Kpohọ eme nọ e riẹ eva

Kpohọ oria eware nọ e riẹe eva

Epanọ Ekpako A re ro Wuhrẹ Amọfa Te kẹ Ewha-Iruo

Epanọ Ekpako A re ro Wuhrẹ Amọfa Te kẹ Ewha-Iruo

“Eware nọ who yo mi omẹ . . . , rehọ ae kẹ ezae nọ i wo ẹrọwọ.”—2 TIM. 2:2.

1. (a) Eme idibo Ọghẹnẹ a riẹ notọ avọ otọ ze kpahe uwuhrẹ, kọ ẹvẹ onana u ro wuzou nẹnẹ? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

IDIBO Ọghẹnẹ a riẹ notọ avọ otọ ze nọ re ohwo ọ sai wo ẹnyaharo, ewuhrẹ o wuzou gaga. Abraham ọsẹ-ode na, o ‘su ahwo riẹ nọ o wuhrẹ’ dhogbo nyai siwi Lọt no obọ ewegrẹ, yọ a kparobọ. (Emu. 14:14-16) Evaọ oke Devidi, u wo ahwo jọ nọ ‘a wuhrẹ kẹ ilesuọ rọkẹ ỌNOWO na,’ yọ a ginẹ so ile nọ e wha ujiro se Ọghẹnẹ. (1 Irv. 25:7) Nẹnẹ, ma rrọ ohọre kugbe Setan avọ ogba riẹ. (Ẹf. 6:11-13) U te no ere no, ma be dao ẹgba mai kpobi re ma ruẹ nọ ma rọ ujiro kẹ Jihova. (Hib. 13:15, 16) Fikiere, wọhọ idibo Ọghẹnẹ oke anwae, re ma sai wo obọkparọ o gwọlọ nọ a re wuhrẹ omai. Jihova ọ kẹ ekpako na owha-iruo nọ a re ro wuhrẹ amọfa evaọ ukoko na. (2 Tim. 2:2) Ẹvẹ ekpako nọ i wo onaa ziezi a bi ro wuhrẹ inievo-emezae nọ e rrọ ukoko rai re a ruẹsi te epanọ a rẹ rọ rẹrote uthuru Ọghẹnẹ?

RU USU ỌNỌ WHO BI WUHRẸ NA GA KUGBE ỌGHẸNẸ

2. Eme ọkpako ọ rẹ sai ru taure o te ti wuhrẹ oniọvo-ọmọzae onaa jọ, kọ fikieme?

2 Whẹ ọkpako ukoko, a rẹ sae rehọ owhẹ dhesẹ ọwhẹrẹ. Taure ọwhẹrẹ ọ tẹ te kọ ibi riẹ, ọ rẹ sai fi eware nọ i re ru ekakọ riẹ rro ziezi họ otọ na. Epọvo na re, taure whẹ ọkpako who te ti wuhrẹ oniọvo-ọmọzae, whọ sae ruẹ nọ u fo re whọ salọ eria ikere jọ nọ who re se kẹe, onọ u re fiobọhọ ru nọ uwuhrẹ na u je tei udu ziezi.—1 Tim. 4:6.

3. (a) Ẹvẹ ọkpako ọ sae rọ rehọ eme Jesu nọ e rrọ obe Mak 12:29, 30 ta ẹme kugbe oniọvo-ọmọzae nọ o bi wuhrẹ? (b) Ẹvẹ olẹ nọ ọkpako ọ lẹ o sai ro fiobọhọ kẹ oniọvo-ọmọzae nọ o bi wuhrẹ?

3 Re whọ riẹ epanọ uzẹme na u fiobọhọ kẹ oniọvo nọ who bi wuhrẹ na te no, whọ sae nọe nọ, ‘Ẹvẹ omauromudhe ra kẹ Jihova u ro nwene owhẹ no evaọ eware nọ whọ be rọ uzuazọ ra ru?’ Onọ yena o rẹ sai rovie uvẹ fihọ nọ wha rẹ rọ ta kpahe oware nọ egagọ mai e jẹ rrọ oware nọ ma rẹ rọ omamai kpobi kẹ. (Se Mak 12:29, 30.) Wha sae rọ olẹ ku ẹmeọta-kugbe otiọnana họ, yọ whọ sae jọ olẹ na yare Jihova re ọ kẹ oniọvo na ẹzi riẹ, onọ u ti fiobọhọ kẹe riẹ eware nọ o bi wuhrẹ na. O te bọ oniọvo na ga ziezi nọ ọ tẹ ruẹ nọ whọ be lẹ roro iei.

4. (a) Kẹ iriruo eria Ikereakere jọ nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ oniọvo nọ a bi wuhrẹ wo ẹnyaharo evaọ ukoko na. (b) Eme ekpako a rẹ tẹrovi nọ a te bi wuhrẹ amọfa?

4 Evaọ abọ emuhọ uwuhrẹ na, daoma se eria Ikereakere jọ nọ i re fiobọhọ kẹe ruẹ nọ u gine wuzou re ọ hae fialoma via, jọ ọnọ a re fievahọ, gbe ọnọ o wo omaurokpotọ. (1 Iv. 19:19-21; Neh. 7:2; 13:13; Iruẹru 18:24-26) Epanọ eware nọ i re ru ekakọ rro nọ a re fiba otọ i wuzou kẹ ekakọ na, ere ọvona iruemu nana i wuzou kẹ ọnọ a bi wuhrẹ na. I re fiobọhọ kẹe wo ẹnyaharo vẹrẹ vẹrẹ evaọ ukoko na. Ọkpako ukoko jọ evaọ obọ France nọ a re se Jean-Claude ọ ta nọ: “Me te bi wuhrẹ oniọvo jọ, oware nọ mẹ rẹ mae tẹrovi họ epanọ o re ro ru usu riẹ kugbe Ọghẹnẹ ga ziezi. Mẹ rẹ gwọlọ oke nọ ma re ro se oria ikere jọ kugbe, onọ u re ‘rovie aro’ riẹ re ọ ruẹse ‘ruẹ eware urirẹ’ nọ e rrọ Ẹme Ọghẹnẹ.” (Ol. 119:18) Idhere efa jọ vẹ ekpako a sai ro ru usu oniọvo nọ a bi wuhrẹ ga kugbe Ọghẹnẹ?

FODẸ ITEE JỌ KẸE GBE ẸJIRORO NỌ WHỌ RỌ FODẸ AE

5. (a) Fikieme u ro wuzou gaga inọ a lele oniọvo-ọmọzae nọ a bi wuhrẹ ta kpahe itee nọ o fihọ evaọ egagọ Ọghẹnẹ? (b) Fikieme u ro fo re ekpako a wuhrẹ inievo nọ e gbẹ rrọ izoge? (Rri oruvẹ obotọ.)

5 Nọ oniọvo-ọmọzae nọ who bi wuhrẹ nọ, ‘Itee vẹ who fihọ evaọ egagọ Ọghẹnẹ?’ O gbe wo emamọ itee evo họ iroro ho, fiobọhọ kẹe fi obọdẹ utee jọ họ nọ whọ riẹ nọ ọ rẹ sai le tobọ. Ta kẹe kpahe ugogo utee jọ nọ who fihọ kẹ omara okejọ evaọ egagọ Ọghẹnẹ, jẹ rọ ọwhọ gbiku kẹe kpahe epanọ eva e were owhẹ te okenọ who le utee na tobọ. Dede nọ a sai rri onaa uwuhrẹ nana vo, u re wiruo gaga. Ọkpako ukoko jọ nọ a re se Victor nọ ọ rrọ ọkobaro re evaọ Africa, ọ ta nọ: “Okenọ mẹ gbẹ jọ uzoge, ọkpako ukoko jọ ọ nọ omẹ enọ jọ nọ ọ nabe ruẹrẹhọ ziezi kpahe itee nọ me fihọ. Enọ yena i fiobọhọ kẹ omẹ roro kpahe odibọgba mẹ gaga.” Edhere ọfa jọ nọ ekpako nọ i wo onaa ziezi a sai je ro fiẹgba họ epanọ u wuzou te re a mu inievo-emezae họ ewuhrẹ evaọ okenọ a rrọ izoge họ, nọ a tẹ be hae kẹ inievo nana ẹme hayo eware efa nọ a rẹ sai ru evaọ ukoko na. Ewuhrẹ otiọnana o re fiobọhọ kẹ izoge nana evaọ okenọ a te bi te ahwo no, je ru nọ a sai ro mugba kẹ eware sa-sa nọ e rẹ sai reghe iroro rai no egagọ Jihova.—Se Olezi 71:5, 17. *

Hae vuẹ oniọvo-ọmọzae ẹjiroro nọ u ro fo nọ o ru oware jọ, je jiri ei kẹ omodawọ riẹ (Rri edhe-ẹme avọ 5-8)

6. Edhere jọ vẹ nọ o wuzou Jesu ọ jẹ hai ro wuhrẹ?

6 Whọ tẹ be vuẹ oniọvo nọ who bi wuhrẹ ẹjiroro nọ o re ro ru oware jọ orọnikọ oware nọ whọ gwọlọ nọ o ru na ọvo ho, o rẹ jẹ tua isiuru riẹ kẹ ewha-iruo re. Nọ whọ tẹ be vuẹe ẹjiroro na, yọ whọ be rọ aro kele Jesu, Owuhrẹ Ologbo na. Wọhọ oriruo, taure ọ tẹ te kẹ ilele riẹ iruo usiuwoma ota na, ọ vuẹ rai ẹjiroro nọ u ro fo nọ a ru iruo na. Ọ ta nọ: “A rehọ udu kpobi kẹ omẹ no evaọ odhiwu gbe otọakpọ” Kẹsena o te fibae nọ: “Fikiere, wha nyai wuhrẹ ahwo erẹwho kpobi re a zihe ruọ ilele.” (Mat. 28:18, 19) Ẹvẹ whọ sae rọ rehọ aro kele Jesu evaọ oghẹrẹ nọ o ro wuhrẹ ilele riẹ?

7, 8. (a) Ẹvẹ ekpako a sae rọ rehọ arọ kele oghẹrẹ nọ Jesu o je ro wuhrẹ ilele riẹ? (b) Ẹvẹ u wuzou te re a hai jiri oniọvo nọ a bi wuhrẹ? (c) Eware jọ vẹ a ta kpahe nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ ekpako wuhrẹ amọfa? (Rri ẹkpẹti na, “ Epanọ A re ro Wuhrẹ Amọfa.”)

7 Dhesẹ no Ikereakere na ze kẹ oniọvo nọ who bi wuhrẹ na ẹjiroro nọ u ro fo nọ o ru oware nọ a ta kẹe na. Who te bi ru ere, yọ who bi wuhrẹ iẹe re ọ hai roro kpahe ehri-izi Ebaibol. Wọhọ oriruo, ma rehọ iẹe nọ whọ ta kẹ oniọvo-ọmọzae jọ nọ o ru aro Ọgwa Uvie na fo re u je inievo na nya ziezi. Whọ sai se obe Taitọs 2:10 kẹe jẹ vuẹe epanọ Ọgwa Uvie nọ o ti ru fo na o te rọ “whẹ erru họ uwuhrẹ Osiwi mai, Ọghẹnẹ.” Whọ sae jẹ ta kẹe nọ ọ hai roro kpahe enọ e kpako no evaọ ukoko na gbe epanọ oware nọ whọ ta nọ o ru na o te rọ jọ obufihọ kẹ ae. Whọ tẹ be hae lele iei ta ẹme enẹ oke kpobi nọ who bi wuhrẹ iẹe, u ti ru nọ ọ te hẹ mai ro roro kpahe ahwo nọ a ti wo erere no obufihọ riẹ ze viukpọ eware nọ a be ta kẹe nọ o ru na. Yọ eva e te were iẹe gaga nọ ọ tẹ be ruẹ nọ inievo ukoko na a bi wo erere no iruo nọ o bi ru ze.

8 U te no ere no, hae daoma jiri oniọvo nọ who bi wuhrẹ na kẹ omadawọ nọ o bi ro fi eware nọ who bi wuhrẹ iẹe họ iruo. Ẹvẹ onana u wuzou te? Wọhọ epanọ ame o re ru okakọ dhẹ ziezi na, ere ujiro u re fiobọhọ kẹ oniọvo nọ who bi wuhrẹ nọ ọ jẹ daoma wo ẹnyaharo.—Rri Matiu 3:17.

USE-ABỌ OFA

9. (a) Use-abọ vẹ ekpako nọ e rrọ erẹwho nọ ugho o rrọ a rẹriẹ ovao dhe evaọ ewuhrẹ amọfa? (b) Fikieme egagọ Jihova e gbẹ rrọ oware ọsosuọ kẹ inievo-emezae jọ nọ e rrọ izoge he?

9 Ekpako nọ e rrọ erẹwho nọ ugho o rrọ a wo use-abọ ofa jọ: epanọ a sai ro fiobọhọ kẹ inievo-emezae nọ e rrọ umuo ikpe udhegbọ hayo ọgbagbọ wo ajọwha kẹ iruẹru ukoko na. Ma nọ ekpako nọ i wo onaa ziezi evaọ erẹwho itienana jọ nọ i bu te 20 re a vuẹ omai oware nọ a ro roro nọ inievo jọ a gbẹ be rọ gwọlọ wo ewha-iruo evaọ ukoko na ha. Evaọ iyo nọ a kẹ na kpobi, oware nọ a mae ta nọ o soriẹ họ: Okenọ inievo nana jọ a gbẹ jọ emaha, a tuduhọ ae awọ họ re a fi itee họ evaọ ukoko na. Ejọ nọ e jẹ gwọlọ fi itee họ evaọ ukoko na dede, esẹgbini rai a kpọ ovao rai rri itee obọ akpọ. Egagọ Jihova e jọ oware ọsosuọ evaọ uzuazọ izoge nana vievie he.—Mat. 10:24.

10, 11. (a) Ẹvẹ ọkpako ọ sae rọ rehọ ẹmẹrera fiobọhọ kẹ oniọvo-ọmọzae nọ o wọhọ nọ o wo isiuru kẹ ewha-iruo ho nwene iroro? (b) Eria Ebaibol vẹ ọkpako ọ rẹ sai se kẹ oniọvo otiọye, kọ fikieme? (Rri oruvẹ obotọ.)

10 Nọ o tẹ wọhọ nọ oniọvo-ọmọzae o gbe wo isiuru kẹ ewha-iruo ukoko na ha, re a sai fiobọhọ kẹe nwene iroro o rẹ rehọ omodawọ gbe ithihakọ, rekọ a rẹ sai ru onana. Wọhọ epanọ ọwhẹrẹ ọ rẹ rọ ẹmẹrera whaliẹ ọlẹ riẹ fihọ oja noke toke re ọlẹ na ọ ruẹse ta rri obonọ ọ gwọlọ na, ere ọvona whọ rẹ sae rọ ẹmẹrera fiobọhọ kẹ inievo-emezae jọ ruẹ oware nọ o rọ gwọlọ nọ a nwene iroro re a ruẹse jẹ ewha-iruo rehọ evaọ ukoko na. Rekọ ẹvẹ whọ sai ro ru onana?

11 Daoma rehọ oke jọ mu usu kugbe oniọvo na. Ru ei riẹ nọ ukoko na o gwọlọ obufihọ riẹ. Nọ oke o be nyaharo na, ru oke fihọ nọ whọ rẹ rọ keria kugbei je lele iei se eria ikere jọ, kẹsena who ve fiobọhọ kẹe roro kpahe omauromudhe riẹ kẹ Jihova. (Ọtausi. 5:4; Aiz. 6:8; Mat. 6:24, 33; Luk 9:57-62; 1 Kọr. 15:58; 2 Kọr. 5:15; 13:5) Whọ sae nọe nọ, ‘Eme whọ ya eyaa riẹ kẹ Jihova okenọ whọ roma mudhe kẹe?’ Daoma tua isiuru riẹ re ọ ruẹsi roro kpahe epanọ o re ro wo ẹnyaharo evaọ ukoko na ẹkwoma oghẹrẹ enọ itienana nọ whọ rẹ nọe, ‘Ẹvẹ who roro nọ o jọ Jihova oma okenọ whọ rọ họ-ame?’ (Itẹ 27:11) ‘Kọ ẹvẹ o jọ Setan oma?’ (1 Pita 5:8) Who du roro ho inọ eria ikere nọ whọ riẹ salọ ziezi nọ who re se kẹ oniọvo na i ti wiruo kẹe tere he.—Se Ahwo Hibru 4:12. *

WHAI OTU NỌ A BI WUHRẸ, WHA RỌ EVA KPOBI RU IRUO NỌ A KẸ OWHAI

12, 13. (a) Uruemu vẹ Elaesha o dhesẹ okenọ a je wuhrẹ iẹe? (b) Ẹvẹ Jihova ọ rọ ghale Elaesha fikinọ ọ talamu Elaeja?

12 Kọ ẹvẹ kpahe owhai izoge nọ a gwọlọ obufihọ rai na? Uruemu vẹ u ti fiobọhọ kẹ owhai nyate utee rai? Re ma kẹ uyo na, joma ta kpahe ikuigbe ohwo jọ nọ a wuhrẹ evaọ oke nọ u kpemu.

13 Enwenọ ikpe idu esa (3,000) nọ i kpemu, Elaeja ọruẹaro na o zizie Elaesha re ọ jọ odibo riẹ. Ababọ oke oraha, Elaesha ọ jẹ uzizie na rehọ jẹ rọ eva riẹ kpobi gbodibo kẹ ọruẹaro nana nọ ọ kpako no na, je tube ru iruo nọ a re rri vo dede. (2 Iv. 3:11) Nọ Elaeja o wuhrẹ Elaesha te ikpe ezeza no, Elaesha ọ tẹ ruẹ nọ iruo Elaeja nọ ọ jọ ọruẹaro evaọ Izrẹl na i bi te ekuhọ no. Evaọ oke yena, Elaeja ọ tẹ vuẹ odibo riẹ nọ o wuhrẹ ziezi no na inọ ọ siẹe ba elele, rekọ isiasa soso Elaesha ọ ta kẹ Elaeja nọ: “Mẹ sae se owhẹ ba ha.” Ọ gba riẹ mu nọ ọ rẹ jọ kugbe owuhrẹ riẹ te epanọ u re lehie te kpobi. Ukuhọ riẹ, Jihova ọ ghale Elaesha fiki omaurokpotọ gbe ẹrọwọ riẹ, ọ kẹ riẹ uvẹ nọ ọ rọ ruẹ Elaeja okenọ ofou-owhre ọ wọe vrẹ.—2 Iv. 2:1-12.

14. (a) Ẹvẹ enọ a bi wuhrẹ a sae rọ rehọ aro kele Elaesha nẹnẹ? (b) Fikieme u ro wuzou gaga re ọnọ a bi wuhrẹ ọ rehọ eva riẹ kpobi ru iruo nọ a kẹ riẹ?

14 Ẹvẹ whọ sae rọ rehọ aro kele Elaesha nẹnẹ? Jẹ iruo nọ a kẹ owhẹ rehọ ababọ oke oraha, makọ iruo nọ a rẹ sai rri vo dede. Rehọ ohwo nọ o bi wuhrẹ owhẹ na wọhọ ogbẹnyusu, je ru ei riẹ nọ oma nọ ọ be dawo kpobi re ọ sai fiobọhọ kẹ owhẹ o da owhẹ ẹro fia. Who te dhesẹ emamọ uruemu evaọ etoke nọ o bi wuhrẹ owhẹ na o rẹ wọhọ ẹsenọ whọ be ta kẹe nọ: “Mẹ sae se owhẹ ba ha.” Rekọ oware nọ o mai wuzou họ, eva kpobi nọ who re ro ru iruo kpobi nọ a kẹ owhẹ. Fikieme onana u ro wuzou gaga? Keme nọ ekpako na a tẹ ruẹ nọ whọ be rọ eva ra kpobi ru iruo, whọ tẹ jẹ ginẹ rrọ oniọvo nọ a re fievahọ, ẹsiẹe u re ro mu ae ẹro nọ Jihova ọ gwọlọ nọ a mu ewha-iruo efa họ owhẹ obọ evaọ ukoko na.—Ol. 101:6; se 2 Timoti 2:2.

WO ADHẸẸ KẸ OWUHRẸ RA

15, 16. (a) Ẹvẹ Elaesha o ro dhesẹ nọ o wo adhẹe kẹ owuhrẹ riẹ? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.) (b) Eme ibe eruẹaro Elaesha a jọ oma riẹ ruẹ nọ o kẹ rai imuẹro nọ ọ rehọ ẹta Elaeja no?

15 Ikuigbe Elaesha nọ ọ rehọ ẹta Elaeja na u dhesẹ epanọ inievo-emezae a sae rọ rehọ adhẹẹ kẹ ekpako nọ i wo onaa ziezi nẹnẹ re. Nọ Elaeja avọ Elaesha a weze bru eruẹaro jọ evaọ obọ Jeriko no, a te no etẹe nya kpohọ Ethẹ Jọdan. Kẹsena “Elaeja ọ tẹ rehọ otogbo riẹ, o te kpiri ie, ọ tẹ rehọ iẹe tehe ame na, ame na ọ tẹ hẹriẹ.” Nọ a nya otọ oyaya ethẹ na vrabọ no, aimava na a te je “gbe iku” nọ a be nya vrẹ na. Uzẹme riẹ họ, Elaesha ọ nwani roro nọ ọ riẹ eware kpobi no ho. Evaọ oke nana kpobi nọ a rọ jọ kugbe na, Elaesha o je muẹrohọ ẹme kpobi nọ owuhrẹ riẹ ọ jẹ vuẹe. Kẹsena ofou-owhre ọ tẹ wọ Elaeja vrẹ. Uwhremu na nọ Elaesha ọ nyate ethẹ Jọdan na evaọ okenọ o je ro zihe kpo, ọ tẹ rehọ otogbo Elaeja na rọ tehe ame na, jẹ ta nọ: “Kọ ỌNOWO na ọ rọ, Ọghẹnẹ Elaeja?” Ame na ọ tẹ wariẹ hẹriẹ kpohọ tabọ tabọ.—2 Iv. 2:8-14.

16 Kọ who muẹrohọ nọ oware igbunu urere nọ Elaeja o ru, oye ovona o jọ oware igbunu ọsosuọ nọ Elaesha o ru? Fikieme onana u ro fo oware nọ ma re muẹrohọ? O rrọ vevẹ, Elaesha ọ jiroro ho inọ ọ rrọ ọga obọriẹ no fikiere ọ rẹ rọ oware igbunu okpokpọ jọ muhọ. Ukpoye, ọ rọ aro kele oghẹrẹ nọ Elaeja o ru iruo odibọgba riẹ. Elaesha ọ tẹ rọ enẹ dhesẹ nọ o wo adhẹẹ kẹ owuhrẹ riẹ, yọ onana u ru nọ ibe eruẹaro riẹ a ro vuhumu nọ ọ rehọ ẹta Elaeja no. (2 Iv. 2:15) Yọ evaọ etoke ikpe 60 nọ Elaesha o ro ru iruo ọruẹaro na, Jihova ọ rehọ e riẹ ru iruo igbunu efa buobu nọ e vrẹ enọ Elaeja o ru. Whẹ nọ a bi wuhrẹ, eme ikuigbe nana i wuhrẹ owhẹ?

17. (a) Ẹvẹ enọ a bi wuhrẹ nẹnẹ a sae rọ rehọ aro kele emamọ uruemu Elaesha? (b) Nọ oke o be nyaharo na, eme Jihova ọ rẹ sae rehọ enọ a bi wuhrẹ na ru?

17 Who du roro ho inọ whọ tẹ nwani wo ewha-iruo jọ no evaọ ukoko na who ti nwene oghẹrẹ nọ eware e rrọ, inọ oghẹrẹ nọ who ti ru eware u ti wo ohẹriẹ no oghẹrẹ nọ a bi ru ai. Ẹgwọlọ ukoko na gbe ekpọvio nọ i bi no obọ Utu Ẹruorote Iruẹru Isẹri Jihova ze u re dhesẹ sọ a re ru inwene jọ evaọ ukoko na, orọnikọ fiki ẹgwọlọ ra ha. Elaesha ọ kẹ ibe eruẹaro riẹ imuẹro inọ ọ rehọ ẹta Elaeja no ẹkwoma iruo igbunu riẹ nọ ọ rọ aro kele. Whẹ omara whọ sae kẹ ibe Ileleikristi ra imuẹro nọ who wo omaurokpotọ je wo adhẹẹ kẹ ekpako nọ i wo onaa ziezi, nọ whọ tẹ be rọ aro kele oghẹrẹ nọ a bi ru eware anwẹdẹ nọ o rọwokugbe Ikereakere na. (Se 1 Ahwo Kọrint 4:17.) Dede na, nọ who bi wo onaa ze na, whọ te hai fiobọhọ kẹ ukoko ra fi inwene sa-sa hiruo, inwene nọ i re fiobọhọ kẹ ukoko nọ whọ rrọ na rọ kpahe ukoko Jihova nọ o be nyaharo ẹsikpobi na. Wọhọ epanọ o jọ kẹ Elaesha na, nọ oke o be nyaharo na Jihova ọ sai fiobọhọ kẹ owhai inievo nọ a bi wuhrẹ na tube ru iruo nọ e vrẹ erọ ekpako nọ i wuhrẹ owhai.—Jọn 14:12.

18. Fikieme u ro wuzou gaga re a wuhrẹ inievo-emezae nọ e rrọ ukoko na enẹna?

18 Ma bi rẹro nọ eware nọ a jiroro rai evaọ uzoẹme nana gbe onọ o vrẹ na i ti ru nọ ekpako na a te rọ ruẹrẹ oke họ nọ a re ro wuhrẹ inievo efa. Ajọ inievo-emezae nọ a bi wuhrẹ a rọ ọwhọ jẹ uwuhrẹ utiona rehọ je fi ei họ iruo ziezi nọ a bi fiobọhọ rẹrote uthuru Ọghẹnẹ na. Ere oruo u ti fiobọhọ kẹ ikoko sa-sa wariẹ akpọ na họ dikihẹ ga je ru nọ mai omomọvo evaọ ukoko na ma ti ro kru ẹrọwọ mai evaọ etoke uye ulogbo nọ o be tha na.

^ edhe-ẹme 5 Nọ uzoge o te bi wo ẹnyaharo ziezi evaọ ukoko na, yọ o wo omaurokpotọ, jẹ be nyate itee efa nọ e rrọ Ebaibol na, ekpako na a rẹ sae rehọ odẹ riẹ ze inọ o te ọnọ a re ro mu odibo oruiruo o tẹ make rọnọ o ri te ikpe 20 he.—1 Tim. 3:8-10, 12; rri Uwou-Eroro ọ Ahrẹ 1, 1989, ẹwe-obe avọ 29, (ọrọ Oyibo).

^ edhe-ẹme 11 Eware jọ nọ whọ rẹ sai dhunu te evaọ etoke ẹmeọta rai na e rrọ Uwou-Eroro ọ Ane 15, 2012, ẹwẹ-obe avọ 14-16, edhe-ẹme avọ 8-13; gbe “Daji Uyoyou Ọghẹnẹ,” uzou avọ 16, edhe-ẹme avọ 1-3.