Moko kuom jotich Jehova osewacho weche ma chalo kamago seche ma gimanyo joma ginyalo kendorego. Ging’eyo maler puonj ma Paulo nochiwo ma wacho ni Jakristo madier onego odonj e kend “mana kuom Ruoth.” (1 Kor. 7:39) Kare ang’o momiyo gibedo gi paro ma chalo gi mondik malo kae?

Jomoko bedo gi paro ma kamago nikech gineno ni nitie owete manok kopim gi nyimine. Mano en adier e pinje mang’eny. Kuom ranyisi e piny Korea, kuom Joneno 100 ma pok odonjo e kend, nyimine gin 57 to owete gin 43. E piny Colombia ripode nyiso ni pasent 66 mag Joneno gin nyimine to owete gin mana pasent 34.

E pinje moko bende, jonyuol ma ok gin Joneno dwaroga gik mathoth kinyuomo nyargi to mano mono owete modak e ngima mayot kendo. Weche ma chalo kaka mago nyalo miyo nyaminwa moro opar ni mondo okende “kuom ruoth” ok nyalre. Omiyo onyalo penjore niya: “Be adier anyalo yudo Jakristo ma nyalo kenda?” *

Ka dipo ni kinde moko nisegabedo gi paro ma kamago, bed gadier ni Jehova ong’eyo chal ma intiere. Kiwacho adier, ong’eyo kaka iwinjo e chunyi.—2 Weche 6:29, 30.

Jehova pod jiwowa kokalo kuom Wachne ni wadonj e kend to mana kuom Ruoth. Nikech ang’o? Nikech ong’eyo gima ber ma biro konyo joge. Otimo kamano mondo ogeng’nwa lit ma nyalo yudowa ka ok watimo yiero makare, kendo odwaro ni wabed mamor. E kinde Nehemia, kane Jo-Yahudi okendo nyiri ma ne ok lam Jehova, Nehemia nowacho ni ne gitimo kamano nikech ranyisi marach ma Suleman noketo. Kata obedo ni Suleman ‘ne en ng’a ma Nyasaye ohero,  nyi mwa ma nonyuomo nomiyo oketho.’ (Neh. 13:23-26) Omiyo, mondo jotichne oyud ber, Nyasaye nyisogi ni gikendre mana gi Jokristo madier. (Zab. 19:7-10; Isa. 48:17, 18) Jokristo madier mor gi hera ma Nyasaye nyisogi kendo gigeno puonj mochiwonegi. Ginyiso mano kuom luwo kaka ochikogi ka gibolorene kaka Jatendgi, kendo kaka Jaloch mar piny gi polo.—Nge. 1:5.

Ok wadwar ‘tueyore e jok’ gi ng’at ma nyalo miyo wawe yo ma Nyasaye chikowago. (2 Kor. 6:14) Thoth Jokristo ma ndalogi oseluwo rit ma Nyasaye miyogi kendo gisefwenyo ni en e rit maberie moloyo. Kata kamano, Jokristo moko to ok osetimo kamano.

Nyaminwa moro miluongo ni Maggy, * e piny Australia lero gima notimorene kane ochako osiep mar kisera gi ng’at ma ok en Janeno. Owacho kama: “Ne ajabara ne chokruoge mang’eny mana mondo adhi anene. Winjruok me kinda gi Jehova nodok chien mapiyo ahinya.” Nyaminwa machielo miluongo ni Ratana modak India nodonjo e osiep mar kisera gi jaklasgi ma eka nochako puonjore Muma. Kata kamano, kaka kinde ne medo kalo wuowino nonyiso ayanga ni nodwaro mana timo osiep mar kisera gi nyaminwano. Bang’e Ratana noweyo adiera modhi e din machielo mana ni mondo okende.

Ranyisi machielo en mar nyaminwa miluongo ni Ndenguè e piny Cameroon. Nokende ka en jahigni 19. Jaodeno nonyise ni obiro miye thuolo mar dhi e chokruoge kaka odwaro. Kata kamano, jumbe ariyo kende bang’ arusgi, chwore notame kik odhi e chokruoge mag kanyakla. Ndenguè wacho kama: “Mapiyo nono nachako winjo e chunya ni an kenda kendo najaywak ahinya. Nafwenyo ni ngimana osebayo nyong’. Nachako ywago ang’e.”

En adier ni ok ji duto ma ok gin Joneno ma lokorega ma bed mager bang’ kendo Janeno. Kata kamano, kane ok iyudo pek kaka mago bang’ donjo e kend gi ng’at ma ok en Jakristo madier, be winjruok e kindi gi Wuonu me polo nokethore? Niwinjo nade e chunyi kuom ng’eyo ni ok ne iluwo puonj ma Nyasaye nochiwo mondo okonyi? To moloyo duto, iparo ni Nyasaye winjo nade kuom paro ma ne ing’adono?—Nge. 1:33.

Owete gi nyimine e piny mangima nyalo wacho ayanga ni donjo e kend “mana kuom Ruoth” e gima berie mogik. Jogo ma pok odonjo e kend, nigi gombo ahinya mar miyo chuny Nyasaye obed mamor kuom kendore gi jogo ma lame. Nyaminwa moro miluongo ni Michiko modak e piny Japan pok okend, to wedene osetemo chune mondo okende gi ng’at ma ok en Janeno. E wi mano, oseneno kaka moko kuom osiepene yudo joma gikendorego e kanyaklagi. Owacho niya: “Asiko awacho e chunya ni Jehova en ‘Nyasaye ma mor,’ to mor ma wayudo ok otenore kuom bedo ni okendwa kata ok okendwa. Ang’eyo bende ni Jehova miyowaga gik ma chunywa gombo e yo makare. Omiyo, ka ok wanyal yudo ng’ama wakendorego to wagombo donjo e kend, ber mondo wadhi nyime rito.” (1 Tim. 1:11) Gikone, Michiko ne okend gi owadwa moro kendo sani omor nikech ne orito.

E yo machalo kamano, owetewa moko bende oserito kapok giyudo nyiminewa mowinjore gikendi. Achiel kuom owetego en Bill ma wuok e piny Australia. Owacho ni adier nyiri man oko mar kanyakla seche moko ne jamako wang’e. Kata kamano, owacho ni nobedo motang’ mondo kik omak osiep kodgi ahinya. Nikech ang’o? Ok nodwar kawo okang’ mokwongo ma ne nyalo miyo ‘otuere e jok achiel gi ng’at ma ok nie yie.’ Kuom higni, nyimine moko osegamako wang’e, to mak mana ni pok ne oikore ne osiep mar kisera. Bill norito kuom higni 30 kapok oyudo nyaminwa moro ma ne ginyalo kendorego. Owacho niya: “Ok aywag ang’e. Awinjo e chunya ni oguedha nikech wajodhi e tij lendo kanyachiel gi jaoda, wapuonjore kanyachiel kendo dhi e chokruoge kanyachiel. Amor ahinya romo gi osiepe jaoda kendo goyo kodgi mbaka nikech gin bende  gin joma lamo Jehova. Watiyo matek mondo walos kend marwa obed motegno kuom tiyo gi puonj ma yudore e Muma.”

Ang’o minyalo timo sama pod irito mondo Jehova okonyi iyud ng’at mowinjore kodi? Achiel kuomgi en paro gimomiyo pok idonjo e kend. Kapo ni ineno ni gima duong’ momiyo pok idonjo e kend en nikech luwo puonj mar Muma ma wacho ni Jakristo onego odonj e kend “mana kuom Ruoth,” wapwoyi kuom miyo chik Nyasaye luor. Bed gadier ni Jehova mor gi okang’ misekawo mar chung’ motegno kendo luwo Wachne. (1 Sam. 15:22; Nge. 27:11) Pod inyalo dhi nyime ‘golo weche manie chunyi’ ne Nyasaye e lamo. (Zab. 62:8) Lamo magi nyalo medo konyi ka giwuok e chunyi ma iye, kendo kimedo lamo gi kinda ma ok iwe. Winjruok me kindi gi Nyasaye biro medo bedo motegno pile ka pile kaka imedo chung’ motegno kata obedo ni iromo gi tembe. Kinde duto bed gadier ni Nyasaye man malo chutho neno chal mar jotichne duto momakore kode kendo ogenogi ahinya. Odewi ahinya kendo ong’eyo gik michando kod migombo. Ok osingore miyo ng’ato dichwo kata dhako mondo okendrego. Kata kamano, kapo ni adier idwaro donjo e ngima mar kend, Nyasaye ong’eyo yo maber minyalo luwo mondo ichop gomboni makareno.—Zab. 145:16; Math. 6:32.

Seche moko inyalo winjo kaka Daudi jandik-zaburi nowinjo ka nowacho niya: “A Jehova, reti idwokna wach; chunya onyosore: Kik ipandna wang’i.” (Zab. 143:5-7, 10) E kinde miwinjo kamano e chunyi, mi Wuonu me polo thuolo mar nyisi gima doher mondo itim. Inyalo timo kamano kikawo kinde mar somo Muma kendo paro matut kuom gigo ma isomo. Ibiro ng’eyo chikene kendo ibiro neno kaka nokawo okang’ mar rito jotichne e kinde machon. Kuom chikone iti, ibiro medo bedo gi jing’o kendo ibiro nyiso ni iriek nikech iluwo chikene.

Ang’o machielo ma nyalo miyo ibed mamor sama pok ikendo kata pok okendi? Kinde ma pok idonjo e kend, inyalo medo nyago kido moko kaka bedo gi rieko mar pogo ber gi rach, bedo jachiwo, jakinda e tich, jahera, chiwruok ne Nyasaye, kod bedo gi nying maber nikech mago e kido ma konyo mondo ngima mar kend odhi maber. (Chak. 24:16-21; Ruth 1:16, 17; 2:6, 7, 11; Nge. 31:10-27) Ket Pinyruoth obed mokwongo e ngimani kuom bedo gi kinda e tij lendo kod tije mamoko mag Jokristo. Timo mago duto biro konyi ahinya mondo itimga yiero makare. Bill, ma ne wawuoyo kuome motelo, wacho kama e wi kinde ma ne pok okendo: “Higni nong’ielore mapiyo piyo! Natiyo gi kindego e tij Jehova ka an painia.”

Kuom adier, donjo e kend “mana kuom Ruoth” en puonj ma pod tiyo e kindegi. Luwo chikno nyalo konyi miyo Jehova duong’ kendo keloni gueth mang’eny mochwere. Muma wacho niya: “Jalo ojahawi maluoro Jehova, ma mor ahinya kuom chikne. Mwandu gi pith [nie] dalane: Kendo timne matir osiko nyaka chieng’.” (Zab. 112:1, 3) Omiyo, ng’ad e chunyi mar luwo chik ma Nyasaye nochiwo ni Jakristo odonj e kend “mana kuom Ruoth.”