Iti The Watchtower a Septiembre 15, 1950, nadepinar ti “tipiko” kas maysa a tao, pasamak, wenno banag nga adda dakdakkel nga iladladawanna iti masanguanan. Nadepinar met ti “antitipiko” kas ti iladladawan wenno isimsimbolo ti tipiko. Ti tipiko ket maawagan iti anniniwan ken ti antitipiko maawagan met iti kaitungpalan.

Adu a tawenen ti napalabas, nadakamat kadagiti publikasiontayo a dagiti matalek a lallaki ken babbai a kas kada Debora, Eliu, Jefte, Job, Rahab, ken Rebecca, ken ti adu a dadduma pay, ket tipiko, wenno anniniwan, dagiti napulotan wenno ti “dakkel a bunggoy.” (Apoc. 7:9) Kas pagarigan, naikuna idi a da Jefte, Job, ken Rebecca irepresentarda dagiti napulotan, idinto ta da Debora ken Rahab irepresentarda met ti dakkel a bunggoy. Nupay kasta, iti nabiit pay a tawtawen, saanen a maus-usar dagiti kasta a panangyasping. Apay?

Agpayso nga adda dagiti indibidual a nadakamat iti Biblia nga adda dakdakkel nga iladladawanda iti masanguanan. Kas pagarigan, iti Galacia 4:21-31, dinakamat ni apostol Pablo ti “mangiladawan a drama” a pakainaigan ti dua a babbai. Ni Agar, ti adipen a babai ni Abraham, irepresentarna wenno katupagna ti literal nga Israel, a naitulag ken Jehova babaen ti Mosaiko a Linteg. Ngem ni Sara, ti “siwayawaya a babai,” irepresentarna ti asawa ti Dios, ti nailangitan a paset ti organisasionna. Iti surat ni Pablo kadagiti Hebreo, innaigna ni Jesus iti ari ken padi a ni Melquisedec, nga intampokna dagiti espesipiko a pagpadaanda. (Heb. 6:20; 7:1-3) Kasta met, ni Isaias ken dagiti annakna ket inyasping ni Pablo ken Jesus ken dagiti napulotan a pasurotna. (Heb. 2:13, 14) Napaltiingan ni Pablo a mangisurat kadagita, isu a masiguradotayo nga umiso ti panangyaspingna.

Nupay kasta, uray no ibaga ti Biblia nga adda dakdakkel nga irepresentar ti maysa a tao, ditay koma ipapan nga amin a detalye wenno pasamak iti biagna ket addaan iti dakdakkel a kaipapanan. Kas pagarigan, nupay ni Pablo innaigna ni Melquisedec ken ni  Jesus, saanna a dinakamat ti panangidasar ni Melquisedec iti tinapay ken arak ken Abraham kalpasan nga inabakna ti uppat nga ari. Gapuna, awan ti Nainkasuratan a rason nga agbiroktayo iti simboliko a kaipapanan dayta a pasamak.—Gen. 14:1, 18.

Adda dakkel a kamali ti dadduma a mannurat kadagiti simmaruno a siglo kalpasan ti ipapatay ni Kristo. Gistay amin a salaysay iti Biblia ket inikkanda iti dakdakkel a kaipapanan. Kastoy ti kuna ti The International Standard Bible Encyclopaedia maipapan kadagiti sursuro da Origen, Ambrose, ken Jerome: “Nagbirokda kadagiti tipiko iti tunggal pasamak, uray dagiti babassit a detalye a nadakamat iti Kasuratan, ket siempre adda dagiti nabirokanda. Impagarupda nga adda naitalimeng a nauneg a kinapudno uray kadagiti kasisimplean ken gagangay unay a pasamak . . . , uray ti bilang ti ikan a nakalap dagiti adalan iti rabii a panagparang kadakuada ti napagungar a Manangisalakan—pinadasda nga ikkan iti kaipapanan dayta a bilang a 153!”

Adu ti naibaga ni Augustine iti Hippo maipapan iti panangpakan ni Jesus iti agarup 5,000 a tattao babaen ti lima a tinapay a sebada ken dua nga ikan. Gapu ta maibilang ti sebada a nababbaba ti kalidadna ngem iti trigo, imbaga ni Augustine a ti lima a tinapay iladladawanda ti lima a libro ni Moises (ti nababbaba ti kalidadna a “sebada” irepresentarna ti nababbaba kano a pateg ti “Daan a Tulag”). Ti ngay dua nga ikan? Iladladawanna kano ti maysa nga ari ken maysa a padi. Ti sabali pay nga eskolar a magusgustuanna ti agbirok iti tipiko ken antitipiko kinunana a ti pananggatang ni Jacob iti kalintegan ni Esau kas inauna babaen ti sangamalukong a nalabaga a gisado ket mangiladawan iti pananggatang ni Jesus iti nailangitan a namnama para iti sangatauan babaen ti nalabaga a darana!

Ammotayo ti makagapu no apay a nagrigat a tarusan dagita a panangilawlawag. Saan ngamin a kabaelan ti tao nga ammuen no aniada a salaysay iti Biblia ti addaan iti dakdakkel a kaipapanan. Ania ngarud ti kasayaatan nga aramidentayo? No isuro ti Kasuratan nga adda dakdakkel nga iladladawan ti maysa a tao, pasamak, wenno banag, awatentayo dayta. Ngem no awan ti ibagbagana, ditay koma padpadasen nga ibirokan iti simboliko a kaipapanan.

Kasanotayo ngarud a magunggonaan kadagiti pasamak ken salaysay a nadakamat iti Kasuratan? Kuna ni apostol Pablo iti Roma 15:4: “Amin a bambanag a naisurat a nasaksakbay naisuratda a pakasursuruantayo, tapno babaen ti panagibturtayo ken babaen ti liwliwa manipud iti Kasuratan maaddaantay koma iti namnama.” Ibagbaga ni Pablo kadagiti napulotan a kakabsatna idi umuna a siglo nga adda dagiti napateg a leksion a masursuroda kadagiti pasamak a nairekord iti Kasuratan. Nupay kasta, amin a Kristiano, napulotan man wenno kameng ti “sabsabali a karnero,” agbibiagda man iti ‘maudi nga al-aldaw’ wenno saan, ket magunggonaan—ken nagunggonaan pay ketdin—kadagiti leksion a masarakan iti “amin a bambanag a naisurat a nasaksakbay.”—Juan 10:16; 2 Tim. 3:1.

No kasta, saantay ngarud a panunoten a kaaduan kadagitoy a salaysay ket agaplikar iti maymaysa laeng a grupo, kas iti napulotan wenno dakkel a bunggoy. Ken ditay met ipapan nga agpaay laeng dayta kadagiti Kristiano a nagbiag iti maymaysa nga espesipiko a panawen. Imbes ketdi, amin a Kristiano idi ken ita, aniaman ti namnamada, ket magunggonaan iti adu a leksion a maadal kadagiti salaysay iti Biblia. Kas pagarigan, saan laeng nga agaplikar ti libro a Job kadagiti napulotan a nagsagaba idi Gubat Sangalubongan I. Adu kadagiti adipen ti Dios, lallaki ken babbai, napulotan ken kameng ti dakkel a bunggoy, ti nagsagaba met kas ken Job ken ‘nakitada ti nagbanagan nga impaay ni Jehova, a ni Jehova nadungngo unay iti panagayat ken naasi.’—Sant. 5:11.

Panunotem daytoy: Kadagiti kongregasiontayo ita, saan kadi nga adda dagiti nasungdo a babbaket kas ken Debora, masirib ken naubing pay a papanglakayen kas ken Eliu, natured ken naregta a papayunir kas ken Jefte, ken matalek ken naanus a lallaki ken babbai kas ken Job? Anian a yamantayo ken Jehova ta siniguradona a mayallatiw kadatayo ti “amin a bambanag a naisurat a nasaksakbay,” tapno “babaen ti liwliwa manipud iti Kasuratan maaddaantay koma iti namnama”!

Gapu kadagitoy a rason, saanen a maibirbirokan iti simboliko a kaipapanan wenno dakdakkel a kaitungpalan ti tunggal salaysay iti Biblia. Imbes ketdi, ad-adda itan nga ipagpaganetget dagiti publikasiontayo dagiti napateg a leksion a maadaltayo iti Kasuratan.