1. (α) Τι κατανοούσαν από παλιά οι υπηρέτες του Θεού για την εκπαίδευση, και πώς εφαρμόζεται αυτό σήμερα; (β) Τι θα εξετάσουμε σε αυτό το άρθρο;

ΟΙ ΥΠΗΡΕΤΕΣ του Θεού κατανοούσαν από παλιά ότι η εκπαίδευση συμβάλλει στην επιτυχία. Ο πατριάρχης Άβραμ «συγκέντρωσε τους εκπαιδευμένους άντρες του» για να σώσουν τον Λωτ—και αυτοί οι άντρες είχαν επιτυχία. (Γέν. 14:14-16) Στις μέρες του Βασιλιά Δαβίδ, οι υμνωδοί στον οίκο του Θεού ήταν “εκπαιδευμένοι για υμνωδία προς τον Ιεχωβά” και έφερναν αίνο στον Θεό. (1 Χρον. 25:7) Σήμερα, διεξάγουμε έναν πνευματικό πόλεμο ενάντια στον Σατανά και στους ακολούθους του. (Εφεσ. 6:11-13) Επίσης, καταβάλλουμε σθεναρές προσπάθειες για να φέρνουμε αίνο στον Ιεχωβά. (Εβρ. 13:15, 16) Επομένως, όπως και οι υπηρέτες του Θεού στο παρελθόν, για να έχουμε επιτυχία χρειάζεται να είμαστε εκπαιδευμένοι. Στην εκκλησία, ο Ιεχωβά εμπιστεύεται στους πρεσβυτέρους την ευθύνη να εκπαιδεύουν άλλους. (2 Τιμ. 2:2) Ποιες μεθόδους χρησιμοποιούν κάποιοι έμπειροι πρεσβύτεροι καθώς εκπαιδεύουν αδελφούς για να αποκτήσουν τα προσόντα να φροντίζουν το ποίμνιο;

2. Τι μπορεί να κρίνει αναγκαίο ένας πρεσβύτερος προτού διδάξει σε κάποιον νέες δεξιότητες, και γιατί;

² Ως πρεσβύτερος, θα μπορούσατε να παρομοιαστείτε με κηπουρό. Προτού σπείρει, ο κηπουρός ίσως κρίνει απαραίτητο να  προσθέσει στο χώμα κάποιες θρεπτικές ουσίες για να το κάνει πιο παραγωγικό. Παρόμοια και εσείς, προτού διδάξετε σε έναν λιγότερο έμπειρο αδελφό κάποιες δεξιότητες, ίσως δείτε ότι είναι απαραίτητο να του αναφέρετε μερικές «θρεπτικές» Γραφικές σκέψεις ώστε να κάνετε την καρδιά του πιο δεκτική στην εκπαίδευση που θα λάβει.—1 Τιμ. 4:6.

3. (α) Πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα εδάφια Μάρκος 12:29, 30 σε μια συζήτηση με κάποιον εκπαιδευόμενο; (β) Πώς μπορεί να επηρεάσει τον εκπαιδευόμενο η προσευχή που θα κάνει ο πρεσβύτερος;

³ Για να διακρίνετε σε ποιο βαθμό είναι επηρεασμένες οι σκέψεις και οι ενέργειες του εκπαιδευόμενου από την αλήθεια της Βασιλείας, μπορείτε να τον ρωτήσετε: “Πώς έχει αλλάξει η αφιέρωσή σου στον Ιεχωβά τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείς τη ζωή σου;” Αυτή η ερώτηση μπορεί να οδηγήσει σε μια ουσιαστική συζήτηση για το τι σημαίνει ολόψυχη ιερή υπηρεσία. (Διαβάστε Μάρκος 12:29, 30) Μπορείτε μάλιστα να προσευχηθείτε μαζί με τον αδελφό, ίσως στο τέλος μιας τέτοιας συζήτησης, ζητώντας από τον Ιεχωβά να του δώσει το άγιο πνεύμα που χρειάζεται ώστε να ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του. Πόσο θα ενισχυθεί ακούγοντάς σας να προσεύχεστε εγκάρδια για εκείνον!

4. (α) Αναφέρετε παραδείγματα Γραφικών αφηγήσεων που μπορούν να βοηθήσουν κάποιον να αναπτυχθεί πνευματικά. (β) Ποιος είναι ο στόχος των πρεσβυτέρων όταν εκπαιδεύουν άλλους;

⁴ Στην αρχική φάση της εκπαίδευσης, εξετάστε μερικές Γραφικές αφηγήσεις που ίσως βοηθήσουν τον αδελφό να διακρίνει ότι χρειάζεται να είναι πρόθυμος, αξιόπιστος και ταπεινός. (1 Βασ. 19:19-21· Νεεμ. 7:2· 13:13· Πράξ. 18:24-26) Αυτές οι ιδιότητες είναι τόσο αναγκαίες για ένα εκπαιδευόμενο άτομο όσο και οι θρεπτικές ουσίες για το χώμα. Επιταχύνουν την πνευματική του ανάπτυξη. Ο Ζαν-Κλοντ, πρεσβύτερος από τη Γαλλία, λέει: «Ο κύριος στόχος μου στην εκπαίδευση είναι να βοηθήσω το άτομο να αποκτήσει πνευματικό φρόνημα. Αναζητώ ευκαιρίες για να διαβάσουμε μαζί κάποιο συγκεκριμένο εδάφιο που θα “ξεσκεπάσει τα μάτια του” για να δει “τα θαυμαστά πράγματα” του Λόγου του Θεού». (Ψαλμ. 119:18) Ποιοι είναι μερικοί άλλοι τρόποι για να ενισχύσετε αυτόν που εκπαιδεύετε;

5. (α) Πόσο σημαντικό είναι να συζητούν οι πρεσβύτεροι με τους εκπαιδευόμενους γύρω από πνευματικούς στόχους; (β) Γιατί πρέπει οι πρεσβύτεροι να εκπαιδεύουν εκείνους που είναι ακόμη σε νεαρή ηλικία; (Βλέπε υποσημείωση.)

⁵ Ρωτήστε τον αδελφό: “Ποιοι είναι οι πνευματικοί σου στόχοι;” Αν δεν έχει ξεκάθαρους στόχους, βοηθήστε τον να θέσει κάποιον που να είναι λογικός και εφικτός. Μιλήστε του για έναν συγκεκριμένο πνευματικό στόχο που θέσατε εσείς κάποτε, και πείτε του με ενθουσιασμό πόση χαρά νιώσατε όταν τον πετύχατε. Μπορεί να φαίνεται απλή μέθοδος, αλλά είναι αποτελεσματική. Ο Βίκτορ, πρεσβύτερος και σκαπανέας στην Αφρική, θυμάται: «Όταν ήμουν νεαρός, κάποιος πρεσβύτερος μου έκανε μερικές καλοδιαλεγμένες ερωτήσεις για τους στόχους μου. Αυτές με βοήθησαν να κάνω σοβαρές σκέψεις για τη διακονία μου». Οι έμπειροι πρεσβύτεροι τονίζουν επίσης πόσο σημαντικό είναι να αρχίζει η εκπαίδευση όταν οι αδελφοί είναι νεαροί—στην αρχή της εφηβείας τους—με διορισμούς που να ταιριάζουν στην ηλικία τους. Αυτό θα τους βοηθήσει να παραμείνουν προσηλωμένοι σε πνευματικούς στόχους όταν θα φτάσουν στο τέλος της εφηβείας τους και θα βομβαρδίζονται από πολλούς περισπασμούς.—Διαβάστε Ψαλμός 71:5, 17. *

6. Ποιο ήταν ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του τρόπου με τον οποίο εκπαίδευε ο Ιησούς;

⁶ Κάτι άλλο που θα βοηθήσει τον εκπαιδευόμενο να αυξήσει την επιθυμία του να προσφέρει υπηρεσία είναι να του εξηγήσετε,  όχι απλώς τι να κάνει, αλλά και γιατί να το κάνει. Με αυτόν τον τρόπο, μιμείστε τον Μεγάλο Δάσκαλο, τον Ιησού. Για παράδειγμα, προτού αναθέσει στους αποστόλους του την αποστολή να κάνουν μαθητές, ο Ιησούς τούς εξήγησε γιατί έπρεπε να υπακούσουν. Τους είπε: «Μου έχει δοθεί όλη η εξουσία στον ουρανό και στη γη». Κατόπιν πρόσθεσε: «Πηγαίνετε, λοιπόν, και κάντε μαθητές από όλα τα έθνη». (Ματθ. 28:18, 19) Πώς μπορείτε να μιμηθείτε τον τρόπο με τον οποίο εκπαίδευε ο Ιησούς;

7, 8. (α) Πώς μπορούν οι πρεσβύτεροι σήμερα να μιμηθούν τον τρόπο με τον οποίο εκπαίδευε ο Ιησούς; (β) Πόσο σημαντικός είναι ο έπαινος; (γ) Ποιες εισηγήσεις θα βοηθήσουν τους πρεσβυτέρους να εκπαιδεύουν άλλους; (Βλέπε πλαίσιο « Πώς να Εκπαιδεύετε Άλλους».)

⁷ Εξηγήστε στον αδελφό τον Γραφικό λόγο για τον οποίο του ζητάτε να κάνει κάτι. Με αυτόν τον τρόπο, τον διδάσκετε να σκέφτεται με βάση Γραφικές αρχές. Υποθέστε, για παράδειγμα, ότι του ζητάτε να διατηρεί την είσοδο της Αίθουσας Βασιλείας καθαρή και ασφαλή για τη διέλευση των αδελφών. Θα μπορούσατε να αναφέρετε το εδάφιο Τίτο 2:10 και να του εξηγήσετε ότι η εργασία του, που συμβάλλει στην ωραία εικόνα της Αίθουσας Βασιλείας, “στολίζει τη διδασκαλία του Σωτήρα μας του Θεού”. Στρέψτε επίσης την προσοχή του στα ηλικιωμένα μέλη της εκκλησίας και στο πώς θα ωφεληθούν εκείνοι από αυτή την εργασία. Τέτοιες συζητήσεις στα πλαίσια της εκπαίδευσης κάποιου ατόμου θα το βοηθήσουν να σκέφτεται περισσότερο τους ανθρώπους παρά τους κανόνες. Αυτό θα του φέρνει χαρά, επειδή θα βλέπει πώς ωφελούνται οι αδελφοί και οι αδελφές από την υπηρεσία που προσφέρει.

⁸ Επιπλέον, μην παραλείπετε να τον επαινείτε για την προσπάθεια που κάνει να εφαρμόζει τις εισηγήσεις σας. Πόσο σημαντικό είναι αυτό; Ο ειλικρινής έπαινος είναι για τον εκπαιδευόμενο ό,τι και το νερό για ένα φυτό—τον βοηθάει να αναπτυχθεί.—Παράβαλε Ματθαίος 3:17.

9. (α) Όσον αφορά την εκπαίδευση, ποια πρόκληση αντιμετωπίζουν μερικοί πρεσβύτεροι σε εύπορες χώρες; (β) Γιατί δεν έχει η αλήθεια την πρώτη θέση στη ζωή κάποιων νεαρών;

⁹ Οι πρεσβύτεροι που ζουν σε εύπορες χώρες ίσως αντιμετωπίζουν μια επιπρόσθετη πρόκληση: πώς θα υποκινήσουν τους βαφτισμένους αδελφούς που είναι 20, 30 ή και 40 χρονών να κάνουν περισσότερα στην εκκλησία. Ρωτήσαμε έμπειρους πρεσβυτέρους από περίπου 20 Δυτικές χώρες να μας πουν γιατί κατά τη γνώμη τους μερικοί νεαροί αποφεύγουν να αναλάβουν προνόμια στην εκκλησία. Οι περισσότεροι έδωσαν την εξής απάντηση: Καθώς μεγάλωναν, μερικοί νεαροί δεν παροτρύνονταν να επιδιώκουν πνευματικούς στόχους. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, αν και οι νεαροί ήθελαν να βάλουν  τέτοιους στόχους, οι γονείς τους τούς παρότρυναν να επιδιώξουν κοσμικούς στόχους! Η αλήθεια δεν είχε ποτέ την πρώτη θέση στη ζωή αυτών των νεαρών.—Ματθ. 10:24.

10, 11. (α) Αν κάποιος αδελφός φαίνεται να μην επιδιώκει ευθύνες, πώς μπορεί ένας πρεσβύτερος να τον βοηθήσει σταδιακά να αλλάξει τη νοοτροπία του; (β) Ποιες Γραφικές σκέψεις μπορεί να εξετάσει ο πρεσβύτερος μαζί του, και γιατί; (Βλέπε υποσημείωση.)

¹⁰ Αν ένας αδελφός φαίνεται να μην επιδιώκει ευθύνες, θα χρειαστεί πολλή προσπάθεια και υπομονή για να αλλάξει ο τρόπος σκέψης του, αλλά αυτό μπορεί να συμβεί. Όπως ένας κηπουρός μπορεί να κατευθύνει την ανάπτυξη ορισμένων φυτών ισιώνοντας σταδιακά το βλαστό τους, έτσι και εσείς μπορείτε να βοηθήσετε σταδιακά μερικούς αδελφούς να καταλάβουν ότι χρειάζεται να αλλάξουν τη στάση τους για τα προνόμια υπηρεσίας. Αλλά πώς;

¹¹ Αφιερώστε χρόνο για να γίνετε φίλοι με τον αδελφό. Δώστε του να καταλάβει ότι η εκκλησία τον χρειάζεται. Κατόπιν, από καιρό σε καιρό, να κάθεστε μαζί του και να συζητάτε συγκεκριμένα εδάφια που θα τον βοηθήσουν να κάνει σκέψεις γύρω από την αφιέρωσή του στον Ιεχωβά. (Εκκλ. 5:4· Ησ. 6:8· Ματθ. 6:24, 33· Λουκ. 9:57-62· 1 Κορ. 15:58· 2 Κορ. 5:15· 13:5) Μπορείτε να τον ρωτήσετε: “Τι υποσχέθηκες στον Ιεχωβά όταν αφιερώθηκες σε αυτόν;” Προσπαθήστε να αγγίξετε την καρδιά του ρωτώντας: “Πώς πιστεύεις ότι ένιωσε ο Ιεχωβά όταν βαφτίστηκες;” (Παρ. 27:11) “Πώς ένιωσε ο Σατανάς;” (1 Πέτρ. 5:8) Ποτέ μην υποτιμάτε το πόσο βαθιά μπορεί να επηρεάσει έναν αδελφό η ανάγνωση προσεκτικά επιλεγμένων Γραφικών περικοπών.—Διαβάστε Εβραίους 4:12. *

12, 13. (α) Ποια στάση χαρακτήριζε τον Ελισαιέ ενώ εκπαιδευόταν; (β) Πώς αντάμειψε ο Ιεχωβά τον Ελισαιέ για την πιστότητά του;

¹² Και τι θα πούμε για εσάς νεαροί που χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας; Ποια στάση θα βοηθήσει εσάς να πετύχετε; Για να απαντήσουμε, ας εξετάσουμε μερικά γεγονότα από τη ζωή κάποιου που έλαβε εκπαίδευση στο παρελθόν.

¹³ Πριν από σχεδόν 3.000 χρόνια, ο προφήτης Ηλίας προσκάλεσε τον νεαρό Ελισαιέ να γίνει υπηρέτης του. Εκείνος δέχτηκε αμέσως την πρόσκληση και άρχισε να υπηρετεί πιστά τον ηλικιωμένο προφήτη κάνοντας ταπεινές εργασίες. (2 Βασ. 3:11) Κατόπιν, έπειτα από περίπου έξι χρόνια εκπαίδευσης, ο Ελισαιέ έμαθε ότι το έργο του Ηλία στον Ισραήλ πλησίαζε στο τέλος του. Τότε, ο Ηλίας πρότρεψε αυτόν τον καλά εκπαιδευμένο συνεργάτη του να πάψει να τον ακολουθεί, αλλά εκείνος του είπε τρεις φορές: «Δεν θα σε αφήσω». Ήταν αποφασισμένος να μείνει με τον μέντορά του όσο το δυνατόν περισσότερο. Και ο Ιεχωβά αντάμειψε τον Ελισαιέ για την οσιότητα και την πιστότητά του επιτρέποντάς του να δει με τα ίδια του τα μάτια τη μεγαλοπρεπή αναχώρηση του Ηλία.—2 Βασ. 2:1-12.

14. (α) Πώς μπορούν να μιμηθούν τον Ελισαιέ όσοι λαβαίνουν εκπαίδευση σήμερα; (β) Γιατί είναι πολύ σημαντικό να δείχνει ο εκπαιδευόμενος πιστότητα;

¹⁴ Πώς μπορείτε να μιμηθείτε τον Ελισαιέ σήμερα; Να δέχεστε αμέσως τους διορισμούς, ακόμη και αυτούς που περιλαμβάνουν ταπεινές εργασίες. Να βλέπετε τον δάσκαλό σας ως φίλο, και να του λέτε πόσο πολύ εκτιμάτε τις προσπάθειες που κάνει για να σας βοηθήσει. Ο τρόπος με τον οποίο ανταποκρίνεστε μπορεί, στην ουσία, να του λέει: «Δεν θα σε αφήσω». Πάνω από όλα, να δείχνετε πιστότητα καθώς φέρνετε σε πέρας οποιονδήποτε διορισμό σάς δίνεται. Γιατί είναι αυτό τόσο σημαντικό; Επειδή μόνο αν αποδεικνύετε ότι είστε πιστοί και αξιόπιστοι θα νιώθουν οι πρεσβύτεροι βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά θέλει να σας εμπιστευτούν επιπρόσθετες ευθύνες στην εκκλησία.—Ψαλμ. 101:6· διαβάστε 2 Τιμόθεο 2:2.

15, 16. (α) Με ποιους τρόπους έδειξε ο Ελισαιέ σεβασμό προς τον δάσκαλό του; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.) (β) Πώς κέρδισε ο Ελισαιέ την εμπιστοσύνη των άλλων προφητών;

¹⁵ Η αφήγηση για τον διάδοχο του Ηλία, τον Ελισαιέ, δείχνει επίσης πώς μπορούν οι αδελφοί σήμερα να εκδηλώνουν τον οφειλόμενο σεβασμό προς τους έμπειρους πρεσβυτέρους. Αφού ο Ηλίας και ο Ελισαιέ επισκέφτηκαν μια ομάδα προφητών στην Ιεριχώ, κατευθύνθηκαν στον Ιορδάνη Ποταμό. Εκεί, «ο Ηλίας πήρε το επίσημο ένδυμά του, το τύλιξε και χτύπησε τα νερά, και αυτά . . . χωρίστηκαν». Αφού διέσχισαν την ξερή κοίτη του ποταμού, οι δυο άντρες «μιλούσαν προχωρώντας». Είναι φανερό ότι ο Ελισαιέ δεν θεωρούσε ότι τα είχε μάθει πια όλα. Μέχρι την τελευταία στιγμή, άκουγε με μεγάλη προσοχή κάθε λέξη που έβγαινε από το στόμα του δασκάλου του. Έπειτα, ο Ηλίας ανέβηκε στον ουρανό μέσα σε μια ανεμοθύελλα. Αργότερα, όταν ο Ελισαιέ επέστρεψε στον Ιορδάνη, χτύπησε τα νερά με το ένδυμα του Ηλία και φώναξε: «Πού είναι ο Ιεχωβά, ο Θεός του Ηλία;» Και τότε, τα νερά χωρίστηκαν πάλι.—2 Βασ. 2:8-14.

¹⁶ Προσέξατε ότι το πρώτο θαύμα που έκανε ο Ελισαιέ ήταν πανομοιότυπο με το τελευταίο θαύμα του Ηλία; Γιατί είναι αυτό ενδιαφέρον; Προφανώς, ο Ελισαιέ δεν πίστευε ότι, εφόσον τώρα ήταν εκείνος στο τιμόνι, έπρεπε να αλλάξει αμέσως τακτική. Αντιθέτως, συνεχίζοντας να εκτελεί τη διακονία του με τον τρόπο που την εκτελούσε ο Ηλίας, έδειξε τον οφειλόμενο σεβασμό προς τον δάσκαλό του, κερδίζοντας έτσι την εμπιστοσύνη των άλλων προφητών. (2 Βασ. 2:15) Αργότερα, όμως, στη διάρκεια των 60 χρόνων που υπηρέτησε ως προφήτης, ο Ιεχωβά τον ώθησε να εκτελέσει πολύ περισσότερα θαύματα από τον Ηλία. Τι διδάσκει αυτό εσάς που λαβαίνετε εκπαίδευση σήμερα;

17. (α) Πώς μπορούν οι εκπαιδευόμενοι σήμερα να μιμηθούν τη στάση του Ελισαιέ; (β) Με τον καιρό, πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει ο Ιεχωβά τέτοια πιστά άτομα;

¹⁷ Μη νιώθετε πως, μόλις αναλάβετε κάποια ευθύνη μέσα στην εκκλησία, πρέπει να αλλάξετε τακτική—να κάνετε τα πράγματα με εντελώς διαφορετικό τρόπο από ό,τι γίνονταν προηγουμένως. Η ανάγκη για αλλαγή καθορίζεται, όχι από την επιθυμία σας για αλλαγή, αλλά από τις ανάγκες της εκκλησίας και την κατεύθυνση που λαβαίνουμε από την οργάνωση του Ιεχωβά. Όπως ο Ελισαιέ με τις ενέργειές του κέρδισε την εμπιστοσύνη των άλλων προφητών και έδειξε σεβασμό για τον προκάτοχό του συνεχίζοντας να χρησιμοποιεί τις μεθόδους του, έτσι και εσείς μπορείτε να κερδίσετε την εμπιστοσύνη των ομοπίστων σας και να δείξετε σεβασμό προς τους έμπειρους πρεσβυτέρους συνεχίζοντας να χρησιμοποιείτε τις βασισμένες στη Γραφή μεθόδους τους. (Διαβάστε 1 Κορινθίους 4:17) Ωστόσο, καθώς αποκτάτε πείρα, αναμφίβολα θα συμβάλλετε στο να γίνουν αλλαγές που θα βοηθήσουν την εκκλησία να συνεχίσει να συμβαδίζει με την προοδευτική οργάνωση του Ιεχωβά. Στην πραγματικότητα, όπως και στην περίπτωση του Ελισαιέ, ο Ιεχωβά μπορεί με τον καιρό να ωθήσει όλους εσάς τους πιστούς εκπαιδευόμενους να κάνετε έργα ακόμη μεγαλύτερα από των δασκάλων σας.—Ιωάν. 14:12.

18. Γιατί πρέπει να δοθεί άμεση προτεραιότητα σήμερα στην εκπαίδευση των αδελφών στις εκκλησίες;

¹⁸ Ελπίζουμε ότι οι εισηγήσεις αυτού και του προηγούμενου άρθρου θα υποκινήσουν περισσότερους πρεσβυτέρους να ξεχωρίζουν χρόνο για την εκπαίδευση άλλων. Και είθε οι αδελφοί που έχουν τα κατάλληλα προσόντα να δέχονται πρόθυμα αυτή την εκπαίδευση, χρησιμοποιώντας την κατόπιν σοφά για τη φροντίδα των προβάτων του Ιεχωβά. Αυτό θα ενισχύσει τις εκκλησίες παγκόσμια και θα βοηθήσει τον καθένα από εμάς να μείνει πιστός στη διάρκεια των κοσμοϊστορικών γεγονότων που περιμένουμε.