1. (a) Ania ti nabayagen a bigbigen dagiti adipen ti Dios maipapan iti panangsanay, ken kasano a kasta agingga ita? (b) Ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

NABAYAGEN a bigbigen dagiti adipen ti Dios a ti pannakasanay ket napateg tapno agballigi. Ni patriarka nga Abram “inurnongna dagiti nasanay a lallakina” tapno isalakanda ni Lot—ket nagballigida. (Gen. 14:14-16) Idi kaaldawan ni Ari David, dagiti kumakanta iti balay ti Dios ket “nasanay iti kanta ken Jehova” a pakaidaydayawan ti Dios. (1 Cron. 25:7) Ita, makidangdangadangtayo iti naespirituan maibusor ken Satanas ken kadagiti pasurotna. (Efe. 6:11-13) Ikagkagumaantayo met nga aramiden ti amin a kabaelantayo a mangidayaw ken Jehova. (Heb. 13:15, 16) Gapuna, kas kadagiti nagkauna nga adipen ti Dios, masapul a masanaytayo tapno agballigitayo. Iti uneg ti kongregasion, intalek ni Jehova kadagiti panglakayen ti responsabilidad a panangsanay iti sabsabali. (2 Tim. 2:2) Ania dagiti pamay-an nga us-usaren dagiti eksperiensiado a panglakayen a mangsanay kadagiti kakabsat a lallaki tapno makualipikarda a mangaywan iti arban?

2. Ania ti umuna nga aramiden ti maysa a panglakayen sakbay a suruanna ti sanayenna, ken apay?

² Ti maysa a panglakayen ket mayarig iti maysa a hardinero. Sakbay nga agmula ti hardinero, nalabit kasapulan nga abunuanna ti daga tapno agtubo ken agbalin a nalangto ti mulana. Umasping iti dayta, sakbay a suruam ti maysa a kabsat a lalaki a bassit pay ti kapadasanna, mabalin nga ibasaam kadagiti teksto ti Biblia a mangparegta kenkuana a mangyaplikar kadagiti masursurona.—1 Tim. 4:6.

3. (a) Kasano nga usaren ti maysa a panglakayen ti sasao ni Jesus iti Marcos 12:29, 30 iti pannakisaritana iti sansanayenna? (b) Ania ti mabalin nga epekto ti kararag ti maysa a panglakayen iti sansanayenna?

³ Tapno maammuam no kasano kauneg ti pannakairamut ti kinapudno iti puso ti sansanayem, mabalin a damagem kenkuana, ‘Ania ti epektona kadagiti desisionmo ti panagdedikarmo ken Jehova?’ Ti kasta a saludsod ket mabalin a mangiturong iti panagsaritayo no kasano ti agserbi ken Jehova iti amin a kararua. (Basaen ti Marcos 12:29, 30.) Mabalin nga ingudom ti kasta a saritaan babaen ti kararag, a kiddawem ken Jehova nga ipaayna ti nasantuan nga espirituna iti kabsat a sansanayem. Sigurado a mapabileg no mangngegna ti naimpusuan a kararagmo para kenkuana!

4. (a) Mangted kadagiti salaysay iti Biblia a makatulong iti naespirituan nga irarang-ay ti masansanay. (b) Ania ti kalat dagiti panglakayen no mangsansanayda?

⁴ Iti umuna a paset ti panangsanay, pagsaritaanyo ti dadduma a salaysay iti Biblia a makatulong iti sansanayem tapno makitana ti kinapateg ti panagbalin a situtulok, mapangnamnamaan, ken napakumbaba. (1 Ar. 19:19-21; Neh. 7:2; 13:13; Ara. 18:24-26) Kasapulan ti masansanay dagita a kualidad no kasano a ti daga kasapulanna ti abono. Dagita a kualidad ti mangpapartak iti naespirituan nga irarang-ayna. Kuna ti maysa a panglakayen a taga-France a ni Jean-Claude: “Ti kangrunaan a kalatko ket ti panangtulongko a tumibker ti espiritualidad ti sansanayek. Mangsapulak kadagiti gundaway a mabalinmi ti agbasa iti espesipiko a teksto tapno ‘maluktan ti matana’ kadagiti ‘nakaskasdaaw a bambanag’ iti Sao ti Dios.” (Sal. 119:18) Ania pay ti dadduma a pamay-an a mapabilegmo ti sansanayem?

5. (a) Ania ti maitulong ti panangsaludsod iti masansanay no ania dagiti naespirituan a kalatna? (b) Apay a napateg a sanayen dagiti panglakayen dagiti kakabsat a lallaki bayat nga agtutuboda pay? (Kitaen ti footnote.)

⁵ Isaludsodmo iti sansanayem, ‘Ania dagiti naespirituan a kalatmo?’ No awan ti maibagana, tulongam a mangaramid iti realistiko a kalat a kabaelanna a ragpaten. Sirarayray nga estoriaem ti maysa kadagiti naespirituan a kalatmo ken ti nariknam a ragsak idi naragpatmo dayta. Simple laeng dayta a pamay-an ngem epektibo. Malagip ni Victor a maysa a panglakayen ken payunir iti Africa: “Idi agtutuboak pay, adda panglakayen a nagsalsaludsod kaniak no ania dagiti kalatko. Pinagpanunotnak dagiti saludsodna ket inrugik a seriosuen ti ministeriok.” Ipagpaganetget met dagiti eksperiensiado a panglakayen a napateg a sanayen dagiti kakabsat a lallaki bayat ti kinaagtutuboda—uray no katitin-edyerda pay laeng—babaen ti panangitedda iti dadduma a trabaho iti kongregasion a maibagay iti edadda. Makatulong ti kasta a nasapa a pannakasanay tapno maipamaysa dagiti agtutubo a ragpaten dagiti naespirituan a kalatda bayat nga agmatmataenganda ken adun ti pakasingaanda.—Basaen ti Salmo 71:5, 17. *

6. Ania a napateg a pamay-an ti inusar ni Jesus iti panangsanayna iti sabsabali?

 ⁶ Tapno maaddaan ti sansanayem iti tarigagay nga agserbi, saanmo laeng nga ilawlawag no ania ti aramidenna no di ket ilawlawagmo met no apay a napateg dayta. No kasta ti aramidem, tultuladem ti Naindaklan a Mannursuro, ni Jesus. Kas pagarigan, sakbay nga imbilinna kadagiti apostolna nga agaramidda iti ad-adalan, imbagana kadakuada no apay a nasken nga agtulnogda. Kinunana: “Isuamin nga autoridad naiteden kaniak idiay langit ken ditoy daga.” Sana imbaga: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion.” (Mat. 28:18, 19) Kasanom a matulad ti pamay-an ni Jesus a mangsanay?

7, 8. (a) Kasano a matulad ita dagiti panglakayen ti pamay-an ni Jesus a mangsanay? (b) Kasano kapateg ti panangkomendar kadagiti masansanay? (c) Ania dagiti singasing a makatulong kadagiti panglakayen a mangsanay iti sabsabali? (Kitaen ti kahon a “ No Kasano a Sanayen ti Sabsabali.”)

⁷ Ilawlawagmo iti sansanayem ti Nainkasuratan a rason no apay a napateg ti annongen a naited kenkuana. Iti kasta a pamay-an, masursuruam nga agpanunot maitunos kadagiti prinsipio ti Biblia. Kas pagarigan, imbagam iti maysa a kabsat a lalaki a dalusanna ti pagserkan ti Kingdom Hall ken siguraduenna a natalged a pagnaan. Mabalin nga ipabasam ti Tito 2:10 ken ilawlawagmo no kasano a ti panangmantener iti Kingdom Hall ‘maarkosanna ti sursuro ti Manangisalakantayo, ti Dios.’ Ibagam met a panunotenna no kasano a magunggonaan dagiti lallakay ken babbaket iti kongregasion gapu iti panangitungpalna iti annongenna. Makatulong ti kasta a pannakisarita tapno ad-adda a maseknan iti pagimbagan ti sabsabali imbes nga iti paglintegan. Maragsakanto a makakita a magunggonaan dagiti kakabsat iti kongregasion iti panangitungpalna iti annongenna.

⁸ Kanayonanna, dimo liplipatan a komendaran ti sansanayem iti panagreggetna a mangyaplikar kadagiti singasingmo. Kasano kapateg dayta? No kasano a makatulong ti danum iti idadakkel ti mula, makatulong met ti naimpusuan a panangkomendarmo iti irarang-ay ti sansanayem.—Idilig ti Mateo 3:17.

9. (a) Ania a karit ti pakaipaspasanguan dagiti panglakayen iti nababaknang a pagilian? (b) Apay a saan nga inyun-una ti dadduma nga agtutubo a lallaki ti panagserbi iti Dios?

⁹ Mabalin a marigatan dagiti panglakayen iti nababaknang a pagilian a mangparegta kadagiti bautisado a kakabsat a lallaki nga agtawenen iti nasurok a 20 wenno 30 a makipaset kadagiti aktibidad ti kongregasion. Dinamagmi kadagiti eksperiensiado a panglakayen iti agarup 20 a pagilian iti Laud no  apay nga agkedked ti dadduma nga agtutubo a lallaki nga umawat iti pribilehio iti kongregasion. Kastoy ti kaaduan a sungbatda: Saan a naiparegta kadagitoy nga agtutubo idi ubbingda pay a maaddaanda kadagiti naespirituan a kalat. Kinapudnona, adda dagiti agtutubo a mayat a rumagpat kadagiti naespirituan a kalat ngem imparegta met dagiti nagannakda dagiti sekular a kalat. Saan nga inyun-una dagitoy nga agtutubo ti panagserbi iti Dios.—Mat. 10:24.

10, 11. (a) Kasano nga in-inut a matulongan ti maysa a panglakayen ti maysa a kabsat a mangbalbaliw iti panangmatmatna? (b) Ania dagiti teksto a mabalin nga ibasa ti maysa a panglakayen iti dayta a kabsat, ken apay? (Kitaen ti footnote.)

¹⁰ No kasla saan nga interesado nga agserbi iti kongregasion ti maysa a kabsat a lalaki, mabalin a kasapulam ti panagregget ken panagan-anus tapno mabaliwan ti panangmatmatna. No kasano a maatur ti maysa a hardinero ti panagdakkel ti mula babaen ti in-inut a panangilintegna kadagiti sangana, mabalinmo met nga in-inut a matulongan ti maysa a kabsat a lalaki a mangbalbaliw iti panangmatmatna kadagiti pribilehio. Kasano?

¹¹ In-inut a gayyemem dayta a kabsat. Ipariknam a kasapulan isuna ti kongregasion. Kalpasanna, pasaray pagsaritaanyo ti sumagmamano a teksto ken tulongam a mangusig iti dedikasionna ken Jehova. (Ecl. 5:4; Isa. 6:8; Mat. 6:24, 33; Luc. 9:57-62; 1 Cor. 15:58; 2 Cor. 5:15; 13:5) Mabalin nga isaludsodmo, ‘Ania ti inkarim ken Jehova idi indedikarmo ti bagim kenkuana?’ Tignayem ti pusona babaen ti panangisaludsodmo, ‘Ania ngata ti narikna ni Jehova idi nagbautisarka?’ (Prov. 27:11) ‘Ania ngata met ti narikna ni Satanas?’ (1 Ped. 5:8) Dakkel ti epektona iti dayta a kabsat ti panangibasam kadagiti napili a teksto ti Biblia.—Basaen ti Hebreo 4:12. *

12, 13. (a) Ania ti kababalin ni Eliseo kas maysa a masansanay? (b) Kasano a ginunggonaan ni Jehova ti kinamatalek ni Eliseo?

¹² Dakayo nga agtutubo a lallaki, kasapulan ti kongregasion ti tulongyo! Ania a kababalin ti kasapulanyo tapno naballigi ti panagserbiyo ken Jehova? Ammuentayo ti sungbat babaen ti panangusigtayo iti kapadasan ti maysa idi a masansanay.

¹³ Agarup 3,000 a tawenen ti napalabas, inawis ni propeta Elias ti agtutubo pay idi a ni Eliseo nga agbalin a katulonganna. Dagus nga immanamong ni Eliseo ken simamatalek a nagserbi ken Elias babaen ti panangaramidna kadagiti nanumo a trabaho. (2 Ar. 3:11) Kalpasan ti agarup innem a tawen a pannakasanay ni Eliseo, naammuanna a dandanin agpatingga ti panagserbi ni Elias kas propeta ti Israel. Imbaga ni Elias a saanen a kumuyog kenkuana ni Eliseo. Ngem namitlo nga imbaga ni Eliseo: “Saankanto a panawan.” Desidido a kumadua ken Elias agingga a kabaelanna. Ginunggonaan ni Jehova ti kinasungdo ken kinamatalek ni Eliseo babaen ti panangipalubosna a maimatanganna ti nakaskasdaaw nga ipapanaw ni Elias.—2 Ar. 2:1-12.

14. (a) Kasano a matulad dagiti masansanay ita ni Eliseo? (b) Apay a nakapatpateg nga agbalin a matalek ti maysa a masansanay?

¹⁴ Kasanom a matulad ni Eliseo? Dagus nga awatem dagiti annongen a maited kenka, uray dagiti nanumo. Ibilangmo kas gayyem ti panglakayen a mangsansanay kenka, ken ipakitam nga ap-apresiarem ti panagreggetna a tumulong. No kasta ti aramidem, arigna ibagbagam kenkuana: “Saankanto a panawan.” Kangrunaan iti amin, agbalinka a matalek iti aniaman a trabaho a maited kenka. Apay a nakapatpateg dayta? No ngamin matalek ken mapangnamnamaanka, masigurado dagiti panglakayen a kayat ni Jehova a maitalek  kenka ti ad-adu pay a responsabilidad iti kongregasion.—Sal. 101:6; basaen ti 2 Timoteo 2:2.

15, 16. (a) Kasano nga impakita ni Eliseo ti panagraemna iti nangsanay kenkuana? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.) (b) Apay a nagtalek ken Eliseo dagiti padana a propeta?

¹⁵ Ipakita met ti salaysay maipapan ken Eliseo a napateg ti panangraem kadagiti eksperiensiado a panglakayen. Kalpasan a binisita da Elias ken Eliseo ti maysa a grupo dagiti propeta idiay Jerico, nagnagnada a napan iti Karayan Jordan. Idi kuan, “innala ni Elias ti opisial a kawesna ket linukotna ket inablatanna ti dandanum, ket in-inut a nabisngayda.” Idi nakaballasiwdan, intultuloyda ti nagsarita bayat a magmagnada. Nalawag a saan a pinanunot ni Eliseo nga ammonan ti amin. Agingga iti ipapanaw ni Elias, impapuso ni Eliseo ti amin nga imbaga ti nangsanay kenkuana. Idi kuan, naipangaton ni Elias babaen ti allawig. Kalpasanna, idi nagsubli ni Eliseo iti igid ti Jordan, inyablatna ti kawes ni Elias iti danum sana impukkaw: “Sadino ti ayan ni Jehova a Dios ni Elias?” Iti kasta, nabisngay manen ti karayan.—2 Ar. 2:8-14.

¹⁶ Nadlawmo kadi a ti umuna a milagro ni Eliseo ket kapadpada ti maudi a milagro ni Elias? Ania ti maadaltayo iti daytoy? Nalawag a saan a pinanunot ni Eliseo a mabalinnan a balbaliwan a dagus ti taray ti bambanag yantangay sinunuanna metten ni Elias. Imbes ketdi, intultuloyna nga itungpal ti ministeriona sigun iti pamay-an ni Elias kas panagraemna. Gapu iti dayta, nagtalek kenkuana dagiti padana a propeta. (2 Ar. 2:15) Ngem idi agangay, bayat ti 60 a tawen a panagserbi ni Eliseo kas propeta, inikkan ni Jehova iti pannakabalin a mangaramid iti ad-adu a milagro ngem iti naaramidan ni Elias. Ania ti masursurom iti daytoy kas maysa a masansanay?

17. (a) Kasano a matulad ita dagiti masansanay ti kababalin ni Eliseo? (b) Ania ti mabalin a pangusaranto ni Jehova kadagiti matalek a masansanay?

¹⁷ Dimo koma panunoten nga apaman a maikkanka iti responsabilidad iti kongregasion, mabalinmon a naan-anay a balbaliwan ti taray ti bambanag. Laglagipem a masapul laeng ti panagbalbaliw no talaga a kasapulan ti kongregasion ken no imbilin dayta ti organisasion ni Jehova, saan laeng a gapu ta kayatmo. Gapu ta tinulad ni Eliseo dagiti pamay-an ni Elias, nagtalek kenkuana dagiti padana a propeta ken naipakitana a raraemenna ti sinunuanna. Kasta met, no itultuloymo a tuladen ti naibatay-Biblia a pamay-an dagiti mangsansanay kenka, agtalekto kenka dagiti kapammatiam ken maipakitam a raraemem dagiti eksperiensiado a panglakayen. (Basaen ti 1 Corinto 4:17.) Ngem, bayat nga umad-adu ti kapadasam, manamnamam a karamankanto a mangipatungpal kadagiti panagbalbaliw a makatulong iti kongregasion a makidanggay iti rumangrang-ay nga organisasion ni Jehova. Kinapudnona, kas ken Eliseo, mabalin nga usarennakanto ni Jehova a mangaramid iti ad-adu a banag ngem iti naaramidan dagiti nangsanay kenka.—Juan 14:12.

18. Apay a nakapatpateg ita ti panangsanay kadagiti kakabsat a lallaki iti kongregasion?

¹⁸ Sapay koma ta dagiti singasing iti daytoy nga artikulo ken iti napalabas ti mangtignay iti adu a panglakayen a mangiwaya iti tiempoda a mangsanay iti sabsabali. Sidadaan met koma dagiti kualipikado a kakabsat a lallaki a mangawat iti kasta a panangsanay ken usarenda dayta a tumulong a mangaywan kadagiti karnero ni Jehova. Iti kasta, bumileg dagiti kongregasion iti intero a lubong ken matulongan ti tunggal maysa nga agtalinaed a matalek iti um-umayen a napeggad a tiempo.