1, 2. Ahabw’enki Yesu yaahaire eky’okureeberaho ky’etalanta?

OMU nfumu y’etalanta, Yesu naayoreka gye obujunaanizibwa obu abakuratsi be abashukirweho amajuta baine. Twine kwetegyereza amakuru g’enfumu egyo, ahakuba neekwata aha Bakristaayo boona ab’amazima, yaaba baine amatsiko g’okuza omu iguru nari ag’okutuura omu nsi.

² Yesu akagamba enfumu y’etalanta obu yaabaire naagarukamu abeegi be obu baamubuuza ‘akamanyiso k’okubaho kwe, n’ak’obunaku obu ensi egi erihweraho.’ (Mat. 24:3) N’ahabw’ekyo, enfumu egi neehikiirizibwa omu bunaku bwaitu, kandi neetwarirwa omu kamanyiso akarikworeka ngu Yesu ariho kandi naategyeka nk’Omugabe.

3. Nitwega ki omu by’okureeberaho ebiri omuri Matayo eshuura 24 na 25?

³ Enfumu y’etalanta n’emwe aha by’okureeberaho bina ebiri omuri Matayo 24:45 kuhika 25:46. Bishatu aharibyo, eky’omwambari omwesigwa kandi ow’obwengye, eky’abaishiki ikumi, n’eky’entaama n’embuzi nibitwarirwa omu kamanyiso k’okubaho kwa Yesu. Omu by’okureeberaho byona bina, Yesu akooreka emitwarize eyaakutaaniiseho abakuratsi be ab’amazima omu biro ebi eby’emperu. Eky’okureeberaho eky’omwambari,  eky’abaishiki, n’eky’etalanta nibikwata aha bakuratsi be abashukirweho amajuta. Omu ky’okureeberaho ky’omwambari omwesigwa, Yesu akooreka ngu bakye aha bashukirweho amajuta abaakubaire baine obujunaanizibwa bw’okuriisa ab’omu ka ye omu biro by’emperu, bakaabaire bari abeesigwa kandi ab’obwengye. Omu nfumu y’etalanta, naayoreka ngu abakuratsi be boona abashukirweho amajuta bashemereire kuba beeteekateekire kandi bategyereize, barikumanya ngu Yesu naija aha kiro n’eshaaha ebi batarikumanya. Omu nfumu y’etalanta, Yesu naayoreka ngu abashukirweho amajuta baine kuba abeeziriki omu kuhikiiriza obujunaanizibwa bwabo bw’Ekikristaayo. Omu ky’okureeberaho ekirikuhererukayo eky’entaama n’embuzi, omutima naaguta ahari abo abaine amatsiko g’okutuura omu nsi. Yesu naayorekyera kimwe ngu baine kuba abeesigwa kandi bakashagikira kimwe ab’eishe-emwe abashukirweho amajuta abari omu nsi. * Hati ka tute omutima aha nfumu y’etalanta.

4, 5. Omushaija orikugambwaho mu nfumu n’oha, kandi etalanta zikaba niziingana ki?

⁴ Shoma Matayo 25:14-30. Ebitabo byaitu bitwire nibishoboorora ngu omushaija nari mukama w’abambari omu ky’okureeberaho, ni Yesu kandi ngu akaza omu nsi ya hare obu yaatemba omu iguru omu gwa 33. Omu ndiijo nfumu, Yesu akooreka ekigyendererwa ky’okuza omu nsi ya hare, ngu akaba naaza “kuheebwa obugabe.” (Luk. 19:12) Yesu ahonaaho tarahairwe Obugabe ku yaagarukire omu iguru. * Kureka, ‘akashutama aha rubaju rwa buryo rwa Ruhanga, yaategyereza, okuhitsya obu abazigu be baabaire nibaija kuhindurwa akatebe k’ebigyere bye.’—Heb. 10:12, 13.

⁵ Omushaija omu ky’okureeberaho akaba aine etalanta munaana, kandi ezo zikaba ziri esente nyingi obunaku obwo. * Atakagiire omu nsi ya hare, etalanta akaziha abambari be aine amatsiko ngu nibaija kuzishuuburisa yaaba atariho. Nk’omushaija ogwo, Yesu akaba aine ekintu ky’omuhendo munonga obu yaabaire atakagiire omu iguru. Kikaba kiri kintu ki? Eky’okugarukamu nikikwata aha murimo ogu yaakozire akiri omu nsi.

6, 7. Etalanta nizijwekyera ki?

⁶ Yesu akata omutima munonga aha murimo gw’okubuurira n’okwegyesa abantu. (Shoma Luka 4:43.) Kurabira omu murimo ogwo, akaba ari nk’orikuhinga omusiri ogurikubaasa kurugamu ebirungi bingi. Akagambira abeegi ati: “Munagye amaisho, mureebe emisiri ku eyezire, ku ehikire kugyeshwa.” (Yoh. 4:35-38) Akaba naamanyisa okurundaana abantu baingi abacureezi abaakuhindukire abeegi be. Yesu kushushana n’omuhingi murungi, akaba atarikubaasa kureka emisiri eyaabaire ehikire kugyeshwa kugumira aho etaine barikugireeberera. N’ahabw’ekyo, ahonaaho aherize kuzooka atakagiire omu iguru, akaha abeegi be obujunaanizibwa bw’amaani. Akabagira ati: ‘Mugyende muhindure abantu abeegi.’ (Mat. 28:18-20) Akabaha obuheereza bw’Ekikristaayo nk’eky’eitungo eky’omuhendo.—2 Kor. 4:7.

⁷ Mbwenu shi nitubaasa kuhendera tuta?  Obu Yesu yaabaire naaha abakuratsi be obujunaanizibwa bw’okuhindura abantu abeegi, akaba ari nk’orikubaha “ebintu bye” nizo talanta ze. (Mat. 25:14) N’ahabw’ekyo, etalanta nizijwekyera obujunaanizibwa bw’okubuurira n’okuhindura abantu abeegi.

8. N’obu abambari baraabe baatungire etalanta zitarikwingana, mukama waabo akaba abainemu matsiko ki?

⁸ Enfumu y’etalanta neeyoreka ngu mukama w’abambari akaha omwe etalanta itaano, ondiijo yaamuha ebiri, kandi ondiijo yaamuha emwe yonka. (Mat. 25:15) N’obu abambari abo baraabe baatungire etalanta zitarikwingana, mukama waabo akaba naateekateeka ngu boona baine kuba abeeziriki omu kukoresa etalanta ezo, barikuheereza nk’oku barikubaasa. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Omu kyasha ky’okubanza, kutandika na Pentekoote 33, abakuratsi ba Kristo bakatandika kukoresa etalanta ezo. Obweziriki bwabo omu murimo gw’okubuurira n’okuhindura abantu abeegi, nigugambwaho omu kitabo kya Ebyakozirwe. *—Byak. 6:7; 12:24; 19:20.

9. (a) Abambari babiri abeesigwa bakakoresa bata etalanta, kandi ekyo nikyoreka ki? (b) ‘Ab’entaama ezindi’ baine bujunaanizibwa ki?

⁹ Omu biro by’emperu, na munonga kuruga 1919 kweyongyerayo, abambari ba Yesu  abashukirweho amajuta abarikuba bari omu nsi, nibashuuburisa etalanta za Mukama waabo. Nk’abambari babiri ab’okubanza, ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe abashukirweho amajuta nibakoresa ebi baine nk’oku barikubaasa. Tikirikutwetengyesa kuteebereza n’oha owaatungire etalanta itaano nari ibiri. Omu ky’okureeberaho ekyo, abambari babiri bakakora amagoba agarikwingana n’etalanta ezi baahairwe, n’ahabw’ekyo bombi bakaba bari abeeziriki. Abo abaine amatsiko g’okutuura omu nsi baine bujunaanizibwa ki? N’obw’amaani munonga! Eky’okureeberaho kya Yesu eky’entaama n’embuzi nikitwegyesa ngu abo abaine amatsiko g’okutuura omu nsi, baine omugisha gw’okushagika abashukirweho amajuta omu murimo gw’okubuurira n’okwegyesa abantu. Omu biro by’akabi kaingi ebi eby’emperu, abashukirweho amajuta n’ab’entaama ezindi nibakora hamwe n’obweziriki ‘nk’obusyo bumwe’ omu murimo gw’okuhindura abantu abeegi.—Yoh. 10:16.

10. Ni murimo ki omukuru ogurikutwarirwa omu kamanyiso k’okubaho kwa Yesu?

¹⁰ Yesu naayenda ngu abakuratsi be boona bakore n’obweziriki kuhindura abantu abeegi. Nk’oku kyaba kyagambirweho, abeegi be abeesigwa omu kyasha ky’okubanza buzima bakakanyisa ebintu bya mukama waabo. Kandi shi omu bunaku obu obw’emperu obu enfumu egi eriyo neehikiirira? Abakuratsi ba Yesu abeesigwa kandi abeeziriki, bakozire omurimo gw’amaani omu byafaayo ogw’okubuurira n’okuhindura abantu abeegi. Omurimo gwabo boona hamwe, gubaasiise abeegi abasya enkumi n’enkumi kuba ababuurizi buri mwaka, kyareetera omurimo gw’okubuurira n’okwegyesa kuba ogw’omutaano omu biro ebi eby’okubaho kwa Yesu arikutegyeka omu Bukama. Hatariho kubanganisa Yesu aine kuba ashemereirwe!

11. Niki ekirikutureetera kugira ngu omu bunaku bw’okubonabona kwingi nibwo Yesu araije kubara n’abambari ebi yaabatsigiire?

¹¹ Yesu naija kubara n’abambari be ebi yaabatsigiire okubonabona kwingi okuri haihi kubaho kwaba nikuza kuhendera. Ahabw’enki eki nitukihamya? Yesu omu bunabi bwe oburi omuri Matayo eshuura 24 na 25, naagamba munonga aha kwija kwe. Arikugamba aha kucwa orubanja omu bunaku bw’okubonabona kwingi, akagira ngu abantu “baryareeba Omwana w’omuntu naizira  omu bicu by’omu iguru.” Akahiga abakuratsi be abaakubaire bariho omu biro by’emperu kuguma nibareeba, arikubagira ati: “Timurikumanya kiro eki Mukama waanyu ariiziraho” kandi “obunaku obu mutarikuteekateeka, nibwo Omwana w’omuntu ariiziramu.” (Mat. 24:30, 42, 44) N’ahabw’ekyo, obu Yesu yaagira ngu ‘mukama w’abambari abo akagaruka, yaabara nabo ebi yaabatsigiire,’ akaba naagamba aha bwire obu araije kucwa orubanja aha muheru gw’obusingye obu. *—Mat. 25:19.

12, 13. (a) Mukama w’abambari akagarukamu ata babiri aharibo, kandi n’ahabw’enki? (b) Ni ryari obu abashukirweho amajuta barikuteebwaho akamanyiso ak’ahamuheru? (Reeba akabokisi “ Nibabara Ebi Baatsigiirwe Baafa.”) (c) Abo abaraatooranwe nk’entaama nibaija kutunga kihembo ki?

¹² Kurugiirira aha nfumu egi, mukama w’abambari ku yaizire, akashanga babiri babaire abeesigwa. Owaahairwe etalanta itaano n’ogwo owaahairwe ibiri baakora amagoba agarikwingana n’etalanta ezi baahairwe. Mukama waabo akabagira ati: “Kazaare, iwe omwambari omurungi orikwesigwa! Obaire omwesigwa omuri bikye, ndyakuha obushoboorozi kutegyeka bingi.” (Mat. 25:21, 23) Mbwenu shi nituteekateeka ngu nihaija kubaho ki Mukama waitu Yesu, ku araizire omu kitiinisa kucwa orubanja omu biro by’omumaisho?

¹³ Abo abarikujwekyera abambari babiri nibo beegi be abashukirweho amajuta abarikukora n’obweziriki, nibaija kuba baateirweho akamanyiso ak’ahamuheru okubonabona kwingi kutakatandikire. (Kush. 7:1-3) Haramagedoni etakahikire, Yesu naija kubaha ekihembo kyabo eky’okuza omu iguru. Abo abaine amatsiko g’okutuura omu nsi abashagikire abashukirweho amajuta omu murimo gw’okubuurira, nibaija kuba baashoroirwe nk’entaama baheebwe omugisha gw’okutuura omu nsi barikutegyekwa Obukama.—Mat. 25:34.

14, 15. Mbwenu shi Yesu akaba naayoreka ngu baingi aha abakuratsi be abashukirweho amajuta nibaija kuba babi kandi abeeremwa? Shoboorora.

¹⁴ Omu nfumu egi, omwambari owa kashatu akaziika etalanta omu mwanya gw’okugishuuburisa nari kugitwara omu banka. Omwambari ogwo akooreka ngu ni mubi, ahakuba akagyenderera kukora ekirikutaana n’eki mukama we yaabaire naayenda. Mukama we akamweta “omubi kandi omweremwa.” Mukama we akamwihaho etalanta yaagiha ogwo owaabaire aine ikumi. Omwambari omubi bakamunaga “aheeru omu mwirima; okwo niyo abantu bariririra, bakanena enshaya.”—Mat. 25:24-30; Luk. 19:22, 23.

¹⁵ Omwe aha bambari bashatu akabiika etalanta ye, mbwenu shi Yesu akaba naamanyisa ngu kimwe kya kashatu ky’abakuratsi be abashukirweho amajuta nibaija kuba babi kandi abeeremwa? Ngaaha. Yetegyereze ebyahandiikirwe ebyetooroire enfumu  egi. Omu ky’okureeberaho eky’omwambari omwesigwa kandi ow’obwengye, Yesu akagamba aha mwambari omubi orikuteera abambari abandi. Yesu akaba atarikumanyisa ngu hakaba nihaija kubaho omwambari omubi. Kureka, akaba naarabura omwambari omwesigwa kutagira emitwarize mibi. Nikyo kimwe, omu ky’okureeberaho ky’abaishiki ikumi, Yesu akaba atarikworeka ngu kimwe kya kabiri ky’abakuratsi be abashukirweho amajuta nibaija kuba nk’abaishiki bataano abashema. Kureka, akaba naarabura beene Ishe ab’omwoyo aha kyabaire nikiija kubaho baaremwa kuguma bategyereize kandi betebeekaniise. * Kurugiirira ahari ebi, nikireebeka ngu omu ky’okureeberaho ky’etalanta, Yesu akaba atarikumanyisa ngu baingi aha b’eishe-emwe abashukirweho amajuta nibaija kuba babi kandi abeeremwa omu biro by’emperu. Kureka, akaba naarabura abakuratsi be abashukirweho amajuta arikubooreka ekyetengo ky’okuba abeeziriki bakakoresa etalanta zaabo bakeetantara emiteekateekyere n’ebikorwa by’omwambari omubi.—Mat. 25:16.

16. (a) Nitwega ki omu nfumu y’etalanta? (b) Ekicweka eki kyatuhwera kita kumanya enyetegyereza nsya ey’etalanta? (Reeba akabokisi “ Okwetegyereza eky’Okureeberaho ky’Etalanta.”)

¹⁶ Ni mashomo ki abiri agu turikwega omu nfumu y’etalanta? Eishomo ry’okubanza, Kristo Mukama w’abambari abashukirweho amajuta abahaire ekintu ky’omuhendo nibwo bujunaanizibwa bw’okubuurira n’okuhindura abantu abeegi. Eishomo rya kabiri, Kristo naayenda ngu twena tube abeeziriki omu murimo gw’okubuurira. Twakora tutyo, nitubaasa kuhamya ngu Mukama waitu naija kutuha ekiconco ahabw’okugira okwikiriza, ahabw’okuguma tutegyereize, n’ahabw’okuba abeesigwa.—Mat. 25:21, 23, 34.