Skip to content

Skip to table of contents

Sena Muyoozumanana ‘Kulangila’?

Sena Muyoozumanana ‘Kulangila’?

“Aboobo amulangile, nkaambo tamuzyi buzuba nociba ciindi.”—MT. 25:13.

1, 2. (a) Ncinzi Jesu ncaakayubununa kujatikizya mazuba aamamanino? (b) Mibuzyo nzi njotutiilange-lange?

CEELEDE kuti cakali kukondelezya kukkala aa Cilundu ca Maolifa—tempele mu Jerusalemu kalilibonya—ciindi Jesu naakaamba businsimi bwakwe bumwi bukkomanisya kapati. Petro, Jakobo alimwi a Johane bakaswiililisya ciindi Jesu naakali kwaamba businsimi bwazintu zyakali kuyoocitika kumbele. Wakabaambila zintu zinji kujatikizya mazuba aamamanino aabweende bwazintu oobu bubyaabi, ciindi naakali kuyoolela mu Bwami bwa Leza. Wakabaambila kuti kuciindi eeco, wakali kuyooba ‘amuzike uusyomeka alimwi uucenjede’ iwakali kuyakumwiininina anyika, wakali kuyooba amulimo wakupa babelesi bakwe cakulya cakumuuya caciindi ceelede ncobakali kuyandika.—Mt. 24:45-47.

2 Kuzwa waawo, mubusinsimi mbubwenya oobu, Jesu wakaamba cikozyanyo cabanakalindu bali kkumi. (Amubale Matayo 25:1-13.) Atulange-lange mibuzyo eeyi: (1) Ino mulumbe nzi uuli mucikozyanyo eeci? (2) Mbuti bananike mbobalutobela lulayo luli mucikozyanyo eeci, alimwi ncinzi cacitika? (3) Mbuti umwi aumwi wesu mbwakonzya kugwasyigwa kucikozyanyo ca Jesu mazuba aano?

INO MULUMBE NZI UULI MUCIKOZYANYO EECI?

3. Kaindi, mabbuku eesu akali kukankaizya nzi mubupanduluzi bwacikozyanyo cabanakalindu bali kkumi, alimwi ncinzi cakacitika?

3 Twakabona mucibalo cainda kuti mumyaka yainda, muzike uusyomeka bucebuce watalika kubikkila maano kupandulula Magwalo mbwaakonzya kubelesyegwa munzila iigwasya ikutali kukankaizya ncoziiminina zintu zyaambidwe mucibalo. Musyule, mabbuku eesu zimwi ziindi akali kwaamba kuti zintu zyoonse zyaambidwe mucikozyanyo ca Jesu cabanakalindu ibali kkumi kuli ncoziiminina, kubikkilizya amalambe, mafwuta, nsazi, alimwi azimbi zyaambidwe. Aboobo, sena kubikkila maano kutwaambo tumwi tusyoonto-syoonto mbuli tootu kwakapa kuti tutacikonzyi kuumvwisya mulumbe uuli mucikozyanyo eeci? Kweelana ambotutiibone, bwiinguzi kumubuzyo ooyu bulayandika kapati.

4. Mucikozyanyo eeci, mbuti mbotunga twazyiba (a) sibwiinga? (b) banakalindu?

4 Atulange-lange mulumbe wa Jesu uuli mucikozyanyo eeci. Cakusaanguna, amubone bantu bajatikizyidwe. Ino nguni sibwiinga mucikozyanyo? Cakutainda mumbali, Jesu wakali kulyaamba mwini. Kayi aciindi cimwi, wakalyaamba kuti ngusibwiinga! (Lk. 5:34, 35) Ino banakalindu mbaani? Mucikozyanyo, Jesu waamba kuti banakalindu bajisi mukuli wakuti kabalibambilide amalambe aabo kaayaka ciindi asika sibwiinga. Amubone lulayo lukozyenye Jesu ndwaakapa “katanga kaniini” kabananike naakati: “Amusame akulibambila, aalo malambe aanu kaayaka lyoonse, alimwi nywebo amube mbuli babelesi balindila simalelaabo uupiluka kuzwa kupobwe lyabwiinga.” (Lk. 12:32, 35, 36) Kuyungizya waawo, mwaapostolo Paulo alimwi amwaapostolo Johane bakasololelwa amuuya uusalala kukozyanisya basikutobela ba Kristo bananike kuli banakalindu. (2Kor. 11:2; Ciy. 14:4) Cilisalede kuti, Jesu wakali kuyanda kuti cikozyanyo cilembedwe kuli Matayo 25:1-13 cibe lulayo alimwi akucenjezya kuli basikumutobela bananike.

5. Mbuti Jesu mbwaakatondezya ciindi noziyoocitika zintu zyaambidwe mucikozyanyo?

5 Cabili, amulange ciindi cijatikizyidwe. Nciindi cili mucikozyanyo nolubeleka lulayo lwa Jesu? Jesu ulatwaambila ciindi kumamanino aacikozyanyo kati: “Sibwiinga wakasika.” (Mt. 25:10) Kweelana ambokwakabandikwa mumagazini eeyi ya July 15, 2013, businsimi bwa Jesu ibulembedwe mubbuku lya Matayo caandaano 24 alimwi a 25 bujisi zibeela zili lusele zyaamba “kusika” kwakwe; mucibeela cimwi acimwi, kubelesyedwe bbala lyomwe lya Chigiriki. Mucibeela cimwi acimwi, Jesu wakali kwaamba ciindi aakusika kutegwa abeteke lyamapenzi mapati eelyo mpoonya aakumana akanyonyoone bweende oobu bwazintu. Aboobo kulibonya kuti cikozyanyo eeci cibeleka kumazuba aamamanino, pele kwaambisya ciindi camapenzi mapati.

6. Kweelana amakani aazingulukide cikozyanyo eeci, mulumbe nzi uuli mucikozyanyo eeci?

6 Mulumbe nzi uuli mucikozyanyo eeci? Amuyeeye makani aazingulukide cikozyanyo eeci. Jesu wakazwa akubandika “zyamuzike uusyomeka alimwi uucenjede.” Muzike ooyo wakali kuyakuba kakamu kasyoonto kabaalumi bananike ibakali kuyoosololela akati kabasikutobela ba Kristo kumazuba aamamanino. Jesu wakacenjezya baalumi aabo kuti beelede kuzumanana kusyomeka. Kuzwa waawo, wakayaambele akupa cikozyanyo eeci kutegwa alailile boonse basikumutobela ibananike kumazuba aamamanino kuti bazumanane ‘kulangila’ buyo-buyo balakonzya kusweekelwa bulumbu bwabo bubotu. (Mt. 25:13) Lino atucilange-lange cikozyanyo eeci akubona bananike mbobali kulutobela lulayo iluli mulincico.

INO BANANIKE BALUTOBELA BUTI LULAYO LULI MUCIKOZYANYO EECI?

7, 8. (a) Mbube nzi bobilo ibutondezya kuti banakalindu bacenjede bakalilibambilide? (b) Ino bananike batondezya buti kuti balilibambilide?

7 Cikozyanyo ca Jesu cikankaizya kaambo kakuti banakalindu bacenjede bakalilibambilide kusika kwasibwiinga kwiindana abaabo bafwubafwuba. Ino nkaambo nzi? Akaambo kabube oobu bobilo: kulibambila alimwi akupakamana. Banakalindu aaba ibakapedwe mukuli ooyu wakulindila masiku kusika kwasibwiinga, bakeelede kubona kuti malambe aabo azumanana kuyaka alimwi akupakamana kwamawoola oonse kusikila kuciindi eeco cikkomanisya. Nokuba boobo, ikwiindana abanakalindu bafwubafwuba, banakalindu bosanwe bakalibambila ncobeni, bakabweza mafwuta aambi munsazi zyabo amalambe aabo. Sena abalo bananike ibasyomeka batondezya kuti balilibambilide?

8 Inzya batondezya oobo! Muciindi coonse camazuba aamamanino, Banakristo bananike bali kucita mbuli banakalindu bacenjede aabo, kabalibambilide kubeleka mulimo wabo cakusyomeka kusikila kumamanino. Balizyi cijatikizyidwe mukubeleka mulimo cakusyomeka, kabazyi kuzwa kumatalikilo kuti mulimo wabo uyoobapa kusiya zintu zinji zyakumubili izili munyika ya Saatani. Balilyaabide cakumaninina kuli Jehova alimwi balamubelekela, kakunyina kubikka buzuba naa mbaakani mumizeezo yabo, pele balamubelekela akaambo kaluyando alimwi akusyomeka kulinguwe aku Mwanaakwe. Balazumanana kusyomeka, akuukaka muuya wanyika eeyi mbyaabi alimwi akubatantamuka bantu bayandisya zintu zyakumubili, batalilemeki alimwi ibaliyanda. Aboobo balilibambilide, kabamweka mbuli mimuni, alimwi kakunyina kunyonganizyigwa akumuka kuli koonse kunga kwalibonya kujatikizya kusika kwa Sibwiinga.—Flp. 2:15.

9. (a) Mbuti Jesu mbwaakacenjezya kujatikizya cilengwa cakuuzyila? (b) Ino bananike babweza ntaamu nzi kukoongolola kwakuti: “Wasika sibwiinga”? (Alimwi amubone bupanduluzi buyungizyidwe.)

9 Bube bwabili ibugwasya banakalindu aabo kuti balibambile nkulangila. Sena cilakonzyeka ku Munakristo munanike kuuzyila kuciindi cilamfwu camasiku cakulangila? Inzya. Amubone kuti Jesu wakaamba boobu kujatikizya banakalindu bali kkumi, “boonse bakatalika kufwukula mpoonya bakoona” ciindi naakalibonya kumuka sibwiinga. Jesu wakalizyi kabotu kuti naba muntu uuyandisisya alimwi uulisungwide ulakonzya kunyonganizyigwa akukompama kwamubili. Bananike ibasyomeka bakutobela kucenjezya ooko alimwi akubeleka canguzu kuti bazumanane kabapakamene, akulangila. Mucikozyanyo eeci, banakalindu boonse bakabweza ntaamu nobakamvwa koongolola kwakuti: “Wasika sibwiinga!” Pele balikke bakapakamene mbabakaliyumya kusikila kumamanino. (Mt. 25:5, 6; 26:41) Mbuti kujatikizya bananike basyomeka mazuba aano? Muciindi coonse camazuba aamamanino, babweza ntaamu kubumboni busalede, munzila imwi kukoongolola kwakuti, “Wasika sibwiinga”—ulafwaafwi kuboola. Alimwi baliyumya, kabalibambilide lyoonse kukusika kwa Sibwiinga. * Nokuba boobo, mamanino aacikozyanyo abikkila maano kuciindi cigaminide. Munzila nzi?

BULUMBU KUBANAKALINDU BACENJEDE ACISUBULO KUBAFWUBAFWUBA

10. Ino mubandi akati kabanakalindu bafwubafwuba alimwi abacenjede uleta mubuzyo nzi uupa kukkala ansi kuyeeya?

10 Ambweni cibeela cigambya kapati cacikozyanyo cijanika kumamanino, mumubandi akati kabanakalindu bafwubafwuba alimwi abacenjede. (Amubale Matayo 25:8, 9.) Mubandi ooyo uleta mubuzyo ooyu uupa kukkala ansi kuyeeya: “Ndilili mumakani aakaindi aabantu ba Leza, ibasyomeka nobakali kuyookaka kugwasya bamwi ibakali kuyoolomba lugwasyo?” Bwiinguzi kumubuzyo ooyu bulajanika ciindi notulanga alimwi ciindi cijatikizyidwe. Amuyeeye kujatikizya kucinca mukumvwisya kwesu kwakuti Jesu, Sibwiinga uyooboola kubeteka mapenzi mapati kaali afwaafwi kumana. Aboobo sena tacilangilwi kuti cibeela eeci cacikozyanyo cibikkila kapati maano kuzintu zicitika kakuceede buyo aniini kuti lubeta oolo lucitike? Cilalangilwa, akaambo kakuti kuzikusika aciindi eeco bananike banooli bagantwa camamanino.

11. (a) Ncinzi ciyakucitika kwaakucaala buyo ciindi cisyoonto kuti mapenzi mapati atalike? (b) Ncinzi banakalindu bacenjede ncobakali kupandulula nobakaambila baabo bafwubafwuba kuti baunke kubasambazi bamafwuta?

11 Aboobo, kaatanatalika mapenzi mapati, bananike basyomeka boonse aanyika banooli babikkwa kale ciganto camamanino. (Ciy. 7:1-4) Kuzwa waawo, bwiite bwabo bulasinizyigwa. Pele amuyeeye myaka yamusyule kaatanatalika mapenzi. Ncinzi ciyakucitika kubananike ibakaalilwa kulangila, ibakaleka kusyomeka? Bayoosweekelwa bulumbu bwabo bwakujulu. Cakutadooneka, tabakabikkwi ciganto camamanino mapenzi mapati kaatanatalika. Aciindi eeco, bantu bambi basyomeka bayoonanikwa. Ciindi aakutalika mapenzi, bafwubafwuba aabo bayakugambwa kubona kunyonyoonwa kwa Babuloni Mupati. Ambweni cilakonzya kuba aciindi eeco nobayakuzyiba kuti tabalibambilide kusika kwa Sibwiinga. Ikuti naa aciindi eeco, akaambo kakulibilika bakalombe lugwasyo, ncinzi ciyakucitika? Cikozyanyo ca Jesu cipa bwiinguzi butakkomanisyi. Banakalindu bacenjede bakakaka kubapa mafwuta aabo bafwubafwuba, muciindi caboobo bakabaambila kuti baunke kubasambazi bamafwuta. Nokuba boobo, amuyeeye kuti akali “akati kamasiku eeni.” Sena bakali kukonzya kujana basambazi bamafwuta aciindi eeco? Peepe. Ciindi cakalimanide kale.

12. (a) Kuciindi camapenzi mapati, ncintu nzi cuusisya ciyakucitikila kufwumbwa ooyo iwakali munanike pele iwakacileka kusyomeka katanabikkwa ciganto camamanino? (b) Ncinzi ciyakubacitikila kumamanino aabo ibacita mbuli banakalindu bafwubafwuba?

12 Mbubwenya buyo, kuciindi camapenzi mapati, bananike basyomeka tabakakonzyi kugwasya kufwumbwa iwakacileka kusyomeka. Takukabi lugwasyo luli loonse. Ciindi cinoomanide kale. Aboobo, ncinzi ciyakubacitikila ibali boobo? Jesu ulapandulula cakacitika ciindi banakalindu bafwubafwuba aabo nobakaunka, waamba kuti: “Sibwiinga wakasika. Banakalindu ibakalibambilide bakanjila anguwe muŋanda yapobwe lyabwiinga, mpoonya mulyango wakajalwa.” Ciindi Jesu aakuboola mubulemu bwakwe kumamanino aamapenzi mapati, uyoobunganya bananike bakwe ibasyomeka kujulu. (Mt. 24:31; 25:10; Joh. 141-3; 1Te. 4:17) Masimpe, mulyango uyakujalwa kulibaabo ibatakasyomeka, ibacita mbuli banakalindu bafwubafwuba. Munzila imwi bayakoongolola kuti: “Sibwiinga, Sibwiinga, kotujalwida!” Pele bapegwa bwiinguzi bukozyenye aboobo banji bali mbuli mpongo mbobatambula kuciindi eeco calubeta bwakuti: “Kumwaambila masimpe, mebo tandimuzyi pe.” Eelo kaka ciyakuba cintu cuusisya!—Mt. 7:21-23; 25:11, 12.

13. (a) Nkaambo nzi ncotuteelede kuyeeya kuti bunji bwabasikutobela Kristo bananike tabakasyomeki? (b) Nkaambo nzi majwi aa Jesu aakucenjezya ncotweelede kwaabona kuba majwi aalusyomo ndwajisi? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

13 Kujatikizya twaambo twabandikwa, ncinzi ncotukonzya kwaamba? Sena Jesu wakali kwaamba kuti bunji bwababelesi bakwe bananike tabakasyomeki aboobo kuyakuyandika kusala bambi? Peepe. Amuyeeye kuti wakazwide aakucenjezya “muzike uusyomeka alimwi uucenjede” ikutaba muzike mubi. Eeci tacaambi kuti Jesu wakali kulangila cintu cili boobo kucitika. Mbubwenya buyo, cikozyanyo eeci cijisi majwi aakucenjezya. Mbubwenya banakalindu bosanwe mbobakali bafwubafwuba alimwi abambi bosanwe mbobakacenjede, munanike umwi aumwi ulijisi nguzu zyakulisalila kuba muntu uulibambilide alimwi uupakamene naa kuba mufwubafwuba alimwi uutasyomeki. Mwaapostolo Paulo wakasololelwa amuuya kulemba kaambo kakozyenye ciindi naakali kubandika a Banakristonyina bananike. (Amubale Bahebrayo 6:4-9; amweezyanisye a Deuteronomo 30:19.) Amubone kuti lulayo lwa Paulo lwakali anguzu, pele wakayungizya amajwi aaluyando aatondezya lusyomo ndwaakajisi lwakuti kumbele kwakali “zintu zibotu kapati” ku Banakristonyina. Mbubonya buyo, ikucenjezya kuli mucikozyanyo ca Jesu kulapegwa munzila iitondezya lusyomo. Kristo ulizyi kuti umwi aumwi wababelesi bakwe bananike ulakonzya kuzumanana kusyomeka akuyootambula cipego cibotu kapati!

MBUTI “MBELELE ZIMBI” ZYA KRISTO MBOZIKONZYA KUGWASYIGWA?

14. Nkaambo nzi ‘bambelele zimbi’ abalo ncobakonzya kugwasyigwa kucikozyanyo cabanakalindu bali kkumi?

14 Mbwaanga Jesu wakagamika cikozyanyo cabanakalindu bali kkumi kuli basikumutobela bananike, sena tweelede kuyeeya kuti cibalo eeci tacijisi mpindu iili yoonse ‘kumbelele zimbi’ zya Kristo? (Joh. 10:16) Peepe! Amuyeeye kuti cikozyanyo eeci cijisi mulumbe uugaminide wakuti: “Amulangile.” Sena mulumbe ooyu ubeleka buyo kubananike? Aciindi cimwi Jesu wakati: “Ncondimwaambila, alimwi ndaambila boonse kuti: Amulangile.” (Mk. 13:37) Jesu uyanda kuti basikumutobela bakwe boonse kabalibambilide mumoyo kubeleka mulimo cakusyomeka alimwi akuzuzikizya ceelelo cikozyenye cakulangila. Aboobo Banakristo boonse batobela citondezyo ncobapa bananike mumakani aaya, kwiiya cikozyanyo cabo cibotu alimwi akubikka mulimo wakukambauka mubusena bwakusaanguna mubuumi bwabo. Alimwi umwi aumwi wesu weelede kukayeeya kaambo kakuti banakalindu bafwubafwuba bakalomba bacenjede kubapa mafwuta. Kulomba kwabo kutagwasyi kutuyeezya kuti makani aakusyomeka, kuzumanana mukasimpe, naa kulangila, mukuli wamuntu umwi aumwi kumugama. Umwi aumwi wesu uyakulyaambilila ku Mubetesi uululeme ooyo Jehova ngwaakasala. Tweelede kulibambila. Alimwi ulaboola lino-lino!

Makani aakulomba mafwuta atuyeezya kaambo kakuti kuzumanana kulangila naa kusyomeka mukuli waumwi aumwi kumugama

15. Nkaambo nzi bwiinga ibuyoocitika bwa Kristo anabwiinga wakwe ncobukondelezya ku Banakristo boonse bakasimpe?

15 Alimwi Banakristo boonse balakonzya kugwasyigwa kumakani mapati aali mucikozyanyo ca Jesu. Alimwi buya, ino nguni akati kesu uutakkomene akaambo kabwiinga ibuyakucitika? Bananike banooli kujulu; yaakwiinda nkondo ya Amagedoni, bayakuba nabwiinga wa Kristo. (Ciy. 19:7-9) Mpoonya boonse ibanooli anyika bayoogwasyigwa kubwiinga oobo ibuyoocitika kujulu, nkaambo busyomezya mfwulumende iilondokede kubantu boonse. Kufwumbwa bulangizi mbotujisi bwakumbele, naa mbwakujulu naa anyika, atube amakanze aakwiiya ciiyo ciyandika kapati mucikozyanyo cabanakalindu bali kkumi. Atutondezye kuti tulilibambilide kwiinda mukubamba myoyo yesu alimwi akuzumanana kulangila, katupakamene lyoonse kutegwa tukabe abukkale bubotu bwakumbele oobo Jehova mbwatubambilide!

^ par. 9 Mucikozyanyo, kwakainda ciindi cili mbocibede kuzwa nokwakamvwugwa koongolola kwakuti, “Wasika sibwiinga!” (kapango 6) alimwi akusika kwini, naa kuboola kwasibwiinga (kapango 10). Muciindi coonse camazuba aamamanino, bananike ibapakamene bali kucibona citondezyo cakubako kwa Jesu. Aboobo balizyi kuti ulalela mu Bwami. Ncobayandika buyo nkuliyumya kusikila kukusika naa kuboola kwakwe.