Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi Ŵalara Ŵangasambizga Wuli Ŵabali?

Kasi Ŵalara Ŵangasambizga Wuli Ŵabali?

“Vinthu ivyo ukapulika kwa ine . . . uvipeleke ku ŵanthu ŵakugomezgeka.”2 TIM. 2:2.

1. (a) Kasi ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵakumanya fundo wuli? Chifukwa wuli fundo iyi njakuzirwa mazuŵa ghano? (b) Kasi mu nkhani iyi tisambirenge vichi?

KWAMBA kale, ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵakumanya fundo yakuti munthu wakwenera kusambira kuti wamanye vinthu. Abrahamu ‘wakalongozga ŵateŵeti ŵake awo ŵakasambizgika’ kurwa nkhondo kuti ŵakaponoske Loti. (Gen. 14:14-16) Ŵanthu awo ŵakimbanga sumu pa nyengo iyo Davide wakaŵa Themba, “ŵakasambizgika kumwimbira Yehova.” (1 Mid. 25:7) Mazuŵa ghano, tikulimbana na Satana na ŵanthu ŵake. (Efe. 6:11-13) Kweniso tikulimbikira kulumba Yehova na kuphalirako ŵanthu vya zina lake. (Heb. 13:15, 16) Kuti tichite makora vyose ivi, tikwenera kusambizgika. Yehova wali kupeleka ku ŵalara mulimo wa kusambizga mu mpingo. (2 Tim. 2:2) Mu nkhani iyi tisambirenge umo ŵalara ŵangasambizgira ŵabali kuti ŵaŵe ŵakwenelera kuchita milimo yinyake mu mpingo.

ŴAWOVWIRANI KUTI ŴATEMWENGE YEHOVA

2. Kasi mulara wakwenera kuchita vichi pambere wandambe kusambizga mubali?

2 Mulara wali nga ni mulimi. Pambere wandapande mbuto, wakwenera kuthira dankha manyuwa mu munda wake. Ichi chikovwira kuti mbuto yikure makora. Mulara nayo ndimo wakwenera kuchitira. Pambere wandambe kusambizga mubali, wakwenera kumulongosolera fundo za mu Baibolo izo zingamovwira kuti wasambire makora.—1 Tim. 4:6.

3. (a) Kasi mulara wangawovwira wuli mubali na lemba la Mariko 12:29, 30? (b) Kasi ntchivichi chingachitika para mulara wangalomba na mubali?

3 Mulara wakwenera kumanya umo unenesko wasinthira umoyo wa mubali. Kuti wamanye, wangamufumba kuti: ‘Kasi ni vichi ivyo wasintha chifukwa cha kujipeleka kwa Yehova?’ Fumbo ili lingawovwira mulara kuti wambe kudumbiskana na mubali umo wangachitira kuti wateŵeterenge Yehova na mtima wose. (Ŵazgani Mariko 12:29, 30.) Mungalomba na mubali kupempha Yehova kuti wamupe mzimu utuŵa uwo ungamovwira pakusambira. Usange mungachita nthena, mubali wangakhozgeka chomene.

4. (a) Kasi ni nkhani wuli za mu Baibolo izo zingawovwira ŵabali kukura mwauzimu? (b) Kasi ŵalara ŵakwenera kuŵa na chilato wuli para ŵakusambizga ŵabali?

4 Para mukwamba kusambizga mubali, mukwenera kudumbiskana dankha nkhani za mu Baibolo izo zikulongosora uwemi wa kugomezgeka, kujiyuyura na kunozgeka kusambira. (1 Mathe. 19:19-21; Neh. 7:2; 13:13; Mil. 18:24-26) Mikhaliro iyi yili nga ni manyuwa kwa msambiri. Yingamovwira kuti wakure luŵiro mwauzimu. Mubali munyake wa ku France (Jean-Claude), wakati para wakusambizga munthu wakuŵa na chilato chakumovwira kuti walondezgenge fundo za mu Malemba nyengo zose. Iyo wakati: “Nkhupenjerezga mpata wakuti nimuŵazgire vesi kuti ‘wajurike ku maso’ na ‘kuwona vyakuzizwiska’ ivyo vili mu Baibolo. (Sal. 119:18) Kasi ni vichi vinyake ivyo mungachita kuti muwovwire ŵabali awo mukuŵasambizga?

ŴAWOVWIRANI KUTI ŴAŴE NA CHILATO

5. (a) Chifukwa wuli ntchiwemi kovwira mubali kuti waŵe na chilato chakuteŵetera Yehova? (b) Chifukwa wuli ŵalara ŵakwenera kwamba kusambizga ŵabali apo ŵachali ŵana? (Wonani mazgu ghamusi.)

5 Mulara wangafumba mubali uteŵeti uwo wakukhumba kuzakachita. Usange wandaghanaghanirepo, wangamovwira kuti wasankhe uteŵeti uwo wangakwaniska. Mulara wangamuphalira uteŵeti uwo iyo wakakhumbanga kuchita kweniso ivyo wakachita kuti wafiske chilato chake. Wangamuphalira umo wakakondwera wakati wafiska chilato chake. Nthowa iyi njipusu ndiposo njakovwira chomene. Victor wa kuno ku Africa ni mulara kweniso mupayiniya. Iyo wakati: “Apo nkhaŵa muchoko, ŵalara ŵakanifumba uteŵeti uwo nkhakhumbanga kuzakachita. Ivi vikanovwira kuti nambe kulimbikira uteŵeti.” Ŵalara awo ŵateŵetera kwa nyengo yitali ŵawona kuti ntchakuzirwa kusambizga ŵawukirano, chomenechomene awo ŵali na vyaka vya pakati pa 13 na 19. Ntheura mukwenera kuŵapa ntchito izo ŵangachita mu mpingo mwakuyana na msinkhu wawo. Ŵabali awo ŵakwamba kusambizgika ŵachali ŵachoko, ŵakulutilira kuzirwiska uteŵeti wawo nanga ni para ŵakura.—Ŵazgani Salmo 71:5, 17. *

Para mwapeleka mulimo kwa mubali, muphalirani ivyo wakwenera kuchita na vifukwa vyake kweniso muwongani umo wakuchitira (Wonani ndime 5-8)

6. Kasi Yesu wakachitanga wuli pakusambizga?

6 Mungawovwira ŵabali kuti ŵaŵe na khumbo la kuteŵetera usange mukuŵaphalira ivyo ŵakwenera kuchita na vifukwa vyake. Msambizgi Waluso, Yesu, wakatuma ŵapositole ŵake kuti ŵapharazgenge. Pambere wandaŵatume, wakaŵaphalira dankha chifukwa icho ŵakeneranga kupulikira dango ili. Yesu wakati: ‘Mazaza ghose ghapika kwa ine kuchanya na charu chapasi. Ntheura, lutaninge mukazgore ŵanthu ŵa mitundu yose kuŵa ŵasambiri.’ (Mat. 28:18, 19) Kasi mungasambizga wuli ŵabali nga ni Yesu?

7, 8. (a) Kasi ŵalara ŵangasambizga wuli nga ni Yesu? (b) Chifukwa wuli ntchakuzirwa kuwonga mubali para wachita makora? (c) Kasi ni vichi ivyo vingawovwira ŵalara kuti ŵasambizgenge makora ŵabali? (Wonani bokosi la mutu wakuti, “ Kasi Mungasambizga Wuli Ŵabali?”)

7 Usange mwapempha mubali kuti wachite ntchito yinyake, mulongosolerani chifukwa cha mu Malemba icho chikulongora kuzirwa kwa ntchito iyo. Para mukuchita nthena mukumovwira kuti walondezgenge fundo za mu Malemba. Mwachiyelezgero, usange mwapempha mubali kuti nyengo zose wawoneseskenge kuti pa mulyango wa Nyumba ya Ufumu mphakutowa kweniso kuti palije chilichose icho chingachitiska ngozi, mungamuŵazgira lemba la Tito 2:10. Mulongosolerani umo mulimo uwu ungatozgera chisambizgo cha Chiuta. Kweniso muphalirani kuti ivyo wakuchita viwovwirenge ŵabali na ŵadumbu, chomenechomene ŵachekuru. Para mukuchita nthena mukumovwira kuti waghanaghanirenge chomene ŵabali na ŵadumbu, kulondezga waka malango chara. Para nayo wawona kuti ivyo wakuchita vikovwira ŵabali, walimbikirenge chomene kuŵateŵetera.

8 Mukwenera kumuwonga mubali usange wakuchita ivyo mukumuphalira. Chifukwa wuli ntchakuzirwa kumuwonga? Mulimi wakuthilira mbuto yake kuti yikure makora. Mwakuyana waka, usange mukumuwonga mubali, nkhongono zikukwera kuti wachite vinandi mu gulu la Yehova.—Yaniskani na Mateyu 3:17.

IVYO VINGATIMBANIZGA

9. Kasi ŵalara ŵa mu vyaru vinyake ŵakusangana na suzgo wuli?

9 Mu vyaru vinandi visambazi, nyengo zinyake ntchipusu yayi kuti ŵalara ŵasambizge ŵabali ŵa vyaka vyapakati pa 20 na 30. Ŵalara ŵa mu vyaru 20 ŵakayowoya chifukwa icho ŵawukirano ŵanandi ŵakutondekera kuchita vinandi mu mpingo. Ŵanandi ŵakayowoya kuti, apo ŵabali aŵa ŵakaŵa ŵawukirano, ŵapapi ŵawo ŵakaŵachiskanga yayi kuti ŵaŵe na vilato vyauzimu. Para ŵabali ŵanyake ŵakukhumba kuti ŵachite vinandi mu mpingo, ŵapapi ŵawo ŵakaŵaphaliranga kuti ŵalimbikirenge chomene masambiro ghapachanya. Ntheura ŵabali ŵanandi ŵakaghanaghanangako yayi vya kuteŵetera Chiuta apo ŵakaŵa ŵana.—Mat. 10:24.

10, 11. (a) Kasi mulara wangawovwira wuli mubali uyo wakukhumba yayi kuchita vinandi mu mpingo? (b) Kasi wangadumbiskana nayo Malemba wuli? Chifukwa wuli Malemba agha ngakuzirwa? (Wonani mazgu ghamusi.)

10 Usange mubali uyo mukumusambizga wakukhumba yayi kuchita vinandi mu mpingo, mukwenera kuzikira. Uyo walima tomato wakujinthilira tumakuni kuti tomato wakure makora. Mwakuyana waka, ŵalara ŵakwenera kovwira mubali kuti wasinthe maghanoghano ghake na kuŵa na khumbo la kuteŵetera mu mpingo. Kasi mungamovwira wuli?

11 Ŵani nayo paubwezi. Muphalirani kuti ngwakuzirwa chomene mu mpingo. Dumbiskanani nayo Malemba agho ghangamovwira kuti waghanaghanirenge chifukwa icho wali kujipelekera kwa Yehova. (Muph. 5:4; Yes. 6:8; Mat. 6:24, 33; Luka 9:57-62; 1 Kor. 15:58; 2 Kor. 5:15; 13:5) Mufumbani kuti: ‘Kasi ukamulayizga vichi Yehova apo ukajipatuliranga? Kasi ukughanaghana kuti Yehova wakajipulika wuli apo ukabatizikanga?’ (Zinth. 27:11) ‘Kasi Satana wakajipulika wuli?’ (1 Pet. 5:8) Malemba agha ghangamovwira kuti waghanaghanirepo na kuchitapo kanthu.—Ŵazgani Ŵahebere 4:12. *

MUŴE ŴAKUGOMEZGEKA

12, 13. (a) Kasi Elisha wakachita wuli wati wapempheka kuti waŵe movwiri wa Eliya? (b) Kasi Yehova wakamutumbika wuli?

12 Usange ndimwe mubali muwukirano, manyani kuti ŵabali na ŵadumbu ŵakukhumba wovwiri winu. Kasi mungachita wuli kuti muteŵetere makora Yehova? Kuti tisange zgoro, tiyeni tidumbiskane ivyo vikachitikira Elisha.

13 Ntchimi Eliya, iyo yikaŵako vyaka pafupifupi 3,000 ivyo vyajumpha, yikapempha Elisha kuti waŵe movwiri wake. Elisha wakazomera nyengo yeneyiyo. Iyo wakateŵetera Eliya mwakugomezgeka ndipo wakachita ntchito yiliyose iyo wakatumika nanga ni iyo yikawonekanga yapasi. (2 Mathe. 3:11) Eliya wakamusambizga Elisha kwa vyaka pafupifupi 6 kuti waŵe wakwenelera kuchita mulimo wakuchima. Apo Eliya wakaŵa pafupi kumalizga mulimo wake mu Israyeli, wakaphalira Elisha katatu kuti waleke kumuteŵetera. Kweni Elisha wakaleka yayi kuteŵetera Eliya. Iyo wakati: ‘Nimusidaninge’ chara. Wakakhumbanga kuti nyengo zose waŵenge na msambizgi wake. Yehova wakamutumbika chomene Elisha chifukwa wakaŵa wakugomezgeka. Ntheura, wakamuwoneska mboniwoni ya Eliya wakuyegheka mu kavuluvulu.—2 Mathe. 2:1-12.

14. (a) Kasi mungamuyezga wuli Elisha? (b) Chifukwa wuli mukwenera kuŵa ŵakugomezgeka?

14 Kasi mungamuyezga wuli Elisha? Para mwapasika ntchito mu mpingo nanga yingaŵa yapasi wuli, muzomerenge luŵiro. Muŵe paubwezi na ŵalara awo mbasambizgi ŵinu. Ŵaphalirani kuti mukuwonga vyose ivyo ŵakumuchitirani ndipo longorani kuti muli ŵakunozgeka kulutilira kusambizgika. Kweni chakuzirwa chomene ntchakuti muchitenge ntchito izo ŵamupani mwakugomezgeka. Chifukwa wuli? Usange ndimwe ŵakugomezgeka, ŵalara ŵazamumanya kuti Yehova wakukhumba kumupani milimo yakusazgikira mu mpingo.—Sal. 101:6; ŵazgani 2 Timote 2:2.

MUCHINDIKENGE ŴALARA

15, 16. (a) Kasi Elisha wakayezga wuli Eliya? (Wonani chithuzithuzi chakwamba.) (b) Chifukwa wuli ntchimi zinyake zikamugomezganga Elisha?

15 Nkhani ya Elisha yikulongora kuti ntchakuzirwa chomene kuchindika ŵalara. Eliya na Elisha ŵakati ŵakumana na ntchimi za mu Yeriko, ŵakaluta ku mlonga wa Yorodani. Ŵakati ŵafika, ‘Eliya wakatora chidiko’ [chakuvwara] chake na ‘kutimba maji, ndipo ghakagaŵikana.’ Ŵanalume aŵa ŵakambuka pakomira, ndipo ‘ŵakalutilira kuyowoyeskana’ uku ŵakwenda. Elisha wakategherezga ivyo msambizgi wake wakayowoyanga ndipo wakasambira vinthu vinandi. Elisha wakaghanaghanapo yayi kuti wakuvimanya kale vyose. Kufuma apo, Eliya wakatoleka na kavuluvulu, ndipo Elisha wakaluta ku Mlonga wa Yorodani. Wakatimba maji na chakuvwara icho wakamupa Eliya, ndipo wakati: ‘Kasi wali nkhu Yehova, Chiuta wa Eliya?’ Maji ghakagaŵikana.—2 Mathe. 2:8-14.

16 Uwu ukaŵa munthondwe wakwamba wa Elisha ndipo ukayana waka na munthondwe waumaliro wa Eliya. Kasi tikusambirapo vichi apa? Elisha wakakhumbanga yayi kuchita vinthu vyakupambana na ivyo wakasambizgika na Eliya. M’malo mwake, wakatolera ndendende ivyo Eliya wakamusambizga. Apa Elisha wakalongora kuti wakachindikanga msambizgi wake, ndipo vikawovwira ntchimi zinyake kuti zimugomezgenge chomene. (2 Mathe. 2:15) Elisha wakaŵa ntchimi kwa vyaka 60, ndipo Yehova wakamupa nkhongono zakuchitira minthondwe yinandi kuluska ya Eliya. Kasi ŵabali ŵakusambirapo vichi?

17. (a) Kasi ŵabali ŵangasambirako vichi kwa Elisha? (b) Kasi Yehova wangatumbika wuli awo ŵalutilira kugomezgeka?

17 Para mwapika milimo mu mpingo lekani kusintha chilichose. Kumbukani kuti pangakhumbikwira kusintha vinthu mu mpingo para ntchakwenelera nadi kuchita nthena ndiposo para gulu lapeleka ulongozgi kuti vinthu vinyake vikwenera kusintha. Mukwenera yayi kusintha vinthu chifukwa chakuti ndimo imwe mukukhumbira. Ntchimi zinyake zikamugomezganga chomene Elisha chifukwa wakalondezganga ivyo wakasambizgika ndiposo wakachindikanga msambizgi wake, Eliya. Mwakuyana waka, usange mukulondezga fundo za mu Baibolo izo mwasambizgika, mukulongora kuti mukuchindika ŵalara ndipo ŵabali na ŵadumbu ŵamugomezganinge. (Ŵazgani 1 Ŵakorinte 4:17.) Para mwasambira vinandi, movwirenge chomene mpingo kuti ulondezgenge ulongozgi wa gulu. Usange mwalutilira kugomezgeka, Yehova wamovwiraninge kuti muchite vinandi kuluska ŵasambizgi ŵinu nga umo wakawovwilira Elisha.—Yoh. 14:12.

18. Chifukwa wuli ŵalara ŵakwenera kusambizga ŵabali mwaluŵiro?

18 Tili na chigomezgo kuti ivyo tasambira mu nkhani yino viwovwirenge chomene ŵalara kupatura nyengo yakusambizgira ŵabali. Kweniso tili na chigomezgo kuti ŵabali awo ŵakukhumba kusambizgika na kulondezga ivyo ŵasambira, ŵapwelelerenge makora ŵanthu ŵa Yehova. Para ŵabali ŵasambizgika makora, mipingo yiŵenge yakukhora. Ivi vizamovwira kuti waliyose walutilire kuŵa wakugomezgeka na pa suzgo yikuru wuwo.

^ ndime 5 Mubali uyo wandakwaniske vyaka 20, kweni wakulongora kuti ngwakukhwima, ngwakujiyuyura kweniso wali na nkharo yiwemi, ŵalara ŵangasachizga kuti wimikike kuŵa muteŵeti wakovwira.—1 Timote 3:8-10, 12; wonani Gongwe la Mulinda la Chingelezi la Julayi 1, 1989 peji 29.