1. (a) Gin ango ma jo pa Lubanga guniang iye ma lubbe ki pwonyo omege mukene, dok pingo man pire tek adada i kareni? (b) Gin ango ma wabinyamo i pwony man?

 LUTIC pa Lubanga guniang wacon kit ma pwonyo omege mukene kelo kwede adwogi maber. Abram ‘otelo wi jo mupwonyo lweny’ me cito ka laro Lot dok co magi guloyo lweny meno. (Acak. 14:14-16) I kare pa Kabaka Daudi, jo ma onongo giwero i ot pa Lubanga ‘gipwonyogi ki wer bot Rwot [Jehovah]’ dok man okelo deyo bot Lubanga. (1 Tekwaro 25:7) I kareni, watye ka lweny i yo me cwiny i kom Catan ki lulub kore. (Ep. 6:11-13) Medo i kom meno, watye ka tute matek ki kerowa ducu me keto deyo i kom Jehovah. (Ibru 13:15, 16) Pi meno, calo lutic pa Lubanga i kare macon, wan bene i kareni myero wanong pwonye wek wanong adwogi maber. Jehovah omiyo bot luelda tic me pwonyo omege mukene ma i kacokke. (2 Tem. 2:2) Yo mene ma jo ma dong gutiyo pi kare malac macalo luelda gitye ka tic kwede me pwonyo omege mukene wek gudok jo muteggi i gwoko romi?

2. Ngo ma laelda romo timone ma peya en ocako pwonyo omego mo ki diro manyen, dok pingo?

² In macalo laelda kitwero pori ki lapur. Ma peya en ocoyo kodi lapur myero kong oyub potone wek obed maber. I yo acel-li, ma peya icako pwonyo omego mo ma ngecce nok wek en obed ki diro manyen, omyero kong inywako kwede tam mogo mabeco i yo me cwiny kun nongo man yubbe me jolo pwony ma ibipwonye kwede.​—1 Tem. 4:6.

3. (a) Luelda gitwero tic nining ki lok ma Yecu owaco i Marako 12:29, 30 ka gitye ka pwonyo omege mukene? (b) Lega pa laelda twero gudo omego ma en tye ka pwonyone-ni nining?

³ Pire tek me ngeyo kit ma lok ada tye ka gudo kwede kwo ki tic pa omego ma itye ka pwonyone-ni, iromo bene penye kit ma dyerene bot Jehovah oloko kwede ki kwone. Lapeny meno twero kelo nyamo lok ma pire tek ma jingo watwa wek wati pi Jehovah ki cwinywa ducu. (Kwan Marako 12:29, 30.) I nge leyo lok macalo meno, itwero waco lega mo macek wek Jehovah omi bot omego ma itye ka pwonyone-ni cwiny maleng wek ocob pwonyene. Man pud dong jingo cwiny omego ma itye ka pwonyone me medde ki tic matek pien nongo owinyo ka ilego pire!

4. (a) Mi labol mogo me Baibul ma giromo konyo omego ma kitye ka pwonyone wek odong i yo me cwiny. (b) Gin ango ma luelda myero gunenni gicobo ka gitye ka pwonyo omege mukene?

⁴ IKa pud icako pwonye acaka, nyam lok mogo me Baibul ma romo konyo omego meno me bedo atera me miyo kony, bedo ngat ma genne ki dok mwol. (1 Luker 19:19-21; Nek. 7:2; 13:13; Tic 18:24-26) Kodi kit magi pigi tego pi omego ma kitye ka pwonyone pien miyo en bedo calo ngom maber ma weko cam cek. Kit magi giweko en dongo oyotoyot i yo me cwiny. Laelda mo ma nyinge Jean-Claude ma bedo i lobo France owaco ni: “Gin ma pire tek bota ka atye ka pwonyo omego moni aye me konye wek en oket jami me cwiny obed mukwongo. Atiyo ki kare ma owec me kwano ginacoya mo kacel kwede wek ‘oyab wange’ i kom “jami me aura” ma gitye i Lok pa Lubanga.” (Jab. 119:18) Ngo mukene ma twero jingo wat i kin omego ma itye ka pwonyone-ni ki Jehovah?

5. (a) Pingo pire tek me penyo omego moni pi yub me cwiny ma en tye kwede? (b) Pingo luelda myero gupwony omege ma pud gitino? (Nen lok ma tye itere piny.)

⁵ Peny omego ma itye ka pwonyone-ni ki lapeny magi, ‘Yub ango ma itye kwede i yo me cwiny?’ Ka pe tye ki yub mo atir atir, konye wek oket yub mo acel mupore, ma en romo cobone. Titte pi yub me cwiny ma in con iketo dok bene titte ki yomcwiny madit adwogi maber ma inongo i nge cobo yub meno. Kadi kono yo man twero nen calo pe konyo tutwal, ento kinongo ni tiyo adada. Victor, ma bedo i Afrika dok tye laelda ki painia owaco ni: “I kare ma pud atidi, laelda mo openya ki diro pi yub me cwiny ma atye kwede. Lapeny ma en openyogi-ni okonya me tamo matut adada i kom ticca pi Jehovah.” Omege ma dong gutiyo macalo luelda pi kare malac guwaco ni pire tek tutwal me pwonyo omege ma nongo pud gitino​—ma mwakagi tye apar ki wiye kun kiminigi tic ma rwatte ki mwakagi. Pwonye ma kicako con kit meno konyo jo matino me keto yub me cwiny bedo mukwongo ka gudongo dok gitye ki jami mapol ma dwoyo tamgi.​—Kwan Jabuli 71:5, 17. *

6. Yo mene ma pire tek ma Yecu otiyo kwede me pwonyo jo mukene?

 ⁶ Iromo bene tugo miti pa omego moni ma itye ka pwonyone-ni kun pe ititte gin ma myero en otim keken ento bene gin mumiyo en myero otimo gin meno. Ka itito tyen lok me timo gin moni, ci nongo itye ka lubo lanen pa Yecu, Lapwony Madit. Me labolle, ma peya Yecu owaco bot lukwenane ni gulok dano me rok ducu gudok jo ma lube, en otito botgi gin mumiyo pire tek ni gin myero gulub lok meno. En owaco ni: “Twero ducu ma i wi polo ki i lobo dong gityeko miyo woko bota. En dok omedde ni: Wuciti wucilok jo me rok ducu gudok jo ma luba.” (Mat. 28:18, 19) Itwero lubo yo ma Yecu otiyo kwede me pwonyo jo mukene nining?

7, 8. (a) Luelda i kareni giromo lubo lanen pa Yecu ka gitye ka pwonyo omege mukene nining? (b) Pingo pire tek me pwoyo omego ma kitye ka pwonyone-ni? (c) Tam ango ma romo konyo luelda wek gupwony omege mukene? (Nen bok ma wi lokke tye ni “ Kit me Pwonyo Omege Mukene.”)

⁷ Ka imiyo tic bot omego mo ni otim, tit bote ki i Ginacoya gin mumiyo imiye tic meno. Ka itimo kumeno, ci ibipwonye me bedo ka tam i kom cik ma igi lac me Baibul. Me labolle, ket kong ni iwaco bot omego mo ni ogwok yo ma kidonyo kwede i Ot me Ker obed maleng ma dano giromo wot iye. Iromo kwano Tito 2:10 kun itito bote kit ma ticce me gwoko lengo me Ot me Ker pire tek ma weko dano ‘gimiyo pwony pa Lubanga Lalarwa nen ma mwonya.’ Ki bene, wac bot omego ma itye ka pwonyone-ni ni otam i kom jo ma dong guteggi ma gitye i kacokke ki kit ma ticce romo keligi kwede adwogi maber. Boko lok ma kit meno bikonye me keto cwinye i kom jo mukene ento pe i kom cik ma laelda omiye. En bibedo ki yomcwiny ka oniang ni ticce tye ka kelo adwogi maber bot omege ki lumege.

⁸ Medo i kom meno, pwo omego ma itye ka pwonyone-ni pi tutene me keto i tic tam ma imiye-ni. Pingo miyo pwoc pire tek? Kit macalo pii konyo yat me dongo ma kome yot-ti, pwoyo omego ma itye ka pwonyone-ni bene konyo en me dongo i yo me cwiny i tic pa Jehovah.​—Por ki Matayo 3:17.

9. (a) Ma lubbe ki pwonyo omege, peko ango ma luelda ma gitye i lobbe mulony girwatte kwede? (b) Pingo omege mogo matino pe giketo lok me ada bedo mukwongo i kwogi?

⁹ Luelda ma gitye i lobbe mulony gitwero bedo ki peko mukene: kit me cuko cwiny omege ma mwakagi tye 20 nyo 30 ki wiye ma gunongo batija me keto cwinygi me tiyo tic me kacokke. Wapenyo luelda ma gia ki  lobbe ma romo 20 ni gutit botwa gin mumiyo gitamo ni omege matino pe giye jolo mot me tic ma kiminigi i kacokke. I kin lagam ma gumiyo, acel ma omako wiwa loyo aye ni: Omege magi i kare ma gitye ka dongo lunyodogi pe gucuko cwinygi me keto yub me tic pi Jehovah. Ki lok ada, ka i kine mukene omege matino magi gimito keto yub ma kit meno, lunyodogi gicuko cwinygi me kwan i rwom mamalo nyo me nongo dog tic madongo! Lok me ada pe bedo mukwongo i kwo pa omege magi matino-ni.​—Mat. 10:24.

10, 11. (a) Laelda twero konyo omego moni me loko tamme motmot nining? (b) Tam ango me Ginacoya ma laelda twero nywakone ki omego moni, ki dok pingo? (Nen lok ma tye itere piny.)

¹⁰ Ka omego mo cwinye pe mito tiyo tic me kacokke, loko tamme pe yot dok mito diyo cwiny ento pud twere. Kit macalo lapur tute kwede motmot me twenyo kor ginapita wek odong atir-ri, in bene itwero konyo omege mogo motmot wek gulok tamgi pien man bikonyogi me jolo mot me tic i kacokke. Ento man twere nining?

¹¹ Cwal kare wek ibed larem omego meno. Wek onge ni meno pire tek i kacokke. I ngeye, ka kare okato bed kacel kwede ci wunyamo lok i kom ginacoya mogo dok bene konye me lwodo lok i kom dyerene bot Jehovah. (Latit. 5:4; Ic. 6:8; Mat. 6:24, 33; Luka 9:57-62; 1 Kor. 15:58; 2 Kor. 5:15; 13:5) Iromo penye ni, ‘Itamo ni Jehovah owinyo nining i kare ma inongo batija?’ Tem tugo cwinye kun ipenye ni, ‘Itamo ni Jehovah owinyo nining i nino ma inongo iye batija?’ (Car. 27:11) ‘Catan kono owinyo nining?’ (1 Pet. 5:8) Pe item bwono kit ma wang Baibul ma kiyerogi maber romo gudo kwede ki cwiny omege meno.​—Kwan Jo Ibru 4:12. *

12, 13. (a) Cwiny ango ma Elica onyuto i kare ma kitye ka pwonye? (b) Mot ango ma Jehovah omiyo bot Elica pi bedo ngat ma genne?

¹² Ento wun omege ma pud wutino kono, ma kacokke mito kony ki botwu-ni? Kodi cwiny macalo mene ma twero konyowu wek wucob ticwu pi Lubanga Jehovah? Me gamo lapeny aryo magi, kong dong wanenu gin mutimme i kwo pa ngat mo acel ma onongo kibedo ka pwonyo en i kare mukato angec.

¹³ Cokcok mwaki 3,000 angec, lanebi Elija olwongo Elica me doko laticce. Labongo galle, Elica oye dok obedo lagen itimo tic ducu ma kimiye. (2 Luker 3:11) I nge mwaki abicel ma kibedo ka pwonye kwede, Elica oniang ni tic pa Elia i Icrael dong cok oo i agikkine. I kare meno, Elia owaco bot Elica ma onongo pwonye muromo-ni pe me lubo kore, ento Elica owaco tyen kidek bot Elia ni: “An pe abibwoti.” En onongo omoko tamme pe me weko lapwonye ka ce pud gitye kacel. Lacen, Jehovah omiyo Elica mot pi bedo ngat ma genne kun weko en neno kit ma yamo tero kwede Elia i yo me aura.​—2 Luker 2:1-12.

14. (a) Jo ma kitye ka pwonyogi i kareni gitwero lubo lanen pa Elica nining? (b) Pingo pire tek ni omego ma kitye ka pwonyone obed ngat ma genne?

¹⁴ Itwero lubo lanen pa Elica i kareni nining? Ye tic mo keken ma kimini, kadi wa ma ineno ni konye pe. Nen lapwonyi calo laremi, dok mi en onge ni itye ki pwoc madit pi tutene me pwonyi. Kit ma ijolo kwede ki pwonye, bedo calo itye ka wacce ni: “An pe abibwoti.” Ma dong pire tek loyo, bed ngat ma genne itiyo tic mo keken ma kimini. Pingo man pire tek adada? Pien man binyuto ni i genne dok bene itye atera i cawa ducu ma miyo luelda gimoko ni  Jehovah kara mito ni kimini tic mukene me atiya i kacokke.​—Jab. 101:6; kwan 2 Temceo 2:2.

15, 16. (a) I yo macalo mene ma Elica onyuto ni eworo lapwonye? (Nen cal ma tye i pot karatac 14.) (b) Pingo lunebi mukene-ni gubedo ki gen i kom Elica?

¹⁵ Lok kom Elica ma oleyo ka tyen Elia-ni nyuto bene ni omege i kareni omyero gunyut woro madit i kom jo ma dong gutiyo macalo luelda pi mwaki mapol. I kare ma Elia gin ki Elica gulimo lunebi mogo i gang me Jeriko, co aryo magi gumedde ki wotgi wa i Kulu Jordan. Ki kunnu, ‘Elia okwanyo bongone ki i kome, odolo woko, ogoyo ki pii, ci pii iye opokke woko.’ I nge wot ki i dye kulu mutwo, co aryo-ni gumedde ma “giwoto kun giloko.” Ki lok ada, Elica pe otamo ni i cawa meno onongo dong engeyo jami ducu ma obitimme. I kare ma Elia oweke, en aye dong Elica ocako keto cwinye i lok ducu ma lapwonye opwonye kwede. Lacen, yamo otero Elia woko. I kare ma odok cen i Jordan, Elica ogoyo pii ki bongo pa Elia kun waco ni: “Rwot Lubanga pa Elia tye kwene?” Man omiyo pii opokke iye aryo.​—2 Luker 2:8-14.

¹⁶ Tika ingeyo ni tango me acel ma Elica otimo-ni rom aroma litap ki ma kong Elia otimo con-ni? Man pwonyowa gin ango? Elica pe otamo ni pien etye ki twero, en myero dong ecak timo jami i yo mapat ki ma Elia opwonye kwede. Ma ka meno, pien Elica olubo jami ducu ma Elia opwonye kwede, man onyuto ni en tye ki woro madit adada pi lapwonye dok oweko lunebi mukene-ni bene guketo gengi i kome. (2 Luker 2:15) Lacen, i nge mwaki 60 ma Elica otiyo kwede macalo lanebi, Jehovah omiyo en otimo tango mapol makato pa Elia. In macalo omego ma kitye ka pwonyone i kare-ni, pwony ango ma inongo ki i lok man?

17. (a) Omege ma kitye ka pwonyogi i kareni gitwero nyuto kodi cwiny pa Elica-ni nining? (b) I kare me anyim, Jehovah twero tic ki omege ma lagen ma kipwonyogi nining?

¹⁷ Pe itam ni meno ka dong kicimi me bedo ki mot me tic i kacokke, ci myero iti kwede cutcut me cako loko kit ma kitimo ki jami​—timo jami i yo ma pe rwatte ki kit ma kitimo kwede con. Pe myero ilok kit ma kitimo kwede ki jami i kacokke pi mitini, ento myero obed ma lubbe ki miti pa kacokke ki dok tira ma dul pa Jehovah miniwa. Pien Elica olubo yo ma Elia onongo timo kwede ki ticce, man oweko lunebi luwote gubedo ki gen i kome. I yo acel-li, in bene myero itim kit meno wek inyut woro i kom jo ma dong gutiyo macalo luelda pi kare malac kun imedde ki timo jami kit ma gunyutti kwede ki i Baibul ma weko luye luwoti gigeni. (Kwan 1 Jo Korint 4:17.) Ento, ka iwoto ki dongo ngecci, itwero konyo me keto i tic alokaloka ma romo kelo adwogi maber i kacokke wek owot anyim kacel ki dul pa Jehovah. Kit ma otimme kwede i kom Elica-ni, Jehovah twero tic kwedi i kare me anyim macalo ngat ma genne dok ma kipwonyo me timo jami madito makato pa lapwonyi.​—Jon 14:12.

18. Pingo pwonyo omege ma i kacokke pire tek tutwal i kareni?

¹⁸ Watye ki gen ni meno tam ma kinyamogi i pwony man ki mukato-ni bicuko cwiny luelda mapol me kwanyo kare me pwonyo omege mukene. Walego ni omege ma gupore gujol ki cwinygi ducu pwony ma kiminigi wek guti kwede me gwoko romi pa Jehovah. Timo meno bijingo kacokke ma i twok loboni ducu dok bene bikonyo wan ki acel acel me bedo jo ma lugen kun nongo wakuro kare me yomcwiny ma tye ka bino i anyim.