1, 2. (a) Nĩ ngerekano irĩkũ Jesu aarĩrĩirie na arata ake a hakuhĩ? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.) (b) Nĩ maũndũ marĩkũ tũrabatara kũmenya megiĩ ngerekano ya mbũri na ng’ondu?

JESU araria na Petero, Andarea, Jakubu, na Johana, arata ake a hakuhĩ. Akorũo o hĩndĩ ameera ũhoro wa ngerekano ya ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ, ya airĩtu ikũmi, na ya taranda. Agacoka akarĩkĩrĩria ndeereti yake na ngerekano ĩngĩ ĩmwe. Akameera ũhoro wa ihinda rĩrĩa “Mũrũ wa mũndũ” agoka gũtuĩra “ndũrĩrĩ ciothe.” No mũhaka akorũo arutwo ake nĩ maragucĩrĩrio mũno nĩ ngerekano ĩyo! Ngerekano-inĩ ĩyo, Jesu ararĩrĩria ikundi igĩrĩ cia andũ, akagerekania amwe na mbũri na arĩa angĩ na ng’ondu. Agacoka akagweta gĩkundi gĩa gatatũ kĩa bata mũno, kĩrĩa areta ‘ariũ a Ithe’ na “Mũthamaki.”—Thoma Mathayo 25:31-46.

² Kwa ihinda iraya, andũ a Jehova nĩ makoretwo makĩenda mũno gũtaũkĩrũo nĩ ngerekano ĩyo, tondũ thĩinĩ wayo Jesu nĩ aarĩrĩirie ũhoro wa ituĩro rĩa andũ. Nĩ aguũrĩtie kĩrĩa gĩgaatũma amwe maheo muoyo nao arĩa angĩ maniinwo. Nĩguo tũkaaheo muoyo nĩ tũkũbatara gũtaũkĩrũo na kũhũthĩra ũrutani ũrĩa ũrĩ  thĩinĩ wa ngerekano ĩyo. Nĩ ũndũ ũcio, harĩ bata twĩyũrie ũũ: Jehova akoretwo agĩtũteithia atĩa gũtaũkĩrũo makĩria nĩ ngerekano ĩyo? Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ ngerekano ĩyo ĩratĩtĩrithia ũrĩa wĩra wa kũhunjia ũrĩ wa bata? Nĩa maheetwo wĩra wa kũhunjia? Na nĩkĩ rĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩa gũikara tũrĩ ehokeku harĩ “Mũthamaki” na ‘ariũ a Ithe’?

3, 4. (a) Tũrabatara kũmenya maũndũ marĩkũ ma bata nĩguo tũtaũkĩrũo nĩ ngerekano ya mbũri na ng’ondu? (b) Zion’s Watch Tower yaatarĩirie ngerekano ĩyo atĩa mwaka-inĩ wa 1881?

³ Nĩguo tũtaũkĩrũo wega nĩ ngerekano ĩyo ya mbũri na ng’ondu, nĩ tũkũbatara kũmenya maũndũ matatũ ma bata thĩinĩ wayo: arĩa magwetetwo nĩa, mbũri na ng’ondu ikaamũranio hĩndĩ ĩrĩkũ, na mũndũ agaatuĩrũo atĩ we nĩ mbũri kana nĩ ng’ondu nĩkĩ.

⁴ Mwaka-inĩ wa 1881, ngathĩti ya Zion’s Watch Tower yoigĩte atĩ “Mũrũ wa mũndũ,” kana “Mũthamaki,” nĩ Jesu. Ningĩ yataarĩirie atĩ ‘ariũ a Ithe’ na “Mũthamaki” nĩ arĩa magaathamaka na Jesu igũrũ, o hamwe na arĩa othe magaacokerio ũkinyanĩru matũũre gũkũ thĩ. Ngathĩti ĩyo yoigĩte atĩ mbũri na ng’ondu ikaamũranio hĩndĩ ya Wathani wa Mĩaka Ngiri wa Kristo, na atĩ mũndũ agaatuĩrũo we nĩ ng’ondu angĩkorũo nĩ eegerekanagia na Ngai harĩ kuonania wendo.

5. Mwaka-inĩ wa 1923, twataũkĩirũo atĩa nĩ ngerekano ya mbũri na ng’ondu?

⁵ Thutha ũcio, Jehova nĩ aateithirie andũ ake gũtaũkĩrũo nĩ ngerekano ĩyo makĩria. Ngathĩti ya The Watch Tower ya Oktomba 15, 1923, yoigire atĩ “Mũrũ wa mũndũ” nĩ Jesu. Ĩndĩ ĩkĩruta ihooto cia Kĩĩmaandĩko cia kuonania atĩ ariũ a Ithe na Kristo no arĩa tu magaathamaka nake igũrũ, na ĩgĩtaarĩria atĩ ng’ondu nĩ arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ rungu rwa Ũthamaki wa Kristo. Ĩ mbũri na ng’ondu-rĩ, ngathĩti ĩyo yoigĩte ikaamũranio hĩndĩ ĩrĩkũ? Yoigĩte atĩ hĩndĩ ya Wathani wa Mĩaka Ngiri, ariũ a Ithe na Kristo magaakorũo magĩthamaka nake kũũrĩa igũrũ. Kũringana na ngerekano ĩyo ya mbũri na ng’ondu, arĩa a ng’ondu ingĩ no mũhaka makorũo mateithĩtie ariũ a Ithe na Mũthamaki gũkũ thĩ. Nĩ ũndũ ũcio yoigĩte atĩ mbũri na ng’ondu ciagĩrĩirũo nĩ kwamũranio mbere ya ariũ acio a Ithe na Mũthamaki gũthiĩ igũrũ, Wathani wa Mĩaka Ngiri ũtanambĩrĩria. Ningĩ yoigĩte atĩ mũndũ atuagĩrũo atĩ we nĩ ng’ondu angĩkorũo nĩ etĩkĩtie Jesu na agetĩkia atĩ Ũthamaki wa Ngai nĩ ũkaarehe maũndũ mega thĩinĩ wa thĩ.

6. Mwaka-inĩ wa 1995, ũtaũku witũ wĩgiĩ kwamũranio kwa mbũri na ng’ondu wacenjirie atĩa?

⁶ Nĩ ũndũ wa ũtaũku ũcio, andũ a Jehova meetĩkĩtie atĩ andũ matuagĩrũo kana o nĩ mbũri kana nĩ ng’ondu kũringana na ũrĩa maraiyũkia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria. O na kũrĩ ũguo, mwaka-inĩ wa 1995 ũtaũku ũcio nĩ warũngirũo. Icunjĩ igĩrĩ thĩinĩ wa ngathĩti ya Mnara wa Mlinzi ya Oktomba 15, 1995, nĩ cionanirie ũrĩa ciugo cia Jesu iria irĩ thĩinĩ wa Mathayo 24:29-31 (thoma) ikonainie na iria irĩ thĩinĩ wa Mathayo 25:31, 32. (Thoma.) * Ũtaũku witũ wacenjirie atĩa? Gĩcunjĩ kĩa mbere kĩoigĩte atĩ “andũ magaatuĩrũo kana o nĩ mbũri kana nĩ ng’ondu ihinda rĩrĩa rĩroka.” Nĩ ihinda rĩrĩkũ rĩu? Kĩoigĩte ũũ: “Ũndũ ũcio ũgekĩka thutha wa kwambĩrĩria gwa ‘thĩna’ ũrĩa ũgwetetwo thĩinĩ wa Mathayo 24:29, 30 na Mũrũ wa mũndũ ‘gũka e na riri wake.’ . . . Hĩndĩ ĩyo tondũ mũtabarĩre ũyũ mũru nĩ gũkorũo ũgaakorũo ũgĩthira,  Jesu nĩ akaamũrania mbũri na ng’ondu na aniine mbũri.”

7. Nĩ ũtaũku ũrĩkũ tũgĩte naguo ihinda-inĩ rĩrĩ?

⁷ Ihinda-inĩ rĩrĩ nĩ tũtaũkĩirũo makĩria nĩ ngerekano ĩyo ya mbũri na ng’ondu. Ũhoro-inĩ wĩgiĩ arĩa magwetetwo thĩinĩ wayo, nĩ tũmenyete atĩ “Mũrũ wa mũndũ” kana “Mũthamaki,” nĩ Jesu. Nao ‘ariũ a Ithe’ nĩ athuri na atumia aitĩrĩrie maguta arĩa magathamaka na Kristo igũrũ. (Rom. 8:16, 17) Nacio “mbũri” na “ng’ondu” irũgamĩrĩire mũndũ ũmwe ũmwe kuuma ndũrĩrĩ-inĩ ciothe. Andũ acio ti aitĩrĩrie maguta. Ĩ kwamũranio makaamũranio hĩndĩ ĩrĩkũ? Makaamũranio thĩna ũrĩa mũnene ũgĩũka gũthira. Na magaatuĩrũo atĩ o nĩ mbũri kana nĩ ng’ondu nĩkĩ? Ũndũ ũcio ũgaakorũo wĩhocetie harĩ ũrĩa makoretwo makĩnyita mbaru ariũ a Ithe na Kristo aitĩrĩrie maguta arĩa marĩ gũkũ thĩ. Nĩ gĩkeno kĩnene mũno kuona atĩ Jehova nĩ athiĩte agĩtũteithagia gũtaũkĩrũo wega nĩ ngerekano ĩyo na ngerekano ingĩ ikonainie nayo iria irĩ thĩinĩ wa Mathayo 24 na 25!

8, 9. Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jesu oige atĩ ng’ondu nĩ andũ arĩa “athingu”?

⁸ Thĩinĩ wa ngerekano ya mbũri na ng’ondu, Jesu ndagwetete ĩmwe kwa ĩmwe wĩra wa kũhunjia. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ ngerekano ĩyo nĩ ĩtĩtĩrithĩtie ũrĩa wĩra wa kũhunjia ũrĩ wa bata?

⁹ Wa mbere, ririkana atĩ Jesu aarutanire na ngerekano, na nĩ ũndũ ũcio ndaaragia ũhoro wa kwamũrania mbũri na ng’ondu cia biũ. O ũndũ ũmwe na ũguo, Jesu ndeendaga kuuga atĩ no mũhaka mũndũ o wothe ũgaatuĩrũo atĩ we nĩ ng’ondu aheage ariũ a Ithe na Kristo irio na nguo, amarorage rĩrĩa marĩ arũaru, kana amaceeragĩre rĩrĩa marĩ njera. Ithenya rĩa ũguo, eendaga kuonania mwerekera ũrĩa ng’ondu ciake cia mũhaano ikoragwo naguo kwerekera ariũ a Ithe. Oigire atĩ ng’ondu nĩ andũ arĩa “athingu” tondũ nĩ metĩkagĩra atĩ Kristo arĩ na gĩkundi kĩa ariũ a Ithe gũkũ thĩ, na ng’ondu icio nĩ imanyitaga mbaru irĩ na wĩhokeku matukũ-inĩ maya ma ũgwati ma kũrigĩrĩria.—Mat. 10:40-42; 25:40, 46; 2 Tim. 3:1-5.

10. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ arĩa a mũhaano wa ng’ondu mekagĩra ariũ a Ithe na Kristo maũndũ mega?

¹⁰ Wa kerĩ, wĩcirie ũhoro wa maũndũ marĩa mathiũrũrũkĩirie ngerekano ĩyo ya Jesu. Jesu aaragia ũhoro wa kĩmenyithia kĩa ihinda rĩake rĩa gũkorũo kuo na kĩa ithirĩro rĩa mũtabarĩre ũyũ. (Mat. 24:3) Kĩambĩrĩria-inĩ kĩa ndeereti yake nĩ onanĩtie atĩ ũndũ ũmwe wa bata thĩinĩ wa kĩmenyithia kĩu, nĩ atĩ ũhoro mwega wa Ũthamaki ‘nĩũngĩkahunjio thĩ yothe.’ (Mat. 24:14) Ningĩ kahinda kanini mbere ya kwaria ũhoro wa mbũri na ng’ondu, nĩ aarĩtie ũhoro wa ngerekano ya taranda. O ta ũrĩa twarĩrĩirie thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩhĩtũku, Jesu aaheanire ngerekano ĩyo nĩguo atĩtĩrithĩrie arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta, nĩo ‘ariũ a Ithe,’ bata wa kũhunjia na kĩyo. Tondũ Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa matigarĩte gũkũ thĩ matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria no gakundi kanini-rĩ, ti ũndũ mũhũthũ harĩo kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega kũrĩ “ndũrĩrĩ ciothe” mbere ya mũico ũke. Ngerekano ya mbũri na ng’ondu yonanagia atĩ arĩa aitĩrĩrie maguta nĩ mangĩgateithĩrĩrio. Nĩ ũndũ ũcio, njĩra ĩrĩa nene arĩa a mũhaano wa ng’ondu mekagĩra ariũ a Ithe na Kristo maũndũ mega, nĩ kũmanyita mbaru wĩra-inĩ wa kũhunjia. Nĩ maũndũ marĩkũ mabataranagia harĩ kũmanyita mbaru wĩra-inĩ ũcio? Hihi no kũruta mĩhothi na kũmomĩrĩria, kana nĩ kũrĩ maũndũ mangĩ mabataranagia?

11. Nĩ kĩũria kĩrĩkũ mũndũ angĩĩyũria, na nĩkĩ?

¹¹ Ũmũthĩ Jesu arĩ na arũmĩrĩri hakuhĩ milioni inyanya, na arĩa aingĩ nĩ arĩa matarĩ aitĩrĩrie maguta. Akristiano acio matihetwo taranda iria Jesu aaheire arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta. (Mat. 25:14-18) Nĩ ũndũ ũcio mũndũ no eyũrie ũũ: ‘Angĩkorũo Jesu ndaamaheire taranda-rĩ, hihi nĩ magĩrĩirũo nĩ kũhunjia?’ Rekei tuone itũmi imwe iria ingĩtũma tuuge nĩ magĩrĩirũo?

12. Tũreruta atĩa kuumana na ciugo cia Jesu iria irĩ thĩinĩ wa Mathayo 28:19, 20?

¹² Jesu athire arũmĩrĩri ake othe mahunjagie. Thutha wa kũriũkio, Jesu eerire arũmĩrĩri ake mathiĩ magatue andũ arutwo, makĩmarutaga kũrũmia “maũndũ marĩa mothe” aamathĩte. Wĩra wa kũhunjia warĩ ũmwe wa maũndũ marĩa aamathĩte. (Thoma Mathayo 28:19, 20.) Kwoguo arũmĩrĩri othe a Kristo nĩ magĩrĩirũo nĩ kũhunjia, o na angĩkorũo marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ kana gĩa gũtũũra gũkũ thĩ.—Atũm. 10:42.

13. Kĩoneki kĩrĩa Johana onirio kĩonanagia atĩa, na nĩkĩ?

¹³ Ibuku rĩa Kũguũrĩrio rĩonanagia atĩ wĩra wa kũhunjia wagĩrĩirũo kũrutwo nĩ Akristiano aitĩrĩrie maguta na arĩa matarĩ aitĩrĩrie. Jesu nĩ onirie mũtũmwo Johana kĩoneki kĩa “mũhiki,” andũ arĩa 144,000 aitĩrĩrie maguta arĩa magaathamaka nake igũrũ, agĩĩta andũ moke ‘maamũkĩre maĩ ma muoyo matekũgũra.’ (Kũg. 14:1, 3; 22:17) Maĩ macio ma mũhaano marũgamĩrĩire mũbango wa Jehova wa kũhonokia andũ kuuma thĩinĩ wa mehia na gĩkuũ akĩhũthĩra igongona rĩa ũkũũri rĩa Kristo. (Mat. 20:28; Joh. 3:16; 1 Joh. 4:9, 10) Igongona rĩu rĩa ũkũũri nĩ rĩo gatũũrũ ka ũhoro ũrĩa tũhunjagia, na arĩa aitĩrĩrie maguta nĩ maratongoria harĩ gũteithia andũ merute ũhoro warĩo na magunĩke nĩrĩo. (1 Kor. 1:23) O na kũrĩ ũguo, thĩinĩ wa kĩoneki kĩu Johana nĩ onire andũ angĩ matarĩ a itari rĩa mũhiki. O nao nĩ meerirũo moige “Ũka.” Magĩathĩka na makĩambĩrĩria kwĩra andũ angĩ moke maamũkĩre maĩ ma muoyo. Gĩkundi kĩu gĩa kerĩ nĩ arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra gũkũ thĩ. Kwoguo kĩoneki kĩu nĩ kĩonanĩtie wega atĩ  andũ arĩa othe metĩkagĩra rĩĩtana rĩa ‘gũka’ nĩ magĩrĩirũo nĩ kũhunjĩria arĩa angĩ.

14. Nĩ maũndũ marĩkũ mahutĩtie gwathĩkĩra “watho wa Kristo”?

¹⁴ Arĩa othe marĩ rungu rwa “watho wa Kristo” no mũhaka mahunjie. (Gal. 6:2) Jehova ndathutũkanagia. Kwa ngerekano, eerire Aisiraeli ũũ: “Watho ũrĩgĩtuĩkaga o ũmwe wa gwatha mũndũ ũrĩa ũciarĩirũo bũrũri wanyu, o na wa mũũki ũrĩa ũtũũranĩtie na inyuĩ.” (Tham. 12:49; Alaw. 24:22) Akristiano matikoragwo rungu rwa watho wa Musa. O na kũrĩ ũguo, ithuothe, arĩa aitĩrĩrie maguta na arĩa matarĩ aitĩrĩrie, tũkoragwo rungu rwa “watho wa Kristo.” Watho ũcio ũhutĩtie maũndũ mothe marĩa Jesu aarutanire. Ũrutani ũmwe wa bata mũno Jesu aarutanire, nĩ atĩ arũmĩrĩri ake nĩ magĩrĩirũo kuonania wendo. (Joh. 13:35; Jak. 2:8) Na njĩra ĩmwe ya kuonania wendo witũ harĩ Ngai, Kristo, na harĩ mũndũ ũrĩa ũngĩ, nĩ kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki wa Ngai.—Joh. 15:10; Atũm. 1:8.

15. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ Jesu athire arũmĩrĩri ake othe mahunjagie?

¹⁵ Maũndũ marĩa Jesu eerire gakundi kanini ka arũmĩrĩri ake no mahutie arũmĩrĩri ake aingĩ. Kwa ngerekano, Jesu aathondekire kĩrĩkanĩro kĩa Ũthamaki na arutwo 11 tu, ĩndĩ kĩrĩkanĩro kĩu gĩkoragwo kĩhutĩtie Akristiano arĩa 144,000 othe. (Luk. 22:29, 30; Kũg. 5:10; 7:4-8) O ũndũ ũmwe na ũcio, thutha wa kũriũkio Jesu oimĩrĩire o gakundi kanini ka arũmĩrĩri ake na aakĩmaatha mahunjagie. (Atũm. 10:40-42; 1 Kor. 15:6) O na kũrĩ ũguo, arũmĩrĩri ake othe ehokeku a karine ya mbere nĩ maamenyire atĩ nĩ maagĩrĩirũo nĩ gwathĩkĩra watho ũcio o na gũtuĩka ti othe maaiguire Jesu akĩũheana. (Atũm. 8:4; 1 Pet. 1:8) O ũndũ ũmwe na ũcio, nĩ tũĩ atĩ no mũhaka tũhunjie o na gũtuĩka tũtirĩ twaigua mũgambo wa Jesu agĩtwĩra twĩke ũguo. Ũmũthĩ kũrĩ na ahunjia hakuhĩ milioni inyanya mararuta wĩra ũcio. Nĩ tũmenyaga atĩ kũgerera wĩra wa kũhunjia nĩ tuonanagia atĩ kũna tũrĩ na wĩtĩkio harĩ Jesu.—Jak. 2:18.

¹⁶ Shaitani nĩ ehotorete kũrũa na ariũ a Ithe na Kristo arĩa matigarĩte gũkũ thĩ, na nĩ egũthiĩ na mbere kuongerera tharĩkĩro ciake tondũ ‘ihinda rĩake inyinyi’ nĩ gũthira rĩrathira. (Kũg. 12:9, 12, 17) O na magĩcemanagia na magerio maingĩ, Akristiano aitĩrĩrie maguta no maratongoria wĩra wa kũhunjia, na andũ aingĩ nĩ marakinyĩrũo nĩ ũhoro ũrĩa mwega gũkĩra hĩndĩ ĩngĩ o yothe. Hatarĩ nganja, Jesu arĩ hamwe nao na nĩ aramateithia.—Mat. 28:20.

¹⁷ Arĩa a mũhaano wa ng’ondu monaga kĩrĩ gĩtĩo kĩnene kũnyita mbaru ariũ a Ithe na Kristo wĩra-inĩ wa kũhunjia na maũndũ-inĩ mangĩ. Kwa ngerekano, nĩ marutaga mĩhothi ya kwĩyendera na magateithĩrĩria gwaka Nyũmba cia Ũthamaki, Nyũmba cia Igomano, na wabici cia honge. Na ningĩ nĩ marũmagĩrĩra marĩ na wĩhokeku ũtongoria wa arĩa mamũrĩtwo nĩ “ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ.”—Mat. 24:45-47; Ahib. 13:17.

¹⁸ Ica ikuhĩ araika nĩ mekũrekereria huho iria inya naguo thĩna ũrĩa mũnene wambĩrĩrie. Ũndũ ũcio ũgekĩka rĩrĩa ariũ a Ithe na Kristo othe arĩa matigarĩte gũkũ thĩ magekĩrũo rũũri rwa mũico. (Kũg. 7:1-3) Mbere ya Hari-Magedoni gũtuthũka, arĩa aitĩrĩrie maguta nĩ magaatwarwo igũrũ. (Mat. 13:41-43) Kwoguo, harĩ arĩa mangĩenda gũgaatuĩrũo atĩ o nĩ ng’ondu, rĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩao rĩa kũnyita mbaru ariũ a Ithe na Kristo marĩ na wĩhokeku.