Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Yakusosekwa Kutenda Acakulungwa ŵa Mumpingo Kuti Ŵajiganyeje Ŵane Kuti Aŵajilwe Maukumu

Yakusosekwa Kutenda Acakulungwa ŵa Mumpingo Kuti Ŵajiganyeje Ŵane Kuti Aŵajilwe Maukumu

“Maloŵe gele gimwapikene kutyocela kwa une . . . , mwasalile ŵandu ŵakulupilila.”2 TIM. 2:2.

1. (a) Ana ŵakutumicila ŵa Mlungu aŵele ali mkumanyilila cici pa ngani ja kwiganya ŵane, soni ana yeleyi mpaka yitukamucisye catuli lelo jino? (b) Ana citutagulilane cici mungani ajino?

KUTANDILA kalakala, ŵakutumicila ŵa Mlungu aŵele ali mkumanyilila cenene kuti kwiganya ŵane kuli kwakusosekwa mnope. Mwacisyasyo, Abulamu ‘ŵasongenye ŵandu ŵamlijiganye’ kuputa ngondo kuti akamkulupusye Loti, mwati ŵapundile. (Gen. 14:14-16) M’masiku ga Mwenye Daudi, ŵakwimba nyimbo panyumba ja Mlungu ‘ŵaliji ŵamlijiganye kwejinji pakumjimbila Yehofa’ yayatendekasisye kuti Mlungu acimbicikwe. (1 Mbiri 25:7) Lelo jino tukuputa ngondo jausimu jakulimbana ni Satana, soni ŵakumkuya ŵakwe. (Aef 6:11-13) Nambosoni, tukusaŵeceta mwamacili ya lina lya Yehofa pakusaka kuti licimbicikwe. (Ahe. 13:15, 16) M’yoyo, mwakulandana ni ŵakutumicila ŵa Mlungu ŵakalakala, kuti tukombole kamula masengo tukusosekwa kwiganyidwa. Yehofa ŵapele acakulungwa ŵa mumpingo masengo gakwiganya ŵane. (2 Tim. 2:2) Ana acakulungwa ŵa mumpingo ŵakumanyilila yejinji akusakamulicisya masengo matala gapi pakwiganya abale kuti aŵajilwe kusamalila ngondolo sya mumpingo?

AMLIMBISYEJE JWAKUMJIGANYAJO MWAUSIMU

2. Ana acakulungwa ŵa mumpingo akusosekwa kutenda cici mkanatande kumjiganya m’bale masengo ga mumpingo, soni ligongo cici?

2 Jwamkulungwa jwa mumpingo ali mpela namalima. Namalima mkanapande mbeju syakwe, akusasosekwa kutaga manyowa mumgunda kuti ukole cajila mnope. M’yoyo, mkanatande kumjiganya m’bale masengo ga mumpingo, akusosekwa kutagulilana najo Malemba gampaka gamkamucisye kola mtima wakusacilila kamulicisya masengo yacamjiganyeyo.1 Tim. 4:6.

3. (a) Ana mpaka akamulicisye masengo catuli maloŵe ga Yesu ga pa Maliko 12:29, 30 pakutagulilana ni m’bale jwakumjiganya masengo? (b) Ana lipopelo lyakupelecedwa ni jwamkulungwa jwa mumpingo, mpaka limkamucisye catuli m’bale jwakumjiganya?

3 Kuti amanyilile cenene naga usyesyene ukwayiye nganisyo ni yitendo ya jwakumjiganya, akusosekwa kum’wusya kuti, ‘Ana kulipeleka kwawo kwa Yehofa kwacenjile catuli umi wawo?’ Ciwusyo mpela celeci mpaka cakamucisye pakutagulilana yampaka atende kuti amtumicileje Yehofa ni mtima wosope. (Aŵalanje Maliko 12:29, 30) Pambesi pakutagulilana ni jwakumjiganyajo, mpaka am’ŵende Yehofa kuti ampe msimu weswela kuti umkamucisye pakwendelecela kulijiganyako. M’balejo pakupikana lipopelo lyawo lyakutyocela pasi pa mtima mpaka yimlimbikasye mnope.

4. (a) Asale ngani sya m’Baibulo sya mpaka simkamucisye jwakulijiganya kwawula pasogolo mwausimu. (b) Ana acakulungwa ŵa mumpingo akusakola cakulinga catuli pakwiganya ŵane?

4 Pakutanda kulijiganya kwene, yikusaŵa cenene kutagulilana najo ngani sine sya m’Baibulo syampaka simkamucisye jwakulijiganyajo kulola kusosekwa kwakuŵa ŵakulipeleka, ŵakulupicika, soni ŵakulinandiya. (1  Maf. 19:19-21; Neh. 7:2; 13:13; Mase. 18:24-26) Ndamosi sili syakamucisya mnope kwa jwakulijiganya mpela mugakusatendela manyowa mumgunda. Mpaka simkamucisyesoni kula mwausimu mwacitema. Jean-Claude, jwamkulungwa jwa mumpingo jwa ku Flance, ŵaŵecete kuti, “Cakulinga cangu cekulungwa pakwiganya cili kumkamucisya jwakulijiganya kuŵa jwaganisya cenene mwausimu. Ngusapata ndaŵi jambone jakuŵalanga lilemba yimpepe ni jwangumjiganyajo kuti ‘awuguce meso’ ni kulola ‘yindu yakusimonjesya’ ya m’Maloŵe ga Mlungu.” (Sal. 119:18) Ana mpaka atendesoni cici kuti amlimbisye jwakulijiganya?

AMKAMUCISYE KOLA CAKULINGA, SONI KUMSALILA MAGONGO GAKWE

5. (a) Ana kuŵecetana ni jwakulijiganya ya yakulinga yausimu kuli kwakamucisya catuli? (b) Ligongo cici acakulungwa ŵa mumpingo akusosekwa kwajiganya atamose ŵanace? (Alole maloŵe gamwiŵanda.)

5 Am’wusye jwakulijiganya kuti, ‘Ana akwete yakulinga yatuli yausimu?’ Naga nganakola cakulinga cilicose, amkamucisye kuti akole atamose cimo campaka acikwanilisye. Amsalile ya cakulinga causimu caŵakwete wawojo, soni amsalile mwakumlimbikasya mwaŵasangalalile ali acikwanilisye cakulingaco. Litala lyeleli mpaka liwonece mpela lyangakamucisya, nambo lili lyakamucisya mnope. Jwamkulungwa jwa mumpingo jwalisoni mpayiniya, lina lyakwe Victor, jwa ku Africa ŵaŵecete kuti, “Pinaliji mwanace, jwamkulungwa jwa mumpingo jwine ŵambusisye yiwusyo yakwamba yakulinga yangu. Yiwusyo yeleyi yangamucisye kutanda ganicisya mnope ya undumetume wangu.” Acakulungwa ŵa mumpingo ŵakusamanyilila yejinji akusalimbikasya kusosekwa kwa kutanda kwiganya abale pali ŵanace pakwapa masengo ga mumpingo gakamulana ni msingu wawo. Kutenda yeleyi kucakamucisya ŵanacewo kuti akajasa yakulinga yawo yausimu atamose pakucingangana ni yakusawusya yejinji paumi wawo.Aŵalanje Salimo 71:5, 17. *

Amsalileje magongo gakwe akusosekwa kamula masengo gane gakwe, soni am’yamicileje pa yakulingalinga kutenda kuti akwanilisye yakulinga yakwe (Alole ndime 5 mpaka 8)

6. Ana Yesu ŵakamulicisyaga masengo litala lyapi pakwiganya ŵane?

6 Kuti amlimbikasyesoni jwakulijiganya kuti aŵe jwakusacilila kutumicila, akusosekwa kumsalila yakuti atende, soni ligongo lyakutendela yeleyo. Naga akusala magongo gakwe, nikuti akuya cisyasyo ca mkwiganya Jwamkulungwa, Yesu. Mwambone, Yesu mkaniŵape ŵandumetume masengo gakuja kutenda ŵakulijiganya, ŵasalile ligongo lyakwe ŵasosekwaga kuŵa ŵakupikanila. Jwalakwe ŵatite, “Mbegwile ulamusi wosope kwinani ni pasi pano.” Kaneko ŵasalile kuti, “Ni ligongo lyakwe jemanja mjawule, mkajiganye ŵandu ŵa ngosyo syosope.” (Mat. 28:18, 19) Ana mpaka akuye catuli cisyasyo ca Yesu pakwiganya?

7, 8. (a) Ana acakulungwa ŵa mumpingo mpaka akuye catuli cisyasyo ca Yesu pakwiganya ŵane? (b) Ligongo cici kum’yamicila jwakulijiganya kuli kwakusosekwa? (c) Ana acakulungwa ŵa mumpingo mpaka akamulicisye masengo matala gapi pakwiganya ŵane? (Alole libokosi lyakuti “Ana Twajiganyaje Catuli Ŵane Masengo ga Mumpingo?”)

7 Pampele masengo jwakulijiganya, amtagulile kutyocela m’Baibulo ligongo lyakwe masengogo gali gakusosekwa mnope. Lyeleli lili litala limo lyakumkamucisya kuti akamulicisyeje maloŵe ga m’Baibulo pakutenda masengogo. Mwacisyasyo, tujile kuti am’ŵendile m’bale kuti asamalileje paluŵala lwa pa Nyumba ja Ucimwene kuti pawoneceje cenene. Mpaka atagulilane najo lilemba lya Tito 2:10 soni atagulile mwampaka masengoga gakamucisye ‘kulosya umbone wamajiganyo ga Mlungu, Mkulupusyo jwetu.’ Mpaka am’wusyesoni mwampaka masengo gakwego gakamucisye abale ni alongo ŵacekulupe ŵa mumpingo mwawo. Kutagulilana yindu yeleyi ni jwakumjiganya kucimkamucisya kuganicisya mnope ya ŵandu ŵane ngaŵaga ligongo lyakuti amlamwile kuti atende yeleyo. Mpaka aŵe jwakusangalala pakuwona kuti masengo gakwego gakwakamucisya abale ni alongo mu mpingomo.

8 Akusosekwasoni kum’yamicilaga m’balejo ligongo lya kulingalinga kwakwe kamulicisya masengo yamsalileyo. Ligongo cici kutenda yeleyi kuli kwakusosekwa? Ligongo lyakuti kum’yamicila jwakumjiganya kutyocela pasi pa mtima kukusamtendekasya kuti akuleje mwausimu, mpela mwasikusatendela mbeju patusitasile mesi.—Awanicisye ni Matayo 3:17.

CAKUSAWUSYA CINE

9. (a) Ana acakulungwa ŵa mumpingo ŵa m’yilambo yakusicila akusasimana ni cakusawusya catuli pangani jakwiganya ŵane? (b) Ligongo cici abale ŵane ŵangaŵika usyesyene pamalo gandanda paumi wawo?

9 Acakulungwa ŵa mumpingo ŵa m’yilambo yakusicila yikusasawusya kwalimbikasya abale ŵa yaka yapasikati pa 20 mpaka 30 kuti akamucisyeje masengo ga mumpingo. Twawusisye acakulungwa ŵa mumpingo ŵakumanyilila yejinji ŵa m’yilambo yakusicila yakwana 20, kuti atusalile ligongo lyakwe ŵacinyamata ŵane akusagwala maukumu ga mumpingo. Acakulungwa ŵa mumpingo ŵajinji ŵajanjile kuti ligongo lyekulungwa lili lyakuti abale ŵane paŵaliji ŵanace acinangolo ŵawo nganiŵalimbikasyaga kola yakulinga yausimu. Ndaŵi sine, ŵanace ŵaŵakwete yakulinga yausimu, acinangolo ŵawo ŵalimbikasyaga kola yakulinga yakucilambo. M’yoyo, abale mpela ŵeleŵa ŵangaŵika usyesyene pamalo gandanda paumi wawo.Mat. 10:24.

10, 11. (a) Ana jwamkulungwa jwa mumpingo mpaka amkamucisye catuli m’bale kucenga nganisyo syakwe naga akuwoneka kuti ngakusaka kutenda yejinji? (b) Ana malemba gapi gampaka jwamkulungwa jwa mumpingo akamulicisye masengo pakumkamucisya m’bale, soni ligongo cici? (Alole maloŵe gamwiŵanda)

10 Kucenga nganisyo sya m’bale jwakuwoneka kuti ngakusaka kutenda yejinji, kukusasosekwa mtawu, soni kuwusimana mtima. Mpela mwakusatendela namalima pakongola panandipanandi yitela yepindice ya mbeju syakwe, wawojosoni mwapanandipanandi mpaka ŵakamucisye abale kukuwona kusosekwa kwa kucenga nganisyo syawo ni kunda kupocela maukumu ga mumpingo. Nambo ana mpaka atende catuli yeleyi?

11 Akusosekwa kola ndaŵi jakulimbikasya unasi wawo ni m’balejo. Atende yakuti jwalakwejo amanyilileje kuti ali jwakusosekwa mumpingo. Kaneko pakupita kwandaŵi, akusosekwa kutama najo pasi ni kutagulilana najo malemba gakuŵajilwa, soni kumkamucisya kuti aganicisyeje mnope ya kulipeleka kwakwe kwa Yehofa. (Mlal 5:4; Yes 6:8; Mt 6:24, 33; Luk 9:57-62; 1 Akoli 15:58; 2 Akoli 5:15; 13:5) Mpaka am’yice pamtima mwakum’wusya kuti, ‘Paŵalipelekaga, ana ŵamsalile cici Yehofa? Ana akuganisya kuti Yehofa ŵapikene wuli mumtima paŵabatiswe? (Miy 27:11) Ana Satana ŵapikene wuli?’ (1 Pet 5:8) Kutagulilana Malemba ni jwakulijiganyajo mpaka kumkamucisye mnope.Aŵalanje Ahebeli 4:12. *

ŴAKULIJIGANYA AKUSOSEKWA KUŴA ŴAKULUPICIKA

12, 13. (a) Ana Elisa ŵalosisye ndamo syatuli mpela jwakulijiganya? (b) Ana Yehofa ŵamjaliwe catuli Elisa ligongo lya kulupicika kwakwe?

12 Nambi wuli pakwamba ya jemanja ŵacinyamata ŵamkusosekwa mnope kukamucisya m’mipingo? Ana mkusosekwa kola ndamo syatuli kuti yindu yimjendeleje? Kuti tujanje ciwusyoci tukusosekwa kulola kaje mwayaŵelele yindu pa umi wa jwakulijiganya jwine munyumamu.

13 Yaka ciŵandika 3,000 yipiteyo, jwakulocesya Eliya ŵam’ŵendile jwacinyamata jwine lina lyakwe Elisa kuti aŵe jwakutumicila jwakwe. Mwangacelewa, Elisa ŵakundile kamula masengo gakutuluka mnope pakumtumicila mwakulupicika Eliya jwaŵaliji jwacikulile. (2 Maf. 3:11) Papite yaka 6 Eliya ali mkumjiganya masengo Elisa. Kaneko Elisa ŵayimanyi kuti masengo ga Eliya ku Yisalayeli gasigele panandi kumala. Pandaŵijo, Eliya ŵamsalile jwakulijiganya jwakwejo kuti alece kumkuya, nambo Elisa ŵamsalile Eliya mawulendo gatatu kuti, “Une nginaleka ŵalakwe.” Jwalakwe ŵasacililaga kutamape ni mkwiganya jakwejo. Ligongo lyakuti Elisa ŵaliji jwakulupicika kwa Eliya, Yehofa ŵamjaliwe pakumkunda kuti alole kunyakuka kwakusimonjesya kwa Eliya.—2 Maf. 2:1-12.

14. (a) Ana ŵakulijiganya mpaka akuye catuli cisyasyo ca Elisa? (b) Ligongo cici jwakulijiganya akusosekwa kuŵa jwakulupicika?

14 Ana mpaka akuye catuli cisyasyo ca Elisa? Akundeje mwacitema masengo gaŵapele mumpingo, atamose gakutuluka. Am’woneje mkwiganya jwawo kuti ali mjawo, soni atendeje yindu yakuti jwalakwejo amanyilileje kuti wawojo akusayamicila yakusatenda pakwakamucisya. Mwakutendela yindu mpaka yiŵe mpela akumsalila mkwiganyajo kuti, “Une nginaleka ŵalakwe.” Cakusosekwasoni cili kuŵa jwakulupicika pakamula masengo gaŵapele. Ligongo cici kutenda yeleyi kuli kwakusosekwa? Ligongo lyakuti naga akamula masengo mwakulupicika, acakulungwa ŵa mumpingo caciŵa ŵakusimicisya kuti mpaka akamucisyeje masengo gane gamakulungwa m’likuga lya Yehofa.Sal. 101:6; aŵalanje 2 Timoteo 2:2.

AMCIMBICISYEJE JWAKWAJIGANYA

15, 16. (a) Ana Elisa ŵalosisye catuli kuti ŵamcimbicisyaga mkwiganya jwakwe? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji.) (b) Ana ligongo cici ŵakulocesya ŵane ŵamkulupililaga Elisa?

15 Ngani ja Elisa jikulosyasoni yampaka jwakulijiganya atende pakulosya kuti akusacimbicisya acakulungwa ŵa mumpingo. Panyuma pakucingangana ni likuga lya ŵakulocesya ku Yeliko, Eliya ni Elisa ŵatandite ulendo wakwawula ku Lusulo lwa Yolodani. Ali ayice kweleko, “Eliya ŵajigele malaja gakwe ni ŵagapindile, ŵagaputile mesi ni malajago nipo mesi ga m’lusulomo gagaŵanice paŵili.” Ali ajombwece pa lusulo lwejumupo, jemanjajo ŵajendelecele “kuŵecetana.” Pandaŵiji Elisa nganaganisyaga kuti akumanyilila yosope. Jwalakwe ŵajendelecele kamulicisya masengo maloŵe gosope gaŵamsalilaga mkwiganya jwakwe mpaka pandaŵi jele cimbunga camnyakwile Eliya. Elisa pakuwujila, ali ayicesoni pa lusulo lwa Yolodani pala ŵagaputile mesi ni cakuwala ca Eliya, acigumilaga kuti, ‘Ali kwapi Yehofa, Mlungu jwa Eliya?’ Mesi gala gagaŵanicesoni.—2 Maf. 2:8-14.

16 Ana ayiweni kuti cakusimonjesya candanda ca Elisa caliji cakulandana ni cakusimonjesya cakumalisya ca Eliya? Ligongo cici nganiji jili jakutesya lung’wanu? Elisa nganaganisya kuti pakuŵa pandaŵiji yosope akutenda jika mpaka ayitendeje mwakulekangana ni mwakatendele Eliya. Pakwendelecela kuya yaŵatendaga Eliya pa undumetume wakwe, Elisa ŵalosisye kuti ŵamcimbicisyaga mkwiganya jwakwejo, yayatendekasisye kuti ŵakulocesya acimjakwe amkulupilileje. (2 Maf. 2:15) Elisa ŵakamwile masengo gakulocesya kwa yaka 60. Pa yaka yosopeyi, Yehofa ŵamkamucisyaga kuti atende yakusimonjesya yejinji kupunda ya Eliya. Ana wawojo akulijiganya cici pelepa?

17. (a) Ana ŵakulijiganya mpaka akuye catuli ndamo sya Elisa? (b) Ana Yehofa mpaka ŵakamulicisye masengo catuli ŵakulijiganya ŵakulupicika?

17 Akaganisyaga kuti pacagambe kupocela maukumu mumpingo cacisosekwa kucenga yindu, kapena kutenda yindu mwakulekangana ni muyatendecelaga munyuma. Akumbucileje kuti yindu mumpingo ngaŵa mkucenga ligongo lyakuti wawojo akusaka, nambo ligongo lya yindu yawukusaka mpingowo kapena malamusi gatukusapocela kutyocela m’likuga lya Yehofa. Ŵakulocesya acimjakwe ŵa Elisa ŵamkulupililaga, soni jwalakwejo ŵalosisye kumcimbicisya mkwiganya jwakwe ligongo lyakuti ŵatendaga yindu yaŵamjiganyisye. Wawojosoni, ŵakulupilila acimjawo mpaka ŵakulupilileje, soni mpaka alosye kuti akusacimbicisya acakulungwa ŵa mumpingo mwakwendelecela kamulicisya masengo songa sya m’Baibulo syaŵajiganyisye. (Aŵalanje 1 Akolinto 4:17.) Mwangakayicila, pacacimanyililaga yejinji cacikamucisya nawo kucenga yindu mumpingo kuti mpingo utendeje yindu mwakamulana ni mwayikwendela yindu m’likuga lya Yehofa. Mkupita kwandaŵi, Yehofa mpaka ŵakamucisyesoni ŵakulijiganya ŵakulupicika kutenda yejinji kupunda ŵakwiganya ŵawo mpela mwaŵatendele ni Elisa.—Yoh. 14:12.

18. Ligongo cici masengo gakwiganya ŵane mumpingo gali gakusosekwa mnope moŵa agano?

18 Tukulupilila kuti songa sya mungani ajino ni jipite jila syakamucisye acakulungwa ŵa mumpingo kuti akoleje lipesa lyakwiganya ŵane. Tukwaŵendasoni abale ŵakuŵajilwa kuti akundeje kwiganyidwa ni kamulicisya masengo ndaŵi jawo mwalunda pakamucisya kusamala ngondolo sya Yehofa. Kutenda yeleyi kucilimbisya mipingo pacilambo cosope, soni kucikamucisya jwalijose jwetuwe kuŵa jwakulupicika pandaŵi jakusawusya jajikwisaji.

^ ndime 5 Naga mundu akulosya kuti ali jwamkomangale mwausimu, ali jwakulinandiya, soni akutenda yindu mwakamulana ni malemba, acakulungwa ŵa mumpingo mpaka amjiticisye kuti ali jwakuŵajilwa kuŵa jwakutumicila jwakamucisya atamose ali nganakwanisye yaka 20.—1 Tim. 3:8-10, 12; alole Sanja ja Mlonda ja July 1, 1989, pa peji 29.

^ ndime 11 Mpaka akamulicisyesoni masengo songa syasikusimanikwa mu Sanja ja Mlonda ja April 15, 2012, mapeji 14-16, ndime 8-13; soni m’buku ja “Ajendelecele Kuŵa M’cinonyelo ca Mlungu,” mtwe 16, ndime 1-3.