Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Longa myanda ayituukila ku kileshesho kya talenta

Longa myanda ayituukila ku kileshesho kya talenta

“Umune aye nkumupa ntalenta itaano, ungi ibidi, umo umune.”​—MAT. 25:15.

1, 2. Bwakinyi Yesu baadi mutuushe kileshesho kya talenta?

MU LUKINDJI lwa talenta, Yesu alesha kalolo kitungo ki kwi balongi baaye bashingwe mwimu. Abitungu tupushe akilesha luno lukindji mwanda ndutale mwina Kidishitu ooso a binyibinyi e na lukulupilo lwa kupeta efuto mwiyilu sunga pa nsenga.

2 Yesu baadi mutuushe lukindji lwa talenta bu kipindji kya ku lwaluulo lwa balongi baaye pabitale “kitundwilo kya kufika [kwaye] na kya nfudiilo a bya pano.” (Mat. 24:3) Byabya, lukindji lukwete kulombana mu ano mafuku eetu na ndwikale kitundwilo akilesha shi Yesu e kwanka na kwete kukunkusha bu Nfumu.

3. Nkinyi akitulongyesha bileshesho bi mu mukanda wa Mateo shapitre 24 na 25?

3 Lukindji lwa talenta ndumune lwa ku bileshesho binanka bi mu mukanda wa Mateo 24:45 na ku 25:46. Bingi bileshesho bisatu —pabitale mpika a kishima na mupatulukye, basongwakashi ekumi, mikooko na mbushi—mbikale dingi lwaluulo lwa Yesu ku lukonko lutale kitundwilo kya kwikala kwaye. Mu bileshesho byoso binanka, Yesu alesha ngikashi ayikaleesha kwilekeena kwi pankatshi pa balongi baaye ba binyibinyi mu mafuku a ku nfudiilo. Pabitale kileshesho kya mpika, kya bansongwakashi na kya talenta baadi akwila balongi baaye bashingwe mwimu. Mu lukindji lwa mpika a kishima, Yesu alesha lukalo lwa kasaka kapeela ka bangi bashingwe mwimu be na bushito bwa kudiisha bafubi ba mu nshibo yaaye mu mafuku a ku nfudiilo bwabadya kwikala na kishima na bapatulukye. Mu lukindji lwa basongwakashi, Yesu ashimika kasele shi balongi baaye booso bashingwe mwimu abitungu bekale belumbuule na bapasukye, baukye shi Yesu kwete kufika kadi kushi kuuka efuku na nsaa nya. Mu lukindji lwa talenta, Yesu alesha shi abitungu bashingwe mwimu bekale na kishima bwa kulombasha bushito bwabo bwa bu beena Kidishitu. Yesu akula kileshesho kya nfudiilo, mu lukindji lwa mikooko na mbushi kwi baaba be na lukulupilo lwa pa nsenga. Ashimika kasele shi abitungu bekale na lulamato na kukwatshishena bakwabo na Kidishitu bashingwe mwimu be pa nsenga. * Tubandeyi binobino kwimeena pa kileshesho kya talenta.

NFUMU APA BAPIKA BAAYE BUPETA

4, 5. Nnanyi mwikale bu muntu sunga bu nfumu abalesha mu lukindji, na talenta ibaadi na muulo kinyi?

4 Badika Mateo 25:14-30. Mikanda yetu ngipatuule misango ibungi shi muntu abesambila mu lukindji sunga mwikale nfumu nyi Yesu, n’ashi baadi mwende mu lwendo pabaadi mukamine mwiyilu mu kipwa 33 B.B. Mu lukindji lwa kumbangilo, Yesu alesha kepatshila ka lwendo lwaye shi ende “mu kutomboka bufumu.” (Luk. 19:12) Yesu tabaadi mutombokye Bufumu musango umune aye kyapu kwaluka mwiyilu nya. * Anka, “baashikamine . . . ku mboko ilume y’Efile Mukulu; ayindjila binobino bwa’shi balwishi baaye batuudiibwe bu kyashiino kya ngwa yaaye.”​—Eb. 10:12, 13.

5 Muntu a besambila mu lukindji baadi na talenta mwanda, bupeta bwi bungi mu ano mafuku. * Kumpala kwa kwenda mu lwendo, baadi mwabile bafubi baaye talenta na kukulupila shi abakyebe kusunga naayo mpa nka na pakaalukiila. Nka bu yawa muntu, Yesu baadi na kintu kya muulo ukata kumpala kwa kukamina mwiyilu. Baadi na kinyi? Lwaluulo lwi mu mudimo ubaadi akitshi mu muwa waye.

6, 7. Talenta ayilesha kinyi?

6 Yesu baadi mwate na muulo ukata mudimo waye wa kulungula mukandu wibuwa. (Badika Luuka 4:43.) P’aye kwiulombasha, baadi mudime efuba adikatuusha bipeta bibuwa. Baadi mulungule balongi baaye kumpala shi: “Buulaayi meeso numone, bintu bya kuumbula bibaapu kukoma mu mafuba.” (Yo. 4:35-38) Baadi mutuule mu binangu byaye kuumbula kwa bangi bantu bebungi be na mashimba alulame bwa kufika balongi baaye. Nka bu kidime e buwa, Yesu tabaadi akumiina kuleka efuba dipwe kukoma bwa kuumubula nya. Nyi bwakinyi, kunyima kwa lusangukilo lwaye na kumpala kwa kwenda mwiyilu, baadi mupe balongi baaye mudimo wi na muulo ukata ebalungula shi: “Byabya, ndaayi . . . nwibeekashe buu balongi.” (Mat. 28:18-20) Byabya, Yesu baadi mwibape bupeta bwi na muulo ukata bwa mudimo wa kulungula mukandu wibuwa.​—2 Kod. 4:7.

7 Twi balombene kwamba naminyi? Nsaa ibaadi mupe balondji baaye mudimo wa kwikasha bantu bu balongi, Yesu baadi bu mwibape “bintu byaaye”​—talenta yaaye. (Mat. 25:14) Mu kikoso, talenta ayilesha bushito bwa kulungula mukandu wibuwa na kwikasha bantu bu balongi.

8. Sunga shi babaadi bapete bungi bwa talenta bwilekeene, nkinyi kibaadi akikulupila nfumw’abo?

8 Lukindji lwa talenta alulesha shi nfumu baadi mupe bafubi talenta, umune amupa itano, ungi amupa ibidi na ungi naamu amupa umune. (Mat. 25:15) Sunga byekala shi booso tababaadi bapete bungi bwi mumune, nfumwabo baadi akulupila shi abakyebe kwiyifwimisha, p’abo kutumika na kishima muyile ngobesha yaabo. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Mu siekele a kumapala, kubanga mu Mpentekoote mu kipwa kya 33 B.B., balongi ba Kidishitu babaadi babangye kusunga na talenta. Kishima kyabo mu mudimo wa kulungula na kukita balongi mbekileshe kalolo mu mukanda wa mu Bible wa Bikitshino. *​—Bik. 6:7; 12:24; 19:20.

KUSUNGA NA TALENTA MU MAFUKU A KU NFUDIILO

9. (a) Nkinyi kibaadi kikite bafubi babidi ba sha kishima na talenta, na byabya abilesha kinyi? (b) “Ingi mikooko” i na mudimo wa kukita kinyi?

9 Mu mafuku a ku nfudiilo, bikishekishe kubanga mu 1919, bena Kidishitu bashingwe mwimu be pa nsenga babaabangile kusunga na talenta ya Nfumw’abo. Nka bu bafubi babidi ba kumpala, bashingwe mwimu bakashi na balume mbafube kalolo muyile ngombesha yaabo. Takubaadi lukalo lwa kuuka shi nnanyi bapetele talenta itano na bapetele ibidi nya. Mu lukindji, booso babaadi bafwimishe misango ibidi yaaya ibaadi ibape nfumwa’bo, na booso babaadi na kishima ki mumune. Bantu be na lukulupilo lwa kushala pa nsenga be na mudimo kinyi? Be na mudimo ukata! Lukindji lwa Yesu lwa mikooko na mbushi alwitulongyesha shi baaba booso be na lukulupilo lwa kushala pa nsenga be na kineemo kikata kya kukwatshishena bakwabo na kidishito bashingwe mwimu mu mudimo wa kulongyesha na kulungula mukandu wibuwa. Mu ano mafuku a nfudiilo e bukopo, bisaka byoso bibidi bikwete kufuba pamune bu “lombe lumune” mu kulombasha na kisumi kyooso mudimo wa kukita balongi.​—Yo. 10:16.

10. Nkitundwilo kinyi kikata akilesha kwikala kwa Yesu bu Nfumu?

10 Nfumu akyebe kutengyela bipeta. Nka bu bibatwibimono kumpala, balongi baaye ba sha kishima ba mu siekele a kumpala babaadi bafwimishe bintu byaye. Twi balombene kwakula naminyi pabitale ano mafuku a ku nfudiilo akwete kulombana lukindji lwa talenta? Bafubi ba Yesu ba sha kishima mbepaane mu kulombasha mudimo ukata wa kulungula na kwikasha bantu bu balongi byaushakitshikile. Ku bukwashi bwa kwitatshisha kwabo, nkama ya binunu bya balonngi bapya bakwete kwisanga ku mulongo wa balungudi ba Bufumu ku kipwa kyooso, bakwete kwikasha mudimo wa kulungula na kulongyesha bu kitundwilo kya kwikala kwa Yesu bu Nfumu. Kushi mpaka, Nfumw’abo ekala na muloo ukata!

Kidishitu mmupe bafubi baaye mudimo wi na muulo ukata wa kulungula mukandu wibuwa (Tala paragrafe 10)

NFUMU AKAFIKI NSAA KINYI BWA KUBADIKA NABO?

11. Bwakinyi atwakula shi Yesu akafiki mu kubadika bintu mu mpombo ikata?

11 Yesu akyebe kufika mu kubadika na mpika aaye peepi na nfudiilo ya mpombo ikata ayifiki binobino. Bwakinyi atwakula byabya? Mu butemuki bwaye bwi mu mukanda wa Mateo shapitre 24 na 25, Yesu mmwakule misango ibungi bwa kufika kwaye. Pabaadi akula bwa kiimu mu mpombo ikata, baadi mwakule shi bantu ‘abakamono Mwan’a muntu’byaa afiki pa makumbi a mwiyilu.’ Baadi mulungule balongi baaye ba mu mafuku a ku nfudiilo bwabadya kwikala bapasukye p’aye kwakula shi: “Taanuwuku efuku adifiki Mfumwenu,” na “nguba anushaabatentekyesha, ngi afiki Mwan’a-muntu.” (Mat. 24:30, 42, 44) Byabya, pabaadi akula shi “nfumu a bano beena-mufubo baafikile, aye nkubadika nabo,” baadi akula bwa nsaa yakafiki bwa kutshiba kiimu kwi uno ndumbulwilo e ku nfudiilo. *​—Mat. 25:19.

12, 13. (a) Nkinyi kibaadi nfumu mulungule bafubi babidi ba kumpala, na bwakinyi? (b) Nsaa kinyi ayikediibwa bashingwe mwimu kitampi kya nfudiilo? (Tala kashibo akamba shi: “Kubadika kwa bintu nsaa ya kufwa.”) (c) Efuto kinyi adikapete baaba abakeekala bu mikooko?

12 Muyile lukindji, nsaa ibafikile nfumu, bapetele shi bapika babidi ba kumpala—yawa bapetele talenta itano na abaadi mupe ibidi—babaadi bafwimishe talenta yaabo muntu ooso misango ibidi. Nfumu baadi mwibalungule booso babidi mwanda umune, amba shi: “Bibuwa mufubi e buwa na sha kishima; we muleshe kishima mu bintu bipeela, naakakwabikiisha biibungi.” (Mat. 25:21, 23) Nkinyi kyatudi balombeene kutengyela apakafiki Nfumu Yesu mu ntumbo bwa kutshiba kiimu?

13 Baaba booso abakeekala bu ba mpika babidi ba kumpala—balongi baaye bashingwe mwimu ba sha kishima—abakediibwa kitampi kyabo kya nfudiilo kumpala kwa mpombo ikata kubanga. (Bif. 7:1-3) Kumpala kwa ngoshi ya Armangedone, Yesu akebapa efuto dyabo dya kwenda mwiyilu dyadi mwibalee. Booso be na lukulupilo lwa kushala pa nsenga, baaba bakwatshishene bakwabo na Kidishitu mu kulungula kwa mukandu wibuwa abakyebe kwikala bu mikooko na kwikala na kineemo kya kupeta muwa wa looso mu Bufumu bw’Efile Mukulu.​—Mat. 25:34.

MUFUBI E BUBI NA SHA LULENGU

14, 15. Yesu baadi akyebe kulesha shi bebungi ba ku balongi baaye bashingwe mwimu abakekala bebubi na basha lulengu su? Patuula.

14 Mufubi a nfudiilo e mu lukindji baadi mushiikye talenta aaye pamutwe wa kusunga naaye ata kumwela mu banke. Uno mpika baadi muleshe binangu bibubi, mwanda bapelele kufuba bwa kufwimisha bintu bya nfumwa’ye. Nfumu bamulungwile patooka shi: “Mufubi e bubi sha lulengu’be.” Nfumu nkumwata talenta abaadi naaye nkumutentekyela yawa baadi n’ekumi. Baadi musumbule mufubi e bubi “mu mufito.” “Mwamwa amwikala nkalo na kwibongyeshena kwa meeno.”​—Mat. 25:24-30; Luk. 19:22, 23.

15 Mpika a kasatu baadi mufye lutalenta lwaye, byabya Yesu baadi akyebe kulesha shi kimune kya mu bisatu kya balongi baaye bashingwe mwimu abakyebe kwikala bebubi na ba sha lulengu? Nya. Tubande kutala bibatupu kwisamba. Mu lukindji lwa mpika a kishima na mupatulukye, Yesu esambila bwa mpika e bubi akyebe kukyengesha bakwabo. Yesu tabaadi mutemukye shi akukeekala kasaka ka mpika e bubi nya. Mu kwilekena na byabya, baadi mudimushe mpika sha kishima na mupatulukye bwa kupela kwikala bu mpika e bubi. Mu mushindo umune, mu lukindji lwa bansongwakashi ekumi, Yesu tabaadi muleshe shi kya pankatshi kya balongi baaye bashingwe mwimu abakeekala bu bansongwakashi batano bapatakane nya. Pamutwe wa byabya, baadi adimusha bakwabo beena Kidishitu pabitale kyakya kilombeene kukitshika su bakutwa kupasuka na kukutwa kushala belumbuule. * Muyile kyakwete kwisambila pano, twi bakumbeene kwakula shi mu lwalwa lukindji lwa talenta, Yesu tabaadi akyebe kulesha shi bebungi ba ku balongi baaye bashingwe mwimu abakyebe kwikala bebubi na ba sha lulengu mu mafuku a ku nfudiilo nya. Pa mutwe wa byabya, Yesu baadi adimusha balondji baaye bashingwe mwimu bwa kushala na kishima—kya ‘kusunga’ na talenta yabo—na kupela kulonda mwikeelo na bikitshino bya mpika e bubi.​—Mat. 25:16.

16. (a) Mmalongyesha kinyi abatupete mu lukidji lwa talenta? (b) Mushindo kinyi ubalumbuluka mpushisho eetu bwa lukindji lwa talenta? (Tala kashibo akamba shi: “Kupusha kalolo lukindji lwa talenta.”)

16 Mmalongyesha kinyi abidi abatupete mu lukindji lwa talenta? Dya kumpala, Nfumu Kidishitu, mmupe bashingwe mwimu baaye kintu ki na muulo ukata—mudimo wa kulungula na kwikasha bantu bu balongi. Dya kabidi, Kidishitu akyebe shi ooso akwatudi ekale na kishima mu mudimo wa kulungula mukandu wibuwa. Su atulesha kishima ki byabya, atukashinkamisha shi Nfumu akyebe kufuta lukumiino lwetu, kupasuka kwetu na bulamate bwetu.​—Mat. 25:21, 23, 34.

^ par. 3 Mbaleshe patooka mpika a kishima na mupatulukye mu Kitenta kya Mulami kya mu 1/7/2013, esaki 27-28, paragrafe 8-10. Mbapatuule kalolo bwa bansongwakashi bashyambadile kuuka balume mu mwisambo ubashala wi mu uno jurnale. Kileshesho kya mikooko na mbushi mbekipatuule mu Kitenta kya Mulami kya mu 15/10/1995, esaki 23-28, (mu Fwalanse) na mu mwisambo aulondo wa uno jurnale.

^ par. 5 Mu mafuku a Yesu, talenta umune baadi na denyee 6 000. Mwina mudimo baadi apete denyee umune kwifuku baadi na kya kufuba munda mwa bipwa 20 bwa kupeta penda talenta umune.

^ par. 8 Kunyima kwa lufu lwa batumiibwa, Satana baadi mutushe malongyesha a madimi abaadi apalakane munda mwa bipwa bibungi. Mu aa mafuku, mudimo wa kukita balongi ba binyibinyi ba Kidishitu taubaadi utungunukye nya. Anka, byooso bibaadi na kya kushintuluka mu “kipindji kya kuumbula” kiikale mafuku a ku nfudiilo. (Mat. 13:24-30, 36-43, EEM) Tala dingi Kitenta kya Mulami kya mu 1/7/2013, esaki 15-18.

^ par. 15 Tala paragrafe a 13 a mwisambo ubashaala awakula shi: “Okatungunuka na ‘kwikala mupasukye’ su?”.