Dumiretso sa laog

Dumiretso sa mga laog

Hapot Hali sa mga Parabasa

Hapot Hali sa mga Parabasa

Parating nagsasambit kaidto an satong mga publikasyon nin mga tipiko asin antitipiko, pero kaining nakaaging mga taon bihira nang gibuhon iyan. Taano?

Tinawan nin kahulugan kan The Watchtower na Setyembre 15, 1950, an “tipiko” asin “antitipiko” sa paaging ini: “An tipiko sarong ladawan o representasyon nin sarong bagay na mangyayari sa maabot na panahon. An antitipiko iyo an kautuban kan bagay na irinerepresentar kan tipiko. Tama sanang apudon an tipiko na anino; an antitipiko, an kautuban.”

Dakul na taon na an nakaagi, sinabi sa satong mga publikasyon na an maimbod na mga lalaki asin babayi na arog ni Debora, Elihu, Jefte, Job, Rahab, asin Rebeca, saka an dakul na iba pa, talagang mga tipiko, o anino magsalang kan mga linahidan o kan “dakulang kadaklan.” (Kap. 7:9) Halimbawa, hinuhuna kaidto na si Jefte, Job, asin Rebeca nagrerepresentar sa mga linahidan, mantang si Debora asin Rahab sinasabing nagseserbing anino kan dakulang kadaklan. Pero, kaining nakaaging mga taon dai na niyato ginigibo an siring na pagkukumparar. Taano?

TIPIKO

An kordero nin Paskuwa na iinaatang kan suanoy na Israel sarong tipiko.Bil. 9:2

ANTITIPIKO

Ipinamidbid ni Pablo si Cristo bilang an satong kordero nin Paskuwa.1 Cor. 5:7

Sinasabi talaga kan Kasuratan na may mga indibidwal sa Bibliya na nagseserbing tipiko nin sarong bagay na mas urog pa. Halimbawa sa Galacia 4:21-31, nagsambit si apostol Pablo nin sarong simbolikong drama may koneksiyon sa duwang babayi. An uripon na babayi ni Abraham, na si Agar, nagrerepresentar o nanunungod sa literal na Israel, na may pakipagtipan ki Jehova paagi sa Katugunan ni Moises. Pero si Sara, na talingkas o ‘hiwas na babayi,’ naglaladawan sa agom nin Diyos, an langitnon na kabtang kan saiyang organisasyon. Sa saiyang surat sa mga Hebreo, ikinonektar ni Pablo an hadi asin saserdoteng si Melquisedec ki Jesus, na itinatampok an espesipikong mga pagkakaagid ninda. (Heb. 6:20; 7:1-3) Dugang pa, si Isaias asin an saiyang mga aking lalaki ikinumparar ni Pablo ki Jesus asin sa linahidan na mga parasunod kaini. (Heb. 2:13, 14) Pinasabngan si Pablo na isurat iyan; kaya, maugma tang inaako an mga sinabi niya dapit sa mga tipikong ini.

Pero, dawa pa sinabi kan Bibliya na an sarong tawo tipiko nin ibang tawo, dai ta dapat ikongklusyon na an lambang detalye o pangyayari sa buhay kan tipikong iyan naglaladawan sa sarong bagay na mas urog pa. Halimbawa, dawa sinabi ni Pablo na si Melquisedec sarong tipiko ni Jesus, mayong sinabi si Pablo dapit sa paghanda ni Melquisedec nin tinapay asin arak para ki Abraham pagkatapos na madaog kaini an apat na hadi. Huli kaini, mayo nin basehan sa Kasuratan para hanapan nin nakatagong kahulugan an pangyayaring iyan.Gen. 14:1, 18.

Iyan an nangyari sa nagkapirang parasurat mga siglo pagkagadan ni Cristo—gabos na sanang istorya sa Bibliya ibinilang nindang tipiko. Manungod sa pagtutukdo ni Origen, Ambrose, asin Jerome, an The International Standard Bible Encyclopaedia nagpapaliwanag: “Naghanap sinda nin mga tipiko, asin siyempre may nakua sinda, sa kada pangyayari asin detalye na nakasurat sa Kasuratan, dawa bako man iyan gayong importante. Iniisip ninda na dawa an pinakasimple asin pinakaordinaryong pangyayari may nakatagong pinakahararom na kahulugan . . . , dawa sa bilang kan sira na nadakop kan mga disipulo kan banggi na magpahiling sa sainda an binuhay liwat na Paraligtas—talagang pinurbaran na marhay nin nagkapira na tawan nin kahulugan an bilang na iyan na 153!”

Si Agustin kan Hipo nagtao nin detalyadong paliwanag dapit sa istorya na diyan pinakakan ni Jesus an 5,000 na lalaki nin limang tinapay na sebada asin duwang sira. Huling ibinibilang na mas hababang klase an sebada kisa sa trigo, ikinongklusyon ni Agustin na an limang tinapay siguradong nagrerepresentar sa limang libro ni Moises (an mas hababang klaseng “sebada” nagrerepresentar sa garo baga pagigin hababang klase kan “Lumang Tipan”). Asin an duwang sira? Sa ano man na dahilan, ikinonektar niya iyan sa sarong hadi asin sarong saserdote. Idinuon nin saro pang iskolar na mahilig maghanap nin mga tipiko asin antitipiko na an pagbakal ni Jacob kan pagkamatua ni Esau karibay nin mapulang linága nagrerepresentar sa pagbakal ni Jesus kan langitnon na mana para sa katawuhan paagi kan saiyang pulang dugo!

Kun an siring na mga interpretasyon garo baga bakong kapanipaniwala, masasabutan mo an problema. Dai maaaraman nin mga tawo kun arin na mga istorya sa Bibliya an anino nin mga bagay na maabot asin kun arin an bako. An pinakamadunong na gibuhon iyo ini: Pag itinutukdo kan Kasuratan na an sarong indibidwal, pangyayari, o bagay tipiko nin ibang bagay, aakuon niyato iyan. Pero, dai niyato dapat tawan nin antitipikong aplikasyon an sarong tawo o pangyayari kun mayo man nin espesipikong basehan sa Kasuratan para gibuhon iyan.

Pero, paano kita makikinabang sa mga pangyayari asin halimbawa na yaon sa Kasuratan? Sa Roma 15:4, sinabi ni apostol Pablo: ‘An gabos na isinurat kaidto, isinurat sa pagtukdo sa sato, tanganing huli sa [satong] pakatagal asin sa karangahan [hali sa] Kasuratan, magkaigwa kita nin paglaom.’ Sinasabi ni Pablo na an saiyang linahidan na mga tugang kan inot na siglo puwedeng makanuod nin mapuwersang mga leksiyon hali sa mga pangyayari na nasa Kasuratan. Pero, an banwaan nin Diyos sa lambang henerasyon, mga linahidan man o ‘ibang mga karnero,’ nabubuhay man sa ‘huring mga aldaw’ o dai, makikinabang—asin nakinabang na—sa mga leksiyon na itinukdo kan “gabos na isinurat kaidto.”Juan 10:16; 2 Tim. 3:1.

Imbes na iaplikar sa saro sanang grupo an kadaklan sa mga istoryang ini, sa linahidan man o sa dakulang kadaklan, asin sa saro sanang peryodo nin panahon, puwedeng iaplikar kan mga lingkod nin Diyos sa ano man na grupo asin panahon an dakul sa mga leksiyon na itinutukdo sa sato kan mga istoryang ini. Halimbawa, dai ta puwedeng sabihon na an libro nin Job aplikado sana sa mga kasakitan na tinagalan kan mga linahidan kan Giyera Mundiyal I. Dakul sa mga lingkod nin Diyos, mga lalaki sagkod babayi, mga kabilang sa mga linahidan sagkod sa dakulang kadaklan, an nakaeksperyensiya kan mga inagihan ni Job asin “nahiling an resulta na itinao ni Jehova, na si Jehova mamumuton na marhay sa kapadangatan asin mahihirakon.”Sant. 5:11, NW.

Pag-isipan ini: Sa satong mga kongregasyon ngunyan, bako daw na may mahihiling man kitang may edad nang mga babayi na arog kaimbod ni Debora, marahay na hoben pang mga elder na arog kadunong ni Elihu, makusog an buot na mga payunir na arog kaigot ni Jefte, asin maimbod na lalaki asin babayi na arog kamatinios ni Job? Nagpapasalamat nanggad kita na iningatan ni Jehova an mga rekord kan “gabos na isinurat kaidto,” tanganing paagi ‘sa karangahan [hali sa] Kasuratan, magkaigwa kita nin paglaom’!

Kaya huli sa mga dahilan na ini, mas idinuduon kan satong mga publikasyon kaining nakaaging mga taon an mga leksiyon na makukua ta sa mga istorya sa Bibliya imbes na purbaran na maghanap nin tipiko asin antitipikong mga kahulugan saka kautuban.