1. (a) Mang reb e ban’en u murung’agen e skul ni yima tay ko girdi’ ni kab kakrom i yib ni manang e pi tapigpig rok Got? Mang rogon e re n’ey ngodad e ngiyal’ ney? (b) Mang e gad ra weliy ko re article ney?

 KAB kakrom i yib ni manang e pi tapigpig rok Got ni faan yira skulnag be’ u rogon ni nge rin’ ban’en, ma ra yib angin. Abram e “kunuy e pumoon ni be par rok ni kan skulnagrad” u rogon ni ngar rin’ed boch e maruwel ma ranod ra chamgad ngar gelgad mar ayuweged Lot u pa’ e pi toogor rok. (Gen. 14:14-16, NW) Nap’an David ni Pilung, ma piin ni yad ma tang u tempel rok Got e “kan skulnagrad u rogon ni ngar tanggad ni fan ngak Jehovah” mar pininged e sorok ngak. (1 Kron. 25:7, NW) Ngiyal’ ney e gad be cham ngak Satan nge re fayleng rok ney. (Efe. 6:11-13) Maku reb e, gad be athamgil ni ngaud pininged e sorok ngak Jehovah. (Heb. 13:15, 16) Machane, faanra nge yib angin e pi n’en ni gad be rin’ ni bod rogon e pi tapigpig rok Got kakrom, mab t’uf ni ngkun skulnagdad. Ma ke tay Jehovah e piin piilal ni yad e ngaur skulnaged e pi walag u lan e ulung. (2 Tim. 2:2) Ere, mang boch ban’en ni be fanay boch e piilal ni yad ba salap ni ngar skulnaged e pi walag ni pumoon u lan e ulung u rogon ni ngar ayuweged e ulung rok Got?

2. U m’on ni nge fil reb e piilal boch ban’en ngak reb e walag, ma mang e ba t’uf ni nge rin’, ma mang fan?

² Faanra gur reb e piilal, ma rayog ni ngan taarebrogonnagem ngak reb e tamilay’. U m’on ni nge yung reb e tamilay’ e awoch ko milay’ rok, mab t’uf ni nge athukuy boch ban’en ko but’ riy ya nge yag ni tugul e woldug riy nib fel’ rogon. Ere ku arrogon ni u m’on ni ngam fil boch ban’en ngak reb e walag, ma sana ga ra guy nib t’uf ni ngam weliy boch e thin nu Bible ngak nra ayuweg ni nge adag ni nge fol ko pi n’en ni ga ra fil ngak.​—1 Tim. 4:6.

3. (a) Uw rogon nrayog ni nge fanay reb e piilal fapi thin ni yog Jesus ni bay ko Mark 12:29, 30 u nap’an ni yow be non reb e walag ni be skulnag? (b) Uw rogon nrayog ni nge ayuweg e meybil nra tay fare piilal fare walag ni yibe skulnag?

³ Ba ga’ fan ni ngam nang e n’en ni ke rin’ e tin riyul’ ko lem rok facha’ ni ngam skulnag. Ere, rayog ni ngam fith ni nge lungum, ‘Uw rogon ni ke thil e par rom u nap’an ni kam ognag e yafas rom ngak Jehovah?’ Re deer ney e rayog ni nge ayuwegmew u rogon ni ngam weliyew rogon nrayog ni ngad pigpiggad ngak Jehovah u polo’ i gum’ircha’dad. (Mu beeg e Mark 12:29, 30.) Sana rayog nu tomuren ni kam mu’gow ko non, ma ga fek e meybil romew, ma gog ngak Jehovah ni nge pi’ gelngin nib thothup ni nge ayuweg fare walag ko pi n’en nib t’uf ni nge fil. Dariy e maruwar riy nnap’an nra rung’ag e re walag ney e pi n’ey ko meybil rom, ma ra pi’ e athamgil nga laniyan’!

4. (a) Mog boch ban’en ni bay murung’agen u Bible nra ayuweg be’ ni yibe skulnag ni nge mon’og ko tirok Got ban’en. (b) Mang e ma nameg e piin piilal u nap’an ni yad be skulnag boch e walag ni pumoon?

⁴ Nap’an ni ga ra tabab ni ngam skulnag fare walag, mab fel’ ni ngam beegew boch e thin nu Bible nrayog ni nge ayuweg ni nge nang feni ga’ fan ni nga i m’agan’ ngay ni nge rin’ boch e maruwel, ma rayog ni ngan taga’ ngak, nge feni ga’ fan ni nga i sobut’an’. (1 Ki. 19:19-21; Neh. 7:2; 13:13; Acts 18:24-26) Ireray boch e fel’ngin nrayog ni nge ayuweg facha’ ni yibe skulnag ni bod rogon fapi n’en ni kan athukuy ko fare but’ ni nge yong’olnag. Pi fel’ngin ney e ra papeynag ni nge mon’og facha’ ko tirok Got ban’en. Jean-Claude, nreb e piilal ni ma par u France e yog ni gaar: “N’en ni gu ma nameg u nap’an ni gu be skulnag reb e walag u rogon ni nge rin’ boch e maruwel e aram e nggu ayuweg u rogon ni nga i dugliy boch ban’en nrogon nib puluw ko pi kenggin e motochiyel u Bible. Gu ma gay boch e tayim nrayog ni nggu beegew reb e thin nu Bible u taabang, ya nge yag ni ‘mab owchen’ nge guy ‘fel’ngin e tin nib riyul’’ ni bay u lan e Thin rok Got.” (Ps. 119:18) Ku mang boch e kanawo’ nrayog ni ngan ayuweg faen ni yibe skulnag ni ngari t’uf Jehovah rok?

5. (a) Uw feni ga’ fan ni nge weliy reb e piilal murung’agen boch ban’en nrayog ni ngan nameg ni fan ko tirok Got ban’en ngak be’ ni be skulnag? (b) Mang fan nsusun e nge skulnag e piin piilal e pi walag ni kab fel’ yangarrad? (Mu guy e footnote.)

⁵ Mu fith faen ni ga be skulnag ni nge lungum, ‘Mang boch ban’en ni ga be nameg ni fan ko tirok Got ban’en?’ Faanra ga be guy ni gathi ri bay boch ban’en ni be nameg, mag ayuweg ni nge lemnag ban’en nib mom nrayog ni nge nameg ni nge rin’. Mu weliy ngak murung’agen ban’en ni kam nameg ni ngam rin’ kafram, nge gelngin e felfelan’ ni kam tay u nap’an ni ke yag ni ngam rin’ e re n’em. Mu gay rogon ni ngam weliy e re n’ey u fithik’ e felfelan’. Re n’ey e ban’en nrib mom, machane rib ga’ angin. Victor ni ir reb e piilal maku ma pioneer u Africa e yog ni gaar: “Nap’an ni kab fel’ yangareg, me fith reb e piilal in e deer ngog u murung’agen e pi n’en ni kug nameg ni nggu rin’. Pi deer nem e ayuwegeg ni nggu fal’eg i lemnag rogon e machib ni ug tay.” Ki yog boch e walag ni ke n’uw nap’an ni kar manged piilal u lan e ulung nrib ga’ fan ni ngan tabab i skulnag e pi walag ni pumoon u nap’an ni kab fel’ yangarrad. Ma rogon nrayog ni ngan rin’ e re n’ey e aram e ngan pi’ boch e maruwel ni ngar rin’ed u lan e ulung nib m’ag nga yangarrad. Ya re n’ey e ra ayuwegrad ni ngar tedan’rad ko pi n’en ni yad be nameg ni fan ko tirok Got ban’en ni ki mada’ ko ngiyal’ ni kar ilalgad boch ngu nap’an ni kar mada’naged boch ban’en  nrayog ni nge magawonnagrad ko tirok Got ban’en.​—Mu beeg e Psalm 71:5, 17. *

6. Mang reb e ban’en nib ga’ fan ni i rin’ Jesus u nap’an ni be fil ban’en ngak boch e girdi’?

⁶ Ku rayog ni ngam ayuweg fare walag ni nge adag ni ngan skulnag ni faan ga ra weliy ngak e n’en ni nge rin’ nge fan ni nge rin’ fare n’em. Faan ga ra weliy fan ngak ni nge rin’ fare n’em, ma aram e ga be folwok rok Jesus ni ir e Bin Th’abi Fel’ e Sensey ni immoy. Bod nnap’an ni pi’ fare maruwel ngak pi gachalpen ni ngar ayuweged boch e girdi’ ni ngkur manged boch i gachalpen, miki weliy fan ni susun e ngar folgad ko re thin nem. I yog ni gaar: “Kan pag fan urngin ban’en ngog u tharmiy ngu but’.” Ngemu’ miki gaar: “Ere mmarod ngak girdien e pi nam u gubin yang ngam pingeged yad ngar manged pi gachalpeg.” (Matt. 28:18, 19) Uw rogon ni ngam folwok u rogon ni i skulnag Jesus pi gachalpen?

7, 8. (a) Uw rogon nrayog ni nge folwok e piin piilal u rogon ni i skulnag Jesus boch e girdi’? (b) Uw feni ga’ fan ni nga mog fel’ngin e n’en ni ke rin’ facha’ ni ga be skulnag ara mu pining e magar ngak? (c) Mang boch e fonow nra ayuweg e piin piilal u rogon ni ngar skulnaged boch e walag ni pumoon u lan e ulung? (Mu guy fare kahol ni kenggin e “Rogon ni Ngan Skulnag Boch e Walag ni Pumoon.”)

⁷ Mu fanay e thin nu Bible ni ngam weliy ngak faen ni ga be skulnag fan nib t’uf ni nge rin’ fapi n’em ni ga be yog ngak. Faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma aram e ga be fil ngak rogon ni nge lem nrogon nib puluw ko pi kenggin e motochiyel u Bible. Bod ni, sana ka mog ngak reb e walag ni pumoon ni ir e nga i klinnag langan e garog ko Kingdom Hall nga i par nib beech, mab fel’ yaan, ma dabi dol’ e piin ni yad be yan riy. Rayog ni ngam beeg ngak fare thin ni bay ko Titus 2:10, mag weliy rogon nra girngiy e re maruwel nem e “fel’ ko machib ni murung’agen Got ni ir e ma thapegdad ngak.” Ngemu’ mu ku mog ngak facha’ ni ga be skulnag ni nge lemnag e piin ni kar pilibthirgad u lan e ulung nge rogon nrayog ni nge yib angin e maruwel rok ngorad. Faan ga ra weliy e pi n’ey ngak facha’ ni ga be skulnag ma ra ayuweg ni nga i lemnag rarogon e girdi’, ma gathi pi motochiyel ni bay ni nge fol riy. Nap’an nra guy angin e maruwel ni be tay ni ke yib ngak e pi walag u lan e ulung, mab gel e felfelan’ nra tay ni bochan e be ayuweg boch e girdi’.

⁸ Maku reb e, ngam guy rogon ni ngam pining e magar ngak fare walag ko athamgil ni be tay ni nge rin’ e n’en ni ga be pi’ e athamgil nga laniyan’ ni nge rin’. Uw feni ga’ fan ni ngam rin’ e re n’ey? Ra u mog fel’ngin e n’en ni ke rin’ ara um pining e magar riy ngak, ma rayog ni nge ayuweg ni nge mon’og ko pigpig ni be tay ngak Jehovah, ni bod rogon ni faan ga ra puog e ran nga ba ke woldug, ma ra ayuweg ni nge ga’.​—Mu taarebrogonnag ko Matthew 3:17.

9. (a) Mang fan nib mo’maw’ ko pi piilal ni yad ma par ko pi nam nib fel’ rogon e par ko girdi’ riy ni ngar skulnaged boch e walag ni pumoon? (b) Mang fan ni bay boch e walag ni ka yad ba pagel nde m’on e tin riyul’ u wan’rad?

⁹ Rayog ni nge pirieg e piin piilal ni yad ma par ko pi nam nib fel’ rogon e par ko girdi’ riy nib mo’maw’  ni ngan pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi walag ni pumoon ni kan taufenagrad ni bay e duw rorad u thilin e 20 nge yan i mada’ ko 40 ni ngar uned i rin’ boch e maruwel u lan e ulung. Ka nog ko pi walag u sogonap’an 20 e nam u Ken Ngabchey ni ngar weliyed fan ni yad be lemnag ni bay boch e walag ni ka yad ba pagel ndubrad ni ngar rin’ed boch e maruwel u lan e ulung. Nap’an ni kan fith e re deer ney, ma bay taab n’en ni ke gagiyel ko fulweg ni kar pied. Ke gagiyel ni: Nap’an ni kab bitir e pi pagel ney, ma bay boch i yad nda un pi’ e athamgil nga laniyan’ ni nge nameg boch ban’en ni fan ko tirok Got ban’en. Bin riyul’ riy e, bay boch e pi walag ney ni yad baadag ni ngar uned i rin’ boch e pi maruwel ney, machane me yog e gallabthir rorad ngorad ni ngar nameged e skul nib tolang ara boch e maruwel nib fel’ u fayleng! Dariy ba ngiyal’ ni i par e pi pagel ney nib m’on e tin riyul’ u wan’rad.​—Matt. 10:24.

10, 11. (a) Uw rogon nrayog ni nge ayuweg reb e piilal reb e walag ni pumoon ni gathi ri baadag ni nge un i rin’ boch e maruwel u lan e ulung? (b) Mang boch e thin nu Bible nrayog ni nge weliy fare piilal nge fare walag u taabang, ma mang fan? (Mu guy e footnote.)

¹⁰ Faanra der m’ug ni baadag reb e walag ni nge rin’ boch e maruwel u lan e ulung, mab t’uf ni ngan gay rogon ni ngan ayuweg min gum’an’ u puluwon, machane rayog ni ngan rin’ e re n’ey. Be’ nib tamilay’ e nap’an nra yung reb e woldug ma ma k’ik’iyag kenggin fare woldug ya nge n’uw i yan nga lang nib fel’ rogon. Ku arrogon nnap’an ni ga be skulnag reb e walag ma rayog ni ngam ayuweg ni buchuuw ma buchuuw ya nge yag ni adag ni nge un i rin’ boch e maruwel u lan e ulung. Machane, uw rogon ni ngam rin’ e re n’ey?

¹¹ Mu tay e tayim ni ngam fal’eg thilmew fare walag. Mog ngak nib t’uf e ayuw rok u lan e ulung. Munmun ma rayog ni ngam parew nga taabang ngam weliyew boch e thin nu Bible mag ayuweg ni nge fal’eg i lemnag e n’en ni ke micheg ngak Jehovah ni nge rin’ u nap’an ni ke ognag e yafas rok ngak. (Ekl. 5:4; Isa. 6:8; Matt. 6:24, 33; Luke 9:57-62; 1 Kor. 15:58; 2 Kor. 5:15; 13:5) Rayog ni ngam fith ni nge lungum, ‘Mang e mmicheg ngak Jehovah u nap’an nim ognag e yafas rom ngak?’ Mag gay rogon ni nge taw e n’en ni ga be weliy nga gum’irchaen ni aram e nge lungum ngak, ‘Ga be lemnag ma uw rogon e lem rok Jehovah ko rofen nim un ko taufe?’ (Prov. 27:11) ‘Ma uw rogon e lem rok Satan?’ (1 Pet. 5:8) Pi thin nu Bible ni ga ra beeg ngak e rib gel gelngin ma rayog ni nge ayuweg e re walag nem.​—Mu beeg e Hebrews 4:12. *

12, 13. (a) Uw rogon e lem rok Elisha u nap’an ni un skulnag u rogon ni nge rin’ boch e maruwel? (b) Uw rogon ni tow’athnag Jehovah Elisha ko yul’yul’ ni tay?

¹² Ere, uw rogomed e piin pagel? Ya rib t’uf e ayuw romed u lan e ulung. Mang lem e ra ayuwegmed ni ngam mon’oggad? Ra ngad nanged e fulweg ko re deer ney ma som’on e ngad weliyed e n’en ni buch rok be’ kakrom ni kun skulnag u rogon ni nge rin’ boch e maruwel.

¹³ Sogonap’an 3,000 e duw ni ke yan me pining Elijah ni profet be’ ni ka nog Elisha ngak ni nge mang taayuw rok. Ka chingiyal’ nem me m’agan’ Elisha ko n’en ni ke yog Elijah ngak, ma aram me un ngak nga i ayuweg u boch e maruwel. (2 Ki. 3:11) Tomuren nel’ e duw ni kan skulnag Elisha, ma aram me nang Elisha ni ke chugur ni nge mus nap’an e maruwel ni nge rin’ Elijah u Israel. Ere, yog Elijah ngak ndab ki un ngak, machane dalip yay ni gaar Elisha ngak Elijah: “Dab gu pagem.” Ke dugliy Elisha u wan’ ni nge par rok e en ni ke ayuweg u n’umngin nap’an nrayog rok. Bochan ni par Elisha nib yul’yul’, ma aram me tow’athnag Jehovah ni aram e pag ni nge guy Elijah ni kan fek nga yugu bang u fithik’ ba nanyor.​—2 Ki. 2:1-12, BT.

14. (a) Uw rogon nrayog ni nge folwok e piin ni yibe skulnagrad rok Elisha? (b) Mang nrib ga’ fan ni nge yul’yul’ faen ni yibe skulnag?

¹⁴ Uw rogon nrayog ni ngam folwok rok Elisha? Nap’an ni yira ognag boch e maruwel ngom, mag gur ngam fek, ni kub muun ngay boch e maruwel ni gathi rib ga’ fan. Mu tay e en ni be skulnagem ni ir e fager rom, mag weliy ngak feni ga’ fan u wan’um e  athamgil ni be tay ni nge ayuwegem. Ga ra rin’ e re n’ey, ma bod ni be lungum ngak: “Dab gu pagem.” Ma bin th’abi ga’ fan riy e demtrug e miti maruwel ni kan pi’ ngom ni ngam rin’, mag rin’ u fithik’ e yul’yul’. Mang nrib ga’ fan e re n’ey? Ya fin ra guy e piin piilal ni gur be’ ni gab yul’yul’, ma rayog ni ngan taga’ ngom mfin aram e ngiyal’ ni yad ra nang ni baadag Jehovah ni ngan pag fan boch e maruwel ngom u lan e ulung.​—Ps. 101:6; mu beeg e 2 Timothy 2:2.

15, 16. (a) Mang boch ban’en ni rin’ Elisha ni i m’ug riy ni be tayfan e en ni ke skulnag? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.) (b) Mang e n’en ni rin’ Elisha ni ir e ayuweg yugu boch e profet ni nge pagan’rad ngak?

¹⁵ Fapi thin nu Bible ni be weliy murung’agen Elisha e ku be dag nib t’uf ni nga i tay e pi walag ni pumoon ni yibe skulnagrad fan e piin piilal ni ke n’uw nap’rad u lan e ulung. Tomuren ni yan Elijah nge Elisha ra guyew boch e profet u Jeriko, ma aram ma ranow u but’ i yan ko fare Lul’ nu Jordan. Ma aram “me fek Elijah wuru’ e mad rok nge bachiy me toy nga daken e ran; me ki’ e ran u lan e lul’.” Tomuren nra th’abew fare lul’ nga barba’, ma aram mu u ranow ni “yow be non.” Ba tamilang ndariy ba ngiyal’ ni i lemnag Elisha ni gubin ban’en ni manang. Ya gubin ngiyal’ ni u ranow Elijah u taabang ma be tay u laniyan’ urngin ban’en ni ke fil Elijah ngak. Ma aram min fek Elijah nga lan e tharmiy u fithik’ ba nanyor. Boch nga tomuren u nap’an ni bay Elisha ko fare lul’ nu Jordan, ma aram me toy wuru’ e mad rok Elijah nga daken e ran me gaar: “Bu uw Somol ni fare Got rok Elijah?” Ma nap’an ni yodorom, ngemu’ me ki’ bayay e ran ko fare lul’.​—2 Ki. 2:8-14, BT.

¹⁶ Kam tay fanam i yan riy ni bin th’abi som’on e maang’ang ni ngongliy Elisha e ri taareb rogon ko bin tomur e maang’ang ni ngongliy Elijah? Ere, mang e be fil e re n’ey ngodad? Ba tamilang nnap’an nda ki moy Elijah ma de lemnag Elisha ni aram e ir e nga i guy ko mang e nge rin’. Ya ulul nga i folwok rok Elijah, me dag ni be tayfan e en ni skulnag. Ma aram e n’en ni ayuweg yugu boch e profet ni nge pagan’rad ngak Elisha. (2 Ki. 2:15) Boch nga tomuren me pigpig Elisha ni ir reb e profet u lan 60 e duw me pi’ Jehovah gelngin ni nge ngongliy e maang’ang ni ka boor ko tin ni i ngongliy Elijah. Ere faanra gur e yibe skulnagem e ngiyal’ ney, ma mang e rayog ni ngam fil rok Elisha?

17. (a) Uw rogon nrayog ni nge folwok e piin ni yibe skulnagrad rok Elisha u rogon ni i lemnag e maruwel nni pi’ ngak? (b) Ra munmun ma uw rogon nra fanay Jehovah e piin ni yibe skulnagrad ni yad ba yul’yul’?

¹⁷ Nap’an ni yira pag fan boch e maruwel ngom u lan e ulung, ma dab mu lemnag ni aram e ngam thilyeg rogon ni yima rin’ fapi n’em nga rogon ni un rin’ kafram. Dab mu pagtalin ni pi n’en ni yima thilyeg u lan e ulung e gathi be yan u rogon e n’en ni ga baadag ni ngan rin’, ya be yan u rogon e n’en nib t’uf ko ulung nge pi n’en ni be yarmiy e ulung rok Jehovah. I dag Elisha ngak yugu boch e profet nrayog ni nge pagan’rad ngak ma be tayfan e en ni i skulnag, ni aram e i ulul ni nga i fol ko pi n’en ni fil Elijah ngak. Ere, ku arrogon gur nrayog ni ngam dag ni ga be tayfan e piin piilal ni ke n’uw nap’rad u lan e ulung, mu kum dag ko pi walag nrayog ni nge pagan’rad ngom ni aram e ngam fol ko pi n’en ni kan fil ngom nib puluw ko Bible. (Mu beeg e 1 Korinth 4:17.) Ra munmun ni ke yoor boch ban’en ni kam nang, ma dariy e maruwar riy nrayog ni ngam un i thilyeg boch ban’en u lan e ulung nra ayuweg e ulung ni nga i mon’og i yan ma be fol u rogon ni be pow’iy Jehovah. Bin riyul’ riy e, rayog ni nge pow’iyem Jehovah ni ngam rin’ boch e maruwel ni ka boor ko tin ni i rin’ e piin nra skulnaged gur ni bod rogon e n’en ni buch rok Elisha.​—John 14:12.

18. Mang nrib ga’ fan ni ngan skulnag e pi walag ni pumoon u lan e ulung?

¹⁸ Gamad be athapeg ni manga yigi fol e piin piilal ko pi fonow ni bay ko re article ney nge fa binem ni ke yan ni aram e ngar ted e tayim ni ngar skulnaged boch e walag ni pumoon u lan e ulung. Ku gamad be yibilay ni manga yigi m’agan’ e pi walag ni pumoon u lan e ulung ngay ni ngan skulnagrad, mar fanayed e pi n’en ni yira fil ngorad u fithik’ e gonop ya nge yag nra ayuweged e pi saf rok Jehovah u lan e ulung. Faan yira fol ko pi n’ey ma rayog ni nge par e ulung rok Got u fayleng nib gel, maku ra ayuwegdad ni gad gubin ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ u nap’an ni gad be sonnag e pi n’en ni ka bay nga m’on.