Skip to content

Skip to table of contents

Amwiiye Kucikozyanyo Camatalenta

Amwiiye Kucikozyanyo Camatalenta

“Wakusaanguna wakamupa matalenta aali musanu, wabili wakamupa obilo, watatu wakamupa lyomwe.”—MT. 25:15.

1, 2. Nkaambo nzi Jesu ncaakaambila cikozyanyo camatalenta?

MUCIKOZYANYO camatalenta, Jesu ulatondezya kabotu-kabotu mukuli ngobajisi basikumutobela bananike. Tweelede kumvwisya ncocaamba cikozyanyo eeci, nkaambo cilabajatikizya Banakristo boonse bakasimpe, kufwumbwa naa bajisi bulangizi bwakujulu naa bwaanyika.

2 Jesu wakapa cikozyanyo camatalenta kacili cibeela cabwiinguzi kumubuzyo wabasikwiiya bakwe kujatikizya “citondezyo cakubako [kwakwe] acamamanino aabweende bwazintu.” (Mt. 24:3) Aboobo cikozyanyo eeci cilazuzikizyigwa muciindi cesu alimwi ncibeela cacitondezyo citondezya kuti Jesu nkwali alimwi ulalela kali Mwami.

3. Nziiyo nzi zijanika muzikozyanyo zilembedwe mubbuku lya Matayo caandaano 24 alimwi a 25?

3 Cikozyanyo camatalenta ncimwi cazikozyanyo zikozyenye zyone izilembedwe ku Matayo 24:45 kusikila ku 25:46. Izimbi zyotatwe, nkokuti camuzike uusyomeka alimwi uucenjede, cabanakalindu bali kkumi, alimwi acambelele ampongo, azyalo nzibeela zyabwiinguzi bwa Jesu kumubuzyo uujatikizya citondezyo cakubako kwakwe. Muzikozyanyo zyoonse zyone, Jesu wakaamba bube ibwakali kuyakwaandaanya basikumutobela bakasimpe mumazuba aaya aamamanino. Cikozyanyo camuzike, cabanakalindu alimwi acamatalenta, zigamikidwe kuli basikumutobela bakwe bananike. Mucikozyanyo cijatikizya muzike uusyomeka, Jesu wakatondezya mbokayandika kusyomeka alimwi akucenjela kakamu kasyoonto kabananike ikapedwe mukuli wakusanina babelesi bamuŋanda yakwe mumazuba aaya aamamanino. Mucikozyanyo cabanakalindu, Jesu ukankaizya kuti basikumutobela boonse ibananike beelede kulibambila alimwi akulangila, mbobazyi kuti Jesu ulaboola pele mbwaanga tabazyi buzuba naa ciindi. Mucikozyanyo camatalenta, Jesu utondezya kuti bananike beelede kuba basungu mukubeleka milimo yabo ya Bunakristo. Jesu ugamika cikozyanyo cakwe camamanino, nkokuti cikozyanyo cambelele ampongo, kuli baabo ibajisi bulangizi bwaanyika. Ukankaizya kuti beelede kusyomeka alimwi akubagwasyilizya kapati banabokwabo Jesu ibananike ibali anyika. * Lino atubikkile maano kucikozyanyo camatalenta.

SIMALELO WAPA BAZIKE BAKWE LUBONO

4, 5. Nguni wiimininwa amuntu ooyo naa simalelo, alimwi talenta lyomwe ndubono lunji buti?

4 Amubale Matayo 25:14-30. Kuzwa kaindi mabbuku eesu apandulula kuti muntu ooyo, naa simalelo waambidwe mucikozyanyo ngu Jesu alimwi akuti wakaunka kucisi cimbi ciindi naakaunka kujulu mu 33 C.E. Mucikozyanyo icakaambwa musyule, Jesu uyubununa kuti ncaunkila kucisi cimbi nkuti “akapegwe bwami.” (Lk. 19:12.) Jesu tanaakapegwa Bwami mpoonya-mpoonya mbwaakapilukila buyo kujulu pe. * Pele ‘wakakkala kujanza lyalulyo lya Leza, kuzwa ciindi eeco wali kulindila kusikila basinkondonyina bakabikkwe kuba cilyatilo camaulu aakwe.’—Heb. 10:12, 13.

5 Muntu waambidwe mucikozyanyo wakajisi matalenta aali lusele, ilubono lunji kapati kuciindi eeco. * Katanaunka kucisi cimbi, wakabaabanya bazike bakwe matalenta, kalangila kuti balacita makwebo ciindi natako. Mbubwenya mbuli muntu ooyo, Jesu wakajisi cintu cimwi ciyandika kapati katanaunka kujulu. Ino cakali cintu nzi eeco? Bwiinguzi bujatikizya mulimo ngwaakali kucita mubuumi bwakwe.

6, 7. Ino matalenta aiminina nzi?

6 Jesu wakatondezya mbouyandika kapati mulimo wakwe wakukambauka akuyiisya. (Amubale Luka 4:43.) Kwiinda mumulimo ooyu, wakalima muunda iwakali kulangilwa kuleta mpindu kapati. Aciindi cimwi musyule, wakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Amuwaale meso aanu mubone myuunda, nkaambo yayuma kale kuti itebulwe.” (Joh. 4:35-38) Jesu wakali kuyeeya kuyobololwa kwabantu banji ibabombe myoyo ibakali kuyooba basikwiiya bakwe. Mbubwenya mbuli mulimi mubotu, Jesu kunyina naakausiya buyo muunda iwakeelede kutebulwa kakunyina kuulanganya. Aboobo, nokwakainda ciindi cisyoonto buyo kuzwa ciindi naakabuka alimwi katanaunka kujulu, wakapa basikwiiya bakwe mulimo ooyu mupati naakati: “Aboobo kamuya mukayiisye bantu.” (Mt. 28:18-20) Aboobo, Jesu wakabapa cintu ciyandisi, nkokuti mulimo wa Bunakristo.—2Kor. 4:7.

7 Aboobo, ncinzi ncotukonzya kwaamba? Ciindi naakali kupa basikumutobela bakwe mulimo wakuyiisya bantu kuti babe basikwiiya, Jesu munzila imwi wakali kubapa “lubono lwakwe”—matalenta aakwe. (Mt. 25:14) Mubufwaafwi, matalenta caamba mukuli wakukambauka wakuyiisya bantu kuti babe basikwiiya.

8. Nokuba kuti muzike umwi aumwi wakatambula mweelwe wiindene wamatalenta, ncinzi simalelo ncaakali kulangila?

8 Cikozyanyo camatalenta citondezya kuti simalelo wakapa muzike wakusaanguna matalenta osanwe, wabili wakamupa obilo eelyo wamamanino wakamupa lyomwe buyo. (Mt. 25:15) Nokuba kuti muzike umwi aumwi wakatambula mweelwe wiindene, simalelo wakali kulangila kuti boonse balaba basungu mukubelesya matalenta, nkokuti, mukubeleka canguzu mbuli mbobakali kukonzya mumulimo. (Mt. 22:37; Kol. 3:23) Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, kutalikila mu Pentekoste 33 C.E., basikutobela Kristo bakatalika kwaabelesya mumakwebo matalenta. Busungu bwabo mumulimo wakukambauka alimwi akuyiisya bantu kuti babe basikwiiya ulilembedwe kabotu mubbuku lyamu Bbaibbele lya Milimo. *—Mil. 6:7; 12:24; 19:20.

KUBELESYA MATALENTA MUMAKWEBO MUCIINDI CAMAMANINO

9. (a) Ncinzi bazike basyomeka bobilo ncobakacita amatalenta ngobakapegwa, alimwi eeci citondezya nzi? (b) Ino ‘bambelele zimbi’ bajisi mukuli nzi?

9 Muciindi camamanino, kwaambisya kuzwa mu 1919 kuya kumbele, bazike ba Kristo bananike ibasyomeka anyika bali kucita makwebo kubelesya matalenta aa Simalelo. Mbubwenya mbuli bazike bobilo bakusaanguna, ibananike bakwesu abacizyi babeleka kusikila aagolela nguzu zyabo kubelesya zintu nzyobajisi. Taciyandiki kutalika kuzumbauzya kujatikizya iwakatambula matalenta aali musanu alimwi ayooyo iwakatambula matalenta obilo. Mucikozyanyo eeci, muzike wakajisi osanwe wakayungizya aambi osanwe, mpoonya iwakajisi obilo wakayungizya aambi obilo, aboobo boonse buyo bakali basungu. Ino aabo bajisi bulangizi bwaanyika bajisi mukuli nzi? Bajisi mukuli uuyandika kapati! Cikozyanyo ca Jesu cambelele ampongo cituyiisya kuti aabo ibajisi bulangizi bwaanyika balijisi coolwe cakubagwasyilizya cakusyomeka banabokwabo Jesu bananike mumulimo wakukambauka akuyiisya bantu. Mumazuba aaya aamamanino aakatazya, nkamu eezyi zyobilo zibelekela antoomwe kazili “tanga lyomwe” mukubeleka cabusungu mulimo wakuyiisya bantu kuti babe basikwiiya.—Joh. 10:16.

10. Ncibeela nzi cilibedelede cacitondezyo cakubako kwa Jesu?

10 Cakweelela Simalelo uyanda kubona mpindu. Mbuli mbokwaambwa musyule, basikwiiya bakwe basyomeka mumwaanda wamyaka wakusaanguna bakaluyungizya lubono lwakwe. Mbuti kujatikizya ciindi eeci camamanino ciindi cikozyanyo camatalenta nocizuzikizyigwa? Babelesi ba Jesu ibasyomeka alimwi bankutwe baubeleka mulimo mupati uutanabwenwe wakukambauka alimwi akuyiisya bantu kuti babe basikwiiya. Ikubelekela antoomwe kwabo kupa kuti basikwiiya bapya banji kabayungizyigwa kumbunga yabasikwaambilizya Bwami mwaka amwaka, calo capa kuti mulimo wakukambauka akuyiisya bantu ube cibeela cilibonya kapati cacitondezyo cakubako kwa Jesu kali Mwami. Cakutadooneka Simalelo wabo weelede kuti ulikkomene!

Kristo wapa babelesi bakwe mukuli mubotu kapati wakukambauka (Amubone muncali 10)

NDILILI SIMALELO NAYOOBOOLA KULINGULA?

11. Ncinzi citupa kwaamba kuti Jesu uyoolingula kuciindi camapenzi mapati?

11 Jesu uyooboola kubalingula bazike bakwe afwaafwi amamanino aamapenzi mapati aali kumbele. Ncinzi citupa kwaamba boobu? Mubusinsimi bwakwe bulembedwe kuli Matayo caandaano 24 alimwi a 25, Jesu cakwiinduluka-induluka wakaamba zyakuboola kwakwe. Kaamba zyalubeta kuciindi camapenzi mapati, wakaamba kuti bantu “bayoobona Mwanaamuntu kaboola mumakumbi aakujulu.” Wakakulwaizya basikumutobela bakwe ibapona mumazuba aamamanino kuti kabalangila, wakati: “Tamuzyi buzuba Mwami wanu nayooboola” alimwi akuti “Mwanaamuntu ulaboola aciindi ncomutayeeyeli.” (Mt. 24:30, 42, 44) Aboobo ciindi Jesu naakaamba kuti “simalelaabo bazike aabo wakaboola akubalingula,” kulibonya kuti wakali kwaamba ciindi nayooboola kubeteka kumamanino aabweende bwazintu oobu. *Mt. 25:19.

12, 13. (a) Ino simalelo wabaingula buti bazike bakusaanguna bobilo, alimwi nkaambo nzi? (b) Ndilili bananike nobatambula ciganto camamanino? (Amubone kabbokesi kakuti “ Kulyaambilila Ciindi Calufwu.”) (c) Ino mbulumbu nzi aabo ibali kulubazu lwambelele mbobayootambula?

12 Kweelana ambokwaambidwe mucikozyanyo, ciindi simalelo naaboola, wajana kuti bazike bakusaanguna bobilo—ooyo wakapegwa matalenta osanwe ayooyo wakapegwa obilo—basyomeka, iwakapegwa osanwe wakayungizya aambi osanwe, iwakapegwa obilo wakayungizya aambi obilo. Simalelo waamba majwi aakozyenye kubazike aaba bobilo aakuti: “Wacita kabotu, omuzike mubotu alimwi uusyomeka! Wakasyomeka muzintu zisyoonto. Ndiyookusala kuti kolanganya zintu zinji.” (Mt. 25:21, 23) Aboobo, ncinzi ncotukonzya kulangila ciindi Simalelo, nkokuti Jesu mubulemu bwakwe, aakuboola kubeteka kumbele?

13 Aabo ibaimininwa abazike bakusaanguna bobilo—basikwiiya bakwe bananike ibankutwe—banooli bakatambula kale ciganto camamanino mapenzi mapati kaatanatalika. (Ciy. 7:1-3) Kaitanatalika Amagedoni, Jesu uyoobapa bulumbu bwabo bwakujulu mbobakasyomezyegwa. Aabo ibajisi bulangizi bwaanyika ibakagwasyilizya banabokwabo Kristo mumulimo wakukambauka banooli babikkwa kale kulubazu lwambelele alimwi bayoopegwa coolwe cakupona munyika mubweendelezi bwa Bwami.—Mt. 25:34.

MUZIKE MUBI ALIMWI MUTOLO

14, 15. Sena Jesu wakali kutondezya kuti mweelwe mupati wabanabokwabo bananike bayooba babi alimwi batolo? Amupandulule.

14 Mucikozyanyo eeci, muzike watatu wakasisa talenta lyakwe ansi muciindi cakucita makwebo naa kulipa basimpindu. Muzike ooyo wakatondezya muuya mubi, nkaambo acaali wakacita cintu citeendelani amakanze aasimalelaakwe. Cakweelela simalelo wakamwaamba kuti “mubi alimwi mutolo.” Simalelo wakamunyanga talenta akulipa kuli yooyo iwakajisi aali kkumi. Mpoonya muzike mubi wakawaalwa “anze mumudima.” Ooko nkonkuko “nkwayoolilila akulumina ntwino.”—Mt. 25:24-30; Lk. 19:22, 23.

15 Omwe akati kabazike botatwe basimalelo wakasisa talenta lyakwe, aboobo sena aawa Jesu wakali kutondezya kuti cibeela catatu cabasikumutobela bakwe bananike bayooba bantu babi alimwi ibatolo? Peepe. Amulange-lange makani aazingulukide kaambo aaka. Mucikozyanyo camuzike uusyomeka alimwi uucenjede, Jesu wakaamba zyamuzike mubi iwakauma bazikenyina. Jesu tanaakali kusinsima kuti kuyoobuka ciinga camuzike mubi. Muciindi caboobo, wakali kucenjezya muzike uusyomeka kutaba abube bwamuzike mubi. Mbubwenya buyo, mucikozyanyo cabanakalindu bali kkumi, Jesu tanaakali kutondezya kuti cisela cabasikumutobela bananike bayooba mbuli banakalindu bafwubafwuba bosanwe. Muciindi caboobo, wakali kucenjezya banabokwabo bakumuuya kujatikizya ciyoobacitikila ikuti naa bacileka kulangila alimwi akuba bantu batalibambilide. * Mumakani aaya, cileelela kwaamba kuti mucikozyanyo camatalenta, Jesu tanaakali kwaamba kuti mweelwe mupati wabanabokwabo bananike mumazuba aamamanino bayooba babi alimwi batolo. Muciindi caboobo, Jesu wakali kucenjezya basikumutobela bananike kuti bazumanane kuba basungu ‘mukwaabelesya mumakwebo’ matalenta aabo alimwi akweeleba bube amicito yamuzike mubi.—Mt. 25:16.

16. (a) Nziiyo nzi nzyotwiiya kucikozyanyo camatalenta? (b) Mbuti cibalo eeci mbocasalazya kumvwisya kwesu kujatikizya cikozyanyo camatalenta? (Amubone kabbokesi kakuti “ Kumvwisya Cikozyanyo Camatalenta.”)

16 Nziiyo nzi zyobilo nzyotwiiya kucikozyanyo camatalenta? Cakusaanguna, Simalelo, Kristo wapa bazike bakwe ibananike cimwi cintu ncabona kuti cilayandika kapati—mulimo wakukambauka akuyiisya bantu kuti babe basikwiiya. Cabili, Kristo uyanda kuti swebo toonse tube basungu mumulimo wakukambauka. Ikuti twacita boobo, tulakonzya kuba masimpe kuti Simalelo uyootupa bulumbu akaambo kalusyomo lwesu, kuba bantu balangila alimwi ibasyomeka.—Mt. 25:21, 23, 34.

^ par. 3 Cibalo icitugwasya kumuzyiba muzike uusyomeka alimwi uucenjede cilajanika mu Ngazi Yamulindizi ya July 15, 2013, mapeeji 21-22, mincali 8-10. Cibalo cainda mumagazini eeyi cakatugwasya kuzyiba banakalindu. Cikozyanyo cambelele ampongo cilapandululwa mu Ngazi Yamulindizi yamu Chingisi ya October 15, 1995, mapeeji 23-28, alimwi amucibalo citobela ceeci mumagazini njiyona eeyi.

^ par. 5 Kuciindi ca Jesu, talenta lyakaleelene amadinari aasika ku 6,000. Kwiinda mukuvwola dinari abuzuba, mubelesi wakeelede kubeleka myaka iisika ku 20 kutegwa avwole talenta lyomwe.

^ par. 8 Nobakamana kufwa baapostolo, Saatani wakatalisya luleyo, ilwakayaambele kwamyaanda yamyaka minji. Kuciindi eeco, kwakanyina kubeleka cakusitikila mukuzuzikizya mulimo wakuyiisya bantu kuti babe basikwiiya beni-beni ba Kristo. Pele zyoonse eezyi zyakali kuyoocinca “ciindi cakutebula,” nkokuti, kumazuba aamamanino. (Mt. 13:24-30, 36-43) Amubone Ngazi Yamulindizi, ya July 15, 2013, mapeeji 9-12.

^ par. 15 Amubone muncali 13 mucibalo cakuti “Sena Muyoozumanana ‘Kulangila’?” mumagazini eeyi.