Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Lilongese ku Chishima cha Lumbongo

Lilongese ku Chishima cha Lumbongo

“Kuli umwe yahana mbongo jitano, kuli mukwo jiali, kuli mukwo umuwika.”​—MATEU 25:15.

1, 2. Ha shimbu lika Yesu ambile chishima chino cha mbongo?

YESU kambile chishima chino cha mbongo hanga alumbunune mulimo ulemu uze tumbaji twenyi akuwayisa alinawo. Alioze chishima chino chinatale tumbaji twa Yesu eswe. Chipwe ngwo tuli ni kutalatala cha kuya mu malilu hanji chakutwama hano hashi, twatamba kunyingika ulumbunwiso wa chishima chino.

2 Ha shimbu lika Yesu atele chishima chino? Katele chishima chino muze te analweze tumbaji twenyi chilayi chize te muchisolola ngwo iye hapwa Mwanangana nawa ngwo matangwa akusula haputuka. (Mateu 24:3) Chochene, chishima cha mbongo chili chimwe chihanda cha yilayi nawa chinamanunuka ha mashimbu jetu.

3. Yika mutulilongesa ha yishima yili mu mukanda wa Mateu kapitulu 24 ni 25?

3 Muze Yesu ambile chishima cha mbongo, iye yamba yishima yikwo yitatu yize te nawa yinalinga chihanda cha chilayi cha mashimbu akusula. Yishima yino yeswe yinasolola yimwe yitanga yize tumbaji twenyi atamba kupwa nayo. Mutuhasa kuwana yishima yacho mu mukanda wa Mateu 24:45 ndo 25:46. Chishima chitangu chinahanjika hakutwala kuli ndungo wamwenemwene, wa kukanyama, chizavu chikehe cha akwa-Kristu akuwayisa waze ali ni mulimo kulongesa atu ja Yehova. Ayo katamba kupwa ashishika nawa akanyama. Yishima yize yinasulaho yinahanjika hakutwala kuli virgem kumi. Ha chino, Yesu katowezele akwa-Kristu eswe akuwayisa ngwo katamba kulilulieka ni kununga kulawola, mumu ayo te keshi kunyingika tangwa hanji ola yize iye meza. Hasulaho, Yesu yamba chishima cha mbongo hanga alongese akwa-Kristu eswe ngwo ayo katamba kukalakala chinji ha kufunga kanawa mulimo wo wa Ukristu. Yesu yamba nawa chishima cha mapanga ni pembe, ha kusolola waze te mapwa ni kutalatala chakutwama hano hashi. Iye yashindakenya ngwo mapanga akwo katamba kushishika ni kusa tachi hanga akwase mandumbu akuwayisa a Yesu waze achili hano hashi. * Mutwe uno muulumbununa chishima cha mbongo.

MWATA KANAHANA MBONGO KULI NDUNGO JENYI

4, 5. Lunga wa ha chishima iya, nawa mbongo yika yinalumbunuka?

4 Tanga Mateu 25:14-30. Mu chishima cha mbongo Yesu kahanjikile hakutwala kuli umwe lunga yoze walingile wenyi. Ha chishima chikwo chalifwa ngwe chino, Yesu kahanjikile hakutwala kuli umwe yoze walingile wenyi hanga apwe mwanangana. Ha miaka yinji, mikanda yetu hiyinalumbununa ngwo, ha yishima yino yaali, lunga wacho te Yesu yoze ha mwaka 33 wayile mu malilu. Alioze Yesu kakapwile Mwanangana ha shimbu lize liene ayile mu malilu. * Iye kashimbwile ndo ha mwaka 1914, muze akwa-kole jenyi aapwishile “chitwamo cha yiliato yenyi.”​—Hepreu 10:12, 13.

5 Ha chishima, Yesu kambile ngwo lunga wacho te kali ni mbongo nake. * Mbongo jacho te jinji. Shimbu te lunga liacho kanda achiya mu wenyi iye kahanyine mbongo kuli tuvumbi twenyi. Iye kaalwezele hanga akalakale ni mbongo jacho hanga joke. Chizechene ngwe mbongo te jili ni ulemu unji kuli lunga wacho, ni Yesu neye kapwile ni chimwe chuma chilemu chinji. Chuma chika chenacho? Wapwile mulimo uze alingile muze apwile hano hashi.

6, 7. Mbongo yika jinalumunuka?

6 Yesu te kakulemesa chinji mulimo wa kwambujola sango lipema. Ha tachi jize asele ha kwambujola sango lipema yakwasa atu anji kupwa tumbaji twenyi. (Tanga Luka 4:43.) Alioze iye te kananyingika ngwenyi mukupwa mulimo unji nawa atu anji matayiza sango lipema. Ha chino, iye yalweza tumbaji twenyi ngwenyi: ‘Hetulenu meso jenu, nutale minda, hiyachila kulu ha kucha.’ (Yoa. 4:35-38) Njimi wamwenemwene keshi kuhichika munda uze hiwachila kuucha. Yesu neye kapwile ni nyonga liacho. Muze te kanda achifuna mu malilu, yamba kuli tumbaji twenyi ngwenyi: “Yeenu nukatayise tumbaji.” (Mateu 28:18-20) Ni maliji wano, Yesu yahana kuli tumbaji twenyi mulimo uno ulemu wa kwambujola sango lipema.​—2 Kori. 4:7.

7 Chizechene ngwe lunga yoze wahanyine mbongo kuli ndungo jenyi, Yesu ne kahanyine kuli tumbaji twenyi akuwayisa mulimo wa kupwisa atu tumbaji. (Mateu. 25:14) Kashika mbongo jinalumbunuka mulimo wa kwambujola ni kupwisa atu tumbaji.

8. Chipwe ngwe ndungo mweswe katambwile mbongo jalisa yika mwene te anashimbwila kuli ayo?

8 Yesu kambile ngwo mwata yahana mbongo jitano kuli ndungo mutangu, wamuchiali yamwaha mbongo jaali, mba wamuchitatu yamwaha lumbongo umuwika. (Mateu 25:15) Mwene kahanyine mbongo jalisa kuli mutu ni mutu, alioze iye te kanashimbwila ngwo mutu ni mutu alinge ni chenyi hakukalakala chinji ni mbongo jacho hanga mwene azukeko mbongo jinji. Chizechene nawa, Yesu kakushimbwila tumbaji twenyi akuwayisa hanga alinge ni cho mu mulimo wa kwambujola. (Mateu 22:37; Kolo. 3:23) Ha Pentekoste ya mwaka 33 tumbaji twa Yesu kaputukile kupwisa tumbaji atu akumavungu eswe. Nawa muze twakutanga mukanda wa mu Mbimbiliya wa Yilinga, twakumona chize akalakalile chinji. *​—Yili. 6:7; 12:24; 19:20.

NDUNGO MAAKALAKALA NI MBONGO HA MASHIMBU WANO AKUSULA

9. (a) Yika tuvumbi aali alingile ni mbongo, nawa yika yino yinasolola? (b) Mulimo uka “mapanga akwo” alinawo?

9 Tuvumbi aali waze akalakalile kanawa ni mbongo ja mwene kanawa, kali mandumbu a malunga ni a mapwo akuwayisa ha matangwa akusula. Chino chaputukile kulingiwa chinji ha mwaka 1919, muze ayo aputukile mulimo wa kwambujola chinji sango lipema. Mu chishima, kavumbi mweswe katambwile mbongo jenyi, alioze chino kuchishi kulumbunuka ngwo kuli yizavu yaali yalisa ya akwa-Kristu akuwayisa, ka. Tuvumbi eswe ni aali yakalakala chinji ni mbongo hanga ajokese. Shina akwa-Kristu akuwayisa e atamba wika kwambujola chinji sango lipema nyi? Ka. Mu chishima cha Yesu hakutwala kuli mapanga ni pembe, iye kanatulongesa ngwo waze ali ni kutalatala cha kutwama hano hashi kali ni mulimo upema wa kukwasa mandumbu akuwayisa a Kristu mu kwambujola sango lipema ni kulongesa atu. Kuli ayo chili chipema chinji kukwasa wano mandumbu akuwayisa. Chochene atu ja Yehova kali “chendo chimuwika,” chize chakukalakala chinji hanga ambujole sango lipema ni kupwisa atu tumbaji.​—Yoa. 10:16.

10. Chilayi chika chize chinasolola ngwo tuli ha matangwa akusula?

10 Yesu kanashimbwila tumbaji twenyi eswe, hanga akalakale chinji ni kupwisa atu tumbaji. Yenayi alingile tumbaji twenyi ha sekulu yitangu. Ha matangwa wano akusula, amu chishima cha Yesu cha mbongo chinamanunuka, shina tumbaji twenyi kanalinga mulimo wacho? Mba kanaulinga. Ha matangwa wano, atu anji kanevu chinji sango lipema kuhiana ku matangwa a kunyima! Ha mukunda wa mulimo unji uze analingi kuli tumbaji eswe a Yesu, kama ja tununu a tununu ja atu kali ni kwaapapachisa ha miaka yeswe. Ni ayo kanambujola sango lipema. Milimo yeswe ai ni mihuko yipema yize yineza ko yinasolola ngwo mulimo wa kwambujola sango lipema uli chilayi chilemu chize Yesu ambile hakutwala ku matangwa akusula. Chochene, Yesu kakuwahilila chinji hali waze akumukalakalila!

Kristu hanahane kuli tuvumbi twenyi mulimo wa kwambujola sango lipema (Tala paragrafu 10)

SHIMBU LIKA MWATA MEZA NI KUTALA MULIMO CHIZE UNENDE?

11. Yika yinatwehe ushindakenyo ngwo Yesu meza ni kutala chize mulimo unende ha mashimbu a luyinda munene?

11 Yesu kambile ngwenyi: “Kulutwe lia shimbu linene mwenya ndungo yeza, yalinga no conta.” (Mateu 25:19) Mwata Yesu makalinga chino kusongo lia luyinda munene. Kuchi tunachinyingika? Mu profecia yenyi yize yili mu Mateu kapitulu 24 ni 25, Yesu kambile kanji ngwenyi kaneza. Chakutalilaho, iye kambile ngwenyi: atu “kumakamona mwe Mwana Mutu kaneza ha malelwa a mwilu.” Chino muchilingiwa ha matangwa a luyinda munene muze Yesu makapatwila atu. Iye katowezele tumbaji twenyi waze matwama ha matangwa akusula hanga alawole. Iye kambile ngwenyi: “Kunwanyingikine ha ola yize Mwene wenu meza,” nawa ngwo, “Mwe Mwana Mutu kumakeza ha ola yize kunwashinginyekene.” (Mateu 24:30, 42, 44) Ha chishima ha mbongo, Yesu te kanahanjika nawa hakutwala ku mashimbu waze iye mapatwila atu ni kunongesa yitanga ya Satana hano hashi. *

12, 13. (a) Yika Mwene ambile kuli waze ndungo aali, nawa mumu liaka? (b) Shimbu lika akwa-Kristu akuwayisa makatambula kusakula cho chakasula? (Tala kasha “Akupatwila ni Uhenya Muze Mafwa.”) (c) Yiwape yika makatambula mandumbu waze anakwasa akwa-Kristu akuwayisa?

12 Muze mwene mafuna mu wenyi, iye mawana ndungo yoze watambwile mbongo jitano hazukako jitano ni yoze watambwile mbongo jiali hazukako jiali nawa. Mwene yalweza ngwo: “Hiwalinga kanawa, uli ndungo mupema, wamwenemwene. Hiwashishika ha yuma yikehe, mungukakusela helu lia yuma yinji; njila mu uwahililo wa mwata we.” (Mateu 25:21, 23) Kulutwe lia matangwa Mwene Yesu muze makeza yika makalinga?

13 Muze luyinda munene kanda achiputuka, Zambi makatayiza akwa-Kristu akuwayisa anakalakala chinji waze achili hano hashi ha shimbu liacho. Chino che kusakula cho chakasula. (Uso. 7:1-3) Shimbu Armagedone kanda yiputuka, Yesu makononona ni mwono wa mu malilu. Alioze yika muyikapwa kuli waze ali ni kutalatala cha kutwama ni mwono hano hashi waze anakwasa akwa-Kristu akuwayisa mu mulimo wa kwambujola? Ayo makapatwila ngwe mapanga. Nawa makononona ni mwono hano hashi mu Wanangana wa Zambi.​—Mateu 25:34.

NDUNGO CHINGULUNGULU NAWA CHILEYA

14, 15. Shina Yesu te kanambe ngwo akwa-Kristu anji akuwayisa mapwa yingulungulu nawa yileya nyi? Lumbununa.

14 Ha chishima kanatongolaho nawa ndungo yoze ehele lumbongo umuwika. Iye kakazachishile lumbongo wacho hanga alingile mwene wenyi mbongo jinji hanji kujisa ku banco hanga joke. Iye yavumbika lumbongo wacho. Mwene yamwamba ngwenyi kali ndungo chingulungulu nawa chileya. Yatambula lumbongo wacho kuli ndungo chingulungulu ni kumuhana kuli ndungo mutangu. Chocho yamumbila ndungo wamokomoko “mu milima ya haze” mba yanunga hohene ni kulila.​—Mateu 25:24-30; Luka 19:22, 23.

15 Muze Yesu ambile ngwo umwe wa kuli ndungo waze atatu kapwile chingulungulu nawa chileya, chino kuchishi ni kulumbunuka ngwo akwa-Kristu amwe akuwayisa te mapwa ngwe ndungo wacho. Tunanyingika chino hakutesa chishima chino ni yishima yikwo yaali. Ha chishima cha ndungo wamwenemwene wa kukanyama, Yesu yavuluka ndungo mupi yoze wahungumionene ndungo akwo. Yesu kakambile ngwo amwe a muli ndungo wamwenemwene wa kukanyama makapwa yingulungulu. Alioze, iye te kanatoweza wika akwa-Kristu akuwayisa ngwo ayo katambile kupwa ngwe ndungo yoze mupi. Ha chishima cha ma virgem kumi, Yesu yatongola ma virgem yihepuke atano. Iye te kakapwile ni kwamba ngwo akwa-Kristu waze masalaho mapwa yihepuke. Alioze Yesu te kanaatoweza wika hakutwala ku yize te muyilingiwa nyi ayo kaliluliekele ni kununga ni kulawola. * Chizechene nawa, ha chishima chino cha mbongo, Yesu te kaso kwamba ngwo akwa-Kristu anji akuwayisa ha matangwa akusula mapwa yingulungulu nawa yileya, ka. Alioze iye te kananyingika ngwo amwe waze akuliamba ngwo kali akuwayisa makeketela ku ufulielo ni kwecha kwambujola sango lipema. (Mateu 25:16) Kashika, iye watowezele akwa-Kristu akuwayisa hanga ahone kupwa ndungo yingulungulu, alioze anunge ni kukalakala chinji mu mulimo wa kwambujola sango lipema.

16. (a) Yika twalilongesa ku chishima cha mbongo? (b) Kuchi mutwe uno watukwasa kunyingika chishima cha mbongo? (Tala kasha “Unyingikiso wa Chishima cha Mbongo.”)

16 Yikuma yika yaali twalilongesa ku chishima cha mbongo? Chitangu, Yesu, kahanyine kuli tumbaji akuwayisa mulimo upema chinji, wa kwambujola sango lipema ni kupwisa atu tumbaji. Chamuchiali, Yesu kanashimbwila yetu eswe hanga tukalakale chinji mu mulimo wa kwambujola sango lipema. Nyi twashishika mu mulimo wacho ni kwononoka ni kupwa angunu kuli Yesu, mutuhasa kupwa ni ushindakenyo ngwo iye kumakatuwahisa.​—Mateu 25:21, 23, 34.

^ kax. 3 Kaposhi wa Kutalila, Julho 15, 2013, mafwo 21-22, paragrafu 8-10, kanalumbununa iya kevwe ndungo wamwenemwene wa kukanyama. Chishima cha virgem kumi kachilumbununa mu mutwe twahichika wa kaposhi yomwene. Chishima cha mapanga ni pembe kanachilumbununa mu Kaposhi wa Kutalila Outubro 15, 1995, mafwo 23-28, nawa kanachilumbununa mu mutwe ukwo musulaho mu kaposhi yomwene tunalilongesa.

^ kax. 4 Tala kasha “Kulifwa cha Yishima ya Mbongo”

^ kax. 5 Ha matangwa ja Yesu lumbongo umuwika te kafwika 6,000 denário. Mukwa-kalakala te kakuzuka denário yimuwika ha tangwa, kashika te katamba kukalakala miaka 20 mba apwe ni lumbongo umuwika.

^ kax. 8 Muze apostolo eswe hafwa, yitanganyanyi yalitanda mu yikungulwila yeswe. Ha sekulu jinji mulimo wakwambujola te kuushi kulingiwa chinji. Alioze “ha mwaka wa kucha” hanji ku matangwa akusula mulimo wa kwambujola te muuputuka nawa. (Mateu 13:24-30, 36-43) Tala Kaposhi wa Kutalila wa Julho 15, 2013, mafwo 9-12.

^ kax. 11 Tala Kaposhi wa Kutalila Julho 15, 2013, mafwo 7-8, paragrafu 14-18.

^ kax. 15 Tala chikuma chakwamba ngwo, mu kaposhi yono, “Shina Muununga ni Kulawola nyi’?” chili ha lifwo x, paragrafu 13 mu kaposhi yono mwene.