Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Learn From the Illustration of the Talents

Learn From the Illustration of the Talents

“I pi’ lal e biyu’ e dollar ngak bagayad, ma bagayad e pi’ l’agruw i biyu’ e dollar ngak, ma bagayad e pi’ taareb e biyu’ e dollar ngak.”​—MATT. 25:15.

1, 2. Mang fan ni weliy Jesus fare fanathin ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay?

 U LAN fare fanathin rok Jesus ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay e ke tamilangnag riy ni bay ban’en nib milfan ngak pi gachalpen ni kan dugliyrad. Ba t’uf ni ngad nanged fan e re fanathin ney, ya gad gubin e tin riyul’ e Kristiano ni bay rogon e re n’ey ngodad ndemtrug ko gad be athapeg e yan nga tharmiy ara par u roy u fayleng.

2 I weliy Jesus fare fanathin ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay u nap’an ni be weliy e fulweg ko fare deer ni fith pi gachalpen ngak u murung’agen e ngiyal’ ni “bay nge ngiyal’ ni ke chugur nga tomuren e re m’ag ney.” (Matt. 24:3NW) Machane, re fanathin nem e be lebug e ngiyal’ ney, ma bang ko fare pow ni be dag ni bay Jesus e chiney ni be gagiyeg nib Pilung.

3. Mang e yira fil ko fapi fanathin ni bay ko Matthew ko guruy ni 24 nge 25?

3 Fare fanathin ni weliy Jesus ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay e aram reb ko fa aningeg i fanathin ni weliy murung’agen ni bay ko Matthew 24:45 nge mada’ ko 25:46. Dalip ni baaram ko re aningeg i fanathin ney e bay reb riy ni be weliy murung’agen fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop, ma reb e be weliy murung’agen fa ragag i rugod, ma reb e be weliy murung’agen fapi saf nge kaming. Gubin e pi fanathin ney ni weliy Jesus u nap’an ni be weliy e fulweg ko fare deer ni fith pi gachalpen u murung’agen e pow ko ngiyal’ ni bay riy. Nap’an ni weliy e pi fanathin ney me tamilangnag boch ban’en nra gagiyelnag ko mini’ e tin riyul’ i gachalpen u nap’an e tin tomuren e rran. Fa gal fanathin ni murung’agen fare tapigpig, nge fapi rugod, nge biney ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay e weliy Jesus ni fan ngak pi gachalpen ni kan dugliyrad. U lan fare fanathin ni murung’agen fare tapigpig nib yul’yul’, e tamilangnag riy ni fare ulung ni kan dugliyrad ni ngaur pied e tin nib t’uf ko tin ni ka bay e tapigpig u nap’an e tin tomuren e rran e ba t’uf ni ngaur pared ni yad ba yul’yul’ ma yad ba gonop. Ma fare fanathin ni murung’agen fapi rugod e tamilangnag riy nib t’uf ni nge par urngin pi gachalpen ni kan dugliyrad ni kar fal’eged rogorad ma yad be tedan’rad, ya yad manang ni bay yib Jesus, machane dar nanged e re rran ara re awa. Mu lan fare fanathin ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay e tamilangnag riy nib t’uf ni nge par e piin ni kan dugliyrad ni yad ba pasig u rogon ni yad be rin’ e maruwel nib milfan ngorad ni yad e piin Kristiano. Ma bin tomur e fanathin ni weliy Jesus ni murung’agen fapi saf nge kaming e weliy ni fan ngak e piin ni yad be athapeg e par u fayleng. I tamilangnag riy nib t’uf ni ngar pared ni yad ba yul’yul’ mar ayuweged pi walagen Jesus ni kan dugliyrad ni ka yad bay u fayleng. * Ere, chiney e ngad weliyed fare fanathin ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay.

BE’ NIB MOON NI PI’ BOGI SALPIY NI BOOR NGAK E PI TAPIGPIG ROK

4, 5. Mini’ fare moon nni weliy murung’agen ko fare fanathin? Ra bang e talent ma uw urngin e salpiy riy?

4 Mu beeg e Matthew 25:14-30. * Ke n’uw nap’an ni yima weliy u lan e pi babyor rodad ni fare moon, ara fare masta ni bay murung’agen ko re fanathin ney e be yip’ fan Jesus, ma fare milekag ni yan ngay e be yip’ fan e ngiyal’ ni baaram ni sul Jesus nga tharmiy ko duw ni 33 C.E. Bay reb e fanathin ni ki weliy Jesus ni ku taareb rogon ko biney ni be weliy ni fan ni yan e re moon nem ko milekag e bochan ni ngan ‘pilungnag nge mu’ me sul nga tafen.’ (Luke 19:12) Machane, nap’an ni sul Jesus nga tharmiy, ma da kaan pi’ mat’awun ni nge tabab i gagiyegnag Gil’ilungun Got. * Ya ‘yan i par nga but’ u ba’ ni mat’aw rok Got. Ereram e gin ni i son riy nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni tay Got e pi toogor rok nga tan e rifrif u ay ni nge mang tagil’ e magif ko rifrif u ay.’​—Heb. 10:12, 13.

5 Fare moon nni weliy murung’agen ko fare fanathin e immoy meruk yang e pi salpiy nem rok ni ka nog e talent ngay. Ri boor e re salpiy nem ni immoy rok. * Ere, taw ni nge yan, ma aram me pining e pi tapigpig rok, ma ra bagayad me pi’ boch fapi salpiy ngak, me yog ngorad ni ngar maruwelgad ngay ya nge yib e win riy. Ere, taareb rogon Jesus ko re moon nem, ya bay ban’en ni immoy rok nrib ga’ fan u m’on ni yan nga tharmiy. Mang e re n’em? Fulweg ko re deer ney e bay rogon ko maruwel ni i rin’.

6, 7. Mang e be yip’ fan fapi salpiy ni ka nog e talent ngay?

6 Rib ga’ fan u wan’ Jesus e machib ni i tay nge pi n’en ni i fil ko girdi’. (Mu beeg e Luke 4:43.) Machane, manang ni ka boor e maruwel nib t’uf ni ngan rin’ maku boor e girdi’ ni yad ra adag fare thin nib fel’. Aram fan nu m’on riy me yog ngak pi gachalpen ni gaar: “Ngam fal’eged i yaliy e yungi woldug: ya woldug ni ba’ riy e ke el ni ke taw nga nap’an ni ngan t’ar!” (John 4:35-38) Nap’an ni yog e re thin ney, ma be lemnag e piin nib fel’ gum’ircha’rad ni yad ra mang boch i gachalpen. Taareb rogon Jesus ngak reb e tamilay’ ni ma tiyan’ ko woldug rok ni bochan e dabi digey e milay’ rok ni bay e woldug riy ni ke el ni ke taw nga nap’an ni ngan t’ar. Ere, de n’uw nap’an nga tomuren nni faseg ko yam’ ngu m’on ni nge sul nga tharmiy, me tay chilen reb e maruwel nrib ga’ fan ngak pi gachalpen ni gaar: “Mmarod ngak girdien e pi nam u gubin yang ngam pingeged yad ngar manged pi gachalpeg.” (Matt. 28:18-20) Ere, pi’ Jesus reb e tow’ath nrib manigil ngorad ni aram fare maruwel ni machib.​—2 Kor. 4:7.

7 Mang e rayog ni nga dogned ko re n’ey? Nap’an ni be tay Jesus chilen e re maruwel ney ngak pi gachalpen, ma aram e be midilnag “urngin ban’en rok” ngorad, ni bod rogon e n’en ni rin’ fare moon ni faani pi’ e salpiy rok ngak fapi tapigpig rok. (Matt. 25:14) Ere, ba tamilang ni fapi salpiy ni ka nog e talent ngay ko fare fanathin e be yip’ fan fare maruwel ni ngan machib min ayuweg boch e girdi’ ni ngar manged pi gachalpen Jesus.

8. Yugu aram rogon nra reb fapi tapigpig mab thil urngin e salpiy ni pi’ fare masta ngak, ma mang e ke lemnag ni ngar rin’ed ko pi salpiy nem?

8 Kan weliy ko fare fanathin ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay ni fare masta e pi’ lal yang e pi salpiy nem ngak reb fapi tapigpig rok, ma reb e pi’ l’agruw yang ngak, ma reb e pi’ taabang e pi salpiy nem ngak. (Matt. 25:15) Yugu aram rogon nib thilthil urngin e salpiy nni pi’ ko pi tapigpig nem, machane ke lemnag fare masta ni nge bagayad me maruwel ngay u rogon nrayog rok nge yag ni yib e win riy. Ere, ku aram rogon nnap’an ni tay Jesus chilen fare maruwel ni machib ngak pi gachalpen, me lemnag ni nge bagayad me athamgil nge rin’ e re maruwel nem u rogon nrayog rok. (Matt. 22:37; Kol. 3:23) Nap’an e bin som’on e chibog ko Pentekost ko duw ni 33 C.E., ma aram me tabab pi gachalpen Kristus ni ngar maruwelgad ko birorad e salpiy, ni aram e ra tababgad i ayuweg e girdi’ ko pi nam ni ngar manged boch i gachalpen. Be tamilangnag fare babyor u Bible ko Acts nrib gel e maruwel ni ur ted e ngiyal’ nem. *​—Acts 6:7; 12:24; 19:20.

NGAN MARUWEL KO FAPI SALPIY U NAP’AN E TIN TOMUREN E RRAN

9. (a) Mang e rin’ fa gal ni baaram e tapigpig ni yow ba yul’yul’ ko fapi salpiy nni pi’ ngorow, ma mang e be dag e re n’ey? (b) Mang e ba milfan ngak “yugu boch e saf”?

9 Nap’an nra taw ko tin tomuren e rran, nib ga’ nu nap’an e duw ni 1919 i yib e ngaray, ma ra maruwel e pi tapigpig rok Kristus ni kan dugliyrad ni yad ba yul’yul’ ni ka yad bay u fayleng ko fare talent ara fare salpiy ni ke pi’ fare Masta ngorad. Pi walag ni pumoon nge ppin ni kan dugliyrad e yad be athamgil u rogon nrayog rorad ni ngar maruwelgad ko n’en ni kan pag fan ngorad ni bod rogon e n’en ni rin’ fa gal nsom’on e tapigpig. De t’uf ni ngad nanged ko mini’ ko pi tapigpig ney e kan pi’ lal yang e pi salpiy nem ngak me mini’ e kan pi’ l’agruw yang ngak. Ya kan tamilangnag ko fare fanathin ni maruwel fa gal tapigpig ko salpiy nni pi’ ngorow, ma ra bagayow ma l’agruw yay ni mun ko birok e salpiy. Ere, ba tamilang ni yow l’agruw nib gel e maruwel nra tew. Ma uw rogon e piin ni yad be athapeg e par u fayleng, mang e ba milfan ngorad? Rib ga’ fan e maruwel nib milfan ngorad! Gad ra fil ko fare fanathin rok Jesus ni murung’agen fapi saf nge kaming nib milfan ko piin ni yad be athapeg e par u fayleng ni ngar ayuweged pi walagen Jesus ni kan dugliyrad ko fare maruwel ni machib mar yul’yul’gad ngorad. Nap’an e ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran, ma be maruwel e gal ulung ney u taabang ni bod rogon “taab ran’ i saf” ni yad be rin’ fare maruwel ni ngan yognag boch i gachalpen Jesus u fithik’ e pasig.​—John 10:16.

10. Mang reb e ban’en ni be buch ni aram e pow riy ni gad be par ko ngiyal’ ni bay Jesus riy?

10 Baadag fare Masta ni nge yib angin e maruwel ni nge tay e pi tapigpig rok. Kad weliyed faram nnap’an e bin som’on e chibog me maruwel pi gachalpen Jesus ni yad ba yul’yul’ ko pi n’en ni pag fan ngorad, me yag ni ngar yoornaged e pi n’en nib milfan ko masta rorad. Ma uw rogon e chiney ko tin tomuren e rran u nap’an ni be lebug fare fanathin ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay? Be rin’ pi gachalpen Jesus ni yad ba yul’yul’ fare maruwel ni machib ma yad be ayuweg boch e girdi’ ni ngar manged boch i gachalpen Jesus, ma dariy ba ngiyal’ ni kan rin’ e re maruwel ney ni bod rogon ni yibe rin’ e ngiyal’ ney. Bochan e maruwel nib gel ni yad be tay ma gubin e duw ni bokum miriay e biyu’ e girdi’ ni yad be mang boch i gachalpen Jesus maku yad be un i rin’ e re maruwel ney ni machib. Re maruwel ney ni yad be rin’ e aram bang ko fare pow ni bay Jesus e chiney ni be gagiyeg u Gil’ilungun Got ni ke mang Pilung. Ere, dariy e maruwar riy nri be felfelan’ e Masta rorad ko maruwel ni yad be rin’!

WUIN E RA SUL FARE MASTA?

11. Uw rogon ni kad nanged nra sul Jesus u nap’an fare gafgow nib ga’?

11 I yog Jesus nib n’uw nap’an me sul fare masta rok fapi tapigpig, ma aram mar bad ra theeged fapi salpiy. Ireray e n’en nra rin’ Jesus u nap’an ni ke chugur ni nge mus fare gafgow nib ga’. Mang fan ni gad be yog ni aray rogon? Fare yiiy rok Jesus ni bay ko Matthew ko guruy ni 24 nge 25 e boor yay ni weliy riy murung’agen e ngiyal’ nra yib riy. Nap’an ni be weliy murung’agen e ngiyal’ ni yira pufthin riy u nap’an fare gafgow nib ga’, me yog nra guy e girdi’ e “en ni Fak e Girdi’ ni be yib nga but’ u daken e manileng.” I pi’ e athamgil nga laniyan’ pi gachalpen ni yad bay ko tin tomuren e rran ni ngar tedan’rad, me gaar ngorad: “Da mu nanged e chirofen ni bay yib e Somol romed riy,” ma “en ni Fak e Girdi’ e ra yib u reb e awa ndamur fineyed nra yib riy.” (Matt. 24:30, 42, 44) Ere, nap’an ni yog Jesus ni “sul fare masta rok fapi tapigpig, ma ra bad ra theeged fapi salpiy,” mab tamilang ni be weliy murung’agen e ngiyal’ nra yib ni nge pufthinnag e girdi’ u tungun e re m’ag ney. *​—Matt. 25:19.

12, 13. (a) Mang e yog fare masta ngak fa gal nsom’on e tapigpig, ma mang fan? (b) Wuin e yira tay e bin tomur e pow ngak e piin ni kan dugliyrad? (Mu guy fare kahol ni kenggin e “Kan Pufthinnagrad u Nap’an ni Kar M’ad ma Kan Pirieg ni Yad Ba Fel’.”) (c) Mang tow’ath e ra yag ngak e piin ni yad bod e saf?

12 Rogon ni bay ko fare fanathin e nap’an ni sul fare masta, me pirieg ni fa gal nsom’on e tapigpig, ni aram e fa gali cha’ nni pi’ lal yang e salpiy ngak bagayow min pi’ l’agruw yang ngak bagayow e kar parew ni yow ba yul’yul’ ko fare masta, ma ra bagayow ma ke maruwel ko birok e salpiy ke mun ni l’agruw yay. Ma yow l’agruw ni gaar fare masta ngorow: “Ri gab manigil, ye gur reb e tapigpig ni gab fel’ ma gab yul’yul’! Ya kam yul’yul’ u rogon e maruwel ni mu tay ko salpiy nib lich, ere bay gu tiyem ni gur e nge mil fan pire’ ban’en ngom.” (Matt. 25:21, 23) Ere, mang e gad manang nra buch u nap’an nra sul Jesus ni ir e Masta rodad ni nge pufthinnag e girdi’ boch nga m’on?

13 Piin ni kan taareb rogonnagrad ko fa gal nsom’on e tapigpig ara pi gachalpen Jesus ni kan dugliyrad nrib gel e maruwel ni yad ma tay e yira tay e bin tomur e pow ngorad u m’on ni nge tabab fare gafgow nib ga’. (Rev. 7:1-3) Ma u m’on nra tabab e Armageddon, ma aram e ra pi’ Jesus fare tow’ath ngorad ni aram e nga ranod nga tharmiy. Ma piin ni yad be athapeg e par u fayleng ni ur ayuweged pi walagen Kristus ko fare maruwel ni machib e ra taw ko ngiyal’ nem ma kan dugliy ni yad boch e saf, ma aram e yira tow’athnagrad ni aram e ngar pared u fayleng u tan Gil’ilungun Got.​—Matt. 25:34.

REB E TAPIGPIG NIB KIREB MAB MALMAL

14, 15. Gur, be yip’ Jesus fan ni boor ko piin ni kan dugliyrad e yad ra chel ngar kirebgad mar malmalgad? Mu tamilangnag.

14 Ni weliy ko fare fanathin ni fa bin tomur e tapigpig e fek e birok e salpiy nge yan i k’eyag ma de maruwel ngay ara yan i tay nga lan e bank. Ba kireb e n’en ni rin’ e re tapigpig nem ni bochan e de rin’ e n’en ni yog e masta rok ngak ni lem rok. Aram fan ni yog fare masta ni ir reb e tapigpig nib ‘kireb mab malmal!’ Ere, fek fare masta fare salpiy ni ke pi’ ngak, ma aram me pi’ ko fa bin baaram e tapigpig ni ke yag ragag yang e pi salpiy nem ngak. Ma aram me yon’ fare tapigpig nib kireb nga “wen nga fithik’ e lumor.” Ya aram e gin ni bayi par riy nga “i yor ma be chachafin nguwelen.”​—Matt. 25:24-30; Luke 19:22, 23.

15 Rogon nni weliy ko fare fanathin e bay reb fapi tapigpig ni yan i k’eyag e birok e salpiy. Ere gur, be yip’ Jesus fan ni taab guruy u dalip guruy ko pi gachalpen ni kan dugliyrad e yad ba kireb ma yad ba malmal, fa? Danga’. Am lemnag e n’en ni yog u m’on ngu tomuren e re fanathin ney. Fare fanathin ni weliy Jesus ni murung’agen fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop, e weliy riy murung’agen ba tapigpig nib kireb ni chel nge pirdiiy e pi tapigpig ni yad. Re n’em ni yog Jesus e gathi be yip’ fan ni bay boch e piin ni yad bang ko fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop ni yad ra pig ngar kirebgad. Ya yog e re thin nem ni nge puguran ngak e pi tapigpig rok ni yad ba yul’yul’ nthingar dab ra piggad ngar boded fare tapigpig nib kireb. Ku arrogon fare fanathin rok Jesus ni murung’agen fa ragag i rugod, ya ki weliy riy murung’agen lal e rugod ni yad bbalyang. Machane, re n’em ni yog e gathi be yip’ fan ni bay boch ko pi gachalpen ni kan dugliyrad ni yad ra bod fa lal i rugod ni yad bbalyang. Ya yog e re n’em ni nge puguran ngak pi walagen ni kan dugliyrad e n’en nrayog ni nge buch ni faanra dab kur tedan’rad maku dab ra fal’eged rogorad ngar pared. * Maku arrogon fare fanathin ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay nde yog Jesus riy ni boor e piin ni kan dugliyrad ni yad ra chel ngar kirebgad mi yad malmal. Ya be puguran Jesus ngak pi gachalpen nib t’uf ni ngar ‘maruwelgad’ ko fare salpiy ni ke pi’ ngorad, ni aram e be yip’ fan ni ngar tedan’rad mar siyeged boch e lem nge ngongol nra m’ug riy rarogon fare tapigpig nib kireb.​—Matt. 25:16.

16. (a) Mang e gad ra fil ko fare fanathin ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay? (b) Uw rogon ni kan thilyeg rogon ni kan weliy boch ban’en ko fare fanathin ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay ko re article ney? (Mu guy fare kahol ni kenggin e “ Rogon ni Ke Tamilang Fare Fanathin ni Murung’agen Fapi Talent”)

16 Mang l’agruw ban’en ni kad filed ko fare fanathin ni murung’agen fapi salpiy ni ka nog e talent ngay? Som’on e, ke pag fan Kristus ni ir fare Masta ban’en nrib ga’ fan ngak e pi tapigpig rok ni kan dugliyrad. Re n’em e aram fare maruwel ni tay chilen ngorad ni aram e ngar machibgad mar ayuweged boch e girdi’ ni ngar manged pi gachalpen. Bin migid e, baadag Kristus ni ngad pasiggad ni gad gubin ko fare maruwel ni machib. Ya faan gad ra rin’ e re maruwel ney u fithik’ e pasig, ma gad par nib gel e michan’ rodad, ma gad be tedan’dad, ma gad be par ni gad ba yul’yul’, ma gad manang nra tow’athnagdad fare Masta rodad.​—Matt. 25:21, 23, 34.

^ Fare Wulyang ko Damit ko July 1, 2013, ko page 27-28, ko paragraph 8-10 e be tamilangnag ko mini’ fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop. Ma fa binem e article ni ke yan e be tamilangnag ko mini’ fapi rugod. Ma Fare Wulyang ko Damit ko October 15, 1995, ko page 23-28 ko thin ni Meriken nge bin migid e article e be weliy murung’agen fapi saf nge kaming.

^ Yugu aram rogon ni be yog e Bible nu Waab e lal e biyu’ e dollar, nge l’agruw e biyu’ e dollar, nge taareb e biyu’ e dollar, machane ken som’on e Bible nni ngongliy ni thin ni Greek e be yog ni 5 e talent, nge 2 e talent, nge 1 e talent.

^ Mu guy fare kahol ni kenggin e “Boch Ban’en nib Taareb Rogon ko Fare Fanathin ni Murung’agen Fapi Talent nge Mina.”

^ U nap’an Jesus ma ra reb e talent ma 6,000 e denarii. Ma ra maruwel be’ u polo’ reb e rran ma taareb e denarius puluwon. Ere, faanra aray rogon, ma thingari maruwel be’ u lan 20 e duw mfini yag taareb e talent ngak.

^ Tomuren ni ke yim’ gubin e pi apostal, ma aram me n’igin Satan ni nge chel boch e girdi’ u lan e ulung ni ngar togopuluwgad ko bin riyul’ e liyor. Ma boor e chibog ni i par ndariy be’ ni i rin’ fare maruwel ni tay Kristus chilen ngak e tin riyul’ i gachalpen ni ngar rin’ed. Machane, nap’an ni taw ko ‘ngiyal’ ni ngan kunuy e woldug ngan tay nga naun’ ara tin tomuren e rran, ma aram me thil gubin ban’en. (Matt. 13:24-30, 36-43) Mu guy Fare Wulyang ko Damit ko July 1, 2013, ko page 15-18.

^ Mu guy e paragraph 13 ko fare article ni kenggin e “Ga Ra ‘Fal’eg Rogom Ngam Par,’ Fa?” ni bay ko re ke babyor ney.