambira ŵaki m’mazuŵa ngakumaliya. Yesu wangutcheŵeska Akhristu a mukagulu kenaka kuti atenere kugomezgeka. Pavuli paki, iyu wangukamba ntharika ya amwali 10 kuti watcheŵeski Akhristu akusankhika wosi. Muntharika iyi, Yesu wakambiyanga Akhristu ŵenaŵa kuti akhumbika kuja masu m’mazuŵa nganu ngakumaliya kuti azilonde mphotu yawu. (Mat. 25:13) Sonu tiyeni tikambiskani vo Akhristu akusankhika asambirapu pa ntharika iyi.

7, 8. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vo vilongo kuti amwali 5 azeru ŵenga akunozgeka? (b) Kumbi Akhristu akusankhika alongo wuli kuti nawu mbakunozgeka?

⁷ Ntharika yaku Yesu yilongo kuti amwali azeru anguchita vinthu mwakupambana ndi amwali akupusa. Nchifukwa wuli tikamba viyo? Yiwu angunozgeke kuza kwa mweneku wa nthengwa kweniso ŵenga masu. Amwali wo angudanika ndi usiku kuti akakumani ndi mweneku wa nthengwa, akhumbikanga kuti nyali zawu zikolengi ndipuso akhumbikanga kuja masu ndi kulindizga mpaka po mweneku wa nthengwa watingi waziyengi. Mwakupambana ndi amwali akupusa, amwali 5 azeru angunozgeke ndipu angupinga mafuta nganyaki ngapade. Kumbi Akhristu akusankhika mazuŵa nganu alongo wuli kuti mbakunozgeka?

⁸ M’mazuŵa nganu ngakumaliya, Akhristu akusankhika wo mbakugomezgeka achita vinthu mwazeru nge mo anguchitiya amwali 5 azeru. Yiwu mbakunozgeka kuti agwirengi nchitu mwakugomezgeka mpaka umaliru wa charu. Chinanga kuti aziŵa kuti akumanengi ndi masuzgu pakuteŵete Yehova, kweni alutirizga kumuteŵete mwakugomezgeka ndipu atijinola vinthu vinandi vo visanirika m’charu chaku Satana. Chifukwa chakuti atanja Yehova, yiwu atijipereka kuti amuteŵetiyengi ndi mtima wosi, ndipu alutirizgengi kugomezgeka kwaku iyu ndipuso Mwana waki. Yiwu akana kunyengeka ndi mzimu wacharu nge, jalidu lakwanja chuma ndipuso mijalidu yinyaki yiheni. Ivi vitiŵawovya kuti aje akunozgeka kweniso aŵala nge vakumbulikiya. Ndipu kuswera kwa mweneku wa nthengwa kutiŵatimbanyiza maŵanaŵanu cha.​—Ŵaf. 2:15.

9. (a) Nchifukwa wuli Yesu wangutcheŵeska Akhristu akusankhika pa nkhani ya kugona? (b) Kumbi Akhristu akusankhika achita wuli ndi mazu ngakuti, “Mweni-nthengwa yo”? (Wonani so mazu ngam’mphata.)

⁹ Chachiŵi, amwali 5 azeru ŵenga masu ndipu venivi vilongo kuti ŵenga akunozgeka. Kumbi vingachitika kuti Mkhristu wakusankhika, weyosi pakuyija wayambi kusiwa wachilindizga mweneku wa nthengwa? Hinya! Wonani kuti Yesu muntharika yaki wangukamba kuti mbeta zosi 10 “zingusiwa ndi zingura [zingugona]” chifukwa mweneku wa nthengwa wanguswera. Yesu waziŵanga umampha kuti mtima ungaja wakukhumbisiska kweni ungatimbanyizgika chifukwa chakulopwa kwa liŵavu. Akhristu akusankhika wo mbakugomezgeka alondo ulongozgi wenuwu ndipu ayesesa kuja masu kweniso alutirizga kulindizga. Muntharika iyi, amwali wosi anguvwa mazu ngakudanirizga ngakuti: “Mweni-nthengwa yo!” Kweni ŵija wo ŵenga masu ndiwu anguwona vosi mpaka pakumaliya. (Mat. 25:5, 6; 26:41) Nanga Akhristu akusankhika achita wuli mazuŵa nganu? Chifukwa chakuti vinthu mazuŵa nganu vilongo kuti mweneku wa nthengwa wepafupi kuza, Akhristu akusankhika achitapu kanthu pa mazu ngakuti, “Mweni-nthengwa yo!” Yiwu akunthiyapu ndipu alutirizga kulindizga Mweneku wa nthengwa. a Mwaviyo, ntharika iyi yikamba ukongwa za nyengu yo vinthu vosi ivi vazamuchitikiya. Nchifukwa wuli tikamba viyo?

10. Kumbi vo mwali akupusa akambiskananga ndi amwali azeru vingachitiska kuti tijifumbi fumbu nili?

¹⁰ Chigaŵa chikulu cha vakuchitika va m’nkhani iyi, chiwoneka ukongwa m’mazu ngo amwali akupusa akambiskananga ndi amwali azeru. (Ŵerengani Mateyu 25:8, 9.) Vo akambiskananga  vingachitiska kuti tijifumbi kuti: “Kumbi ndi nyengu niyi yo ŵanthu akugomezgeka aku Chiuta azamukaniya kuwovya wo azakuŵapempha chovyu?” Tingasaniya kwamuka kwa fumbu ili asani tingaweriyamu so kamanavi m’nkhani iyi. Kumbukani kuti nkhani iyi yilongo kuti Yesu yo ndi Mweneku wa nthengwa wazengi kuziyeruzga chisuzgu chikulu chepafupi kumala. Mwaviyo, mphakwenere kukamba kuti chigaŵa chikulu cha ntharika iyi chazamufiskika nyengu ya cheruzgu yechendafiki. Ivi ve viyo chifukwa chakuti pa nyengu iyi Akhristu akusankhika azamuja kuti alonde kali chisimikizgu chawu chakumaliya.

11. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vo vazamuchitika chisuzgu chikulu chechendayambi? (b) Kumbi amwali azeru ang’anamuwanganji pakutuma anyawu kuti akaguli ngawu mafuta?

¹¹ Chisuzgu chikulu chechendayambi, Akhristu akusankhika wo mbakugomezgeka azamuja kuti alonde kali chisimikizgu chawu chakumaliya. (Chiv. 7:1-4) Ivi vazakuŵawovya kuti asimikizgi kuti aluta nadi kuchanya. Kweni ŵanaŵaniyani so vo vazamuchitika chisuzgu ichi chechendayambi. Kumbi nchinthu wuli cho chazamuchitikiya Akhristu akusankhika wo atondeka kuja masu ndipuso kugomezgeka? Yiwu azamutondeka kuluta kuchanya chifukwa azamulonde cha chisimikizgu chawu chakumaliya. Pa nyengu iyi, Akhristu akugomezgeka azamulonde chisimikizgu chawu kuti mbakusankhika nadi. Asani chisuzgu chikulu chaziyamba, wo mbambula kugomezgeka azamufipa mtima ukongwa kuwona kuti Babiloni Mukulu wabwangandulika. Pa nyengu yeniyi ndipu azamuziŵiya kuti anozgeke cha kuza kwa Mweneku wa nthengwa. Kumbi nchinthu wuli cho chazakuŵachitikiya pa nyengu iyi asani azipempha chovyu? Ntharika yaku Yesu ye ndi kwamuka kwakuchitiska chitima. Amwali azeru angukana kuŵapaskaku mafuta amwali akupusa ndipu anguŵakambiya kuti akaguli ngawu. Kweni kumbukani kuti uwu wenga “usiku pakati,” ndipu atingi akaŵasaniyengi cha akuguliska mafuta!

12. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vakuchitiska chitima vo vazamuchitikiya akusankhika ambula kugomezgeka? (b) Kumbi Yesu wazakuŵamuka wuli ŵanthu wo ŵe nge amwali akupusa?

¹² Mwakuyana ŵaka, pa nyengu ya chisuzgu chikulu Akhristu akusankhika wo mbakugomezgeka azakuŵawovya cha akusankhika wosi ambula kugomezgeka. Nanga nchinthu wuli cho chazamuchitikiya Akhristu akusankhika ambula kugomezgeka ŵenaŵa? Muntharika yaki, Yesu wangukonkhoska cho chinguchitikiya amwali akupusa ŵati aluta kuchigula mafuta. Iyu wangukamba kuti: “Wanguza mweni-nthengwa yo; ndipu [mbeta] zakurongosoleka zingusere pamoza nayu ku zowara, ndipu chingujarika chisasa.” Asani watuza mu unkhankhu waki chisuzgu chikulu chepafupi kumala, Khristu wazamutole kuchanya akusankhika wosi wo mbakugomezgeka. (Mat. 24:31; 25:10; Yoh. 14:1-3; 1 Ŵat. 4:17) Pavuli paki, khomu lazamujalika kuti wosi ambula kugomezgeka wo ŵe nge amwali akupusa aleki kusere. Yiwu azamuliya ndi kudanirizga kuti, “Ambuya, Ambuya, tijuliyeniku!” Kweni pa nyengu iyi ya cheruzgu, Yesu wazakuŵamuka nge mo wazamumukiya ŵanthu anyaki wo ŵe nge mbuzi. Iyu wazakuŵakambiya kuti: “Nditikuneniyani, kuti nditikuziŵani cha.” Ivi vazamuja vakuchitiska chitima ukongwa!​—Mat. 7:21-23; 25:11, 12.

13. (a) Nchifukwa wuli tikhumbika cha kuŵanaŵana kuti anandi mwa akusankhika aku Khristu alekengi kuja akugomezgeka? (b) Nchifukwa wuli tingakamba kuti mazu ngaku Yesu ngakutcheŵeska ngalongo kuti watiŵagomezga Akhristu akusankhika? (Wonani chithuzi papeji 12.)

¹³ Kumbi tisambiranjipu pa vo takambiskana? Kumbi Yesu wang’anamuwanga kuti anandi mwa akusankhika ŵaki azamuja ambula kugomezgeka ndipu pazamukhumbika  kusankha so anyaki? Awa. Kumbukani kuti yapa, Yesu ndipu wamaliza ŵaka kutcheŵeska ‘muŵanda wakugomezgeka ndi wakuwamu’ kuti wangalekanga cha kuchita vinthu mwakugomezgeka. Kumbi ivi vilongo kuti Yesu wamukayikiyanga muŵanda? Awa! Mwakuyana ŵaka, ntharika ya amwali 10 ye ndi fundu yakutcheweska. Muntharika iyi mwe amwali 5 akupusa ndipuso anyaki 5 azeru. Nge mo venge ndi amwali yaŵa, Mkhristu weyosi wakusankhika wangasankha kuchita vinthu vakulongo kuti ngwakunozgeka ndipuso ngwakugomezgeka. Wakutumika Paulo wangulembe Akhristu anyaki fundu yakuyanana ndi yeniyi. (Ŵerengani Ŵahebere 6:4-9; yeruzgiyani ndi Marangu 30:19.) Paulo wangupereka ulongozgi wakutcheŵeska, kweni wanguwukamba mwachanju ndipu wenga ndi chigomezgu chakuti Akhristu akusankhika alutirizgengi kugomezgeka kuti azilonde vinthu ‘vamampha’ kunthazi. Mwakuyana ŵaka, muntharika iyi Yesu wangupereka ulongozgi mwachanju ndipuso wangulongo kuti watiŵagomezga Akhristu akusankhika. Khristu waziŵa kuti mteŵeti weyosi wakusankhika wangalutirizga kugomezgeka kuti wazilonde mphotu!

14. Kumbi ‘ambereri zinyaki’ nawu ayanduwa wuli ndi ntharika ya amwali 10?

¹⁴ Uthenga wa muntharika iyi ukwaska Akhristu akusankhika. Kumbi tingakamba kuti ‘ambereri zinyaki’ ayanduwa cha ndi ntharika ya amwali 10? (Yoh. 10:16) Awa! Kumbukani kuti uthenga wakukhumbika ukongwa muntharika iyi ngwakuti: “Khazgani.” Kumbi mbakhristu akusankhika pe wo akhumbika kulindizga? Yesu wangukamba kuti: ‘Kweni chenicho ndinene imwi, ndinene wosi: Khazgani.’ (Marko 13:37) Yesu wakhumba kuti mteŵeti weyosi waku Chiuta waje wakunozgeka, wakugomezgeka ndipuso waje masu. Mwaviyo, ‘ambereri zinyaki’ alondo chakuwoniyapu cha Akhristu akusankhika ndipu awona kuti kuteŵete Yehova nkhwakukhumbika ukongwa pa umoyu wawu. Kweniso kumbukani kuti amwali ambula zeru angupempha amwali azeru kuti aŵapaskeku mafuta. Pemphu lawu lambula zeru ili, lititikumbuska kuti weyosi pakuyija wakhumbika kuteŵete Yehova mwakugomezgeka ndipuso kuja masu asani wakhumba kuzitaskika. Weyosi wazamumuka yija kwaku Yesu, Mweruzgi murunji yo Yehova wasankha. Tikhumbika kuja akunozgeka chifukwa iyu wazengi pambula kuswera!

15. Kumbi Akhristu wosi azamuyanduwa wuli ndi nthengwa yaku Khristu?

¹⁵ Mkhristu weyosi wazamuyanduwa ndi nthengwa yaku Khristu yo tilindizga. Akhristu akusankhika amuja kuchanya, ndipu pavuli pa nkhondu ya Aramagedoni azamuja mwali waku Khristu. (Chiv. 19:7-9) Pavuli paki, weyosi pacharu chapasi wazamuyanduwa ndi nthengwa yo yazamuchitikiya kuchanya chifukwa yazamuchitiska kuti pazije boma lo lazamuchitiya ŵanthu vinthu vaurunji. Kaya tilindizga kuluta kuchanya pamwenga kuzija pacharu chapasi, tiyeni tosi tisambirepu kanthu pa ntharika yaku Yesu ya amwali 10. Tiyeni tilongo kuti te akunozgeka kweniso kuti te masu kuti tizilonde vitumbiku vo Yehova watisungiya!