1, 2. Jesu aaheanire rũgano rwa taranda nĩkĩ?

THĨINĨ wa rũgano rwa taranda, Jesu nĩ onanirie wega wĩra ũrĩa arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta mehokeirũo. Nĩ tũkũbatara gũtaũkĩrũo nĩ ũrutani wa rũgano rũu tondũ rũhutĩtie Akristiano othe, arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ na arĩa magaatũũra gũkũ thĩ.

² Jesu aaheanire rũgano rũu rwa taranda agĩcokeria arutwo ake kĩũria kĩgiĩ ‘kĩmenyithia kĩa ihinda rĩake rĩa gũkorũo kuo, na kĩa ithirĩro rĩa mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ.’ (Mat. 24:3, New World Translation) Nĩ ũndũ ũcio, ũrathi ũrĩa ũrĩ rũgano-inĩ rũu ũrahinga mahinda-inĩ maya na nĩ gĩcunjĩ gĩa kĩmenyithia kĩrĩa kĩonanagia atĩ Jesu arĩ kuo na nĩ arathamaka.

3. Nĩ maũndũ marĩkũ tũreruta kuumana na ngerekano iria irĩ thĩinĩ wa Mathayo 24 na 25?

³ Rũgano rũu nĩ rũmwe rwa ngerekano inya ikonainie iria irĩ thĩinĩ wa Mathayo 24:45 nginya 25:46. Ngerekano icio ingĩ ithatũ—ya ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ, ya airĩtu ikũmi, na ya mbũri na ng’ondu—o nacio nĩ gĩcunjĩ kĩa macokio marĩa Jesu aaheanire akĩaria ũhoro wa kĩmenyithia kĩa ihinda rĩake rĩa gũkorũo kuo. Thĩinĩ wa ngerekano icio ciothe inya, Jesu nĩ onanirie  ngumo iria ingĩgaatũma arũmĩrĩri ake a ma monekage marĩ ngũrani matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria. Ngerekano ya ngombo, ya airĩtu ikũmi, na ya taranda acierekeirie kũrĩ arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta. Thĩinĩ wa ngerekano ya ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete, Jesu nĩ onanĩtie bata wa gakundi kau kanini ka Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa mehokeirũo wĩra wa kũhe andũ a nyũmba yake irio matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria gũkorũo marĩ ogĩ na ehokeku. Thĩinĩ wa ngerekano ya airĩtu, Jesu atĩtĩrithĩtie atĩ no mũhaka arũmĩrĩri ake othe aitĩrĩrie maguta maikare mehaarĩirie na mehũgĩte, nĩ ũndũ wa kũmenya atĩ Jesu arĩ hakuhĩ gũkinya ona gũtuĩka matiũĩ mũthenya kana thaa. Thĩinĩ wa ngerekano ya taranda, Jesu nĩ onanĩtie atĩ arĩa aitĩrĩrie maguta nĩ mabatiĩ gũkorũo na kĩyo wĩra-inĩ ũrĩa mehokeirũo wa Gĩkristiano. Ngerekano ya mũico ya mbũri na ng’ondu, Jesu amĩerekeirie kũrĩ arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ. Onanĩtie atĩ no mũhaka andũ acio makorũo marĩ ehokeku harĩ ariũ a Ithe na Kristo arĩa marĩ gũkũ thĩ na mamanyitage mbaru. * Rekei rĩu twarĩrĩrie ngerekano ya taranda.

4, 5. Mũndũ kana mwathani ũrĩa ũgwetetwo ngerekano-inĩ ya taranda nũ, na taranda ĩmwe ĩringaine na kĩĩ?

⁴ Thoma Mathayo 25:14-30. Mĩaka mĩingĩ mabuku maitũ nĩ makoretwo magĩtaarĩria atĩ Jesu nĩwe mwathani kana mũndũ ũrĩa ũgwetetwo ngerekano-inĩ ĩyo, na atĩ aathire ũgeni-inĩ kana bũrũri wa kũraya rĩrĩa aambatire igũrũ mwaka wa 33. Thĩinĩ wa rũgano rũngĩ Jesu aaheanĩte mbere ĩyo nĩ aguũrĩtie muoroto wake wa gũthiĩ bũrũri wa kũraya—“nĩgetha agatuwo mũthamaki.” (Luk. 19:12) Jesu ambata igũrũ ndaambĩrĩirie gũthamaka o rĩo. * Handũ ha ũguo, ‘aikarire thĩ guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ngai, eterere o nginya rĩrĩa thũ ciake igatuwo gaturũa ka makinya make.’—Ahib. 10:12, 13.

⁵ Mũndũ ũcio ũgwetetwo ngerekano-inĩ ĩyo aarĩ na taranda inyanya, na icio ciarĩ mbeca nyingĩ mũno matukũ-inĩ macio. * Mbere ya gũthiĩ bũrũri wa kũraya, aatigire agaĩra ngombo ciake taranda icio atanyĩte cionjorithie ihinda-inĩ rĩu ataarĩ kuo. O ta mũndũ ũcio, Jesu atanambata igũrũ aarĩ na kĩndũ kĩa goro mũno. Nĩ kĩĩ kĩu? Nĩ wĩra ũrĩa aarutire rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ.

6, 7. Taranda irũgamĩrĩire kĩĩ?

⁶ Jesu nĩ oyaga na ũritũ mũno wĩra wake wa kũhunjia na kũrutana, na nĩ ũndũ ũcio andũ aingĩ nĩ maatuĩkire arutwo ake. (Thoma Luka 4:43.) Mbere ĩyo eerĩte arutwo ake ũũ: “Tiirai maitho, mũbare mĩgũnda, muone atĩ o na rĩu nĩyerũhĩte, kũgethwo.” (Joh. 4:35-38) Oigire ũguo tondũ nĩ aamenyaga atĩ kwarĩ na wĩra mũingĩ wa kũhunjia wabataraga kũrutwo, na atĩ andũ angĩ aingĩ nĩ mangĩetĩkĩrire ũhoro ũrĩa mwega. Jesu aarĩ na mwerekera o ta wa mũrĩmi mwega, ũrĩa ũtatiganagĩria mũgũnda wake rĩrĩa ũrabatara kũgethwo. Nĩkĩo kahinda kanini thutha wa kũriũka na mbere ya kwambata igũrũ, aaheire arũmĩrĩri ake wĩra wa bata mũno rĩrĩa aamerire ũũ: ‘Nĩ ũndũ ũcio, thiĩi mũgatũme andũ matuĩke arutwo akwa.’ (Mat. 28:18-20) Na njĩra ĩyo, Jesu akĩmehokera  kĩgĩna kĩa bata mũno, na nĩ kĩo wĩra wa kũhunjia.—2 Kor. 4:7.

⁷ Nĩ ũndũ ũcio, rĩrĩa Jesu aaheaga arũmĩrĩri ake wĩra wa kũhunjia, nĩ kũmatigĩra aamatigagĩra “indo ciake,”—taranda ciake. (Mat. 25:14) Na njĩra nguhĩ, taranda nĩ wĩra wa kũhunjia na gũtua andũ arutwo.

8. O na gũtuĩka o ngombo yatigĩirũo taranda itaiganaine na cia ĩrĩa ĩngĩ-rĩ, mwathani eerĩgagĩrĩra ciĩke atĩa?

⁸ Rũgano rwa taranda ruonanagia atĩ mwathani aatigĩire ngombo ĩmwe taranda ithano, na ĩngĩ igĩrĩ, na ĩyo ĩngĩ taranda ĩmwe. (Mat. 25:15) O na gũtuĩka o ngombo yatigĩirũo taranda itaiganaine na cia ĩrĩa ĩngĩ, mwathani wacio eerĩgagĩrĩra ngombo icio ciothe cionjorithie taranda icio na kĩyo, ũguo nĩ kuuga o ngombo ĩtungatĩre Ngai kũringana na ũhoti wayo. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Hĩndĩ ya karine ya mbere, kwambĩrĩria Pentekoste mwaka wa 33, arũmĩrĩri a Kristo nĩ maambĩrĩirie kuonjorithia taranda ciao. Kĩyo kĩao gĩa kũhunjia na gũtua andũ arutwo nĩ kĩonanĩtio wega Bibilia-inĩ, thĩinĩ wa ibuku rĩa Atũmwo. *—Atũm. 6:7; 12:24; 19:20.

9. (a) Ngombo iria igĩrĩ njĩhokeku ciekire atĩa na taranda ciacio, na ũndũ ũcio wonanagia atĩa? (b) Itemi rĩa arĩa a “ng’ondu ingĩ” nĩ rĩrĩkũ?

⁹ Matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria, makĩria mũno kuuma 1919 gũthiĩ na mbere,  Akristiano ehokeku aitĩrĩrie maguta gũkũ thĩ nĩ makoretwo makĩonjorithia taranda cia Mwathani wao. O ta ngombo iria cia mbere igĩrĩ, aarĩ na ariũ a Ithe witũ aitĩrĩrie maguta nĩ mekĩte o ũrĩa wothe mangĩhota makĩhũthĩra indo iria marĩ nacio. Hatirĩ bata wa gũtinda tũkĩĩgereria nũ waheirũo taranda iria ithano na nũ waheirũo taranda iria igĩrĩ. Thĩinĩ wa ngerekano ĩyo, ngombo icio cierĩ ciagĩire na taranda maita merĩ ma iria ciatigĩirũo nĩ mwathani wacio, kwoguo o cierĩ ciarĩ na kĩyo kĩiganaine. Ĩ narĩo itemi rĩa arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ nĩ rĩrĩkũ? Marĩ na itemi rĩa bata mũno! Ngerekano ya Jesu ya mbũri na ng’ondu nĩ ĩtũrutaga atĩ arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ, marĩ na gĩtĩo gĩa kũnyita mbaru na wĩhokeku ariũ a Ithe na Jesu wĩra-inĩ wa kũhunjia na kũrutana. Matukũ-inĩ maya moru ma kũrigĩrĩria, ikundi icio cierĩ irutithanagia na kĩyo wĩra wa gũtua andũ arutwo irĩ “rũũru rũmwe.”—Joh. 10:16.

10. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wonekaga wega thĩinĩ wa kĩmenyithia kĩrĩa kĩonanagia atĩ Jesu nĩ arathamaka?

¹⁰ Hatarĩ nganja, Mwathani atanyaga arũmĩrĩri ake othe marute wĩra ũcio na kĩyo. O ta ũrĩa tũkũgwetete hau mbere, arutwo ake ehokeku a karine ya mbere nĩ meerutanĩirie mũno wĩra-inĩ ũcio. Ĩ namo matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria rĩrĩa ũrathi ũrĩa ũrĩ ngerekano-inĩ ya taranda ũrahinga? Ndungata njĩhokeku na irĩ kĩyo cia Jesu irutĩte wĩra wa kũhunjia na gũtua andũ arutwo na njĩra nene mũno gũkĩra ũrĩa wanarutwo mbere ĩyo. Nĩ ũndũ wa kĩyo gĩacio, andũ ngiri nyingĩ nĩ matuĩkaga ahunjia o mwaka na nĩ ũndũ ũcio wĩra wa kũhunjia na kũrutana ũgakorũo ũkĩoneka wega thĩinĩ wa kĩmenyithia kĩrĩa kĩonanagia atĩ rĩu Jesu nĩ arathamaka. No mũhaka akorũo ũndũ ũcio nĩ ũkenagia Mwathani wao mũno.

11. Tũngiuga Jesu agoka gũtara mathabu hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene nĩkĩ?

¹¹ Jesu agoka gũtara mathabu na ngombo ciake thĩna ũrĩa mũnene ũrĩ hakuhĩ gũthira. Tũngiuga ũguo nĩkĩ? Thĩinĩ wa ũrathi wake ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Mathayo 24 na 25, Jesu nĩ aagwetire maita maingĩ ũhoro wa gũka gwake. Akĩaria ũhoro wa ituĩro rĩrĩa rĩgaakorũo kuo hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene, Jesu oigire atĩ andũ ‘nĩ makona Mũrũ  wa mũndũ agĩũka arĩ igũrũ rĩa matu ma igũrũ.’ Eerire arũmĩrĩri ake a matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria maikarage mehũgĩte. Oigire ũũ: “Mũtiũĩ mũthenya ũrĩa Mwathani wanyu agoka” na ‘Mũrũ wa mũndũ agoka thaa ĩrĩa mũtegereirie.’ (Mat. 24:30, 42, 44) Kwoguo, rĩrĩa Jesu oigire atĩ ‘mwathi wa ngombo icio aacokire na agĩtara mathabu nacio,’ aaragia ũhoro wa ihinda rĩrĩa agoka gũtuĩra andũ cira mũthia-inĩ wa mũtabarĩre ũyũ. *—Mat. 25:19, NW.

12, 13. (a) Mwathani eerire ngombo ciake igĩrĩ atĩa, na nĩkĩ? (b) Akristiano aitĩrĩrie maguta magekĩrũo rũũri rwa mũico rĩ? (Rora ithandũkũ “ Mekagĩrũo Rũũri rwa Mũico Mbere ya Gĩkuũ Kĩao.”) (c) Arĩa magaatuĩrũo atĩ o nĩ ng’ondu makaaheo kĩheo kĩrĩkũ?

¹² Kũringana na rũgano rũu, rĩrĩa mwathani wacio okire, aakorire ngombo cia mbere igĩrĩ—ĩrĩa yatigĩirũo taranda ithano na ĩrĩa yatigĩirũo igĩrĩ—cionanĩtie wĩhokeku, ikonjorithia taranda ciacio igatuĩka maita merĩ. Mwathani wacio aaciĩrire ũndũ ũhaanaine: “Nĩwĩkĩte wega, ngombo ĩno njega na ya kwĩhokeka: nĩwĩhokekete na indo itarĩ nyingĩ, nĩngũgũtua mwathi wa indo nyingĩ.” (Mat. 25:21, 23) Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩrĩgĩrĩra kuuma kũrĩ Mwathi witũ, Jesu, rĩrĩa agoka hĩndĩ ya ituĩro?

¹³ Arĩa marũgamĩrĩirũo nĩ ngombo icio igĩrĩ, nĩo arũmĩrĩri a Kristo aitĩrĩrie maguta arĩa makoragwo na kĩyo, nĩ magaakorũo meekĩrĩtwo rũũri rwa mũico thĩna ũrĩa mũnene ũtanatuthũka. (Kũg. 7:1-3) Mbere ya Hari-Magedoni kwambĩrĩria, Jesu nĩ akaamatwara igũrũ. Nao arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra gũkũ thĩ, arĩa maanyitire mbaru ariũ a Ithe na Kristo wĩra-inĩ wa kũhunjia, nĩ magaakorũo matuĩrĩirũo atĩ o nĩ ng’ondu na nĩ makaaheo kĩheo kĩa muoyo wa tene na tene gũkũ thĩ rungu rwa Ũthamaki wa Ngai.—Mat. 25:34.

14, 15. Hihi Jesu eendaga kuonania atĩ kũrĩ na aitĩrĩrie maguta aingĩ mangĩgaatuĩka oru na agũtaru? Taarĩria.

¹⁴ Thĩinĩ wa rũgano rũu, ngombo ya gatatũ yathikire taranda yayo handũ ha kũmĩonjorithia o na kana kũmĩiga bengi. Ngombo ĩyo nĩ yonanirie mwerekera mũru tondũ yekire mũgarũ na wendi wa mwathani wayo. Mwathani wayo aamĩtuĩrĩire atĩ yarĩ ngombo ‘njũru na ngũũtaru.’ Akĩmĩtunya taranda yayo, akĩhe ngombo ĩrĩa yarĩ na ikũmi. Ngombo ĩyo njũru ĩgĩcoka ĩgĩikio “na kũu nja kwĩ na nduma.” ‘Kũu nĩkuo yagĩire na kĩrĩro na kũhagarania magego.’—Mat. 25:24-30; Luk. 19:22, 23.

¹⁵ Hihi Jesu eendaga kuonania atĩ tondũ ĩmwe ya ngombo ithatũ cia mwathi ũcio nĩ yathikire taranda yayo, gĩcunjĩ kĩmwe harĩ ithatũ kĩa arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta nĩ mangĩgaatuĩka oru na agũtaru? Aca. Ta wĩcirie maũndũ marĩa mathiũrũrũkĩirie  mĩhari ĩyo. Thĩinĩ wa ngerekano ya ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ, Jesu nĩ aaririe ũhoro wa ngombo njũru ĩrĩa ĩhũũraga ngombo iria ingĩ. Hau Jesu ndeendaga kuonania atĩ nĩ kũngĩkagĩa na gĩkundi kĩa ngombo njũru. Ithenya rĩa ũguo, aaheaga ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete mũkaana atĩ ndĩkanakũrie ngumo cia ngombo njũru. O ũndũ ũmwe na ũcio, ngerekano-inĩ ya airĩtu ikũmi, Jesu ndeendaga kuonania atĩ nuthu ya arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta nĩ mangĩgaatuĩka ta airĩtu arĩa atano akĩgu. Ithenya rĩa ũguo, aateithagia ariũ acio a Ithe a kĩĩroho kuona ũrĩa kũngĩathire mangĩagire gũikara mehũgĩte na mehaarĩirie. * Nĩ ũndũ ũcio, no ũkorũo ũrĩ ũndũ wa ũũgĩ kuuga atĩ thĩinĩ wa ngerekano ya taranda, Jesu ndeendaga kuuga atĩ matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria kũrĩ na Akristiano aingĩ aitĩrĩrie maguta mangĩgaatuĩka oru na agũta. Ithenya rĩa ũguo, Jesu aaheaga arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta mũkaana atĩ matũũrie kĩyo kĩao, ũguo nĩ kuuga ‘monjorithie’ taranda ciao, na metheme mĩerekera na mĩtugo ya ngombo njũru.—Mat. 25:16.

16. (a) Tũreruta atĩa kuumana na rũgano rwa taranda? (b) Gĩcunjĩ gĩkĩ gĩatũteithia atĩa gũtaũkĩrũo wega makĩria nĩ rũgano rwa taranda? (Rora ithandũkũ rĩrĩ na kĩongo “ Ũtaũku wa Rũgano rwa Taranda.”)

¹⁶ Tũreruta atĩa kuumana na rũgano rwa taranda? Ũndũ wa mbere nĩ atĩ Mwathani witũ, Kristo, nĩ eehokeire arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta kĩndũ kĩrĩa onaga kĩrĩ kĩa goro mũno—wĩra wa kũhunjia na gũtua andũ arutwo. Wa kerĩ, Kristo erĩgagĩrĩra ithuothe tũkoragwo na kĩyo wĩra-inĩ wa kũhunjia. Angĩkorũo nĩ tũkoragwo na kĩyo, no tũkorũo na ma atĩ Mwathani witũ nĩ arĩtũrathimaga nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, gũikara twĩhũgĩte, na kwĩhokeka.—Mat. 25:21, 23, 34.