Aye so a-ancien ayeke sara ti fa kua na aita-koli
“Aye so mo mä ni na yanga ti mbi, . . . mo zia ni na tïtî azo so ayeke be-ta-zo.”—2 TIM. 2:2.
1. (a) Nyen la awakua ti Nzapa ahinga depuis giriri na ndo ti fango kua na azo? Tongana nyen la a bâ nga e laso? (b) Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?
DEPUIS giriri, awakua ti Nzapa ahinga so fango kua na azo ayeke ga na aye ti nzoni. Na tapande, Abram abungbi “akoli ti gbe ti lo so a leke ala ndali ti bira” (FD) ti gue ti tiri ndali ti Lot, na akoli ni asö benda lani (Gen. 14:14-16). Na ngoi ti Gbia David, “a fa” na azo so ayeke he bia na da ti Nzapa “kode ti hengo bia na Jéhovah” na ala gonda Nzapa (1 Chron. 25:7, FD). Laso, e yeke tiri bira na Satan nga na azo ti lo (aÉph. 6:11-13). Nga, e yeke sara ngangu ti mû gonda na Jéhovah (aHéb. 13:15, 16). Ni la, legeoko tongana ti awakua ti Nzapa ândö, a lingbi a fa ye na e si e sö benda. Na yâ ti congrégation, Jéhovah amû na a-ancien kua ti fango ye na aita (2 Tim. 2:2). Akode wa la a-ancien so ayeke na akode mingi ayeke sara kua na ni ti fa na aita-koli tongana nyen ti bâ lege ti awakua ti Jéhovah?
MÛ MABOKO NA WAMANDANGO YE NI TI YE JÉHOVAH
2. Nyen la mbeni ancien alingbi peut-être ti sara kozo ti tene lo fa akode na mbeni wamandango ye? Ngbanga ti nyen?
2 So mo yeke ancien, a lingbi ti haka mo na mbeni zo so ayeke sara jardin. Kozo ti tene mbeni zo so ayeke sara jardin alu alê ti kobe, peut-être lo yeke bâ so lo yeke na bezoin ti tuku ambeni yorö na yâ ti sese ni ti tene kobe ni amaï nzoni. Legeoko nga, kozo ti fa kua na mbeni wamandango ye so ayeke na kode mingi pëpe, peut-être mo yeke bâ so mo yeke na bezoin ti fa na lo ambeni tënë so ayeke na yâ ti Bible tongaso si lo lingbi ti yeda na bê ti lo kue ti sara aye so mo yeke fa na lo.—1 Tim. 4:6.
3. (a) Tongana nyen la mbeni ancien alingbi ti sara kua na tënë ti Jésus so ayeke na Marc 12:29, 30 na ngoi so lo yeke sara lisoro na mbeni wamandango ye? (b) Sambela ti mbeni ancien alingbi ti sara nyen na ndo ti mbeni wamandango ye?
3 Tongana mo ye ti hinga tongana nyen la tâ tënë achangé bango ndo ti wamandango ye ni nga na asarango ye ti lo, mo lingbi ti hunda lo, mo tene: ‘So mo mû tere ti mo na Jéhovah achangé aye wa na yâ ti fini ti mo?’ Hundango ndo so alingbi ti mû lege na ala ti sara nzoni lisoro na ndo ti aye so e lingbi ti sara ti voro Jéhovah na âme ti e kue. (Diko Marc 12:29, 30.) Peut-être na hunzingo ti lisoro ni, mo lingbi ti sambela Jéhovah ti mû na wamandango ye ni yingo vulu so lo yeke na bezoin ni ndali ti mandango ye ti lo. Biani, na ngoi so wamandango ye ni ayeke mä sambela so mo yeke tene na bê ti mo kue ndali ti lo, a yeke mû ngangu na lo mingi.
4. (a) Fa ambeni mbaï ti Bible so alingbi ti mû maboko na mbeni wamandango ye ti maï. (b) Nyen la a-ancien aleke na bê ti ala ti sara na ngoi so ala yeke fa kua na aita-koli?
4 Na ngoi so mo to nda ti fa kua na wamandango ye ni, sara lisoro na lo na ndo ti ambaï ti Bible so alingbi ti mû maboko na lo ti bâ so a yeke kota ye ti tene lo yeda na aye so lo yeke manda, lo sara tere ti lo kete, nga lo duti mbeni zo so a lingbi ti zia bê na ndo ti lo (1 aGbia 19:19-21; Néh. 7:2; 13:13; Kus. 18:24-26). Legeoko tongana ti so a yeke na bezoin ti tuku yorö na yâ ti sese ti tene akobe amaï, wamandango ye ni ayeke na bezoin ti asarango ye so ti tene lo maï. Jean-Claude so ayeke mbeni ancien na France atene so ye so lo leke na bê ti lo ti sara na ngoi so lo yeke fa kua na mbeni wamandango ye, a yeke ti mû maboko na lo ti sara kua na afango ye ti Bible ti mû anzoni desizion. Lo tene: “Mbi yeke gi angoi so mbi na wamandango ye ni e lingbi ti diko mbeni versê legeoko ti ‘lungula lê’ ti lo ti bâ ‘ye ti dongo bê’ so ayeke na yâ ti Bible.” (Ps. 119:18). Ambeni ye wa la a-ancien alingbi ti sara ti mû maboko na mbeni wamandango ye?
FA NA LO AYE TI SARA NGA NDANI SO A LINGBI LO SARA NI
5. (a) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene a-ancien asara lisoro na mbeni wamandango ye na ndo ti aye so lo leke na bê ti lo ti sara na yâ ti bungbi? (b) Ngbanga ti nyen a lingbi a-ancien afa kua na aita-koli so angbâ kete? (Bâ kete tënë na gbe ni.)
5 Hunda wamandango ye ni ti fa na mo aye so lo ye ti sara ande na yâ ti bungbi ti Jéhovah. Tongana lo hinga ambilimbili ye so lo ye ti sara ande ape, mû maboko na lo ti zia na gbele lo mbeni ye so lo lingbi ti sara ande. Fa na lo ye so mo leke lani na bê ti mo ti sara na yâ ti bungbi ti Jéhovah, nga fa na lo na ngia tongana nyen la tere ti mo anzere lani mingi na ngoi so mo sara aye ni. Atâa so ti sara tongaso akpa mbeni ye so ayeke ngangu ape, a ga na aye ti nzoni. Victor, so ayeke mbeni ancien nga pionnier na Afrika, atene: “Na ngoi so mbi yeke lani maseka, mbeni ancien ahunda na mbi ambeni tënë na ndo ti aye so mbi leke na bê ti mbi ti sara na yâ ti bungbi ti Jéhovah. Atënë so lo hunda na mbi asara si mbi komanse ti gbu li ti mbi nzoni na ndo ti kua ti mbi ti fango tënë.” A-ancien so ayeke na kode atene so a yeke kota ye ti fa kua na aita-koli na ngoi so ala ngbâ kete, peut-être na ngoi so ala komanse ti ga koli. A lingbi ti mû na ala ambeni kua na yâ ti congrégation so alingbi na ngu ti ala. Tongana a fa kua na aita-koli na ngoi so ala ngbâ kete, a yeke sara si ala yeke ngbâ ti zia li ti ala na ndo ti aye so ala leke na bê ti ala ti sara na yâ ti bungbi même na ngoi so ala ga kota nga ala yeke na aye mingi ti sara.—Diko Psaume 71:5, 17. *
Fa na mbeni ita-koli ndani so a lingbi lo sara kua so a mû na lo, nga gonda lo ndali ti angangu so lo yeke sara ti sara kua ni (Bâ paragraphe 5-8)
6. Mbeni nzoni kode wa la Jésus asara kua na ni lani ti fa kua na adisciple ti lo?
6 Ti tene mbeni ancien azia nzara ti sarango akua na bungbi na yâ ti mbeni wamandango ye, a lingbi lo fa na wamandango ye ni gi pëpe ye so a lingbi lo sara me nga ndani so a lingbi lo sara ye ni. Tongana mo fa na wamandango ye ni ndani so a lingbi lo sara ye ni, mo yeke mû tapande ti Jésus so ayeke Kota Wafango ye. Na tapande, kozo ti tene Jésus amû kua ti fango tënë na adisciple ti lo, lo fa na ala ndani so a lingbi ala sara ni. Lo tene: “A mû na mbi komandema kue na yayu nga na sese. Tongaso ala gue, ala sara si azo na popo ti amara kue aga adisciple.” (Mat. 28:18, 19). Tongana nyen la mo lingbi ti mû tapande ti Jésus na ngoi so mo yeke fa kua na aita?
7, 8. (a) Tongana nyen la laso a-ancien alingbi ti mû tapande ti Jésus na ngoi so ala yeke fa kua na aita-koli? (b) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye mingi ti gonda mbeni wamandango ye? (c) Awango wa la alingbi ti mû maboko na a-ancien ti fa kua na aita-koli? (Bâ encadré “ Mo lingbi ti fa kua na aita-koli tongana nyen?”)
7 Sara kua na Bible ti fa na mbeni wamandango ye ndani so kua so a fa na lo ti sara ayeke kota ye. Tongana mo sara tongaso, mo yeke fa na lo ti sara aye ndali ti so Bible la ahunda ti sara ni. Na tapande, bâ so mo hunda na mbeni ita-koli ti balêe devant ti gbagba ti Da ti Royaume propre nga ti zi aye na lege. Mo lingbi ti diko na lo Tite 2:10 nga fa na lo tongana nyen la kua so a mû na lo so alingbi ti “sara pendere ti fango ye ti Nzapa, Sauveur ti e.” Nga, hunda na wamandango ye ni ti gbu li ti lo na ndo ti ambakoro so ayeke na yâ ti congrégation nga tongana nyen la ala lingbi ti wara ye ti nzoni tongana lo sara kua so a mû na lo so. Tongana mo sara mara ti lisoro tongaso na wamandango ye ni na ngoi so mo yeke fa kua na lo, a yeke mû lege na lo ti hinga so atâa so a lingbi e balêe Da ti Royaume, a yeke nga kota ye ti hinga so a lingbi Da ti Royaume aduti propre ndali ti so ayeke sara si aita aduti nzoni nga ayeke mû gloire na iri ti Nzapa. A yeke nzere ande na lo mingi ti bâ tongana nyen la kua so lo sara aga na ye ti nzoni na aita na yâ ti congrégation.
8 Na ndo ni, girisa pëpe ti gonda wamandango ye ni ndali ti ngangu so lo yeke sara ti sara ye alingbi na awango so mo mû na lo. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye mingi ti sara tongaso? Legeoko tongana ti so ngu asara si mbeni keke amaï, tongana mo gonda mbeni wamandango ye, a yeke sara si lo yeke maï na yâ ti bungbi.—Bâ Matthieu 3:17.
MBENI KPALE NDE
9. (a) Na ndo ti tënë ti fango kua na aita-koli, akpale wa la ambeni a-ancien awara na yâ ti akodoro so mosoro ayeke dä mingi? (b) Ngbanga ti nyen ambeni maseka apensé lâ oko ape ti zia kua ti Jéhovah na kozo ndo na yâ ti fini ti ala?
9 A-ancien so ayeke na yâ ti akodoro so mosoro ayeke dä mingi, a lingbi ti bâ so a yeke ngangu na ala ti wa aita-koli so ayeke na ngu 20 na ndo ni wala ngu 30 na ndo ni ti sara kua mingi na yâ ti congrégation. A-ancien so ayeke na kode mingi so ayeke na yâ ti akodoro 20 afa na e ngbanga ti nyen ala pensé so ambeni ita-koli so ayeke amaseka aye ti sara akua na yâ ti congrégation pëpe. Mingi ti a-ancien ni atene so na ngoi so ambeni maseka-koli ni angbâ kete, ababâ na amama ti ala awa ala pëpe ti leke na bê ti ala ti sara kua ti Jéhovah. Na ngoi so ambeni maseka aye ti sara akua na yâ ti bungbi, ababâ na amama ti ala ayeke wa ala ti zia na gbele ala ti manda mbeti ayo nga ti sara mbeni nzoni kua ti nginza na yâ ti dunia so. Tongaso, ala pensé lâ oko ape ti zia kua ti Jéhovah na kozo ndo na yâ ti fini ti ala.—Mat. 10:24.
10, 11. (a) Tongana mbeni ancien abâ so mbeni ita-koli ayeke na nzara ti sara akua na yâ ti congrégation ape, tongana nyen la lo lingbi ti mû maboko na ita ni ti changé bango ndo ti lo? (b) Aversê wa la mbeni ancien na ita ni alingbi ti sara lisoro na ndo ni? Ngbanga ti nyen? (Bâ kete tënë na gbe ni.)
10 Tongana mo bâ so mbeni ita-koli ayeke na nzara ti sara akua mingi na yâ ti congrégation ape, ti changé bango ndo ti lo a lingbi mo sara ngangu mingi nga mo kanga bê, me mo lingbi ti sara ni. Legeoko tongana ti so mbeni zo ti sarango jardin alingbi yeke yeke ti bâ lege ti akobe so lo lu ti tene akono na lege so lo yeke kpo ambeni keke nde na tere ni ti tene aluti droit, mo lingbi ti mû maboko yeke yeke na ambeni ita-koli ti bâ so a lingbi ala changé bango ndo ti ala ti sara akua mingi na yâ ti congrégation. Me mo lingbi ti sara ni tongana nyen?
11 Mû ngoi ti sara kamarade na ita ni. Tene na lo so aita na yâ ti congrégation ayeke na bezoin ti lo. Nga, tongana ngoi ayeke hon, duti na tere ti lo na sara lisoro na lo na ndo ti aversê so alingbi ti mû maboko na lo ti gbu li ti lo na ndo ti ye so asara si lo mû tere ti lo na Jéhovah (Zo-ti. 5:3; És. 6:8; Mat. 6:24, 33; Luc 9:57-62; 1 aCor. 15:58; 2 aCor. 5:15; 13:5). Mo lingbi ti hunda lo, mo tene: ‘Nyen la mo mû yanga lani ti sara na Jéhovah na ngoi so mo mû tere ti mo na lo?’ Tara ti ndu bê ti lo na hundango atënë so: ‘Mo pensé so bê ti Jéhovah ayeke lani tongana nyen na ngoi so mo wara batême?’ (aProv. 27:11). ‘Ka bê ti Satan ayeke lani tongana nyen?’ (1 Pi. 5:8). Tongana mo diko na lo aversê so mo soro ni nzoni alingbi biani ti ndu bê ti lo mingi.—Diko aHébreu 4:12 *.
AWAMANDANGO YE, ALA DUTI BE-TA-ZO
12, 13. (a) Sarango ye ti Élisée ayeke lani tongana nyen na ngoi so a yeke fa kua na lo? (b) Tongana nyen la Jéhovah afuta lani Élisée ndali ti dutingo be-ta-zo ti lo?
12 Aita-koli so ayeke amaseka, aita ayeke na bezoin ti ala na yâ ti congrégation. Nyen la ayeke mû maboko ande na ala ti sara kua ti Jéhovah nzoni? Ti kiri tënë na hundango ndo so, zia e bâ ye so asi lani na yâ ti fini ti mbeni wamandango ye ti ândö.
13 A ga nduru ti sara ngu 3 000 tongaso awe, prophète Élie so ayeke lani mbakoro amû Élisée so ayeke maseka ti ga wakua ti lo. Élisée ayeda hio nga lo duti be-ta-zo na lege so lo sara akete kua na prophète ni (2 aGbia 3:11). Na peko ti so Élie afa kua na Élisée teti ngu omene tongaso, Élisée ahinga so kua so Élie ayeke sara ndali ti amolenge ti Israël aga nduru ti hunzi awe. Tongaso, Élie atene na Élisée so amanda ye nzoni awe ti zia lege ti mû peko ti lo, me fani ota Élisée atene na Élie, lo tene: “Fade mbi zia mo pëpe.” Lo leke na bê ti lo lani ti ngbâ na tere ti wafango ye na lo aninga. Jéhovah afuta Élisée ndali ti dutingo be-ta-zo ti lo na lege so lo mû na lo pasa ti bâ Élie na ngoi so mbeni kota pupu amû lo ahon na ni.—2 aGbia 2:1-12.
14. (a) Tongana nyen la laso awamandango ye alingbi ti sara ye tongana ti Élisée? (b) Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye mingi ti tene mbeni wamandango ye aduti be-ta-zo?
14 Tongana nyen la laso mo lingbi ti sara ye tongana ti Élisée? Yeda hio ti sara akua so a mû na mo, même akete ni. Bâ zo so ayeke fa kua na mo tongana kamarade ti mo, nga fa na lo so mo bâ na nene ni mingi aye so lo yeke sara ndali ti mo. Tongana mo sara ye alingbi na aye so lo yeke fa na mo, a yeke tongana ti so mo tene na lo, mo tene: “Fade mbi zia mo pëpe.” Kota ye so a lingbi mo sara ayeke ti sara akua so a mû na mo na bê ti mo kue. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so tongana mo duti be-ta-zo nga mo duti mbeni zo so a lingbi ti sara confiance na lo, a yeke mû lege na a-ancien ti bâ so Jéhovah aye ti tene mo wara akua mingi na yâ ti congrégation.—Ps. 101:6; diko 2 Timothée 2:2.
ALA NE A-ANCIEN SO AYEKE NA AKODE MINGI
15, 16. (a) Tongana nyen la Élisée afa so lo ne zo so afa kua na lo? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.) (b) Ngbanga ti nyen amba ti Élisée so ayeke nga aprophète azia bê ti ala kue na ndo ti lo?
15 Mbaï ti Élisée afa nga so a yeke kota ye laso ti tene aita-koli ane a-ancien so ayeke na akode mingi. Na peko ti so Élie na Élisée ague abâ ambeni prophète na Jéricho, ala use kue ague na Ngu ti Jourdain. Kâ, “Élie akamata kota bongo ti lo, lo ngongbi bongo ni, na lo pika ngu na bongo ni si ngu [ni] akangbi”. Na peko ti so ala fâ ngu ni na ndo ti kuru sese, ala ngbâ ti “sara tënë” na ngoi so ala yeke hon. A yeke polele so Élisée apensé lani pëpe so lo hinga ye kue na ngoi ni so awe. Juska na ngoi so Élie ahon, Élisée azia bê ti lo na ndo ti atënë so wafango ye na lo atene. Na pekoni, mbeni kota pupu ayô Élie amontê na lo na lê ti nduzu. Na pekoni lo mû bongo ti Élie, lo kiri lo gue lo luti na yanga ti Ngu ti Jourdain. Lo mû bongo ti Élie ni so, lo pika na lê ti ngu, na lo tene: “[Jéhovah] Nzapa ti Élie ayeke na ndo wa?” Yâ ti ngu ni akiri akangbi use.—2 aGbia 2:8-14.
16 Mo bâ so kozo miracle so Élisée asara ayeke tâ gi mara miracle so Élie asara na ngoi ti ndangba miracle ti lo lani? Ye so afa nyen na e? Élisée apensé pëpe so teti so lo la lo mû place ti Élie, a lingbi lo sara ye nde na ti so Élie asara. Me, lo fa so lo ne Élie so afa kua na lo na lege so lo ngbâ ti sara kua ti lo tongana ti so Élie asara. Ye so asara si amba ti lo aprophète azia bê ti ala kue ndo ti lo (2 aGbia 2:15). Ye oko, a si na mbeni ngoi, na ngoi so Élisée asara ngu 60 na yâ ti kua ti lo ti prophète, Jéhovah amû na lo ngangu ti sara amiracle mingi ahon ati so Élie asara. Ye so afa nyen laso na awamandango ye?
17. (a) Tongana nyen la laso awamandango ye alingbi ti sara ye tongana Élisée? (b) Tongana ngoi ayeke hon, tongana nyen la Jéhovah alingbi ti sara kua na awamandango ye so ayeke be-ta-zo?
17 Tongana mo wara ambeni kua na yâ ti congrégation, pensé pëpe so a lingbi mo sara aye na mbeni lege so ayeke tâ nde na ti so a yeke sara na ni kozo. Girisa ape so a yeke changé ka aye na yâ ti bungbi gi tongana a bâ so bezoin ti sarango ni ayeke dä nga tongana bungbi ti Jéhovah la ahunda ti tene a sara ni. Me a lingbi mo changé aye pëpe gi ndali ti so mo ye ti tene a changé ni. Amba ti Élisée so ayeke aprophète ayeke na confiance lani na lo ndali ti anzoni sarango ye ti lo nga lo ne Élie na lege so lo sara ye lakue alingbi na akode so Élie afa na lo. Legeoko nga, tongana mo sara kua lakue na akode so ayeke na yâ ti Bible so a-ancien so ayeke na akode mingi afa na mo, mo yeke fa so mo ne ala nga aita ayeke duti na confiance na mo. (Diko 1 aCorinthien 4:17.) Na ngoi so mo yeke wara akode mingi, mo yeke mû maboko na aita na yâ ti congrégation ti sara ye alingbi na achangement so bungbi ti Jéhovah ayeke sara ni tongaso si congrégation angbâ lakue ti gue na li ni. Biani, legeoko tongana ti so Jéhovah asara na Élisée, tongana ngoi ayeke hon, lo lingbi ti mû maboko na mo ti sara kua mingi ahon ti wafango ye na mo.—Jean 14:12.
18. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene a fa kua laso na aita-koli na yâ ti acongrégation hio?
18 E yeke na beku so awango ti article so nga na ti so ahon ayeke pusu ande a-ancien mingi ti mû ngoi ti fa kua na aita-koli. Zia si aita-koli aduti nduru ti yeda si a fa kua na ala nga ala sara kusala nzoni na aye so a fa na ala na ngoi so ala yeke bâ lege ti angasangbaga ti Jéhovah. Tongana ala sara tongaso, a yeke sara si aita na yâ ti acongrégation ti dunia kue ayeke kpengba nga ayeke mû maboko na e oko oko kue ti ngbâ ti duti be-ta-zo na ngoi ti akota ye so ayeke si ande.
^ par. 5 Tongana mbeni ita-koli so ayeke maseka afa so lo kpengba na lege ti yingo, lo sara tere ti lo kete nga lo yeke na ambeni sarango ye so Bible ahunda na azo so aye ti sara kua na yâ ti congrégation, a-ancien alingbi ti bâ so a lingbi ti soro lo ti ga wakua ti mungo maboko, même tongana ade lo wara ngu 20 ape.—1 Tim. 3:8-10, 12; bâ Tour ti Ba Ndo ti lango 1 ti juillet, ngu 1989, lembeti 29 na Français.
^ par. 11 Na yâ ti lisoro ni mo lingbi ti sara kua na atënë so ayeke na yâ ti Tour ti Ba Ndo ti lango 15 ti avril, ngu 2012, lembeti 14-16, paragraphe 8-13; nga na buku “Zia ala ngbâ na yâ ti ndoye ti Nzapa” chapitre 16, paragraphe 1-3.
