Devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn delẹ he to alọwlemẹ dín ko zan hogbe mọnkọtọn lẹ. Ṣogan, yé yọ́n ayinamẹ apọsteli Paulu tọn ganji, he dọ dọ mí dona wlealọ “to Oklunọ mẹ kẹdẹ,” yèdọ ayinamẹ de he Klistiani lẹpo dona nọ hodo. (1 Kọl. 7:39) To whelọnu lo, naegbọn yé do nọ zan hogbe ehelẹ?

Mẹhe nọ dọho mọnkọtọn lẹ sọgan nọ mọdọ mẹmẹyọnnu he sọgan wlealọ lẹ sù hugan mẹmẹsunnu he sọgan wlealọ lẹ. Nado dọ hójọhó, otò susu mẹ wẹ nuhahun ehe tin te. Lẹnnupọndo apajlẹ awe delẹ ji: To Corée, eyin yè bẹ Kunnudetọ tlẹnnọ 100 dote, 57 wẹ nọ yin mẹmẹyọnnu bọ 43 nọ yin mẹmẹsunnu. Linlin Colombie tọn dohia dọ Kunnudetọ 66 to kanweko ji wẹ nọ yin mẹmẹyọnnu bọ 34 to kanweko ji nọ yin mẹmẹsunnu.

To otò delẹ mẹ, nuhe sọ nọ hẹn whẹho lọ ylan wẹ yindọ, mẹjitọ he ma yin Klistiani lẹ sọgan biọ asigbàn susu, bọ ehe nọ hẹn vẹawuna mẹmẹsunnu he ma tindo alọnu sọmọ lẹ nado wlealọ. Nulinlẹnpọn do nuhahun ehelẹ ji sọgan zọ́n bọ mẹmẹyọnnu de na mọdọ e na vẹawu taun nado mọ alọwlemẹ de “to Oklunọ mẹ.” Enẹwutu, mẹmẹyọnnu de sọgan kanse dọ, “Be nuyọnẹnnu wẹ e yin na mi nado lẹndọ n’sọgan mọ alọwlemẹ he sọgbe hẹ mi de to agun Klistiani tọn mẹ ya?” *

Eyin a ko tindo linlẹn mọnkọtọn lẹ pọ́n, deji dọ Jehovah mọnukunnujẹ ninọmẹ towe mẹ. Na nugbo tọn, ewọ yọ́n numọtolanmẹ towe gando whẹho lọ go.—2 Otan. 6:29, 30.

Etomọṣo, Jehovah ko na mí anademẹ lẹ to Ohó etọn mẹ nado wlealọ to Oklunọ mẹ kẹdẹ. Etẹwutu? Na e yọ́n nuhe na wà dagbe na omẹ etọn lẹ wutu. E  ma yindọ ewọ jlo na basi hihọ́na devizọnwatọ etọn lẹ sọn awufiẹsa he yé nọ tindo to whenu yé basi nudide he ma sọgbe lẹ si kẹdẹ wẹ gba, ṣigba na e sọ jlo dọ yé ni tindo ayajẹ wutu. To azán Nẹhemia tọn gbè to whenue Juvi lẹ to alọwle hẹ jonọ he ma nọ sẹ̀n Jehovah lẹ, Nẹhemia dọ̀n ayiha yetọn wá apajlẹ ylankan he Sọlomọni zedai ji. Dile etlẹ yindọ Sọlomọni “yin mẹyiwanna sọn Jiwheyẹwhe etọn dè, . . . ewọ wẹ yọnnu jonọ lẹ hẹn nado waylando.” (Nẹh. 13:23-26) Enẹwutu, Jiwheyẹwhe na anademẹ devizọnwatọ etọn lẹ nado nọ wlealọ hẹ sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ kẹdẹ, na dagbe mítọn wutu. (Ps. 19:7-10; Isa. 48:17, 18) Klistiani nugbo lẹ yọ́n pinpẹn mẹtọnhopọn owanyinọ Jiwheyẹwhe tọn bo nọ ganjẹ anademẹ etọn go. Yé nọ litaina ẹn taidi Ogán yetọn bo nọ gbọnmọ dali dohia dọ ewọ wẹ yin Nupojipetọ Wẹkẹ lọ tọn.—Howh. 1:5.

E họnwun dọ hiẹ ma na jlo nado “biọ zẹgẹ he ma sọzẹn de glọ” hẹ mẹde he sọgan hẹn we danbú sọn Jiwheyẹwhe dè. (2 Kọl. 6:14) To egbehe, Klistiani susu wẹ ko setonuna anademẹ hihọ́-basinamẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn he wá do gànmẹ ehe bo ko wá mọdọ nuyọnẹnnu wẹ emi wà nado hodo anademẹ enẹ. Ṣigba, mẹdelẹ ko basi nudide he ma sọgbe.

To Australie, mẹmẹyọnnu de he nọ yin Maggy * dọ nuhe jọ do ewọ go to whenue e bẹ họntọnmẹninọ jẹeji hẹ mayisenọ de dọmọ: “N’gọ̀n opli whlasusu nado sọgan nọ yì e dè poun. N’wá miọn pete to gbigbọ-liho.” To Inde, mẹmẹyọnnu Ratana jẹ numọtolanmẹ owanyi tindo ji na klasigbẹ́ etọn de he bẹ Biblu pinplọn jẹeji. Ṣigba to nukọn mẹ, nuyiwa sunnu lọ tọn dohia dọ na e jlo na biọ họntọn mẹ hẹ mẹmẹyọnnu lọ wutu wẹ e do jẹ nuplọn ji. To godo mẹ, mẹmẹyọnnu lọ jo nugbo lọ do bo biọ sinsẹ̀n devo mẹ nado sọgan wlealọ hẹ ẹ.

Apajlẹ devo wẹ Ndenguè tọn he wá sọn Cameroun. Owhe 19 wẹ e tindo bo do dà asu. To whenue e to họntọn mẹ, sunnu lọ dopà na ẹn dọ emi ma na glọnalina ẹn nado nọ yì sinsẹ̀n etọn. Ṣigba, to osẹ awe alọwle yetọn tọn godo, asu etọn dosẹ́n na ẹn dọ e ma hà bo yì opli Klistiani tọn lẹ ba. Mẹmẹyọnnu lọ dọmọ: “N’nọ mọ dee to ṣokẹdẹ podọ n’nọ to avivi. N’mọdọ n’hẹnnugble na dee. Podọ n’nọ to whẹgbledo de mapote.”

Nugbo wẹ dọ, e ma yin alọwlemẹ mayisenọ lẹpo wẹ nọ yinuwa to aliho kanyinylan po lẹnpọn dagbe matindo po tọn mẹ. Etomọṣo, eyin hiẹ ma tlẹ jiya kọdetọn vẹadi he alọwiwle hẹ mayisenọ de nọ hẹnwa lẹ tọn, nawẹ nudide towe na yinuwado haṣinṣan he a tindo hẹ Otọ́ owanyinọ olọn mẹ tọn towe ji gbọn? Numọtolanmẹ tẹwẹ a na tindo to whenue a yọnẹn dọ a ma setonuna ayinamẹ he ewọ wleawuna, na dagbe towe wutu? Podọ nuhe yin nujọnu hugan wẹ yindọ, numọtolanmẹ tẹwẹ ewọ na tindo gando nudide towe go?—Howh. 1:33.

Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po lẹdo aihọn pé wẹ sọgan yigbe dọ nunọwhinnusẹ́n dagbe hugan lọ wẹ nado wlealọ “to Oklunọ mẹ kẹdẹ.” Na tlẹnnọ lẹ magbe nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn wutu, yé nọ desọn ojlo mẹ nado dín alọwlemẹ he sọgbe hẹ yé to sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ kẹdẹ mẹ. To Japon, hẹnnumẹ mẹmẹyọnnu tlẹnnọ he nọ yin Michiko tọn lẹ tẹnpọn nado diọlinlẹnna ẹn, na e nido wlealọ hẹ mayisenọ de. Ṣigba, gbọnvona dọ e to vivẹnudo nado pehẹ kọgbidinamẹ enẹ, e sọ mọdọ delẹ to họntọn po mẹyinyọnẹn etọn lẹ po mẹ nọ mọ mẹhe yé na wlealọ hẹ lẹ to agun lọ mẹ. E dọmọ: “N’nọ vọ́ jide na dee to whepoponu dọ to whenuena e yindọ ‘Jiwheyẹwhe ayajẹnọ’ de wẹ Jehovah yin, e ma yin alọwiwle kavi tlẹnmẹninọ wẹ na hẹn ayajẹ wá na mí. N’sọ kudeji dọ ewọ nọ hẹn pekọ wá na ojlo ahun mítọn tọn lẹ. Enẹwutu, eyin mí ma ko mọ alọwlemẹ de, etlẹ yin to whenue mí tindo ojlo nado wlealọ, nuhe yọ́n hugan wẹ nado gbọṣi tlẹnmẹ to ojlẹ enẹ mẹ.” (1 Tim. 1:11) To godo mẹ, Michiko wlealọ hẹ mẹmẹsunnu dagbe de, podọ homẹ etọn nọ hùn dọ e ma gbọjọ.

Mọdopolọ, mẹmẹsunnu delẹ ko nọte kakajẹ whenue yé mọ alọwlemẹ he sọgbe hẹ yé. Dopo to yé mẹ wẹ Bill he wá sọn Australie. E yigbe dọ to whedelẹnu emi nọ tindo numọtolanmẹ owanyi tọn na yọnnu he ma to agun mẹ lẹ. Ṣigba, e nọ dovivẹnu ma nado tindo haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ yé. Etẹwutu? Na e ma jlo na ze afọdide he na zọ́n bọ e na “biọ zẹgẹ he ma sọzẹn de glọ” hẹ mayisenọ lẹ. To owhe lẹ gblamẹ, e yiwanna mẹmẹyọnnu delẹ, ṣigba yé ma yiwanna ẹn. Bill nọte kaka na owhe 30 whẹpo do wá mọ mẹmẹyọnnu de he sọgbe hẹ ẹ. Bill dọmọ: “E ma vẹna mi to godo mẹ.” E basi zẹẹmẹ dọmọ: “N’mọdọ dona de wẹ e yin, na mí nọ tọ́n na lizọnyizọn lọ dopọ, nọ plọnnu dopọ, bo nọ basi sinsẹ̀n dopọ. Homẹ ṣie hùn to whenue n’wá yọ́n họntọn asi ṣie tọn lẹ bo jihọntọn hẹ yé,  na yemẹpo wẹ yin sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ wutu. Nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ yiyizan gọalọna mí nado hẹn alọwle mítọn lodo.”

Etẹwẹ a sọgan wà dile a jo whẹho lọ do alọ Jehovah tọn mẹ? Onú dopo wẹ nado nọ lẹnnupọndo nuhewutu a ma ko wlealọ ji. Eyin a mọdọ whẹwhinwhẹ́n titengbe lọ wẹ yindọ na a jlo na hodo anademẹ Biblu tọn nado wlealọ “to Oklunọ mẹ kẹdẹ” wutu, be a jẹna pipà na vivẹnudido towe nado setonuna gbedide Jiwheyẹwhe tọn enẹ. Deji dọ homẹ Jehovah tọn hùn do gbemima towe nado setonuna Ohó etọn go. (1 Sam. 15:22; Howh. 27:11) Hiẹ sọgan zindonukọn nado nọ ‘kọ̀n ahun towe jẹgbonu’ na Jiwheyẹwhe to odẹ̀ mẹ. (Ps. 62:8) Odẹ̀ towe lẹ nasọ pọnte dogọ, eyin a nọ vẹ̀ ẹ po ahundopo po to whepoponu. Haṣinṣan he a tindo hẹ Jiwheyẹwhe na to sinsinyẹn deji egbesọegbesọ dile a hẹn tenọgli towe go mahopọnna kọgbidinamẹ he a to pipehẹ to agun lọ mẹ podọ to gbonu agun lọ tọn lẹ. Deji dọ Ganhunupotọ lọ yiwanna devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹpo, podọ hiẹ lọsu họakuẹ to nukun etọn mẹ. Nuhudo po nujlomẹ towe lẹ po nọ duahunmẹna ẹn. Ewọ ma dopà alọwlemẹ de tọn na mẹdepope. Etomọṣo, eyin hiẹ tindo nuhudo alọwlemẹ de tọn nugbonugbo, Jiwheyẹwhe yọ́n aliho dagbe hugan lọ nado hẹn pekọ wá na ojlo towe he sọgbe lẹ.—Ps. 145:16; Mat. 6:32.

To whedelẹnu, hiẹ sọgan tindo numọtolanmẹ Psalm-kantọ Davidi tọn nkọ, mẹhe dọmọ: “OKLUNỌ E, yawu nado siọ mi: [onú to kọṣina] ayiha ṣie: a yí nukun towe whlá sọn dè e blo.” (Ps. 143:5-7, 10) To ojlẹ mọnkọtọn lẹ mẹ, nọ na dotẹnmẹ Otọ́ olọn mẹ towe nado do nuhe yin ojlo etọn gando gowe hia we. Nado sọgan wà ehe, nọ yí whenu zan nado hia Ohó etọn bo nọ lẹnayihamẹpọn do nuhe a nọ hia lẹ ji. Gbọnmọ dali, hiẹ na mọnukunnujẹ gbedide etọn lẹ mẹ dogọ bo nasọ mọ lehe e ko yinuwa hẹ omẹ etọn lẹ to hohowhenu do. Eyin a nọ setonuna ẹn, enẹ na nọ na we jide dogọ dọ nuyọnẹnnu wẹ e yin nado nọ setonuna ẹn.

Onú devo tẹlẹ wẹ a sọgan wà nado tindo ayajẹ po kọdetọn dagbe po to whenue a gbẹ́ to tlẹnmẹ? Hiẹ sọgan yí ojlẹ he mẹ a to tlẹnmẹ zan nado wleawuna wuntuntun gbigbọmẹ tọn, homẹdagbe, yinkọ dagbe, bo yin alọtlútọ, azọ́n sinsinyẹnwatọ, mẹdezejo na Jiwheyẹwhe tọ́, yèdọ jẹhẹnu delẹ he yin nujọnu nado tindo ayajẹ to whẹndo mẹ. (Gẹn. 24:16-21; Luti 1:16, 17; 2:6, 7, 11; Howh. 31:10-27) Nọ dín Ahọluduta lọ whẹ́ gbọn mahẹ gigọ́ tintindo to azọ́n yẹwhehodidọ tọn po nuwiwa Klistiani tọn devo lẹ po mẹ; mọwiwà na yin hihọ́ de na we. Bill he go mí donù wayi dọ gando ojlẹ he mẹ e to jijlo vẹkuvẹku nado wlealọ te go dọmọ: “Ojlẹ enẹ juwayi po awuyiya po! N’yí ojlẹ enẹ zan to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ taidi gbehosọnalitọ de.”

Na nugbo tọn, e gbẹ́ yin nuyọnẹnnu nado wlealọ “to Oklunọ mẹ kẹdẹ.” Tonusisena anademẹ enẹ sọgan gọalọna we nado gbògbéna Jehovah bo mọ pekọ he nọ dẹn-to-aimẹ. Biblu dọmọ: “Donanọ wẹ omẹ he dibusi OKLUNỌ, he tindo homẹhunhun to gbedide etọn lẹ mẹ. Yẹyi po adọkun po na tin to owhé etọn gbè: dodo etọn to ote kakadoi.” (Ps. 112:1, 3) Enẹwutu, magbe nado tẹdo gbedide Jiwheyẹwhe tọn nado wlealọ “to Oklunọ mẹ kẹdẹ” go gligli.